Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160406 przypisów.
Dragontyna — wiedźma, więziła Orlanda i innych bohaterów w swym zaczarowanym ogrodzie, zniszczonym następnie przez Angelikę mocą cudownego pierścienia (Bojardo Księga I. Pieśń XIV). [przypis redakcyjny]
dragon — żołnierz dragonii, walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis edytorski]
dragon — żołnierz, który walczy pieszo, a przemieszcza się konno. [przypis edytorski]
dragon — żołnierz, który walczy pieszo, a przemieszcza się konno. [przypis redakcyjny]
dragon — żołnierz lekkiej jazdy. [przypis edytorski]
dragon — żołnierz walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis edytorski]
dragon — żołnierz walczący pieszo, a poruszający się konno. [przypis redakcyjny]
Drahim — dziś: Drawsko; miejscowość położona na płd. od Koszalina; zastawione w tym roku elektorowi, przepadło później dla Polski. [przypis redakcyjny]
drajkenig — gatunek tytoniu. [przypis edytorski]
draka — tu: walka. [przypis redakcyjny]
Drake, Francis (1540–1596) — angielski kaper (licencjonowany pirat), żeglarz i polityk brytyjski, jako pierwszy Anglik opłynął kulę ziemską. [przypis edytorski]
Drake, Francis (1540–1596) — angielski żeglarz, korsarz i admirał; walczył przeciwko flotom i portom hiszpańskim w Ameryce Łacińskiej; w wielkiej ekspedycji opłynął kulę ziemską (1577–80); w 1588 jako wiceadmirał floty angielskiej brał udział w odparciu tzw. Niezwyciężonej Armady, floty inwazyjnej hiszpańskiego króla Filipa II. [przypis edytorski]
Drake, Francis (ok. 1540–1596) — angielski korsarz, podniesiony przez królową Elżbietę do godności szlachcica i rangi admirała, największy żeglarz swoich czasów. [przypis tłumacza]
drakoński — surowy, bezwzględny; od imienia Drakona, prawodawcy ateńskiego. [przypis edytorski]
Drakon (VII w. p.n.e.) — na wpół legendarny prawodawca ateński, któremu zlecono reformę praw; tradycja przypisuje jego przepisom niezwykłą surowość. [przypis edytorski]
Drakon (VII w. p.n.e.) — prawodawca ateński, twórca pierwszego pisanego kodeksu, zbierającego i porządkującego istniejące wcześniej prawa zwyczajowe; imię Drakona stało się synonimem surowości prawa (por. „drakońskie kary”). [przypis edytorski]
Drakon (VII w. p.n.e.) — prawodawca ateński, twórca pierwszego pisanego kodeksu, zbierającego i porządkującego istniejące wcześniej prawa zwyczajowe; imię Drakona stało się synonimem surowości prawa (por. „drakońskie kary”); pełnił urząd archonta (jednego z dziesięciu najwyższych urzędników w staroż. Atenach) w 621 r. p.n.e. [przypis edytorski]
drała (daw. pot.) — tu: biegnijmy. [przypis edytorski]
drałas — pędziwiatr. [przypis autorski]
drałła (daw.) — dziś popr. 3.os. lp cz.ter.: drałuje (pot.: biegnie, pędzi). [przypis edytorski]
drałować (pot.) — pędzić, biec; tu: uciekać. [przypis edytorski]
drałować — uciekać. [przypis edytorski]
Dramas-Ehrenstuhl (niem.) — honorowe miejsce w teatrze, wśród dramatopisarzy. [przypis edytorski]
dramatami (…) ponieważ ludzi działających naśladują — słowo „dramat” (gr. δράματα) etymologicznie pochodzi od czasownika δρᾶν (dran), z greckiego dialektu doryckiego: działać, czynić. [przypis edytorski]
dramat angielski epoki elżbietańskiej — w tym i w paru innych miejscach określenia tego użyłem w odniesieniu do dramatu z czasów Elżbiety i Jakuba I. [przypis tłumacza]
dramatis personae (łac.) — osoby dramatu. [przypis edytorski]
[dramat] Perykles — Perykles zgłoszony w cechu księgarzy tego samego dnia, co Antoniusz i Kleopatra. [przypis tłumacza]
dramat satyrowy — staroż. grecki typ krótkiej sztuki teatralnej, w której chór składał się z satyrów, przedstawiający w sposób humorystyczny motywy i postacie mitologiczne; podczas ateńskich Dionizjów każdy z autorów zwyczajowo brał udział w konkursie, wystawiając cztery sztuki: trzy tragedie oraz dramat satyrowy, grany na końcu lub pomiędzy drugą a trzecią tragedią trylogii. [przypis edytorski]
dramat satyryczny — dziś popr.: dramat satyrowy, staroż. grecki typ krótkiej sztuki teatralnej, w której chór składał się z satyrów, przedstawiający w sposób humorystyczny motywy i postacie mitologiczne; podczas ateńskich Dionizjów każdy z autorów zwyczajowo brał udział w konkursie, wystawiając cztery sztuki: trzy tragedie oraz dramat satyrowy, grany na końcu lub pomiędzy drugą a trzecią tragedią trylogii. [przypis edytorski]
dramatu, jaki się tu (…) odegrał — dziś: (…) rozegrał. [przypis edytorski]
Dramat układasz — problem uprawnień artysty do „poetyzowania” realnego życia, do tworzenia literatury z cierpień innych ludzi, spleciony z zagadnieniem szczerości artysty, nurtował Krasińskiego w tym okresie bardzo silnie. Głos odzywający się „skądsiś” nazywa Mąż głosem Szatana, jest to bowiem głos krytycyzmu i sceptycyzmu. Ten typ romantycznych rozterek Męża, które są wyrazem rozterek własnych Krasińskiego, potraktował Słowacki satyrycznie w Fantazym. [przypis redakcyjny]
dramat Woltera — Wolter liczył wówczas lat 51 i znajdował się od dawna na szczycie chwały. [przypis tłumacza]
dramatyka (daw.) — twórczość dramatopisarska; dramat. [przypis edytorski]
dramidło (pogard.) — kiepski dramat. [przypis edytorski]
drań (daw., r.ż.) — o rzeczach: lichota, rupiecie, graty, gałgany. [przypis edytorski]
Drang nach Osten (niem.: dążenie na wschód) — hasło głoszone w XIX w. przez nacjonalistów niemieckich, postulat ekspansji gospodarczej Niemców na ziemie słowiańskie. [przypis edytorski]
dranica — deska z drzewa iglastego. [przypis redakcyjny]
dranica — deska z drzewa iglastego, używana do krycia dachów. [przypis edytorski]
dranice — drewniane deseczki służące do pokrycia dachu, wykonywane ręcznie z drewna drzew iglastych. [przypis edytorski]
dranicowy — zrobiony z dranic; dranice: cienkie deseczki służące do pokrycia dachu, wykonywane ręcznie z drewna drzew iglastych. [przypis edytorski]
drapać (gw.) — tu: wdrapywać. [przypis edytorski]
drapać się — tu daw.: wdrapywać się. [przypis edytorski]
drapać się — tu: wdrapywać się. [przypis edytorski]
drapać się — tu: wdrapywać się; wspinać się. [przypis edytorski]
drapać — tu: wdrapywać się. [przypis edytorski]
drapacha — stara wiedźma. [przypis autorski]
drapacz (gw.) — tu zapewne: stara miotła. [przypis edytorski]
drapacz nieba (ang. skyscraper) — drapacz chmur, bardzo wysoki wieżowiec, wysokościowiec. [przypis edytorski]
drapanos — drabužiai. [przypis edytorski]
Draper, Buckle, Smiles — John William Draper (1811–1882), amerykański przyrodnik i historyk, pionier fotografii, autor popularnej książki History of the Conflict between Religion and Science (Dzieje stosunku wiary do rozumu, 1874); Henry Thomas Buckle (1821–1862), brytyjski filozof, historyk kultury, socjolog, autor dzieła History of Civilization in England (Historia cywilizacji w Anglii, 1857–1861), w którym przedstawił koncepcję obiektywnych praw procesu dziejowego; Samuel Smiles (1812–1904), szkocki pisarz, autor książki Self-Help (Samopomoc, 1859), w której promował oszczędność i twierdził, że ubóstwo jest powodowane w dużej mierze przez nieodpowiedzialne nawyki. [przypis edytorski]
Draper, Henry (1837–1882) — amerykański astronom, przyrodnik, lekarz; profesor uniwersytetu w Nowym Jorku, pionier spektrografii, jako pierwszy sfotografował widmo gwiazdy z liniami absorpcyjnymi, konstruował instrumenty pomiarowe, teleskopy, astrografy. [przypis edytorski]
draperia — dekoracyjna fałda. [przypis edytorski]
draperia — tkanina ułożona w dekoracyjne fałdy. [przypis edytorski]
draperie — dekoracyjne fałdy na tkaninie. [przypis edytorski]
Draper, John William (1811–1882) — amerykański uczony, filozof, przyrodnik i historyk. [przypis edytorski]
Draper, tom II, str. 226–27 [przyp. WL: John William Draper, History of the Conflict between Religion and Science, 1874, wyd. polskie: Dzieje stosunku wiary do rozumu, tł. Jan Karłowicz, 1882)]. [przypis autorski]
draperyj — dziś D. lm: draperii; draperia: tkanina ułożona w dekoracyjne fałdy. [przypis edytorski]
drapichrust (pot.) — włóczęga, łobuz. [przypis edytorski]
drapichrust — tchórz, włóczęga, hultaj. [przypis redakcyjny]
drapiestwo (daw.) — grabież, rozbój. [przypis edytorski]
drapieżniki — dziś popr. N. lm: drapieżnikami. [przypis edytorski]
drapła — dziś popr.: drapnęła; tu: celowo niepopr., „ludowa” forma języka mówionego. [przypis edytorski]
drapnięcie — ucieczka; por. daw. pot. drapnąć: uciec, dać nogi za pas. [przypis edytorski]
drapoty — szamotanie się. [przypis autorski]
drapować — dosł. układać tkaninę w dekoracyjne fałdy; drapować się: przen.: stroić się, przebierać. [przypis edytorski]
drapować — dosł. układać tkaninę w dekoracyjne fałdy; drapować się: przen. stroić się, przebierać. [przypis edytorski]
drapować — dosł. układać tkaninę w dekoracyjne fałdy, przen. uwznioślać a. ubierać. [przypis edytorski]
drapować się — okrywać się zebraną w fałdy tkaniną. [przypis edytorski]
drapować się — stroić, przebierać, zakładać maskę. [przypis edytorski]
drapować się — tu: stroić się. [przypis edytorski]
drapowanie — dosł. układać tkaninę w dekoracyjne fałdy, przen. uwznioślać. [przypis edytorski]
draśnięta Wenus krzyczy głośno — [por.] Iliada, V 843: „Ἦ δε μεγα ἰαχουσα”. [przypis redakcyjny]
draśniętym — skrót od: draśnięty jestem. [przypis edytorski]
drasło — dziś popr. drasnęło. [przypis edytorski]
dratwa — mocna nić szewska. [przypis edytorski]
dratwa — mocna nić, używana m.in. przez szewców. [przypis edytorski]
draugkareiviai — bendrakareiviai, bendražygiai. [przypis edytorski]
Drawid — członek ludu zamieszkującego południowe Indie i północną Sri Lankę. [przypis edytorski]
drawing room (daw. ang.) — salon, pokój, w którym przyjmuje się gości; wagon salonowy. [przypis edytorski]
draźnić — dziś: drażnić. [przypis edytorski]
draźnięta — piersi kobiece. [przypis autorski]
drażniąca — Najbardziej pokrewnym typem w literaturze polskiej wydaje mi się ów tak świetnymi rysami skreślony przez Sienkiewicza Bogusław Radziwiłł z Potopu. [przypis edytorski]
drażnić — w oryginale niem. necken, tj. tu raczej: przekomarzać się. [przypis edytorski]
Dręczą mnie wasze niebiosa (…) Duszą! — Miriam Ronda smętku i nadziei, „Świat” 1894, s. 246. [przypis autorski]
dręczon — dręczony (dawna krótka forma przym.). [przypis edytorski]
Drętwa — patrz: Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis edytorski]
drętwa (poet.) — drętwota, odrętwienie. [przypis edytorski]
Drętwa — [por. Balzac,] Blaski i nędze życia kurtyzany. [przypis tłumacza]
drętwa — ryba morska posiadająca po bokach głowy narządy wytwarzające napięcie elektryczne służące do polowania i obrony. [przypis edytorski]
drętwia — dziś: odrętwiałość. [przypis edytorski]
dreadnought (ang.) — drednot, określenie generacji pancerników budowanych w latach 1906–1922. [przypis edytorski]
dreadnought (ang.) — pancernik. [przypis edytorski]
drednout — okręt bojowy; nazwa pochodzi od imienia kilku kolejnych okrętów marynarki brytyjskiej Dreadnought. Imię to nadawano brytyjskim statkom już w XVI w., ale najsłynniejszym był pancernik wybudowany w 1906 r. o długości 160 m i wyporności ponad 20 tys. ton. [przypis edytorski]
dreibeinigten Tiere — Galgen. [przypis edytorski]
drei-kenig — gatunek tytoniu. [przypis edytorski]
Dreikönigstag — die Schlacht von Nancy fand am 5. Januar 1577 statt. [przypis edytorski]
Drei Monate, und weist nicht (…) schon gesessen? (niem.) — Trzy miesiące i nie wie, że palenie zakazane! W areszcie już siedziałeś? [przypis edytorski]
drejdl — bąk w kształcie czworoboku, którego boki oznaczono literami N, G, H, Sz; dzieci bawią się nim w święto Chanuka. [przypis edytorski]
drelich — gruba tkanina bawełniana lub lniana, używana do szycia ubrań roboczych. [przypis edytorski]
dreliszek — osoba z niższej klasy społecznej (dosł.: ubrana w drelich, w ubranie robocze). [przypis edytorski]
