Wolne Lektury potrzebują pomocy...

Dzieciaki korzystające z Wolnych Lektur potrzebują Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas jedynie 448 osób.

Aby działać, potrzebujemy 1000 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Wybierz kwotę wsparcia
Tym razem nie pomogę
Dołącz

Dzisiaj aż 15 770 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach — dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia [kliknij, by dowiedzieć się więcej]

x
Tren XIV. (Gdzie te wrota nieszczęsne, któremi przed laty...) → ← Tren XII. (Żaden ojciec podobno barziej nie miłował...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren XIII. (Moja wdzięczna Orszulo, bodaj ty mnie była…)[1]

      1
      Moja wdzięczna[2] Orszulo, bodaj ty mnie była
      Albo nie umierała lub sie nie rodziła.
      Małe pociechy płacę wielkim żalem swoim
      Za tym nieodpowiednym pożegnanim[3] twoim.
      5
      Omyliłaś mię[4] jako nocny sen znikomy[5],
      Który wielkością[6] złota cieszy zmysł[7] łakomy[8],
      Potym nagle uciecze[9], a temu na jawi[10]
      Z onych skarbów jeno chęć a żądzą[11] zostawi.
      Takeś ty mnie, Orszulo droga, uczyniła:
      10
      Wielkieś nadzieje w moim sercu roznieciła,
      Potymeś mię smutnego nagle odbieżała[12]
      I wszytki moje z sobą pociechy zabrała.
      Wzięłaś mi, zgoła mówiąc[13], dusze połowicę[14],
      Ostatek przy mnie został na wieczną tesknicę[15].
      15
      Tu mi kamień, murarze, ciosany połóżcie,
      A na nim tę nieszczesną pamiątkę[16] wydróżcie[17]:
      ORSZULA KOCHANOWSKA TU LEŻY, KOCHANIE[18]
      OJCOWE ALBO RACZEJ PŁACZ I NARZEKANIE.
      OPAKEŚ TO, NIEBACZNA[19] ŚMIERCI, UDZIAŁAŁA[20]:
      20
      NIE JAĆ ONEJ, ALE MNIE ONA PŁAKAĆ MIAŁA.

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      wdzięczny* (starop.) — miły, przyjemny. [przypis redakcyjny]

      [3]

      pożegnanim (starop. forma N.) — pożegnaniem; za tym nieodpowiednim pożegnanim: z powodu tego nie zapowiedzianego, niewłaściwego pożegnania. [przypis redakcyjny]

      [4]

      omyliłaś mię (starop.) — zwiodłaś mnie, zmyliłaś mnie. [przypis redakcyjny]

      [5]

      sen znikomy — znikający, nieuchwytny. [przypis redakcyjny]

      [6]

      wielkość* — wielka ilość. [przypis redakcyjny]

      [7]

      zmysł — tu w znaczeniu ogólnym: zmysły. [przypis redakcyjny]

      [8]

      łakomy (daw.) — pożądliwy, chciwy. [przypis redakcyjny]

      [9]

      uciecze (forma starop.) — ucieknie. [przypis redakcyjny]

      [10]

      na jawi (forma starop.) — na jawie. [przypis redakcyjny]

      [11]

      żądza (starop.; tu forma B. lp: żądzą) — namiętne pragnienie. [przypis redakcyjny]

      [12]

      odbieżała (forma starop.) — odbiegła; por. „bieżeć” [np. Tren XVI: „śmierć (…) k nam bieży”]. [przypis redakcyjny]

      [13]

      zgoła mówiąc — mówiąc bez ogródek, mówiąc wprost. [przypis redakcyjny]

      [14]

      dusze połowicę (starop.) — połowę duszy. [przypis redakcyjny]

      [15]

      tesknica (starop.) — tęsknota, żal. [przypis redakcyjny]

      [16]

      pamiątka* (daw.) — upamiętniający znak (dziś znaczenie węższe); nieszczęsna pamiątka: znak świadczący o nieszczęściu i upamiętniający je. [przypis redakcyjny]

      [17]

      wydróżcie (forma starop.) — wyżłóbcie, wyryjcie, wydrążcie. [przypis redakcyjny]

      [18]

      kochanie — przedmiot miłości, a zarazem miłość. [przypis redakcyjny]

      [19]

      niebaczny (starop.) — nie mający baczenia na coś, czyli nie zwracający na coś uwagi, nieuważny, tu: nie przestrzegający ustalonego porządku rzeczy. [przypis redakcyjny]

      [20]

      opakeś to (…) udziałała (starop.) — postąpiłaś na opak, przewrotnie, wbrew naturalnemu porządkowi rzeczy. [przypis redakcyjny]

      Zamknij
      Proszę czekać…
      x