Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10116 przypisów.

wczas (starop.) — tu: zawczasu. [przypis edytorski]

wczas (starop.) — wypoczynek. [przypis edytorski]

wczas (starop.) — zawczasu. [przypis edytorski]

w czas — tu: na czas, póki czas. [przypis edytorski]

wczasu na wszystkim — wygody we wszystkim, pod każdym względem. [przypis redakcyjny]

w czas — w porę. [przypis edytorski]

wczas — w samą porę, zawczasu. [przypis edytorski]

wczasy (daw.) — tu: każdy wypoczynek, odpoczynek. [przypis edytorski]

wczasy (starop.) — dogodności. [przypis redakcyjny]

wczasy (starop.) — wygody; wolne chwile. [przypis redakcyjny]

wczasy — tu: wygody, miejsce do odpoczynku. [przypis redakcyjny]

w czas zapust — podczas karnawału; krwawa akcja chłopska rozpoczęła się w połowie lutego (z 20 na 21), więc w czas „zapust”; stąd też jej popularna nazwa: „krwawe zapusty”. [przypis redakcyjny]

w części (…) miał członki złote, w innych się mieszała z barwą czerwoną barwa srebra — Członki gryfa składające orła wzlatującego ku niebu jako symbol natury boskiej są złote, to jest najdroższe i najwięcej świecące. Członki zaś składające lwa jako symbol natury ziemskiej są białe jak srebro, barwa i godło czystości i niewinności: te zaś pomieszane z barwą czerwoną, to jest barwą miłości, symbolem są Krwi Przenajświętszej, którą Chrystus jako człowiek wylał z miłości na krzyżu gładząc grzechy tego świata. [przypis redakcyjny]

w czele — dziś popr. forma Msc.lp: w czole. [przypis edytorski]

w czele — dziś popr. forma Ms. lp: w czole. [przypis redakcyjny]

w czele (starop. forma) — dziś w tym (tj. dosł.) znaczeniu: w czole; na czole. [przypis edytorski]

w czepkuś rodzona — dziecko urodzone z kawałkiem błony owodniowej na głowie wg popularnego przesądu czekało szczęśliwe życie. [przypis edytorski]

w czepku urodzony — powiedzenie odnoszące się do rzadkich wypadków, kiedy dziecko rodzi się wraz z workiem owodniowym (lub tylko z fragmentem błony okrywającej głowę); w jęz. pol. przen. wyrażenie oznacza „urodzony pod szczęśliwą gwiazdą”, „od urodzenia mający wyjątkowe szczęście w życiu”; odpowiednikiem po ang. jest idiom „born with a silver spoon in one's mouth”, w tekście oryg. jednak pojawia się dosł. „born with a caul”; cały akapit stanowi żartobliwą grę (w tł. pol. nabierającą dodatkowych znaczeń) z tym wyrażeniem: dziecko rodzi się w świecie, gdzie wszystko jest na sprzedaż i podlega ścisłej wycenie oraz mechanizmom rynkowym. [przypis edytorski]

wczera pripał jak ub wody (z gw. ukr.) — wczoraj przepadł jak w wodzie (jak kamień w wodę). [przypis edytorski]

w czerwonych kurtkach — czyli w brytyjskich mundurach; do początków XX w. żołnierze większości brytyjskich formacji wojskowych nosili czerwone kurtki mundurowe, w szczególności takie same nosili sipajowie, żołnierze indyjscy służący w armii brytyjskiej. [przypis edytorski]

wcześnie (daw.) — na czas, terminowo. [przypis edytorski]

wcześniej (daw.) — wygodniej (od „wczas”: wypoczynek). [przypis redakcyjny]

Wcześniej istniały w Polsce drukarnie wędrowne, por. szerzej: J. Ptaśnik, Cracovia impressorum…, s. 22. [przypis autorski]

wcześniejsze są u Diltheya opracowania konkretne — rozprawa o Novalisie z 1864 r., przedrukowana w Das Erlebnis und die Dichtung, 10 Aufl., Leipzig 1921 — Leben Schleiermachers, Berlin 1870. [przypis autorski]

wcześnie — na czas, zawczasu. [przypis edytorski]

Wcześnieś dziś wrócił — końcówka z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: wcześnie dziś wróciłeś. [przypis edytorski]

wcześny (starop.) — przychodzący na czas, zdarzający się we właściwym momencie. [przypis edytorski]

w czesie — dziś popr.: w czasie. [przypis redakcyjny]

w czesie (starop. forma) — w czasie. [przypis edytorski]

w czesie (starop. forma) — zamiast: w czasie (analogicznie do las, w lesie). [przypis redakcyjny]

wczesny czas (daw.) — [tu:] sposobny czas. [przypis redakcyjny]

wczesny (daw.) — dogodny. [przypis redakcyjny]

wczesny (daw.) — następujący we właściwym momencie. [przypis edytorski]

wczesny (daw.) — okazany we właściwym momencie. [przypis edytorski]

wczesny (daw.) — okazany we właściwym momencie, w samą porę. [przypis edytorski]

wczesny (daw.) — tu: okazywany we właściwym czasie. [przypis edytorski]

wczesny (wł. capace) — zdolny pomieścić, obszerny. [przypis redakcyjny]

wczesny (wł. oryg. capace) — [tu:] zdolny pomieścić, obszerny. [przypis redakcyjny]

w czetwiortych (ros.) — po czwarte. [przypis edytorski]

w człowieka rośnie — rośnie na wysokość człowieka. [przypis edytorski]

w człowieka — w wyd. z 1816 r.: w jednorządcę. [przypis edytorski]

wczołgnęli — dziś popr. forma: wczołgali. [przypis edytorski]

wczora (daw., gw.) — wczoraj. [przypis edytorski]

Wczoraj ledwo mościom pan — tytuł grzecznościowy „mości pan” obowiązywał w stosunku do każdego szlachcica, natomiast każdy sprawowany urząd dawał prawo do tytułu „jaśnie wielmożny”. [przypis redakcyjny]

Wczoraj opuścił Kronid złote nieba progi itd. — Homerowi potrzebne jest opóźnienie interwencji Tetydy, by zyskać czas, w którym można zmieścić akcję poematu. [przypis edytorski]

wczorajsza wojna — tj. I wojna światowa. [przypis edytorski]

wczoram pił, dzisiem kiep! — dziś: wczoraj piłem, dziś jestem kiep (daw.: głupiec). [przypis edytorski]

wczora (starop. forma) — wczoraj. [przypis edytorski]

Wczora (…) tysiąc dwusetny sześćdziesiąty szósty rok się zakończył, gdy mostu upusty runęły w gruzy — Wskutek trzęsienia ziemi przy śmierci krzyżowej Chrystusa Pana. Chrystus Pan umaił na krzyżu w roku życia 34, Dante swoją pielgrzymkę po piekle odbywa w roku 1300, a zatem od czasu trzęsienia ogólnego ziemi w tej chwili wypadało liczyć lat 1266. Szatan oszukuje poetów, wskazując im inny most cały, cel kłamstwa nie jest wyraźny; sens moralny może być taki: że kto raz w kłamstwie podoba chociażby prawdę bez własnej szkody mógł powiedzieć, kłamie bez przerwy, żadnej innej w tym nie mając korzyści, oprócz zaspokojenia swojej ohydnej skłonności. [przypis redakcyjny]

Wczora wyszczerbił na Niemcach topory (…) — topory i maczugi, najstraszniejsza broń Litwinów. [przypis autorski]

wczoru — dniu wczorajszemu. [przypis redakcyjny]

w czternastu dniach — dziś popr.: w czternaście dni. [przypis edytorski]

W czwartym miesiącu po powrocie — Alkibiades przyjechał 15 czerwca, odjechał zaś co najmniej w dwa tygodnie po misteriach (7 X), właściwie więc minęły cztery miesiące. [przypis tłumacza]

W czyich… ręku — dziś popr.: w czyich rękach; w ręku (starop.) — w dwojgu rąk (forma liczby podwójnej). [przypis redakcyjny]

w czym dzieło — rusycyzm: o co chodzi. [przypis edytorski]

w czymeście (…) przeskrobali — w czym przeskrobaliście. [przypis edytorski]

w czym innym dobra i w czym innym, niż oni sądzą i chyba — niż sama nawet myślę — być może: w czym innym dobra i w czym innym, niż oni sądzą i chyba — niż sama nawet myślę — zła. [przypis edytorski]

w czym przypomina (…) Humboldta — por. W. Humboldt, Versuch d. Grenzen d. Wirksamkeit d. Staates zu bestimmen (Reclam). [przypis redakcyjny]

w czynach najniezwyciężeńszy (factis invictissumis) — komiczny, Plautowski superlativus [stopień najwyższy przymiotnika lub przysłówka; red. WL]. [przypis tłumacza]

w czyścu — słowa te odnoszą się prawdopodobnie do czyśćca z religii chrześc., jednak niektórzy uczeni widzą tu aluzję do pogańskiego „czyśćca” opisanego w Eneidzie Wergiliusza. [przypis redakcyjny]

Wczytując się dziś w wyrazy Adama jego zmęczoną pisane ręką, obudzały mi się skrupuły i obawy, czy się godzi ogłaszać tak prędko listy prywatne, dorywcze, senne… — z listu Ignacego Domejki do Józefa Bohdana Zalewskiego [w:] Korespondencja Adama Mickiewicza, t. 1, 1870, s. 115. [przypis edytorski]

Wda a. Bda — dziś: Czarna Woda, rzeka wpadająca do Wisły w okolicach Świecia. [przypis edytorski]

wdać się w coś — tu: zamienić się. [przypis redakcyjny]

wdać się — włączyć się. [przypis edytorski]

wdać się — włączyć się w jakąś sprawę. [przypis edytorski]

wdać się za kimś — tu: wstawić się za kimś (jako pośrednik). [przypis edytorski]

wdałże się (…), uznałże cię — konstrukcje czasownikowe z partykułą wzmacniającą -że, tworzącą pytanie retoryczne; znaczenie: czy wdał się, czy uznał. [przypis edytorski]

w dalszym ciągu jeszcze będę o tym mówił — księga IV, rozdz. III i IV. [przypis autorski]

W Danii chłopi i mieszczanie (…) oddali i siebie i szlachtę w niewolę — szlachta duńska, która ujęła była władzę w r. 1772 (upadek ministra Struensee) musiała w r. 1784 ustąpić pod naciskiem zarówno regenta ks. Fryderyka (później Fryderyk VI), jak klas niższych; nowy rząd zniósł poddaństwo chłopów (reformy lat 1787, 1788). [przypis redakcyjny]

w dank (daw.) — w podzięce. [przypis edytorski]

wdarć się — wedrzeć się. [przypis edytorski]

wdarł się na tron i czoło swoje ozdobił ureusem […] San-amen-Herhor — Inaczej niż w powieści, Herhor sprawował silną i niezależną władzę, lecz tylko na terenie Górnego Egiptu. Podobnie jak jego następcy na urzędzie arcykapłana Amona w Tebach, nigdy nie koronował się na faraona, nie używał oficjalnych tytułów władcy i formalnie był wasalem jedynego władcy całego, zjednoczonego Egiptu, którym po śmierci Ramzesa XI został Smendes, pierwszy faraon XXI dynastii. [przypis edytorski]

wdawać się — tu: zadawać się. [przypis edytorski]

wdawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: wdaje. [przypis edytorski]

w dawnej trwać kolei — iść utartym szlakiem, od dawna wytyczoną drogą. Koleją dawniej nazywano ślad (koleinę) zostawiony na drodze przez jadący wóz. [przypis redakcyjny]

w dawniejszych czasach (…) Ale nie dzisiaj — zbyt romantyczna tyrada w ustach mówcy, który za perskie pieniądze przygotowywał potem powstanie w Grecji i wpuścił do portu pirejskiego Harpalosa. [przypis tłumacza]

wdawszy się — zaangażowawszy się. Zapewne chodzi o deklarację chęci zawarcia małżeństwa i związanie się narzeczeństwem; do zerwania takich więzów, zawieranych za porozumieniem rodzin obu narzeczonych, mogło dojść tylko z bardzo ważnych powodów, przy czym zerwanie narzeczeństwa przez jedną stronę rzucało cień podejrzeń na drugą. [przypis edytorski]