Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8354 przypisów.

z upadnieniem — w razie upadku. [przypis edytorski]

zupan a. żupan (daw., gw.) — dawny ubiór, rodzaj kaftana. [przypis edytorski]

zupełną wygranę — dziś B.lp: (…) wygraną. [przypis edytorski]

zupełnemu — pełnemu, jędrnemu (w niektórych komentarzach: doskonałemu). [przypis redakcyjny]

Zupełnie było w niej pusto — za czasów pierwszej świątyni stała tu Arka Przymierza. Talmud (Joma 53 b) mówi, że był tu głaz („ołtarz-głaz”? wyrażenie Wyspiańskiego z Meleagra) שתיה. [przypis tłumacza]

zupełniem — skrócenie od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]

zupełniem — skrócone od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]

zupełniem spokojny — skrócone: zupełnie jestem spokojny. [przypis edytorski]

zupełny (starop.) — tu: pełny, całkowity. [przypis edytorski]

zupełny (starop.) — tu: pełny. [przypis edytorski]

ZUP — Zakład Ubezpieczeń Powszechnych. [przypis edytorski]

Zuraw — Zurow, miasto na wsch. od Wismar. [przypis redakcyjny]

Zurbarán, Francisco de (1598–1664) — hiszpański malarz epoki baroku; tworzył przede wszystkim obrazy religijne, w pierwszym okresie twórczości często malował ascetycznych świętych z użyciem ostrych kontrastów światłocienia. [przypis edytorski]

zur besonderen Behandlung (niem.) — do specjalnego potraktowania. [przypis edytorski]

Zur hebung des Fremdenverkehrs — pod tytułem w wydaniu źródłowym podano melodię w zapisie nutowym. Tadeusz Boy-Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]

Zurich — duże miasto w Szwajcarii, stolica kantonu. [przypis edytorski]

Zurlinden, Loubet, Jouaust — osoby zaangażowane w ostateczne rozstrzygnięcie sprawy Dreyfusa; Émile Zurlinden (1837–1929): generał, minister wojny; Émile Loubet (1838–1929): przewodniczący senatu (od 1896), prezydent Francji (1899–1906); Albert Jouaust (1840–1927): oficer artylerii, przewodniczący drugiego sądu wojskowego w sprawie Dreyfusa. [przypis edytorski]

Zur Psychologie des Individuums — tzn. O psychologii jednostki; t. I Chopin und Nietzsche, Berlin 1891, t. II Ola Hansson, Berlin 1892. [przypis edytorski]

Zurück! Halt (niem.) — Z powrotem! Stać! [przypis edytorski]

zurück (niem.) — z powrotem; wracaj (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]

Zurüstungen — Vorbereitungen. [przypis edytorski]

Zurych — największe szwajcarskie miasto i główny ośrodek gospodarczy kraju. [przypis edytorski]

z urzędu — tu: zwyczajowo. [przypis edytorski]

zur Zeit (niem.) — obecnie, tymczasem. [przypis edytorski]

zurzynać (starop.) — pourzynać; urżnąć; uciąć. [przypis redakcyjny]

zurzynała (daw. forma) — ucięła. [przypis redakcyjny]

z uściskiem rękę podaję jej Władysławowi — w kwietniu r. 1872 Wanda wyszła za mąż za Władysława Żeleńskiego (patrz: Przedmowa). [przypis redakcyjny]

z uśmiechy słodkimi — dziś popr.: z uśmiechami słodkimi. [przypis edytorski]

zusammenwettern — zusammenschlagen. [przypis edytorski]

zu schnadern — vor Angst zu zittern. [przypis edytorski]

z ust rzeczy świadomych — w domyśle: z ust osób świadomych rzeczy, wiedzących o tych sprawach. [przypis edytorski]

z uszyma puść do domu… — staropolskie przysłowie: „Ze złego targu — z uszyma do domu” o znaczeniu: z awantury (bójki) wyjść możliwie cało. [przypis redakcyjny]

zu ventilierende — zu erörternde. [przypis edytorski]

zużytkowywa — zużytkowuje. [przypis edytorski]

Zuzanna (bibl.) — postać z Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]

Zuzanna — postać z biblijnej Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]

zuz (hebr.) lm. zuzzim — żydowska srebrna moneta wybijana w czasie powstania Bar Kochby. Terminem zuz określano również różne srebrne monety o niewielkim nominale zarówno przed, jak i po powstaniu Bar Kochby. W Talmudzie nazwy zuz i denar są używane wymiennie. [przypis edytorski]

zuz — starożytna moneta. [przypis tłumacza]

zuzukönnen — beizukommen. [przypis edytorski]

zwątpiały (daw.) — osłabiony a. pełen zwątpienia. [przypis edytorski]

zwątpiały — dziś: pełen zwątpienia a. osłabiony. [przypis edytorski]

zwątpiały — osłabiony. [przypis edytorski]

zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]

zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]

zwaćbyśmy cię mieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mielibyśmy cię zwać. [przypis edytorski]

zwać może leniwe (starop.) — zamiast: można zwać leniwe; [można nazwać leniwymi]. [przypis redakcyjny]

zwać — tu: przyzywać; zowie, zwie: oboczne formy 3 os.lp cz. ter. [przypis edytorski]

zwada — kłótnia. [przypis edytorski]

zwadka (daw.) — spór, kłótnia. [przypis edytorski]

z Wagi — na zodiaku. Od Wagi zaczynają się znaki zodiaku zimowe. [przypis redakcyjny]

zwajca (starop.) — człowiek kłótliwy, skory do zwady; zwadca. [przypis edytorski]

zwajca (starop.) — kłótliwy. [przypis redakcyjny]

z Wałachy — z Wołochami. [przypis edytorski]

zwałaszyć (starop.) — przen.: osłabić. [przypis edytorski]

zwał się cesarzów plemiennik — uważał się za spokrewnionego z cesarzami (zapewne rzymskimi; budowanie sięgających starożytności genealogii było wówczas w modzie). [przypis edytorski]

zwały (daw.) — właśc. wały, fale morskie. [przypis edytorski]

zwalać — tu: pobrudzić. [przypis edytorski]

zwalać winę na karb — wskazywać coś jako przyczynę. [przypis edytorski]

zwala (gw., daw.) — pozwala (zwolić). [przypis autorski]

zwalana — powalana, pobrudzona. [przypis edytorski]

zwalczym — forma skrócona od: zwalczymy. [przypis edytorski]

zwalenie testamentu — obalenie mocy prawnej testamentu. [przypis redakcyjny]

zwalisko (daw.) — tu: ruina. [przypis edytorski]

zwana od astronomów — dziś popr.: zwana przez astronomów. [przypis edytorski]

zwariował — dla rytmu należy czytać na 4 sylaby. [przypis edytorski]

zwariuje (…) z (…) chorób nieprzystojnych — nawiązanie do problemów neurologicznych wywoływanych przez nieleczony syfilis; były one prawdopodobnie powodem obłędu i śmierci adwokata Józefa Goldszmita, ojca autora. [przypis edytorski]

zwarkoczony — spleciony w warkocz. [przypis edytorski]

zwarł się — zaczął walczyć. [przypis edytorski]

zwarły osękami — [tu:] zahaczyły. [przypis redakcyjny]

zwarować — zwędzić; ukraść. [przypis edytorski]

zwarte — ἀσφαλεῖς(N), συναφεῖς (D). [przypis tłumacza]

zwartować (daw.) — przeszukać. [przypis redakcyjny]

zwartszy — dziś: bardziej zwarty. [przypis edytorski]

zwarwszy (starop.) — zamiast: zwarłszy, analogiczna forma do tematów samogłoskowych. [przypis redakcyjny]

zwarzyć — czasownik od war: wrzątek; tu: zniszczyć przez działanie zbyt niskiej temperatury. [przypis edytorski]

zwarzyć humor — zepsuć dobry humor. [przypis edytorski]

zwarzyć — (o przymrozku) doprowadzić do zwiędnięcia rośliny. [przypis edytorski]

zwarzyć — uwarzyć, ugotować. [przypis edytorski]

zwarzyć — zmrozić. [przypis edytorski]

z waszecia go traktować — zwracać się do niego: waszeć, jak do prostego szlachcica. [przypis edytorski]

z waszecia — zaściankowo lub drobnomieszczańsko [przypis redakcyjny]

z waszymi groby — dziś: z waszymi grobami. [przypis edytorski]

Zważ, jak często w najbłahszych okolicznościach słaba i krucha natura twoja wystawiona jest na próbę; niemniej jednak te i inne próby są dla twego zbawienia potrzebne… — Thomas à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa LVII, cytat swobodny, z opuszczeniami. [przypis edytorski]

zważywszy jego stopień — biorąc pod uwagę jego pozycję w hierarchii społecznej. [przypis edytorski]