Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8007 przypisów.
nieśmiertelny twórca Konstytucji — król Ludwik XVIII, który 4 czerwca 1814 ogłosił Kartę Konstytucyjną. [przypis edytorski]
Nie śpią tak, iako owe szpaczki… — prawdopodobnie właśnie rzecz miała się odwrotnie. [przypis tłumacza]
Nie śpiewają (…) nigdy — tj. nie odprawiają mszy. [przypis tłumacza]
nieświadom rady — określenie odnosi się do ludu, niewtajemniczonego w znany tylko wodzom podstęp Agamemnona. [przypis edytorski]
Nieśwież — miasto na Białorusi, niegdyś rezydencja polskiej magnaterii. [przypis edytorski]
Nieśwież — miasto na Białorusi, ok. 110 km na płd. zachód od Mińska; w XVI–XVIII w. siedziba Radziwiłłów. [przypis edytorski]
nieświeżski — dziś popr. forma: nieświeski. [przypis edytorski]
nie sąć one nieznośliwe — konstrukcja z partykułą -ci, skróconą do -ć; inaczej: nie są ci one nieznośliwe (tj.: nie są one wcale trudne do zniesienia). [przypis edytorski]
Nie sądźcie abym przyniósł pokój na ziemię (…) przyszedłem rozdzielić z sobą syna i ojca, córkę od matki — Mt 10, 34–35. [przypis autorski]
nie sądzę, aby był powód biadać zbytnio nad Fredrą, że sobie zadał gwałt przerywając tworzenie. (…) Fredro dawał zresztą motywy rozmaite. To przyczyną był Goszczyński, to znów nie Goszczyński, ale to, że nikt nie stanął w jego obronie — W związku z tą nadwrażliwością na krytykę, godne zaznaczenia jest, że sam Fredro rozpoczął swoją karierę pisarską od artykułu, w którym niemiłosiernie schlastał swego zasłużonego poprzednika. Sam o tym wspomina w swojej notatce autobiograficznej: „Z ojczystych wzorów, osobliwie współczesnych, niewiele mogłem skorzystać, gdy nawet na samym wstępie, zwyczajem młodocianym, porwałem się do skrytykowania świeżo wyszłej komedii Niemcewicza Pan Nowina, którą porąbałem w niemiłosierny, a jak teraz widzę, w najniedorzeczniejszy sposób”. [przypis autorski]
Nie sądzę, aby czas w tym miał grać jaką rolę. — le temps ne fait rien à l'affaire. Cytat ten stał się przysłowiem. [przypis tłumacza]
Nie sądzę, aby (…) miał więcej suchą Erizychton skórę — Erizychtona Ceres, której ubliżył wyraźną jej czci pogardą, ukarała głodową gorączką; na koniec głodem strawił sam siebie (Patrz Przemiany Owidiusza, księga 8 w. 877). [przypis redakcyjny]
nie są rzeczami samymi w sobie, więc i nie przyczynami — zachodzi tu w oryginale zręczna gra słów, polegająca na tym, iż „rzecz” (Sache) i „przyczyna” (Ur-sache) mają wspólny pierwiastek. Oddać tego popolsku niepodobna; przytaczam więc ten ustęp po niemiecku: „Da diese [tj. Erscheinungen] aber keine Sachen, mithin auch nicht Ursachen an sich selbst sind, keinen Unterschied der Handlung in Beziehung auf die Vernunft machen könne.”. [przypis redakcyjny]
nie są w możności — nie mogą. [przypis edytorski]
nie sąż — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie są. [przypis edytorski]
Nie sadzę, by te groźby cel odniosły jaki — Elmira sądzi, iż opierając się na paragrafie „jawnej niewdzięczności” można obalić darowiznę, ale najwyraźniej nie docenia sprawy szkatułki, [przypis tłumacza]
nie sah ich die Nacht beglänzter (niem.) — cytat z wiersza Gebet der Sucht Richarda Dehmela. [przypis edytorski]
nie schodzi* — nie zachodzi. [przypis redakcyjny]
nie scio ale credo (łac.) — Nie wiem, ale wierzę. [przypis tłumacza]
niesę (daw., gw.) — niosę. [przypis edytorski]
nie sfolgowałbym był (daw.) — konstrukcja czasu zaprzeszłego, złożonego, wyrażającego czynność wcześniejszą od tych wyrażonych czasem przeszłym prostym; inaczej: nie sfolgowałbym (tj. nie odpuściłbym) wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]
niesforny — nieposłuszny, krnąbrny. [przypis edytorski]
niesforny — tu: nieposłuszny, wyłamujący się z powszechnie przyjętych norm postępowania. [przypis edytorski]
niesforny — tu: nieuporządkowany, chaotyczny. [przypis edytorski]
niesforny — tu: nieuporządkowany. [przypis edytorski]
niesfrymarczony — nie przehandlowany. [przypis edytorski]
niesiężny (daw.) — niedosięgniony, nieosiągalny, taki, którego nie można dosięgnąć (niesiężna przepaść: przepaść, przez którą nie można sięgnąć drugiego brzegu). [przypis edytorski]
niesiężny — dziś: niedościgły. [przypis edytorski]
Niesiecki, Kasper (1682–1744) — polski genealog heraldyk, autor 4-tomowego Herbarza polskiego (1728–1743), który zyskał szczególną popularność w poszerzonym wydaniu z lat 1839–1845, liczącym ponad 5000 stron. [przypis edytorski]
Niesiecki Kasper — jezuita, autor herbarza polskiego (wyd. 1728–1743), o którym Krasicki pisze: „Dzieło to ze wszech miar szacowne, erudycją niezmierną i pracę nadzwyczajną w autorze obwieszcza. Pisać albowiem jednemu dzieło, zgromadzenia całego usilności potrzebujące, dowieść je do stopnia takowego, iż osobliwie co do krytyki, prym innym księgom tymi czasy wydanym bierze, rzecz jest podziwienia, a przeto słusznego uwielbienia godna”. (Zbiór potrzebn. wiad.). Krasicki uzupełniał dzieło Niesieckiego. [przypis redakcyjny]
Niesiecki — tu: popularny herbarz autorstwa Kaspra Niesieckiego (1682–1744), jezuity, genealoga i heraldyka. [przypis edytorski]
niesiem — dziś popr. forma 3 os. lm: niesiemy. [przypis edytorski]
niesiemyć (daw.) — dziś: niesiemy Tobie. [przypis edytorski]
nie silną — nie mającą siły. [przypis edytorski]
niesilny — tu daw.: niewielki. [przypis edytorski]
Niesiołowski, Ksawery (1771–1845) — polski generał, uczestnik powstania kościuszkowskiego, wyprawy Napoleona I na Moskwę i kampanii 1813–1814; podczas powstania listopadowego zastępca gubernatora wojskowego Warszawy oraz poseł na sejm. [przypis edytorski]
niesione trybuny — φερομένων πηγμάτων κατασκευή, ferculorum apparatus, tragbaren Schaugerüste (Cl.), [pominięto tłum. na rosyjski]. [przypis tłumacza]
niesiono — ἐκομίζετο (Niese), κομίζοι το: (Dindorf); wedle Starożytności XVII, XII, 1, wieziono go. [przypis tłumacza]
Nie skarbcie skarbów na ziemi!… — Mt 6, 19 w tłum. Biblii Gdańskiej. [przypis edytorski]
nieskartelizowane — nienależące do kartelu, monopolistycznego porozumienia przedsiębiorstw, uzgadniających swoje działania rynkowe dla osiągnięcia wspólnego interesu. [przypis edytorski]
Nieskażona dotychczas publiczności polska — opinia publiczna podtrzymywała bardzo skutecznie posłów stronnictwa patriotycznego, w Izbie przez okrzyki i hukania arbitrów, poza Izbą przez salony. [przypis redakcyjny]
nieskazitelnym — tu: pewnym zachowania czystości gatunku. [przypis redakcyjny]
Nieskazitelny — tak nazywano Robespierre'a ze względu na jego bezinteresowność i uczciwość. [przypis edytorski]
nieskładnie (daw.) — niezręcznie. [przypis edytorski]
nie skończąże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy nie skończą. [przypis edytorski]
nieskończenie głębokie zarodki psychologiczne (…) związków między życiem człowieka a wszechświatem etc. — S. Przybyszewski, Aufden Wegen der Seele, Berlin 1896, s. 11–12. [przypis edytorski]
Nieskończenie wyżej stoi życie w Szkocji — stopień cywilizacji wieśniaków Roberta Burnsa i jego rodziny; klub wieśniaków, gdzie się płaciło dwa su od posiedzenia; kwestie, które tam roztrząsano (Patrz listy Burnsa). [przypis autorski]
nieskończona ziemia — bardzo częste u Homera wyrażenie. [przypis redakcyjny]
Nieskończoność więc Chrystusowego Ducha (…) — w tym miejscu na marginesie poniższego wywodu znajduje się adnotacja: „Nieskończoność w naturze Ducha”. [przypis edytorski]
nieskończony chaos nas oddziela — Od zasady wszechrzeczy. [przypis tłumacza]
nie skończy on własną śmiercią — sens: umrze śmiercią gwałtowną, zapewne na skutek wyroku sądu. [przypis edytorski]
nieskora — niechętna. [przypis edytorski]
nieskoro (daw.) — nieszybko, powoli. [przypis edytorski]
nieskoro — niespieszno, bez ochoty. [przypis edytorski]
nieskoro — nieszybko. [przypis edytorski]
nieskoro — powoli. [przypis edytorski]
nieskory (daw.) — tu: niechętny. [przypis edytorski]
nieskrócona osobistość — tu: egoizm, prywata. [przypis edytorski]
niesła — dziś popr. niosła. [przypis redakcyjny]
Niesławęś (…) na siebie ściągnął — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: Niesławę (…) na siebie ściągnąłeś. [przypis edytorski]
niesławe — dziś popr.: niesławne. [przypis edytorski]
niesławy — dziś: niesławny; tj. okryty hańbą. [przypis edytorski]
nie słuchać lekcji — tu w zn. odpytywać. [przypis edytorski]
nie słusza — [nie słucha; red. WL]: forma starop. obok słuchać (słuszać, słusza, słuszał, np. „tedy dzieciom z oćcem [ojcem] słusza dział czynić”, Statut wiślicki 1460). [przypis redakcyjny]
niesłuszniem się (…) litował — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: niesłusznie się litowałem. [przypis edytorski]
Niesłusznie się pan żali — Ta apostrofa Doryny jest może nazbyt okrutna w stosunku do tak udręczonego Orgona. [przypis tłumacza]
niesłuszność i brak jakiejkolwiek realnej podstawy w wszystkich zarzutach bez różnicy — wniosek za daleko idący. [przypis tłumacza]
nie służy żartować — nie służy: nie wychodzi na dobre. [przypis redakcyjny]
niesłychanem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: niesłychanym. [przypis edytorski]
nie słyszał nawet kontroli, którą — popr.: (…) kontroli, której. [przypis edytorski]
niesmaczno — dziś popr.: niesmacznie. [przypis edytorski]
niesnadnie (daw.) — niełatwo. [przypis edytorski]
niesnasek średniowiecza zatrutych ohydną polityką papieży — obacz doskonałą i ciekawą Historię Kościoła pana de Potter. [przypis autorski]
niesnaski — dziś popr. forma N. lm: niesnaskami. [przypis edytorski]
niesnaski — kłótnie, złośliwości. [przypis edytorski]
niesnaski — sprzeczki, kłótnie. [przypis edytorski]
niesokorowy (daw.) — zrobiony z surowego jedwabiu, z którego pleciono koronki, wyrabiano pasy do kontuszów itp. [przypis edytorski]
niesowity — niebogaty, biedny; por. sowity: obfity, szczodry, bogaty. [przypis edytorski]
niespany (starop.) — nie śpiąc; niespany całą noc strawił: całą noc spędził nie śpiąc. [przypis edytorski]
nie spełna (starop. forma ort.) — dziś popr.: niespełna. [przypis edytorski]
nie spieśnie (starop.) — niespiesznie. [przypis edytorski]
niespity napojami maku — napojami oszałamiającymi. [przypis redakcyjny]
nie spłonęż — konstrukcja z partykułą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy nie spłonę. [przypis edytorski]
niesplamion — forma skrócona ze wzgl. na rytm wiersza; niesplamiony, nieskalany. [przypis edytorski]
niespodzianie — niespodziewanie. [przypis edytorski]
niespodzianka (…) Spadła na nas — Od pierwszej chwili Elmira przybiera maskę wspólniczki Tartufa. [przypis tłumacza]
niespodziany — niespodziewany. [przypis edytorski]
niespodziany — w rękopisie dla rymu: niespodziony. [przypis redakcyjny]
Nie spodziewałam się tego — pan de Guibert oznajmił pannie de Lespinasse o swoim małżeństwie. [przypis tłumacza]
Niespodziewane wybawienie księcia Norfolka — Gdyby Henryk VIII żył o kilka godzin dłużej, rozkaz jego co do stracenia księcia Norfolka musiałby być wykonany. Gdy jednak nadeszła do Tower wieść, że król zmarł tej nocy, naczelnik więzienia wzbraniał się wykonać wyrok; także Rada Stanu nie uważała za właściwe rozpoczynać nowego panowania od stracenia jednego z najwybitniejszych dostojników państwa, skazanego tak niesprawiedliwym i tyrańskim aktem przemocy. [Hume, Historia Anglii, tom III, str. 307]. [przypis autorski]
niespodziewanka — dziś: niespodzianka. [przypis edytorski]
niespokoić — niepokoić. [przypis edytorski]
niespokojne jest serce człowieka — Augustyn, Wyznania I 1. [przypis edytorski]
niespokojnemi. [przypis redakcyjny]
niesporo (daw., gw.) — nie bardzo, niełatwo, z trudem. [przypis edytorski]
niesporo (daw.) — niechętnie, niewygodnie. [przypis edytorski]
niesporo (daw.) — niedużo. [przypis edytorski]
niesporo (daw.) — niełatwo, trudno. [przypis edytorski]
niesporo (daw.) — powoli. [przypis edytorski]
niesporo (daw.) — trudno, niewygodnie. [przypis edytorski]
