Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 448 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 116667 przypisów.
niejedno miłe zburzyć, a inaczej odbudować — Wincenty Pol, Pieśń o ziemi naszej. [przypis edytorski]
nie jedno (starop.) — nie jeden raz. [przypis edytorski]
nie jegoż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ż; znaczenie: przecież nie jego, doprawdy nie jego. [przypis edytorski]
nie jestci to próba umiłowania pańskiego, że się komu powodzi na świecie (daw.) — nie to jest sprawdzianem umiłowania ze strony Boga, że komuś się powodzi na świecie. [przypis edytorski]
nie jestem ci wcale — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
nie jestem taką — dziś popr.: nie jestem taka. [przypis edytorski]
nie jest (…) obojętnym — dziś raczej: nie jest obojętne. [przypis edytorski]
«Nie jest prorok beze czci, tylko w ojczyźnie swojej i w domu rodziców swoich» — słowa Jezusa przytoczone w różnym brzmieniu w ewangeliach: Mt 13,57; Mk 6,4; J 4,44. [przypis edytorski]
Nie jest rannym łosiem — odniesienie do znanych słów z dramatu Szekspira: „Niech ryczy z bólu ranny łoś,/ Zwierz zdrów przebiega knieje,/ Ktoś nie śpi, aby spać mógł ktoś./ To są zwyczajne dzieje” (Hamlet, akt III, scena 2, tłum. J. Paszkowski), wypowiedzianych przez Hamleta, kiedy sam uważany za szalonego, skutecznie sprowokował stryja-bratobójcę do gwałtownej reakcji na sceniczną aluzję do jego zbrodni i ucieczki do swych komnat. [przypis edytorski]
Nie, jest to pani, którą Piram ma kochać — Zarówno w starożytnej Grecji, jak i w czasach Szekspira, kobiety nie grały w teatrze, więc aktorzy musieli odgrywać również role żeńskie. [przypis edytorski]
nie jestże — czy nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże (daw.) — konstrukcja z partykułą pytajną -że; inaczej: czy nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże — daw. konstrukcja z partykułą pytajną -że; znaczenie: czy nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy nie jest; czyż nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie jest, czyż nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy nie jest, czyż nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie jest; czyż nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie jest. [przypis edytorski]
nie jestże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czyż nie jest. [przypis edytorski]
nie jestżeś — konstrukcja z partykułą -że pomiędzy tematem a końcówką, tu: w funkcji wzmacniającej i wprowadzającej pytanie retoryczne; znaczenie: czy nie jesteś; czyż nie jesteś. [przypis edytorski]
nie jestżeś — konstrukcja z partykułą -że-, umieszczoną między tematem a końcówką wyrazu; znaczenie: czyż nie jesteś. [przypis edytorski]
nie jestże to — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie jest to. [przypis edytorski]
Nie już ten kocha, co mruga — Ten, kto mruga, nie znaczy, że już kocha. [przypis edytorski]
niekaj (gw.) — niekiedy, czasem. [przypis edytorski]
niekajś (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]
Nie każdy weźmie po Bekwarku lutniej — powiedzenie to oznacza: nie każdy został równie szczodrze wyposażony przez naturę. [przypis edytorski]
Nie każe się im dziedzictwem dzielić, jako sam Pan rozdziałów czynić miedzy bracią nie chciał — zob. Łk 12, 13–14. [przypis edytorski]
nie kazać (tu daw.) — zabronić. [przypis edytorski]
nie kaził — nie zbrukał, nie sprzeniewierzył się pamięci. [przypis edytorski]
niek (gw.) — niech. [przypis edytorski]
niekiej (gw.) — gdzieniegdzie. [przypis edytorski]
niekiej (gw.) — niekiedy, czasami. [przypis edytorski]
niekiej (gw.) — niekiedy, czasem. [przypis edytorski]
niekiej (gw.) — niekiedy. [przypis edytorski]
nie kłamali, a — dziś popr.: nie kłamali, ale. [przypis edytorski]
Nie kłaniaj mi się ani mi się na oczy ukazuj, ani mi ofiaruj daru żadnego, jeśli się z bratem nie zgodzisz. Na modlitwę twoję uszy zatkam; na ofiarę twoję, jako Kaimowę, nie wejźrzę, jeśliś bratu twemu nieżyczliwy — parafraza Mt 5, 23–24: „Jeźli tedy ofiarujesz dar twój do ołtarza, a tam wspomnisz, iż brat twój ma nieco przeciw tobie, zostaw tam dar twój przed ołtarzem a idź pierwej zjednać się z bratem…” (tłum. Wujka) połączona z pośrednim powiązaniem wersetów poprzedzających (Mt 5, 21–22): „Słyszeliście, iż rzeczono jest starym: Nie będziesz zabijał, a kto by zabił, będzie winien sądu. A Ja wam powiadam, iż każdy, który się gniewa na brata swego, będzie winien sądu (…)” ze starotestamentową historią Kaina, pierwszego zabójcy. [przypis edytorski]
nie kłopota — dziś popr. forma: nie kłopocze. [przypis edytorski]
nieklejnotny — taki, który nie ma klejnotu, tj. herbu szlacheckiego; nie będący szlachcicem. [przypis edytorski]
Nie klekoc — dziś popr.: nie klekocz. [przypis edytorski]
nieko ant to neatsakydavo — dabar: nieko į tai neatsakydavo. [przypis edytorski]
niekoniecznieśmy mocni — skrót od: niekoniecznie jesteśmy mocni. [przypis edytorski]
niekonsekwentność — dziś popr.: niekonsekwencja. [przypis edytorski]
niekontent (daw.) — niezadowolony. [przypis edytorski]
niekontent — niezadowolony. [przypis edytorski]
niekontent — niezadowolony. [przypis edytorski]
Niekrasow, Nikołaj Aleksiejewicz (1821–1878) — rosyjski poeta, początkowo romantyk, potem autor utworów o problematyce społecznej, ukazujących niedolę ludu i niesprawiedliwość ustroju pańszczyźnianego; przytoczony cytat pochodzi z wiersza *** [Умру я скоро…] (Niedługo umrę, 1867). [przypis edytorski]
niekrzyw — tu: niewinny. [przypis edytorski]
niekscone (gw.) — niechrzczone. [przypis edytorski]
nie ktej stronie — nie w tę stronę, nie w tym kierunku. [przypis edytorski]
niektóre — dziś popr. forma B. lm. r.m-os.: niektórych (tj. ludzi). [przypis edytorski]
niektórego — tu: jakiegoś. [przypis edytorski]
niektóren (gw.) — niektóry. [przypis edytorski]
niektóre więźnie — dziś popr. forma B. lm: niektórych więźniów. [przypis edytorski]
niektóry (daw.) — pewien. [przypis edytorski]
niektóry — tu: pewien, niejaki. [przypis edytorski]
niektóry — tu: pewien. [przypis edytorski]
niekuomi — sen. forma: niekuo. [przypis edytorski]
nie kupił ani nie dostał od Gerionesa, a jednak zabrał jego woły jak swoje — jednym z 12 zadań, jakie miał wykonać Herakles, było uprowadzanie z wyspy Erytei stada wołów należących do Geriona, potwora o trzech złączonych tułowiach, trzech głowach, trzech parach rąk i nóg. Herakles zabił pilnującego stad pastucha i jego dwugłowego psa, następnie samego Geriona, po czym zabrał woły. [przypis edytorski]
Nie kuście Kristusa, jako go niektórzy na puszczy kusili, co Mojżesz jaśnie wykłada, iż Boga kusili — 1 Kor 10, 9, gdzie mowa o Izraelitach, który po wyjściu z Egiptu zbuntowali się przeciw Bogu i Mojżeszowi i zostali za karę pokąsani przez węże (Lb 21 5–6). Autorstwo pierwszych pięciu ksiąg Biblii, w tym Księgi Liczb, w której opisano to zdarzenie przypisywano samemu Mojżeszowi. [przypis edytorski]
nie kwadrowała planta — plan nie odpowiadał. [przypis edytorski]
nie kwapić się — nie spieszyć się. [przypis edytorski]
niełacno (daw.) — dziś: niełatwo. [przypis edytorski]
niełacno (daw., gw.) — niełatwo. [przypis edytorski]
niełacno (daw.) — niełatwo. [przypis edytorski]
niełacno (daw.) — niełatwo, trudno. [przypis edytorski]
niełacno (daw.) — niełatwo, z trudem. [przypis edytorski]
niełacny (daw., gw.) — niełatwy. [przypis edytorski]
niełacny (daw.) — niełatwy. [przypis edytorski]
niełacny (daw.) — niełatwy, trudny. [przypis edytorski]
niełatwie — dziś: niełatwo. [przypis edytorski]
Niełatwo wytłumaczyć, co to jest takt. Chyba taki, który umie obchodzić się z ludźmi — w tych zdaniach wkradła się nieścisłość: zmienił się podmiot wypowiedzi, a nie zostało to zasygnalizowane. Należało by drugie zdanie uzupełnić, np. tak: Taktem wykazuje się chyba taki człowiek, który umie obchodzić się z ludźmi. [przypis edytorski]
nie łudzęż się — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
niełupki (…) czyli nasiona — niełupki to faktycznie suche, niepękające owoce zawierające po jednym nasieniu. [przypis edytorski]
niełżywy (daw.) — prawdziwy, pozbawiony kłamstwa. [przypis edytorski]
nie lać wody — w starożytnej Grecji wino pito zwykle rozcieńczone. [przypis edytorski]
nieledwie (daw.) — prawie, niemal. [przypis edytorski]
nieledwie (daw.) — prawie. [przypis edytorski]
nieledwie — niemal, prawie. [przypis edytorski]
nieledwie — niemal, prawie że. [przypis edytorski]
nieledwie — prawie, niemal. [przypis edytorski]
nie leniwie (starop.) — tu: nie zwlekając, szybko. [przypis edytorski]
nie lepiejż było — daw. konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie lepiej było. [przypis edytorski]
nie lepiejż (daw.) — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znacznie: czy nie lepiej, czyż nie lepiej. [przypis edytorski]
nie lepiejże — konstrukcja z partykułą -że, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
Nielepkowice — wieś nad rzeką San, w woj. podkarpackim; dawniej ważne miejsce na trasie spławiania zboża do Gdańska, z wielkim murowanym spichlerzem. [przypis edytorski]
nieliczne zawody wolne, zwłaszcza lekarze i aptekarze żyli normalnie ze swojej pracy (…) — Tutaj też należy szukać powodów masowego napływu młodzieży po wojnie na studia lekarskie, stomatologiczne i farmaceutyczne; przypisek z roku 1948. [przypis edytorski]
nielot, Apteryx (biol.) — kiwi, rodzaj nielotnych ptaków o szczątkowych skrzydłach, zamieszkujących Nową Zelandię. [przypis edytorski]
nie lubiący (daw. forma imiesł.) — dziś: nie lubiąc. [przypis edytorski]
nielubiony — dziś popr.: nielubiany. [przypis edytorski]
nieluby — niekochany. [przypis edytorski]
nieluby (starop.) — niemiły. [przypis edytorski]
nieludcejszy (daw. forma) — bardziej nieludzki. [przypis edytorski]
nieludzkim — w oryg. niem. unnatürlichen: nienaturalnym. [przypis edytorski]
Nielutościwą tobie (…) słynąć — zyskasz sławę bezlitosnej. [przypis edytorski]
nielutościwe — nielitościwe, okrutne. [przypis edytorski]
nielutościwy (starop.) — nielitościwy; bezlitosny. [przypis edytorski]
nie lża a. nie lza (daw.) — nie trzeba. [przypis edytorski]
nie lża a. nie lza (daw.) — nie wolno, nie należy. [przypis edytorski]
nie lża (daw.) — nie można, nie da się; nie wolno. [przypis edytorski]
nie lża (daw.) — nie wolno, nie trzeba. [przypis edytorski]