Przypisy

Westalskim myślom… — westalki, tj. kapłanki Westy, podczas sprawowania tej funkcji był zobowiązane pozostać dziewicami. [przypis edytorski]

Westa (mit. rzym.) — bogini ogniska domowego i państwowego. [przypis edytorski]

Westa (mit. rzym.) — bogini ogniska domowego i państwowego; w jej świątyni na Forum Romanum podtrzymywano wieczny ogień, mający zapewniać bezpieczeństwo miasta; świątynia została zamknięta w r. 394 na rozkaz chrześcijańskiego cesarza Teodozjusza Wielkiego. [przypis edytorski]

Westa (mit. rzym.) — bogini ogniska domowego i państwowego; w mit. gr. odpowiadała jej Hestia, jednakże uznaje się, że kult bogini ma rodowód praindoeuropejski; Westa na­leżała do bóstw opiekuńczych Troi i z Eneaszem przybyła do Italii. [przypis edytorski]

Westa (mit. rzym.) — bogini ogniska domowego. [przypis edytorski]

Westarp, Kuno von (1864–1945) — niemiecki polityk konserwatywny, urodzony w dawnej Prowincji Poznańskiej królestwa Prus, członek Reichstagu (parlamentu niemieckiego), jeden z założycieli i od 1926 przewodniczący Niemieckiej Narodowej Partii Ludowej (DNVP); domagał się rewizji traktatu wersalskiego, kwestionował ustalone w nim niemieckie granice wschodnie. [przypis edytorski]

Westbahnhof — jeden z głównych dworców kolejowych w Wiedniu. [przypis edytorski]

westchnienie zaś wieśniaka słowiańskiego (…) większej jest ceny jak wszystkie płody geniuszów — źródła tego cytatu nie udało się odnaleźć. [przypis edytorski]

West End — obszar centralnego Londynu na zachód od City of London, stanowiący rozrywkowe i handlowe centrum miasta, z wieloma teatrami, lokalami rozrywkowymi, sklepami i przedsiębiorstwami. [przypis edytorski]

Westermann, François Joseph (1751–1794) — generał francuski związany z Dantonem. [przypis edytorski]

western pictures (daw. ang.) — westerny, filmy z akcją rozgrywającą się na Dzikim Zachodzie. [przypis edytorski]

Westerplatte — półwysep w Gdańsku, broniony przez wojsko polskie w pierwszych dniach II wojny światowej; dzięki nadawanemu przez radio komunikatowi „Westerplatte broni się nadal” stał się symbolem polskiego oporu. [przypis edytorski]

Westerplatte — półwysep w Gdańsku, w 1939 polska enklawa w Wolnym Mieście Gdańsku, broniona do 7 września 1939. [przypis edytorski]

Westgoci — dziś popr.: Wizygoci, lud germański, odłam Gotów; w V w. najechali cesarstwo rzymskie, złupili Rzym i podbili płd.-zach. prowincje rzymskie, tworząc królestwo ze stolicą w Tuluzie, obejmujące płd.-zach. Galię i większość Hiszpanii; w pocz. VI w. wyparci z Galii przez Franków, przenieśli stolicę do Toledo (542); w VIII w. ich królestwo zostało podbite przez Arabów. [przypis edytorski]

Westminster — dzielnica środkowego Londynu, dawniej samodzielne miasto; w Westminsterze znajduje się m.in. Pałac Westminsterski, zbudowany w XI w., od XIII w. będący politycznym centrum angielskiej państwowości, oraz Opactwo Westminsterskie (kolegiata św. Piotra w Westminsterze), najważniejsza, obok katedry w Canterbury i katedry św. Pawła w Londynie, świątynia anglikańska, zbudowana w miejscu klasztoru powstałego w X w. [przypis edytorski]

Westminster — opactwo w centrum Londynu, miejsce pochówku królów ang. [przypis edytorski]

Westminster — parlament brytyjski; od nazwy Pałacu Westminsterskiego w Londynie, miejsca posiedzeń obu izb Parlamentu Zjednoczonego Królestwa (Izby Lordów i Izby Gmin). [przypis edytorski]

Westminster Stairs — dosł.: schody westminsterskie, dawne główne zejście z budynku Opactwa Westminsterskiego w Londynie do Tamizy, w pobliżu dzisiejszego mostu Westminster Bridge. [przypis edytorski]

Westöstlicher Divan — Dywan Zachodu i Wschodu (1819), zbiór poetycki napisany przez Johanna Wolfganga Goethego oraz Marianne Jung, inspirowany poezją Wschodu. [przypis edytorski]

Westwall — Linia Zygfryda (Wał Zachodni, Linia Hindenburga), system niemieckich umocnień wzdłuż granicy Niemiec z Francją i Luksemburgiem. [przypis edytorski]

westybul — pomieszczenie prowadzące do głównej klatki schodowej lub reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

westybul — pomieszczenie w budynkach publicznych, prowadzące do głównej klatki schodowej; reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

westybul — reprezentacyjny pałacowy przedpokój. [przypis edytorski]

westybul — reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

westybul (z łac.) — reprezentacyjny przedpokój. [przypis edytorski]

weszcie (starop. forma) — wejście; otwarte weszciu: otwarte dla wejścia. [przypis edytorski]

weszcie (starop. forma) — wejście. [przypis edytorski]

weszedł — dziś popr.: wszedł. [przypis edytorski]

weszła była (daw.) — forma czasu zaprzeszłego, dziś: weszła. [przypis edytorski]

weszła mi krew — sens: wzburzyła mi się krew. [przypis edytorski]

Weszliśmy na Ornak — w rzeczywistości na Przełęcz Pyszniańską; autor raczej nie był na Ornaku. [przypis edytorski]

wet (daw.) — słodki deser. [przypis edytorski]

Weteran z 1863 r. — uczestnik powstania styczniowego z 1863 r., postać niewystępująca pierwotnie w dramacie Rydla. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — rekompensować. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — wynagradzać sobie straty. [przypis edytorski]

wetować (daw.) — wynagradzać straty. [przypis edytorski]

wetować — odpłacać, wynagradzać; odbijać sobie. [przypis edytorski]

weto (z łac.) — sprzeciw. [przypis edytorski]

Wetterglas — Thermometer. [przypis edytorski]

Wetterstrahl — Blitz. [przypis edytorski]

Wettstein-Adelt, Minna (1869–ok. 1908) — niemiecka publicystka i działaczka na rzecz praw kobiet. [przypis edytorski]

wety (daw.) — deser. [przypis edytorski]

wety (daw.) — deser, słodycze. [przypis edytorski]

wety (daw.) — desery. [przypis edytorski]

wety (daw.) — słodki deser. [przypis edytorski]

wety — deser. [przypis edytorski]

W Europie przy końcu XV stulecia z przybyciem uczonych Greków — uciekinierów z Cesarstwa wschodniorzymskiego (Bizancjum), gdzie zachowano zdobycze kultury antycznej, a które wskutek najazdów Turków straciło większość terytoriów i w 1453 (zdobycie Konstantynopola) ostatecznie upadło. [przypis edytorski]

we wał — dziś: w wał (chociaż: we wtorek). [przypis edytorski]

w Ewangelii, gdzie przybyli w ostatniej godzinie otrzymali tę samą zapłatę co ci, którzy dźwigali trud całego dnia — przypowieść Jezusa w Mt 20, 1–16. [przypis edytorski]

w ewangielskiej historii — Mt 25. [przypis edytorski]

we warsztacie (gw.) — dziś popr.: w warsztacie. [przypis edytorski]

we wieczności — dziś popr.: w wieczności. [przypis edytorski]

We wierchym właśnie wchodził (daw., gw.) — wchodziłem właśnie pomiędzy wierchy (szczyty górskie). [przypis edytorski]

we wnęku — dziś r.ż.: we wnęce. [przypis edytorski]

wewnętrze — dziś popr.: wnętrze. [przypis edytorski]

Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta — właśc. Wewnętrzne dzieje Polski za Stanisława Augusta, 1764–94, badania historyczne ze stanowiska ekonomicznego i administracyjnego; dzieło Tadeusza Korzona (1839–1918), opublikowane w latach 1882–1899. [przypis edytorski]

wewnętrznopolityczny — dziś: wewnątrzpolityczny, dotyczący polityki wewnętrznej państwa. [przypis edytorski]

wewnętrzny — dziś: wewnętrzny. [przypis edytorski]

we wniku — dziś popr.: we wnykach. [przypis edytorski]

we wojsku (gw.) — w wojsku. [przypis edytorski]

we wozie — dziś: w wozie. [przypis edytorski]

we wszystkich Stanach Zjednoczonych Australii — państwo Australia (formalnie Związek Australijski) powstało w 1901 jako federacja kilku odrębnych kolonii brytyjskich istniejących wcześniej na kontynencie australijskim; obecnie dzieli się na 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych. [przypis edytorski]

we wszystkiem biegu (starop.) — w pełnym biegu. [przypis edytorski]

Weyer, Johann (1515–1588) — niderlandzki lekarz, demonolog, autor dzieła O zwodniczych sztuczkach demonów (De praestigiis daemonum, 1563), w którym wypowiadał się przeciwko prześladowaniom czarownic, uznając, że podstawową przyczyną zachowania domniemanych czarownic są przywidzenia, które należy traktować jako objawy choroby psychicznej. [przypis edytorski]

Weyssenhoff, Józef (1860–1932) — polski poeta, powieściopisarz. W swoich utworach nawiązywał do Sienkiewicza, sprzeciwiając się klasowej separacji i wygodnemu, hedonistycznemu stylowi życia arystokracji. Do jego najważniejszych dzieł należą: Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego (1898), Soból i panna (1911), Hetmani (1911), Puszcza (1915), Mój pamiętnik literacki (1925). [przypis edytorski]

weźcie rumianku albo rozchodniku — tj. zastosujcie terapię ziołoleczniczą (zwykłą w owych czasach). [przypis edytorski]

weźmcie — dziś popr. forma: weźcie. [przypis edytorski]

weźmi (daw.) — dziś popr. forma trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]

Weźmiesz stok hańby za chwały twej stopnie/ I bezdeń nędzy — błąd logiczny. Można przypuszczać, że sens tego zdania miał być następujący: (własne) staczanie się w hańbę i przepaść (tj. bezdeń) nędzy weźmiesz za stopnie prowadzące do twej chwały. [przypis edytorski]

weźmiesz — tu: dostaniesz (lanie). [przypis edytorski]

weźmiewa (gw.) — weźmiemy. [przypis edytorski]

weźmijcie — dziś popr.: weźcie. [przypis edytorski]

weźmijcie — dziś: weźcie. [przypis edytorski]

weźmij — dziś popr. forma 2 os. lp tr.rozkaz.: weź. [przypis edytorski]

weźmij — dziś popr. forma: weź. [przypis edytorski]

weźmij — dziś: weź. [przypis edytorski]

weźmijmy — dziś popr.: weźmy. [przypis edytorski]

weźmi (starop. forma) — dziś forma 2.os.lp trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]

weźmi (starop. forma) — weź. [przypis edytorski]

weźniesz (gw.) — weźmiesz. [przypis edytorski]

weźnie wzdychać (gw.) — zacznie wzdychać. [przypis edytorski]

weźrą — „weżrą” bądź „wejrzą” (tj. wpatrzą). [przypis edytorski]

weźrzy — daw. tryb rozkazujący: spojrzyj, wejrzyj. [przypis edytorski]

weź się na prawo — skieruj się na prawo. [przypis edytorski]

weźta (gw.) — weźcie. [przypis edytorski]

Weź… — w innym wydaniu uzupełnione: „Weź, kpie!”. [przypis edytorski]

weźże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]

weżetal — materiał, tiul perukarski. [przypis edytorski]

wezbrała beła (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wezbrała wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]

wezbrawszy się — wspiąwszy się. [przypis edytorski]

wezdrżysz nogą (starop.) — zadrżą pod tobą nogi (ze strachu). [przypis edytorski]

wezgłowie — część łóżka, gdzie kładzie się głowę. [przypis edytorski]

wezgłowie — część legowiska, gdzie się kładzie głowę. [przypis edytorski]

wezgłowie — część posłania, gdzie kładzie się głowę. [przypis edytorski]

wezgłowie — storna łóżka, po której kładzie się głowę. [przypis edytorski]

wezgłowie — tu: krótsza krawędź łóżka. [przypis edytorski]

wezmą w tęgie kluby — sens: pohamują. [przypis edytorski]

wezmiecie — dziś popr. pisownia: weźmiecie. [przypis edytorski]

wezmie — dziś popr. pisownia: weźmie. [przypis edytorski]

wezne (gw.) — wezmę. [przypis edytorski]