Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 10218 przypisów.
wziętość — popularność. [przypis edytorski]
wziętość — popularność, sława; też: wzięcie. [przypis edytorski]
wziętość — powodzenie, popularność. [przypis edytorski]
wzięty był Poniński do sądu — uchwała Sejmu o stawieniu Ponińskiego przed sąd i uwięzieniu go 8 czerwca, tegoż dnia postawienie warty w jego mieszkaniu; utworzenie stałego sądu sejmowego na zaprzedańców, zdrajców itd., z prawem stosowania kary gardłowej 15 czerwca 1789 r. [przypis redakcyjny]
wzięty — tu: popularny; por. wyrażenie: mieć wzięcie. [przypis redakcyjny]
wzięty z błonia — tzn. młody (źrebaki do lat trzech lub pięciu przebywały swobodnie w stadninie, na błoniu), jeszcze nieujeżdżony, dziki. [przypis redakcyjny]
w ziem (daw. forma) — w ziemię. [przypis edytorski]
w ziem — dziś popr. forma: w ziemię. [przypis edytorski]
W ziemi sandeckiej, wyższej, jest między górami źródło, które ma tę własność, że jak kto z niego wody nabierze, to zaraz niebo się chmurzyć zaczyna — Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny, t I, s. 470 [przypis edytorski]
wziena (gw.) — wzięła. [przypis edytorski]
wzienić (gw.) — wziąć. [przypis edytorski]
wzieni (gw.) — wzięli. [przypis edytorski]
wzieni (reg.) — wzięli. [przypis edytorski]
wzierać (daw.) — patrzeć, spoglądać (wgłąb), wglądać. [przypis edytorski]
wzierać (przestarz.) — wglądać. [przypis edytorski]
W zimnych strefach Azji rodzi się, jak w Europie, więcej chłopców niż dziewcząt. Oto, powiadają Lamowie, źródło prawa, które u nich pozwala jednej kobiecie mieć większą ilość mężów — Albuzeir-el-Hassen, jeden z dwóch Arabów mahometan, który udał się do Chin i Indii w IX w., bierze ten zwyczaj za prostytucję. Bo też nic bardziej nie obrażało pojęć mahometańskich. [przypis autorski]
wzion (gw.) — wziął. [przypis edytorski]
wzion (gw.) — wziął; tu: zaczął. [przypis edytorski]
wzjawić (starop.) — objawić, ukazać. [przypis edytorski]
wzjawić (starop.) — wyjawić. [przypis edytorski]
wzjawiono będzie (starop.) — będzie wyjawione; będzie ujawnione. [przypis edytorski]
wzjeroszeny (z ros.) — wzburzone. [przypis redakcyjny]
wzjewić (starop.) — wyjawić. [przypis edytorski]
W złąś godzinę mi tu (…) wlazł — inaczej: w złą godzinę mi tu wlazłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika) [przypis edytorski]
W złeś rady uwierzył, żeś z takim domem krwi twej nie sprzymierzył — Dom Amidei. Z tego domu Buondelmonte miał pojąć żonę, ale wiatr stronnictwa politycznego w inną stronę jego serce odwrócił. Poeta życzy mu, żeby jadąc do swoich dóbr w okolicach Florencji, utonął w rzece Emie, która tę drogę przecina. Życzenie poety sprawdziło się w połowie, bo ten sam Buondelmonte zamordowany został na moście pod posągiem Marsa. [przypis redakcyjny]
w złey dobie (starop.) — w niepomyślnym czasie (momencie). [przypis edytorski]
w złocistej roztwarza farforze — gotuje (kawę) w porcelanie. [przypis edytorski]
w złote serce róży wiecznej (…) wzrok mój zwróciły Beatrycze słowa — Beatrycze, jeszcze milcząca, ale mająca zamiar wkrótce przemówić, wskazuje poecie punkt środkowy róży, w którym (jak na dnie kielicha ziemskiej róży kolor żółty) światło się niebieskie objawia. [przypis redakcyjny]
w złym niemieckim języku — w oryginale niem. in gebrochner deutscher Aussprache, tj. raczej: łamaną niemczyzną. [przypis edytorski]
w złym razie — w trudnej sytuacji. [przypis redakcyjny]
(…) wzlatywały z katakumb (…) — Katakomby, przestronne lochy wydrążone pod całym Rzymem i częścią Kampanii Rzymskiej, dochodzące nawet, jak twierdzą, aż do morza, pierwszych Rzymian smętarze [tj. cmentarze; red. WL] dla chowania ubogich i niewolników, których nie stać było na stos: później schronienie chrześcijan podczas prześladowania; dziś w niektórych miejscach jeszcze całe, dostępne, po większej części zaś zasypane, składające się z mnóstwa niskich i ciasnych manowców, czasem rozprzestrzeniających się w kwadratowe lub okrągłe ciemnice. Ściany zaś zasute nadgrobkami męczenników. Dotąd kości męczenników z nich wykopują. [przypis autorski]
wzmacniając ją wały — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) wałami. [przypis edytorski]
wzmagać (daw.) — [tu:] przychodzić do sił. [przypis redakcyjny]
wzmagać się — tu prawdop. podejmować wysiłek. [przypis edytorski]
wzmagać — tu: wzmacniać, wspierać. [przypis edytorski]
wzmagają powodzi — dziś: wzmagają (się) powodzie. [przypis edytorski]
wzmaga — wspomaga. [przypis redakcyjny]
w zmianę, jaka nastąpiła po 1956 roku — mowa o tzw. odwilży gomułkowskiej, wiążącej się ze zmianą ówczesnych władz Polski. [przypis edytorski]
wzmianki o mówcy Kurionie (…) — por. Cicero, Brutus. De claris oratoribus. [przypis tłumacza]
wzmianki o źle dobranym wieku w małżeństwie i przestrogi przed pieszczotami przed ślubem — Sen nocy letniej (I, 1), Noc Trzech Królów (II, 4), Romeo i Julia (II, 6), Burza (IV, 1). Szekspir ożenił się, aby dać nazwisko oczekiwanemu dziecku i ratować honor kochanki. Żona Szekspira była od niego o 8 lat starsza. [przypis tłumacza]
(…) wzmianki z indyjskiej i północnej mitologii — opuszczono następujący po tym zdaniu fragment; w oryginale niem.: Die Kreuzzüge. Das Seeleben; tj. wyprawy krzyżowe, życie na morzu. [przypis edytorski]
wzmierzić (starop.) — zmierzić; obrzydzić. [przypis edytorski]
wzmierziony (starop.) — wstrętny, obmierzły. [przypis edytorski]
wzmóc się — zyskać na sile. [przypis redakcyjny]
wzmóc — tu: wzmocnić. [przypis edytorski]
w zmowie — zmówiona, zaręczona. [przypis edytorski]
wzmożenie (starop.) — pomnożenie majątku. [przypis redakcyjny]
w zmysłach moich budzi dreszcze — Tu Tartufe wchodzi pod zmysłowy urok Elmiry, który bardziej może od próżności, jaką mu ona przypisywała, uśpi jego czujność. Ale na razie jeszcze nie ufa, znów po tym słabym momencie robi się sztywny i podejrzliwy. [przypis tłumacza]
w znaczeniu dodatnim — wyrazy te: „w znaczeniu dodatnim” to dodatek drugiego wydania. [przypis tłumacza]
w znaczeniu przenośnym można wraz ze św. Grzegorzem z Nyssy nazwać wolę materią świata — O. Willmann, Geschichte des Idealismus, t. II, s. 109. [przypis autorski]
w znacznej części były naturalnym następstwem jego śmiałych i nowatorskich wystąpień — trzeba mieć na uwadze, że Rousseau był w swojej epoce jedynym pisarzem poruszającym doniosłe kwestie filozoficzne i społeczne, który podpisywał swoje utwory. Było utartym zwyczajem, iż autor ogłaszał w takim razie swe pisma bezimiennie, a nawet w razie potrzeby wręcz ich się wypierał, na co władze patrzały chętnym okiem, ponieważ ta cicha umowa uwalniała je od niepopularnych represji. Mimo takich ostrożności tak Wolter, jak i Diderot i tylu innych zapoznali się w swoim czasie z więzieniem. Zagadkową jedynie w całej sprawie wydania Emila jest nieopatrzność pana de Malesherbes, człowieka, którego charakter stoi tak wysoko, iż nawet Rousseau, mimo tak fatalnego obrotu sprawy, nigdy ani na chwilę nie obrzucił go najlżejszym podejrzeniem. Zdaje się, trafnym jest tu wyrażone przez Russa przypuszczenie związku odnośnego stanowiska parlamentu w sprawie Emila z przypadającym na tę chwilę wygnaniem zakonu jezuitów. [przypis tłumacza]
wznak — na wznak, na plecach. [przypis edytorski]
wznak paść (starop.) — paść na wznak; paść na twarz. [przypis edytorski]
wznak (starop.) — na wznak (leżał). [przypis edytorski]
w znak — tu: na wznak, na plecy. [przypis edytorski]
wznasza — dziś popr.: wznosi. [przypis edytorski]
wznidzie (starop. forma) — wzejdzie. [przypis edytorski]
wzniesionym być mi powinien, a nie wzniosłym — dziś raczej: wyniesiony być powinien, a nie wzniosły. [przypis edytorski]
Wzniesiony (…) przez Mojżesza, złamany przez Ezechiasza — por. Lb 21:89; 2Krl 18:4. [przypis edytorski]
wznijdzie (daw. forma) — dziś: wzejdzie. [przypis edytorski]
wznijść (daw.) — wzejść. [przypis edytorski]
wznijść — dziś popr.: wzejść. [przypis edytorski]
wzniósł do Boga modlitwę o moc pokonania złych „miłością anioła” — Dzieła, I, 183. [przypis autorski]
wzniosła na łapy — dziś: wzniosła się na łapy, tj. stanęła pionowo, na dwóch łapach. [przypis edytorski]
Wzniosłej radości poczętej z żywota (…) — Z żywota Marii, z której narodził się nasz Zbawiciel Chrystus. [przypis redakcyjny]
wzniosły — wzniesiony; znajdujący się wysoko. [przypis redakcyjny]
wzniozwszy oczu (starop. forma) — dziś: wzniósłszy oczy. [przypis edytorski]
wzór na pochodną złożenia (mat.) — pot. skrócenie: wzór na funkcję pochodną od funkcji, która jest złożeniem dwóch innych funkcji. [przypis edytorski]
w zobki (daw.) — naprędce. [przypis redakcyjny]
wzorek — tu: szkolny szablon do odręcznego kopiowania. [przypis edytorski]
wzorem Hellenów nowszych czasów — παισὶν Ἑλλήνων, quae Graeci sentiunt, [pominięto tłum. na rosyjski], mit den jüngeren Hellenen (Clementz). Idę tu za uwagą Clementza, który mówi: „so übersetze ich das Wort παισὶν, dessen von Paret vorgeschlagene Aenderung in τισὶν som it unnöthig wird”. O życiu duszy po śmierci por. dalej VI, I, 5 i VII, VIII, 7. [przypis tłumacza]
wzorem — w oryginale: Typus, z greckiego τύπος: forma, obraz, zarys, wzór. Cuvier, na którego się Schopenhauer nieraz powołuje, rozumie przez typ organiczny ideę gatunku. [przypis tłumacza]
wzorki — tu: postać zewnętrzna. [przypis redakcyjny]
wzorki zbierać (z kogoś) (daw. pot.) — dopatrywać się czyichś wad, niestosowności, drobiazgowo krytykować, obgadywać. [przypis edytorski]
wzorki z was wybierać — tj. patrząc na was, kolekcjonować przykłady typowych zachowań. [przypis edytorski]
wzorowy (…) Pustelnik — paryski publicysta Victor Etienne Jouy, publikujący pod pseudonimem Pustelnika paryskiego felietony pt. L'heremite de la Chaussée d'Antin; stały się one wzorem dla Gerarda Witowskiego i jego cyklu felietonów publikowanych pt. Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia, czyli charaktery ludzi i obyczajów. [przypis edytorski]
wzory indyjskie — desenie kwiatowe na sprowadzanych z Indii Wschodnich lepszych gatunkach perkalu. [przypis edytorski]
wzorzysto — dziś: wzorzyście. [przypis edytorski]
w zrąb — daw. technika wznoszenia zabudowań polegająca na wypełnianiu drzewem lub innymi materiałami ustawionego uprzednio szkieletu z potężnych belek. [przypis edytorski]
wzrastającemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników i imiesłowów przym. r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: wzrastającymi. [przypis edytorski]
wzręcz (daw.) — wręcz, wprost. [przypis edytorski]
„wzrok bezwzględnego sędziego w najtajniejsze ohydy i potworności” zagłębiony — Z. Bytkowski, Stanisław Przybyszewski. Charakterystyki literackie, Lwów 1902, s. 53–54. [przypis autorski]
wzrokeś (…) niosła (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: niosłaś wzrok. [przypis edytorski]
wzrokeś wlepił — daw. konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: wzrok wlepiłeś. [przypis edytorski]
wzrok Febowy — promienie słońca. Febus: grecki bóg słońca. [przypis redakcyjny]
wzroki — dziś tylko forma lp: wzrok. [przypis edytorski]
wzrokiem węża grzechotnika — Wąż grzechotnik należy do rzędu wężów jadowitych, które polują czekając na zdobycz z długotrwałą cierpliwością. Ponieważ węże nie posiadają ruchomych powiek, wytworzył się pogląd, że nieruchomy wzrok węża oczekującego na zdobycz ma właściwości obezwładniające ofiarę. [przypis redakcyjny]
wzrok przed światłem (…) wypoczął małem — Blask całego widzenia, jakie w tej chwili przedstawiało się poecie, był mały w porównaniu z wielkim blaskiem bijącym od oblicza Beatrycze. [przypis redakcyjny]
wzrok twój w tym zwierciadle czyta — To jest: w Bogu. [przypis redakcyjny]
wzrokuć nie odbierze (starop.) — skrót od: nie odbierze ci wzroku. [przypis edytorski]
wzrokuś (…) dostała (starop.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: dostałaś wzroku [odzyskałaś wzrok]. [przypis edytorski]
wzruszać — tu: poruszać. [przypis edytorski]
Wzruszenia własne, z myśli wyrosłe, stara się oddać za pomocą rzeźby i jest lirykiem, muzykiem rzeźby (…) dobrze moją myśl, a o to chodzi — S. Brzozowski, Krytyka literacka i artystyczna (rkp.), s. 18. [przypis autorski]
wzruszenie serdeczne — uczucie; serdeczny = dotyczący serca. [przypis edytorski]
wzruszenie — tu: poruszenie, zamieszanie. [przypis edytorski]
wzruszonym — w oryg. niem. erregter: podniesiony. [przypis edytorski]
wzruszyć (daw.) — pobudzić do ruchu. [przypis redakcyjny]
wzruszyć — poruszyć. [przypis edytorski]
wzruszyć — tu: poruszyć, postawić na nogi. [przypis edytorski]