Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116720 przypisów.
Sova, Antonin (1864–1928) — czeski poeta modernistyczny, autor impresjonistycznych, symbolicznych i patriotyczno-rewolucyjnych liryków; jego powieść Zlomene duše stanowi spowiedź człowieka współczesnego. [przypis edytorski]
sovereign (ang.) — suweren, udzielny władca. [przypis edytorski]
sowa była córką piekarza — nawiązanie do średniowiecznej apokryficznej opowieści o Jezusie Chrystusie, krążącej w hrabstwie Gloster; według niej któregoś dnia Zbawiciel wstąpił do domu pewnego piekarza, by poprosić o chleb; żona piekarza zagniotła zaraz ciasto i wstawiła do pieca, ale jej córce wydało się, że matka zbyt wiele ciasta przeznaczyła na dar, więc sporą część ujęła; ciasto jednak wyrosło nadspodziewanie; córka piekarza ze zdumienia na ten widok wydała dźwięk „hou, hou, hou”, podobny do odgłosu, jaki wydaje sowa, i zaraz za swe skąpstwo została w tego ptaka zamieniona. [przypis edytorski]
Sowa jest ślepa w dzień, a wrona w nocy, lecz ten, kogo oślepi miłość, jest ślepy i w dzień, i w nocy — aforyzm, cytat z noweli Tomasza Manna Zamienione głowy, tłum. Walentyna Kwaśniakowa. [przypis edytorski]
Sowa — skała ta znajduje się na prawo, idąc w głąb doliny, przed polaną o nazwie Pisana. [przypis edytorski]
so was wie Sudermann, wie Bahr (niem.) — coś jak Sudermann, jak Bahr. [przypis edytorski]
sowa — symbol mądrości. [przypis edytorski]
sowchoz — państwowe gospodarstwo rolne w ZSRR. [przypis edytorski]
Sowdepia (daw.) — pejoratywne określenie porewolucyjnej Rosji, później także Związku Radzieckiego, utworzone przez jej przeciwników z ros. Sowiet Dieputatow: Rada Delegatów. [przypis edytorski]
Sowieci (pogard.) — Rosjanie; od ros. nazwy państwa powstałego po rewolucji radzieckiej 1917 r.: Советский Союз (fonet. Sowieckij Sojuz: Związek Radziecki), a. Союз Советских Социалистических Республик (fonet. Sojuz Sowieckich Socjalisticzjeskich Riespublik: Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich, skrót ros.: CCCP, skrót pol. ZSRR); Związek Radziecki istniał w latach 1922–1991. [przypis edytorski]
sowieckiej sztuki patriotycznej — prawdopodobnie chodzi o sztukę Zagłada eskadry ukr. pisarza Aleksandra Korniejczuka, powstałą w r. 1933, po raz pierwszy sfilmowaną w r. 1934, a opartą o zatopienie eskadry floty czarnomorskiej na rozkaz Lenina w roku 1918. [przypis edytorski]
sowiecki — rusycyzm; ros. советский (wym. sowieckij) oznacza po polsku: radziecki (związany z działaniem rad; tu: rad robotniczych); Rosja Sowiecka: popr. Rosja Radziecka. [przypis edytorski]
sowiet — rada delegatów robotniczych, chłopskich lub żołnierskich w Rosji i Związku Radzieckim; organ przedstawicielski sprawowujący władzę. [przypis edytorski]
sowiet (ros.) — rada; tu: rada żołnierska. [przypis edytorski]
sowiety (z ros.) — rady. [przypis edytorski]
sowiooka bogin — Atena. [przypis edytorski]
sowiooka — stały epitet Ateny. [przypis edytorski]
sowitaż — konstrukcja z partykułą -ż; tu: w funkcji wzmacniającej; sowity: obfity, wielki. [przypis edytorski]
sowito (daw.) — obficie. [przypis edytorski]
sowito (daw.) — sowicie; obficie. [przypis edytorski]
sowito — obficie; bardzo. [przypis edytorski]
sowito — sowicie, hojnie. [przypis edytorski]
sowity (daw.) — obfity, bogaty. [przypis edytorski]
sowity (daw.) — obfity. [przypis edytorski]
sowizdrzał — człowiek niepoważny. [przypis edytorski]
sowizdrzał — człowiek niepoważny, żartowniś występujący w ludowej literaturze od XIV w. [przypis edytorski]
sowizdrzał (daw.) — żartowniś. [przypis edytorski]
sowizdrzał — sprzyciarz i żartowniś; Till Eulenspiegel, postać z XVI-wiecznej literatury ludowej. [przypis edytorski]
sowizdrzał — tu: błazen, żartowniś. [przypis edytorski]
sowizdrzał — tu: wędrowny błazen. [przypis edytorski]
sowizdrzał — żartowniś. [przypis edytorski]
sowsiem (ros.) — zupełnie, całkiem. [przypis edytorski]
soyez tranquille (fr.) — niech pani będzie spokojna. [przypis edytorski]
sozręb — także: sosręb, sosrąb, siestrzan, stragarz; gł. belka w stropie drewnianym, biegnąca poprzecznie w stosunku do pozostałych belek i zwykle mająca większy przekrój; dawniej sosręb często pełnił funkcję ozdobną: umieszczano na nim datę wzniesienia budynku, znak cieśli (gmerk) a. nazwisko właściciela, często ozdabiano ornamentem, sentencjami lub życzeniami. [przypis edytorski]
spać, dziewczyno, chceszli — jeżeli chcesz (spokojnie) spać, dziewczyno. [przypis edytorski]
spać się od nas bierze — odchodzi (zabiera się) od nas, aby udać się spać. [przypis edytorski]
spach — właść. spahis, oddział ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spacyfikować (z łac. pacificatio: przywracanie spokoju, od: pax, pacis: pokój) — przywrócić spokój, uspokoić. [przypis edytorski]
spadało — tu: przypadało. [przypis edytorski]
spadał w festonach — opadał, tworząc dekoracyjne sploty. [przypis edytorski]
spadek głosu — kadencja; obniżenie tonu głosu. [przypis edytorski]
spadek — tu: upadek. [przypis edytorski]
spadła pani trzy razy z ambony — z ambony, tj. mównicy w kościele ogłaszano przez trzy tygodnie z rzędu zapowiedzi ślubu, wymieniając z nazwiska pannę i kawalera mających zawrzeć związek małżeński. [przypis edytorski]
spadnienie — dziś: spadnięcie; upadek. [przypis edytorski]
spah a. spahis — żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahij — jeździec nieregularnej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahij — żołnierz nieregularnej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spahisi — francuskie oddziały kolonialnej lekkiej kawalerii, werbowane spośród berberyjskich i arabskich mieszkańców francuskich posiadłości w Afryce Północnej. [przypis edytorski]
spah, właśc. spahis — żołnierz ciężkiej jazdy tureckiej. [przypis edytorski]
spajać — łączyć. [przypis edytorski]
spakainas (brus., lenk.) — ramus. [przypis edytorski]
Spała — osada letniskowa w województwie łódzkim, w powiecie tomaszowskim; w dwudziestoleciu międzywojennym letnia rezydencja prezydentów Rzeczypospolitej. [przypis edytorski]
spałaż — skrócone: spała że; czy spała. [przypis edytorski]
spał pod namioty (starop. forma) — dziś N.lm: (…) pod namiotami. [przypis edytorski]
spaląć — spalą cię (w tym zdaniu -ć jest jednocześnie skróconą od: -ci partykułą wzmacniającą). [przypis edytorski]
Spalato a. Split — miasto w płd.-zach. części Chorwacji. [przypis edytorski]
Spalato — w spisie treści wiersz występuje pod tytułem gorąc. [przypis edytorski]
spalenie Reichstagu — Wydarzenie to, do którego doszło 27 lutego 1933 r., posłużyło za pretekst do pełnego przejęcia władzy przez NSDAP. [przypis edytorski]
spaleni — nawiązanie do obrzędu palenia ciał zmarłych na stosie pogrzebowym. [przypis edytorski]
spalis — minant atsiskiriantis nuo pluošto linų sumedėjusio stiebo šapelis. [przypis edytorski]
Spallanzani, Pasteur — Lazzaro Spallanzani (1729–1799) — włoski przyrodnik, prowadził m.in. badania nad mikroorganizmami, wykazując, że są to żywe organizmy, a nie cząsteczki dające organizmom siłę życiową, oraz odkrył zdolność części z nich do życia w warunkach beztlenowych; Ludwik Pasteur (1822–1895): francuski chemik i twórca podstaw mikrobiologii, wykazał, że procesy fermentacyjne są wywoływane przez drobnoustroje, badał mikroorganizmy występujące w powietrzu, co obaliło ostatecznie teorię samorództwa, wynalazł pasteryzację (niszczenia zawartych w żywności drobnoustrojów przez ogrzewanie); jego badania przyczyniły się do opracowania szczepionki ochronnej dla ludzi przeciwko wściekliźnie. [przypis edytorski]
spalonych deszczem siarki — tak jak biblijne miasta Sodoma i Gomora, zniszczone deszczem ognia i siarki przez Boga za niegodziwości i złamanie prawa gościnności wobec podróżnych-aniołów. [przypis edytorski]
Spa — miasto uzdrowiskowe w Belgii, w prowincji Liège, znane ze źródeł mineralnych. [przypis edytorski]
spamięcić (neol.) — upamiętnić. [przypis edytorski]
spamiętać się — opamiętać się; powstrzymać się. [przypis edytorski]
spancer właśc. spencer (ang.) — krótki kaftan. [przypis edytorski]
spaniałomyślnej — dziś popr.: wspaniałomyślnej. [przypis edytorski]
spaniałomyślność — dziś: wspaniałomyślność. [przypis edytorski]
spaniale (gw.) — wspaniale. [przypis edytorski]
spaniele king charles — rasa angielskich psów do towarzystwa, nosząca nazwę na cześć króla Karola II Stuarta (1630–1685), który przyczynił się do jej rozpropagowania. [przypis edytorski]
Spanish Town — miasto na Jamajce, w zespole miejskim Kingston. [przypis edytorski]
spanoszony — zachowujący się jak pan sytuacji; po pańsku. [przypis edytorski]
spanoszyć się (daw.) — stać się panem. [przypis edytorski]
spanoszyć się — stać się panem; zyskać bogactwo, władzę, panowanie. [przypis edytorski]
spara (starop.) — szpara. [przypis edytorski]
sparcieć — tu: osłabnąć. [przypis edytorski]
Sparkasa (z niem.) — kasa oszczędnościowa. [przypis edytorski]
sparks (ang.) — iskry. [przypis edytorski]
sparła (daw.) — przyparła, wywołała popęd seksualny. [przypis edytorski]
sparła się — ścisnęła się, stłoczyła się. [przypis edytorski]
sparła się — zaparła się. [przypis edytorski]
sparł (daw.) — oparł. [przypis edytorski]
sparło (gw.) — ukłuło. [przypis edytorski]
sparł — oparł. [przypis edytorski]
sparł się — dziś: wsparł się, oparł się. [przypis edytorski]
sparłszy (daw.) — oparłszy, położywszy. [przypis edytorski]
sparłszy — dziś: wsparłszy. [przypis edytorski]
sparły się wojska — wojska oparły się o siebie, tj. zderzyły się, starły się. [przypis edytorski]
sparli się — tu: stłoczyli się, zebrali się. [przypis edytorski]
sparowanie — tu: połączenie w pary. [przypis edytorski]
sparszeć — nabawić się grzybicy głowy, zwanej parchem. [przypis edytorski]
Spartakus (ok.103–71 p.n.e.) — niewolnik, gladiator rzymski, przywódca największego i najgroźniejszego w historii Rzymu powstania niewolników (73–71 p.n.e.). [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik i gladiator rzymski,przywódca największego powstania niewolników w Rzymie. [przypis edytorski]
Spartakus (zm. 71 p.n.e.) — niewolnik rzymski, gladiator, przywódca krwawo stłumionego powstania niewolników. [przypis edytorski]
Spartanie — mieszkańcy starożytnego miasta Sparta, słynący z waleczności i surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanin — mieszkaniec starożytnego miasta Sparta; Spartaninie słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Spartanka — mieszkanka starożytnego miasta Sparta; Spartanie i Spartanki słynęli z surowego trybu życia. [przypis edytorski]
Sparta, Slavia — tu: nazwy klubów sportowych. [przypis edytorski]
sparteni, właśc. sparteini (łac.) — sparteina, substancja roślinna stosowana przy chorobach serca. [przypis edytorski]
Spartiata — pełnoprawny obywatel Sparty; zwalisty Spartiata, który zna tylko styl meldunków wojskowych: obawa buntu znacznie liczniejszej od nich ludności podbitej powodowała, że Spartiaci od dzieciństwa byli szkoleni do służby wojskowej, uczono ich również zwięzłego i treściwego wyrażania się. [przypis edytorski]