Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | łacina, łacińskie | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 3895 przypisów.

Lec, Stanisław Jerzy (1909–1966) — poeta, znany przede wszystkim jako satyryk i aforysta. [przypis edytorski]

lectiones (łac. lm od lectio: czytanie), pol.: lekcje — tu: konkretne sposoby odczytania tekstu rękopiśmiennego w miejscach, w których jego zapis jest wątpliwy, możliwe są różne warianty. [przypis edytorski]

Lectori […] Salutem (łac.) — pozdowienia dla czytelnika. [przypis edytorski]

lector (łac.) — niewolnik czytający na głos wskazane teksty. [przypis edytorski]

lec — tu: polec (w walce). [przypis edytorski]

„Lecture pour tous” — fr. magazyn ilustrowany, w którym publikowano powieści. Ukazywał się w latach 1898–1939. [przypis edytorski]

lec — tu: zginąć. [przypis edytorski]

leczebny (daw.) — leczniczy. [przypis edytorski]

leczenie abortywne (daw.) — leczenie profilaktyczne. [przypis edytorski]

Lecz go Polyfem w jamie rozdarł — patrz pieśń IX. [przypis edytorski]

Lecz go wieloryb zjadł na głębinie — motyw żarłocznego wieloryba-ludojada występuje w wielu baśniach i legendach, mimo że wieloryby nie żywią się ludźmi, lecz głównie planktonem, niekiedy drobnymi rybkami. [przypis edytorski]

Lecz i Trojanie podli, że ciebie w zapłatę Nieszczęść tylu w kamienną nie odziali szatę — „kamienna szata” stanowi tu synonim ukamienowania. [przypis edytorski]

Lecz jeśli ducha nadchodzą morderce — w innej wersji tekstu: „Lecz jeśli ducha nadchodzą szyderce”; morderce, szyderce to archaiczna forma B. lm; dziś: mordercy, szydercy. [przypis edytorski]

Lecz którą z miar za najpiękniejszą Mniemasz: potrójną czy poczwórną miarę — mowa o proporcjach. [przypis edytorski]

Lecz może, w duchu będąc, robić cuda! — w późniejszych wydaniach po tych słowach pojawia się strofa: Lub robić sama przez się — lub się w drugą/ Duszę przelawszy… być w niej siłą… mocą,/ Zaczepną bronią w rękach — i kolczugą/ Sercu… i słońcem, które świeci nocą,/ I panią razem — i razem być sługą,/ I nawet w świecie aniołów pomocą;/ Wdzięcznością cudną ducha nas obarczyć,/ A świat dać, za świat stanąć — i wystarczyć. [przypis edytorski]

Lecz niech będą te twoje godności naznaczniejsze, ale a któreż wżdy z nich masz, co byś ich nie wziął — Por. 1 Kor 4, 3. [przypis edytorski]

lecz nie w tym stopniu, by łączyć skromne ze srogim — tu po raz pierwszy w tekście pojawia się koncepcja stosowności (łac. decorum). Wymaga ona od twórcy wypowiedzi w stylu dostosowanym do tematu, a w szerszym sensie również unikania zestawień niepasujących do siebie motywów. [przypis edytorski]

Lecz prawo Boże jasny wyrok czyni: Jeśli złodziej nie ma czym oddać, niechaj będzie przedan — 2. Mojż 22, 3. [przypis edytorski]

Lecz Prorok do Amazyasza przyszedł i mówił:„O królu, niech z tobą wojsko takie nie wychodzi (…) Ma Pan Bóg, skąd tobie da jeszcze więcej” — 2 Krn 12, 7–9. [przypis edytorski]

Lecz się kąpać nie mogę przy was żadnym czołem — sens: wstydzę się przy was kąpać, nie jestem na tyle bezczelny, by to uczynić. [przypis edytorski]

Lecz taż Anglia (…) ogromniejsze wojsko — te słowa dopisał autor w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]

Lecz wielką nocy tej sprawę mnie zostaw — szyk przestawny; inaczej: lecz mnie zostaw wielką sprawę tej nocy (tj. wielką sprawę, która dokona się tej nocy). [przypis edytorski]

Lecz zawsze bądźcie samym sobie wierne — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, wstawiając przed tym wersem jako wtrącenie w nawiasie następujący: „Wasz trud pół roku niech będzie daremny”. [przypis edytorski]

leda (daw., gw.) — lada, byle. [przypis edytorski]

leda gdzie (starop.) — byle gdzie. [przypis edytorski]

leda jako (starop.) — byle jak, byle jakoś, jakkolwiek. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndara, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ją uwieść, przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndara, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ja uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndareusa, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ja uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndareusa, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ją uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — królowa Sparty, uwiedziona przez Zeusa, który przybrał postać łabędzia. Królowa urodziła potem Polideukesa, Helenę i Klitajmestrę (według jednej z wersji mitu wylęgli się oni z jaj). [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona króla Sparty, Tyndareosa, i kochanka Zeusa, który uwiódł ją pod postacią łabędzia. Owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Polideukes (Polluks) oraz Helena i Klitajmestra, przy czym Kastor i Klitajmestra byli niekiedy uważani za dzieci Tyndareosa. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona spartańskiego króla Tyndareusa, kochanka Zeusa, który ją odwiedzał pod postacią łabędzia; owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Pollux oraz Helena i Klitajmestra. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona spartańskiego króla Tyndareusa, kochanka Zeusa, który ją odwiedzał pod postacią łabędzia; owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Polideukes (Polluks), oraz Helena i Klitajmestra. [przypis edytorski]

le danger ne le mettait pas en colère (fr.) — niebezpieczeństwo nie rozzłościło go. [przypis edytorski]

Leda — w mitologii greckiej królowa Sparty, uwiedziona przez Zeusa, który przybrał postać łabędzia. Królowa urodziła potem Polideukesa, Helenę i Klitajmestrę (według jednej z wersji mitu wylęgli się oni z jaj). [przypis edytorski]

Leda — w mitologii gr. królowa Sparty; kochanka Zeusa, który na tę okazję zmienił się w łabędzia. [przypis edytorski]

lederwerki (z niem.) — części umundurowania wykonane ze skóry. [przypis edytorski]

Le diable amoureux (fr.) — zakochany diabeł. [przypis edytorski]

Lednicki, Aleksander (1866–1934) — polski działacz społeczny i polityczny, adwokat i filantrop, wolnomularz, polityk Imperium Rosyjskiego (współzałożyciel i członek Komitetu Centralnego Partii Konstytucyjno-Demokratycznej). [przypis edytorski]

Ledóchowski, Mieczysław (1822–1902) — arcybiskup gnieźnieńsko-poznański w l. 1866–85; za zwalczanie tzw. „ustaw majowych” więziony w r. 1874. [przypis edytorski]

le docteur (fr.) — lekarz; doktor. [przypis edytorski]

le duc d'Alba réside actuellement en Angleterre (fr.) — książę Alba mieszka obecnie w Anglii. [przypis edytorski]

ledwie co — tu: o mało co; prawie. [przypis edytorski]

Ledwiem dał rady! — dziś z B. lp: ledwie dałem radę. [przypis edytorski]

Ledwiem ją oderwał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie ją oderwałem. [przypis edytorski]

ledwiem namówił (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „ledwie namówiłem”. [przypis edytorski]

ledwiem odrzekł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie odrzekłem. [przypis edytorski]

ledwiem osuszył i rozgrzał — inaczej: ledwie się osuszyłem i rozgrzałem (forma skrócona, a przy tym konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwiem się nie udusił — ledwie się nie udusiłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwiem (…) skończył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie skończyłem. [przypis edytorski]

ledwiem (…) wyrzekł — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: ledwie wyrzekłem. [przypis edytorski]

ledwiem zdążył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie zdążyłem. [przypis edytorski]

ledwie nie publiczna — prawie że publiczna, niemal powszechnie znana. [przypis edytorski]

ledwie więc (starop.) — tu: niemal jak. [przypis edytorski]

ledwom nie zginął — ledwo nie zginąłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwom pana dogonił — inaczej: ledwo pana dogoniłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwom się (…) pokazała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: ledwo się (…) pokazałam. [przypis edytorski]

ledwom ułożył się — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo ułożyłem się. [przypis edytorski]

ledwom wypowiedział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo wypowiedziałem. [przypis edytorski]

ledwom (…) zadał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo zadałem. [przypis edytorski]

ledwo nie całego — niemal całego. [przypis edytorski]

ledwo że nie cały dwór księcia składał — stanowił niemal cały dwór księcia. [przypis edytorski]

ledzie — dziś popr. forma N.lp: lodzie. [przypis edytorski]

ledzie (starop. forma) — (po) lodzie. [przypis edytorski]

Leeds — miasto w północnej Anglii; ważny ośrodek przemysłowy w okresie rewolucji przemysłowej. [przypis edytorski]

Lee, Robert Edward (1807–1870) — amerykański generał, dowódca wojsk Konfederacji Południa w czasie wojny secesyjnej. [przypis edytorski]

Leers, Johann von (1902–1965) — jeden z „ekspertów” od rasizmu w Trzeciej Rzeszy, twórca pseudonaukowych teorii na temat judaizmu. Wydał 27 antysemickich książek. Po wojnie mieszkał w Argentynie, potem w Egipcie, gdzie przeszedł na islam i został zatrudniony w służbie dyplomatycznej. [przypis edytorski]

Leeuvenhoek, Antonie, van (1632–1723) — holenderski mikrobiolog, budowniczy mikroskopów i odkrywca bakterii. [przypis edytorski]

Leeuwenhoek, Antoni van (1632–1632) — holenderski przedsiębiorca i przyrodnik, nazywany ojcem mikrobiologii: zajmował się konstrukcją pierwszych mikroskopów oraz obserwacjami pod mikroskopem; w 1673 jako pierwszy odkrył, badał i opisał mikroorganizmy. [przypis edytorski]

Le fameux rimeur? (fr.) — Sławnym rymotwórcą? [przypis edytorski]

Lefèvre, Robert (1755–1830) — francuski malarz-portrecista. [przypis edytorski]

Lefebvre-Desnouettes, Charles (1773–1822) — francuski generał, uczestnik wojen rewolucyjnej Francji i wojen napoleońskich. [przypis edytorski]

Lefebvre, François Joseph (1755–1820) — francuski wojskowy, generał wojen napoleońskich; marszałek Francji (od 1804). [przypis edytorski]

„Le Figaro” — francuska gazeta wydawana w Paryżu; powstała w 1826 jako tygodnik satyryczny; obecnie jeden z największych i najstarszy z dzienników francuskich. [przypis edytorski]

„Le Figaro” — fr. gazeta, założona w 1826 w Paryżu, od 1866 ukazująca się jako dziennik; ob. jeden z największych i najstarszy z dzienników francuskich. [przypis edytorski]

lefoszówka — rodzaj dubeltówki; dwulufowa broń palna skonstruowana w 1832 r. w Paryżu Casimira Lefaucheux, od którego nazwiska pochodzi określenie tego rodzaju broni. [przypis edytorski]

le foyer, l'alcôve conjugale (fr.) — domowe ognisko, sypialnia małżeńska. [przypis edytorski]

Le Français est excessivement riche (fr.) — Francuzi są niezmiernie (lub: nadmiernie) bogaci. [przypis edytorski]