Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 453 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
źrzenice (starop. forma D. lp rodz. ż.) — źrenicy. [przypis redakcyjny]
źrzenice (starop. forma) — dziś M.lm: źrenice. [przypis edytorski]
źrze (starop. forma) — żre; pożera. [przypis edytorski]
źrzóbek — źrebak (obecnie gwarowe: źróbek). [przypis redakcyjny]
źrzódło (daw. a. gw.) — źródło. [przypis edytorski]
źrzódło — dziś: źródło. [przypis edytorski]
źrzódło (starop.) — dziś: źródło. [przypis edytorski]
źrzódło (starop. forma) — źródło. [przypis edytorski]
źrzodło — dziś popr.: źródło. [przypis edytorski]
žvairuoja — žiūri. [przypis edytorski]
žvangutis — mažas skambalėlis, gėlė. [przypis edytorski]
žvėrinė — Senovės lietuviai aušrinę vadindavę, anot Kuršaičio, žvėrine, t. y., žvėrinė žvaigždė, nes jai tekant, pradedą vilkai medžioti. Tokios žvaigždės žvėrinės buvo pas lietuvius kelios: didžioji žvėrinė — Jupiteris arba Saturnas, mažoji žvėrinė — Marsas. (sk. Э. Вольтерь. Литовский Катехизись Н. Даукши.С.-Петербургь. 1886. „Западно-русское свидетельство о литовских богах” p. 177. ) [przypis tłumacza]
žvilgys — žvilgis, žvilgsnis. [przypis edytorski]
žvilgys — žvilgsnis. [przypis edytorski]
Žvirbliai — Lenkiškai parašė A. Dygasircki, sulietuvino V. Kudirka. [przypis edytorski]
źwierciadło (daw.) — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]
źwierciadło (daw.) — zwierciadło, lustro. [przypis edytorski]
źwierciadło — dziś popr. pisownia: zwierciadło. [przypis edytorski]
źwierciadło — dziś: zwierciadło. [przypis edytorski]
Źwierciadło — książka Mikołaja Reja, wydana w 1567–1568, której główną część stanowi Żywot człowieka poczciwego, opisujący wzorcowe życie człowieka, zwłaszcza ziemianina, a także czynności przypadające na wsi na każdą porę roku. [przypis edytorski]
źwierciedle (starop. forma) — dziś N.lp: (w) zwierciadle. [przypis edytorski]
źwierząt — dziś popr. pisownia: zwierzę. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
źwierz — dziś popr. forma: zwierz, zwierzę. [przypis edytorski]
źwierz — dziś popr. pisownia: zwierz. [przypis edytorski]
źwierz — dziś popr. pisownia: zwierz, zwierzę. [przypis edytorski]
źwierzę — dziś popr. pisownia: zwierzę. [przypis edytorski]
źwierzę — dziś popr.: zwierzę (w zapisie uwzględniono regionalną wymowę). [przypis edytorski]
źwierzę — prawdopodobnie powinno być w lm: źwierze (tj. jak zwierzęta). [przypis edytorski]
źwierzęta, co są tak ospałe / Iż swych oczu pół roku nie otworzą — bobaki lub świstaki. [przypis redakcyjny]
źwierzęta — dziś popr. forma: zwierzęta. [przypis edytorski]
źwierzętóm — dziś popr. pisownia: zwierzętom. [przypis edytorski]
źwierze (starop.) — dziś M.lm: zwierzęta. [przypis edytorski]
źwierz-li (daw.) — czy zwierz; dziś popr. pisownia: zwierzli. [przypis edytorski]
źwierzmi (starop.) — zwierzami, forma skrócona, porównaj pieśń I, zwr. 63. [przypis redakcyjny]
źwierzóm — dziś popr. forma C. lm: zwierzom, tj. zwierzętom. [przypis edytorski]
źwierzóm — dziś popr. forma: zwierzom, tj. zwierzętom. [przypis edytorski]
źwierz (starop.) — zwierzę. [przypis redakcyjny]
žydelka — žydė. [przypis edytorski]
žydžia — sen. Žydi. [przypis edytorski]
žymes — bruožas, požymis, pėdsakas. [przypis edytorski]
żąć (daw.) — ścinać zborze np. sierpem. [przypis edytorski]
żąć (daw.) — ściskać. [przypis redakcyjny]
żąć — ścinać zboże czy też trawę sierpem. [przypis edytorski]
żądać kogo o co (daw.) — dziś: żądać co od kogo; prosić kogo o co. [przypis edytorski]
żądać satysfakcji — żądać zadośćuczynienia, tu: żądać przyjęcia wyzwania na pojedynek; dać satysfakcję: stanąć do żądanego pojedynku. [przypis edytorski]
żądała mnie w zamęście — chciała wyjść za mnie za mąż. [przypis edytorski]
Żądam tedy kategorycznie przesłuchania biegłych na okoliczność, czy pan Jowialski jest autorem swoich pysznych bajek — Poruszając półżartem kwestię autorstwa pana Jowialskiego, nic wiedziałem, że sam Fredro rzuca na nią pewne światło, co prawda też niezupełnie zdecydowane. Mianowicie, w pierwszej redakcji Pana Jowialskiego (zamieszczonej w przypisach wydania Biegeleisena, 1897), w scenie drugiej aktu IV znajdują się następujące słowa włożone w usta Jowialskiego: „Ale co prawda, nie grzech, ja muszę ci powiedzieć, że te bajki nie ja pisałem, tylko się na pamięć nauczyłem”. W ostatecznej redakcji, Fredro ten ustęp usunął. [przypis autorski]
Żądamy od sztuki naszej, aby była polską, na wskroś polską (…) mieć w sobie ogień młodości (…) płomiennego ducha Mickiewicza — J. L. Popławski zgryźliwie natomiast twierdził (O modernistach, s. 226), że „grupa młodych poetów i artystów w Krakowie, która nazwała się Młodą Polską, w myślach swych i uczuciach nie jest ani prawdziwie młodą, ani szczerze polską”. [przypis autorski]
żąda po mnie — dziś: żąda ode mnie. [przypis edytorski]
żądasz po mnie — dziś: żądasz ode mnie. [przypis edytorski]
żądła pszczole — dziś: żądła pszczele. [przypis edytorski]
żądła wężowe [rozpuszcza] — chorągiew z wężami, herbem Sforzów. [przypis redakcyjny]
żądły — dziś N. lm: żądłami. [przypis edytorski]
żądniejsze — Pożądańsze, przyjemniejsze. [przypis redakcyjny]
żądnie — tu: chętnie. [przypis edytorski]
żądny (starop.) — proszący, potrzebujący; wnoszący żarliwą, gorącą prośbę. [przypis edytorski]
żądza (starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie. [przypis redakcyjny]
żądza — żądanie. [przypis redakcyjny]
żądzej (starop. forma) — dziś D.lp r.ż: żądzy. [przypis edytorski]
żądzej (starop. forma) — żądzy. [przypis edytorski]
żądze (starop. D. lp) — żądzy. [przypis redakcyjny]
żądze (starop. forma) — dziś D.lp. r.ż.: żądzy. [przypis edytorski]
żądzey władzey (starop. forma) — dziś D.lp r.ż.: żądzy władzy. [przypis edytorski]
Żabia Przełęcz — przełęcz w głównej grani Tatr pomiędzy dwoma szczytami: Rysami i Żabim Koniem. [przypis edytorski]
żabieniec, Alisma (biol.) — rodzaj roślin wodnych i błotnych. [przypis edytorski]
Żabieniec — być może chodzi o Zadni Mnichowy Stawek w Dolinie za Mnichem, najwyżej położone jezioro w polskich Tatrach (2070 m). [przypis edytorski]
Żabi Koń — szczyt w głównej grani Tatr o wys. 2291 m n.p.m. [przypis edytorski]
żabnica — ryba morska, nazywana też diabłem morskim; większość czasu spędza na dnie i wabi małe rybki mięsistym, wijącym się wyrostkiem na końcu długiej wędki wystającej ze szczytu głowy. [przypis edytorski]
żaboryby — inaczej batrachy; ryby morskie prowadzące przydenny tryb życia; nazwę żaboryby zawdzięczają wydawanym przez siebie odgłosom, przypominającym rechot żab. [przypis edytorski]
żabot — dekoracja ze zmarszczonej tkaniny a. koronki, umieszczana z przodu koszuli bądź sukni. [przypis edytorski]
żabot — dekoracja ze zmarszczonej tkaniny. [przypis edytorski]
żabot — ozdoba za zmarszczonej tkaniny. [przypis edytorski]
żabot — ozdoba ze zmarszczonego materiału, umieszczana zwykle na froncie koszuli. [przypis edytorski]
żabot — ozdoba z marszczonej tkaniny umieszczana na przodzie bluzki. [przypis edytorski]
żabot — ozdoba z marszczonej tkaniny umieszczana na przodzie koszuli lub bluzki. [przypis edytorski]
żabot — ozdoba z marszczonej tkaniny umieszczana pod szyją na przodzie bluzki lub koszuli. [przypis edytorski]
żabot (z fr.: jabot) — element ubioru; rodzaj ozdoby z udrapowanego materiału, ozdobionego niekiedy koronką, umieszczanej pod szyją, na zapięciu z przodu sukni, bluzki a. koszuli; tu zdrobn.: żabocik. [przypis edytorski]
Żaby, Osy, Ptaki, Niewiasty — zwoje rękopisów przechowywano w wazach; Żaby, Osy, Ptaki i Zgromadzenie kobiet to dzieła Arystofanesa. [przypis redakcyjny]
żachnąć się — oburzyć się. [przypis edytorski]
żachnąć się — okazać oburzenie, zniecierpliwienie, gniew, niecierpliwość; obruszyć się. [przypis edytorski]
żachnąć się — wyrazić oburzenie a. niezadowolenie. [przypis edytorski]
żachnąć się — wyrazić oburzenie, niezadowolenie, sprzeciw, gniew, zniecierpliwienie. [przypis edytorski]
żachnąć się — wyrazić sprzeciw, oburzenie. [przypis edytorski]
żachnąć się — zasygnalizować oburzenie lub sprzeciw. [przypis edytorski]
żacy (…) co im tam w garnki dawają — daw. zwyczajem było dawanie w garnuszki ubogim żakom szkolnym potraw pozostałych ze stołów pańskich. [przypis edytorski]
żaczkować — popisywać się erudycją. [przypis edytorski]
żadenby (…) nie wierzył (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: żaden nie wierzyłby. [przypis edytorski]
żadenby temu (…) nie wierzył (starop.) — nikt nie uwierzyłby temu. [przypis edytorski]
„Żaden geniusz (…) i natchnionego” — wstęp do tłómaczenia sonetów D. G. Rossettiego „La maison de vie” [przypis autorski]
żaden jeździec, ani żaden piechur (neque eques neque pedes) — określenie wzięte z języka żołnierskiego, tyle co „nikt”. [przypis tłumacza]
żaden ku tobie nie jest podobien, Panie — Jr 10, 6. [przypis edytorski]
„Żaden malarz (…) być miała” — „Nullo dipintore potrebbe porre alcuna figura se intezzionalmente non si facesse prima tale quale la figura essere dee”. Ciekawe te dowody i wiele innych jeszcze zebrał prof. Janitschek w rozprawie: Die Kunstlehre Dantes und Giotto’s Kunst… (Lipsk 1892) głównie str. 17 — 23. Nie potrzeba Janitschka i Burckhardta dla zrozumienia i ocenienia estetycznego nowatorstwa Danta, — powołuję ich jeno, ażeby nie być posądzonym o zbyt paradoksalną charakterystykę. [przypis autorski]
żaden obywatel nie ma być dosyć bogaty na to, by mógł kupić innego, a żaden dość biedny, by musiał się sprzedawać — Pragniecie dać państwu spójność? Zbliżcie ku sobie możliwie najbardziej krańcowe stopnie; nie cierpcie ani ludzi bogatych, ani nędzarzy. Dwa te stany, z natury nierozłączne, zarówno są zgubne dla dobra wspólnego; z jednego wychodzą poplecznicy tyranii, z drugiego tyrani; zawsze to pomiędzy nimi odbywa się frymark wolnością publiczną: jeden ją kupuje, a drugi sprzedaje [frymark (daw.): kupczenie, handel; red. WL]. [przypis autorski]
Żaden † oddział — krzyżyk oznacza, że tekst jest w tym miejscu zepsuty. Ἀνδρῶν μὲν γὰρ † οὕτως (N), Ἀνδρῶν μὲν γὰρ οὐκ ἦν οὕτως (D). [przypis tłumacza]
żadenże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy żaden. [przypis edytorski]
Żaden zbrodniarz jeszcze naprawdę nie sądził, że karą krzywdę mu wyrządzono — Zbrodniarz czuje się nawet na swój sposób wtedy winny, kiedy nic właśnie złego nie popełnił. Jest zawsze przygotowany na zarzut oszustwa, kradzieży itd., nawet jeśli się wcale czynu nie dopuścił, ponieważ wie, że jest do niego zdolny. Dlatego też zawsze czuje się przychwycony, gdy zostaje uwięziony jakiś inny przestępca. [przypis autorski]
Żaden z nich rogów księżyca nie zniża — Żaden z nowych faryzeuszów nie przyczynił się do ukrócenia potęgi Mahometan. [przypis redakcyjny]
Żaden z panów — ścisłe tylko co do przywódców walczących; do Konfederacji Barskiej należeli bp kamieniecki Krasiński, Pac, Karol Radziwiłł. [przypis redakcyjny]
żadną miarą nie można utrzymywać, że bóstwo staje się biernym pod wpływem czegoś albo że istota rozciągła jest niegodna natury boskiej, chociażbyśmy nawet przypuścili jej podzielność, jeżeli tylko przyznamy, że jest wieczna i nieskończona — Por. List 12 (dawniej 29), wraz z dopełnieniem w Liście 81 (dawniej 70) § 1, a także List 35 (dawniej 40) i dopełniający go List 36 (dawniej 41). [przypis redakcyjny]
żadną miarą — w żaden sposób. [przypis edytorski]
