Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 160406 przypisów.

dla cześci — dla czci, dla uczczenia. [przypis edytorski]

dla (daw.) — ze względu na. [przypis edytorski]

dla (daw.) — z powodu. [przypis edytorski]

dla Dita — dla króla Podziemia, Hadesa (mit. gr.), któremu w mit. rzym. odpowiadał Pluton, zw. też Dis a. Dis Pater, utożsamiany z Veiovisem, bóg o rodowodzie staroitalskim, mąż Prozerpiny, władca świata podziemnego, ale też bogactwa, patron Manów, Larw i Lemurów, dobrych i złych duchów świata podziemnego; do jego orszaku włączano Furie oraz Libitinę, boginię śmierci. [przypis edytorski]

dla dobra narodu w kondycją sług się podał jako… pismo świadczyScriptores Rerum Polonicarum, I, 251. [przypis tłumacza]

Dla dzisiejszych Litwomanów bardzo bolesna przy tym uwaga, bo ów Kiejstut, najwybitniejszy Litwy pogańskiej przedstawiciel, nie po litewsku, lecz, o zgrozo, po białorusku rotę przysięgi wraz z swymi odprawia. Rota nie całkiem zrozumiała, tłumaczenie dosyć dowolne rogachina rożenachy gospanachy, początek (rogaty) i koniec (gospod na ny — nas) jasne — Deus ad nos (dobre) et animas (nie ma w oryginale odpowiednika), cornutum (rogaty) respice (dalsze słowa nie należą do oryginału); pozostałe słowa można najrozmaiciej wykładać. [przypis autorski]

dla finalnej rezolucji — dla ostatecznego rozstrzygnięcia, postanowienia. [przypis redakcyjny]

dla folgi — dla ulżenia. [przypis edytorski]

Dla formalistówPur formalistes; wedle innych point formaliste: „nie formalizować”. [przypis tłumacza]

dla grzechów i złości ich z ziemie onej wykorzenił i wygubił, a innemi, które sobie obrał, królestwa one osadził — por. Pwt 9, 4. [przypis edytorski]

Dla grzechów ziemie (…) wiele panów jej — Prz 28, 2. [przypis edytorski]

Dla hodowania swoich przyjemności (…) — E. i J. de Goncourt, La Femme au XVIII siècle. [przypis tłumacza]

dla ich małości — z powodu ich niewielkich rozmiarów. [przypis edytorski]

dla ich mężobójstwa, którego sobie spólnie pomagali, gdy 70 synów Gedeonowych (…) zabili: puścił Pan Bóg niezgodę miedzy nie, iż się sami wadząc z sobą, pogubili i Abimelech zabit, i miasto Sychem zburzone zostało — Sdz 9. [przypis edytorski]

dla imci Seneszala… — być może Piotr de Brezé, wielki pan a zarazem poeta, wielki seneszal Normandii, uwięziony przez Ludwika XI w Loches. [przypis tłumacza]

Dla jaśniejszego wyobrażenia sobie tego, niech A–B będzie linią (…) transportować — fragment ten odnosi się do rysunku umieszczonego w źródle; na obrazku odcinek A–B jest linią przecinającą całą wyspę, odcinek C–D wyznacza końce podłużnego magnesu, zaś punkty E, F, G, H umieszczone są nad linią wyznaczaną przez A–B w pewnych odstępach od siebie i kolejno bliżej lub dalej od tej linii. [przypis edytorski]

Dla jasności należy wskazać, że zarówno teoria Locke'a, jak i teorie personalistyczne nadają się do wskazywania ograniczeń prawa autorskiego. Jednak częściej są one wykorzystywane do wzmacniania praw twórców poprzez wykorzystywanie retoryki praw naturalnych. [przypis autorski]

Dla jednych czas powoli — Do tej kategorii ludzi należy Miecznik. [przypis redakcyjny]

dla Junony — tu: przez Junonę, z powodu Junony. [przypis edytorski]

Dla kamiennej przedmiotowości Sfinksa wynikają stąd formuły cenne i doniosłe (…) epitalamium miłości równa mnie z robakiem i garścią błota, które ma również swe prawa spójności i ciążenia — E. Orzeszkowa, J. Romski [T. Garbowski] Ad astra, Warszawa 1935, s. 132–153. [przypis autorski]

Dla Kazimierza to jest dopiero prawdziwa moralność: „żądza życia, cześć dla niego, chroniąca od zniszczenia, potęgująca, rozwijająca wszystko, co ludzkie — S. Brzozowski, Fryderyk Nietzsche, Stanisławów 1907, s. 53. [przypis autorski]

dla której Beniamin Constant się bił — właściwie to: Benjamin Constant; o cześć kochanki króla Prus (Wilhelma II) walczył tak naprawdę kuzyn Constanta — August. [przypis edytorski]

dla której przyczyny (starop.) — dla jakiej przyczyny; z jakiej przyczyny. [przypis edytorski]

dla ludzi żyjących bardziej w kierunku potwierdzania woli, a stroniących od metafizyki, nie mogły ideały etyczne wypływać aż z panteizmu — por. Lange, op. cit., s. 60. [przypis redakcyjny]

Dla modnych panien niebezpieczne prawo — w późn. wyd. tłumaczenie poprawiono: „Dla dwornych manier niebezpieczne prawo”. [przypis edytorski]

dla muzyki — dziś: z powodu muzyki. [przypis edytorski]

dla mylnej poznaki — dziś używa się jeszcze: dla niepoznaki. W starszej polszczyźnie poznak i poznaka znaczyły to samo, co znak i oznaka: to po czym się poznaje. [przypis redakcyjny]

dlań — skrót od: dla niego. [przypis edytorski]

Dla nas istnieje człowiek jako istota (…) przez ocean na brzeg wyrzucaną — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 22. [przypis autorski]

Dla nas niby dżuma W tysiącu strupów widna. Ta wszeteczna/ egipska szkapa… — Skarus przemawia charakterystycznym tonem rubasznego żołnierza. [przypis tłumacza]

dla nich (daw.) — z ich powodu. [przypis edytorski]

Dla niego sztuka nie była… — „Wiadomości Literackie”, nr 226. [przypis autorski]

dla niej każda smakuje trucizna — nawiązanie do słów z Hymnu do miłości Ojczyzny napisanego jako hymn dla Szkoły Rycerskiej, a ogłoszonego drukiem jako część Myszeidy Krasickiego: „Święta miłości kochanej Ojczyzny! /Czują cię tylko umysły poczciwe! /Dla ciebie zjadłe smakują trucizny (…)”. [przypis edytorski]

dla niektórych pewników, czyli pojęćNag. Schr.: „powszechnych”. [przypis redakcyjny]

dla niesprawiedliwego podania się — wobec tego, że nieuczciwie podano zaniżone dane. [przypis edytorski]

dla niesprawiedliwości będziecie zawiedzeni w niewolą i z królmi waszemi, dla niesprawiedliwości będą odmieniony królestwa wasze, a obcy narodowie posiędą ziemię waszę — luźne nawiązanie: por. Syr. 10, 3. [przypis edytorski]

Dla niesprawiedliwości przenosi Pan Bóg królestwa od narodu do inego narodu — Syr 10, 8. [przypis edytorski]

dla obejrzenia rozgłoszonej piękności — aby obejrzeć sławną piękność. [przypis edytorski]

dla obu zadań ma wyznaczonych urzędników nie tych samych — urzędnik sprawujący władzę cywilną nie posiada władzy wojskowej; tę sprawuje bezpośrednio od króla zależny dowódca. Władza cywilna nie jest zależna od wojskowej. [przypis tłumacza]

dla oczu ducha — dla duszy. [przypis edytorski]

Dla odstręczenia Żydów od życia próżniackiego, prawo ustanowi, iż żaden Żyd, dopokąd albo nie chwyci się roli, albo nie wyuczy jakiego rzemiosła, żony pojąć nie może. — Żydzi, oprócz względu od praw, znajdują jeszcze do pomnażania się swojego w kraju łatwość w swojej nieczystości, w tej trwożliwości i nieużyteczności, które w tych ludziach sposobi złe wychowanie. Żydzi w miastach od żołnierza mniej doznają uciążliwości, co do kwater. Z kordonów wypędzane hurmy ubóstwa żydowskiego wchodzą do Polski z spokojnością, od żołnierzy naszych nie doznają żadnej przeszkody. Lecz jeżeli się który z kordonu chłop, albo mieszczanin na granicy pokaże, natychmiast nieoświecony, dobra kraju nieznający towarzysz [żołnierz stanu szlacheckiego w jeździe autoramentu polskiego (niegdyś husarii lub chorągwiach pancernych, potem w Kawalerii Narodowej); S.Cz.], łapie go do żołnierzy [zaciąga do wojska przymusowo; kilkakrotnie odzywają się na to skargi w Sejmie; S.Cz.] Przestrzegam sejmujące Stany, iż prawo względem przychodniów zagranicznych wcale nie jest zachowane, przez co niezmierną kraj ponosi szkodę. Na pograniczach często przebywając, widzę, że przy każdym w kordonach rekrutowaniu [chodzi o zabór austr., w którym, ze względu na toczącą się od początku r. 1788 wojnę austr.-turecką, pobór wojskowy przeprowadzany był z większą, niż poprzednio, bezwzględnością i budził większą obawę wśród ludu; S.Cz.] tysiącami uciekałaby młodzież do Polski. Ale, ponieważ na jej złapanie czatuje po granicach Kawaleria Narodowa, przeto już tak się tym lud w kordonach ostraszył, iż chociaż gwałtowne rekrutowania bywają, lęka się uciekać do Polski. Trzeba jak najsurowiej ukarać towarzystwo nieposłuszne tak mądremu i tak nam pożytecznemu prawu. Czemu w Polsce nie ma być posłuszny żołnierz temu prawu, kiedy w kordonach, dzisiaj nawet, podczas wojny, każdy podobnegoż prawa jak najściślej słucha i idący lud z Polski napastowanym od nikogo nie bywa? [przypis autorski]

dla oka dobrani — dobrani dla zachowania pozorów. [przypis edytorski]

dla okrągłości cudze rwali końce — mowa o zagarnianiu rubieży sąsiedniego państwa pod pretekstem „zaokrąglenia granic”. [przypis edytorski]

dla osoby którą kocham — margrabia de Mora. [przypis tłumacza]

dla ostentacji — na pokaz. [przypis edytorski]

Dla panien pokojowych — w bogatszych dworach szlacheckich prócz płatnej służby przyjmowano dziewczęta z chudopacholskich rodzin szlacheckich, pełniące funkcje pośrednie między damą do towarzystwa a służebną. [przypis redakcyjny]

dla (…) paniki — dziś: z powodu paniki. [przypis edytorski]

dla parady — tu: dla efektownego widoku. [przypis edytorski]

dla podniesienia blasku przeszłości, straszliwą sprzecznością jéj następstw — Tacyt, L. I, 10: Comparatione deterrima sibi gloriam quesivisse [sławy sobie w potomności z najzłośliwszego porównania szukał; tł. A. Naruszewicz]. [przypis autorski]

dla popisu wymową i dla próby głosu — aluzje do aktorskiego zawodu. [przypis tłumacza]

dla powietrza (tu daw.) — z powodu epidemii (morowego powietrza). [przypis edytorski]

dla poznaki — aby zaznaczyć coś; por. zwrot o odwrotnym znaczeniu: dla niepoznaki. [przypis edytorski]

Dla przypomnienia należy dodać, że ochrona prawa autorskiego w Stanach Zjednoczonych do czasu przystąpienia do konwencji berneńskiej uzależniona była od przeprowadzenia formalnego procesu rejestracji danego utworu w specjalnym biurze. D. Saunders, Authorship and copyright, London 1992, s. 154. [przypis autorski]

dla pszenicy rdza — rdza źdźbłowa, grzybowa choroba zbóż, objawiająca się jako rdzawobrunatne, podłużne plamki. [przypis edytorski]

Dla rąk próżnujących znajdzie się zawsze praca u szatana — cytowane tu słowa (w oryg. „Satan finds some mischief still for idle hands to do”) pochodzą z pouczającego wiersza Isaaca Wattsa (1674–1748) o pracowitości pszczoły, pt. Against Idleness and Mischief (tj. przeciw bezczynności i szkodnictwu). [przypis edytorski]

dla równego podziału — dziś popr.: do równego podziału. [przypis edytorski]

dla samego głosu na sejmiku, żeby się go prędzej doczekać niżeli ci, co bez urzędu są — na sejmiku zabierali głos naprzód urzędnicy ziemscy. [przypis redakcyjny]

dla samej tylko sławy ciągnienia ich — sens: z powodu samej informacji o ich zbliżaniu się. [przypis edytorski]

dla siedzenia (daw.) — z powodu siedzenia; dlatego, że siedzieli. [przypis edytorski]

dla smrodu (starop.) — z powodu smrodu. [przypis edytorski]

dla spraw literackich usiłował wyzyskać jego [Mannheima] pracę Julius Petersen — J. Petersen Die literarischen Generationen. Philosophie der Literaturwissenschaft, Berlin 1930, s. 130–187. [przypis autorski]

dla sromu (daw.) — z powodu wstydu, hańby. [przypis edytorski]

Dla S. Skwarczyńskiej jest to jeden z dowodów, że Krasiński rozwija tu pomysł karbonarski o rewolucji powszechnej. [przypis redakcyjny]

dla S. T. Coleridge'a Shakespeare był „słonecznym okiem”Lectures and Notes on Shakspeare and other english poets by Samuel Taylor Coleridge. (Now first collected by T. Ashe. London, 1908. George Bell and Sons). Część I. Lectures on Shakspeare and Milton. (Są to wykłady Coleridge'a, wygłoszone w zimie 1811 i 1812 w sali of the London Philosophical Society). [red. WL]. [przypis redakcyjny]

dla strachu (starop.) — z powodu strachu; obawiając się, bojąc się. [przypis edytorski]

dla swej mądrości przy boku Pańskim siedzą, jako o Zorobabelu Pismo mówi — 3 Ezd 4, 42. [przypis edytorski]

dla tępości (daw.) — z powodu tępoty. [przypis edytorski]

dlatego, bo — dziś popr.: dlatego że. [przypis edytorski]

dlatego (…), bo — dziś popr.: dlatego, że. [przypis edytorski]

dlatego (…) bo — dziś popr.: dlatego że. [przypis edytorski]

dla tego (daw.) — przez to; z tego powodu. [przypis edytorski]

dla tego (daw.) — z tego powodu; przez to. [przypis edytorski]

Dlatego i dziś uważamy tę hipotezę [kulistości Ziemi] za niezmiernie prawdopodobną — tekst pochodzi z roku 1947, sprzed epoki lotów kosmicznych, które bezspornie i naocznie udowodniły kulistość Ziemi. [przypis edytorski]

Dlatego miał rację nasz zacny święty Ludwik (…) — Joinville, rozdz. IX. [przypis tłumacza]

Dlategom nierad — skrócone: dlatego [jeste]m nierad (niezadowolony). [przypis edytorski]

Dla tego mówi Pan Bóg: „Nakarmię ich piołunem i napój dam im wodę żółci”. (…) Trupy jako gnój po polu leżą, jako trawa za kosarzem, a niemasz tego, ktoby je pogrzebał” — Jr 9, 14–21, z opuszczeniami. [przypis edytorski]

dla tego (starop.) — po to, w tym celu; dziś: dlatego. [przypis edytorski]

dlatego — tak w tekście źródłowym, najprawdopodobniej zam.: długo. [przypis edytorski]

Dlatego też jest wola wolna — posiada, jak Schopenhauer mówi, asertatem; por. niniejsza rozprawa, ustęp 114 i 164. [przypis redakcyjny]

Dlatego też już przodkowie Żydów… — mowa ta przypomina mowę Agrypy z II, XVI, 4 podobieństwem argumentów. [przypis tłumacza]

Dlatego też (…) tylko tam jedynie trwa jednym ciągiem królestwo — przyczyna tej stałości jest inna, niż Ksenofont podaje. Mianowicie Spartanie odznaczają się nie tylko na polu politycznym i społecznym, ale także i w języku, i w dziedzinie sztuki dziwną zachowawczością. [przypis tłumacza]

dlatego też zajęli stanowisko wyczekujące — ἐγκαθήμενοι τὰ πολλὰ κατὰ χώραν ἔμενον (N), ἐγκαθισάμενοι τὰ ὅπλα κατὰ χώραν ἔμενον (D), stąd różnice znaczne w przekładach. Tłumaczenia nasze wedle edycji Niesego i Destinona odpowiada kodeksowi Iosephus latinus, cod. Vaticanus lat. nr 1992 i cod. Berolinensis lat. nr 226, w których odnośny ustęp brzmi: „plerumque in locis suis otiosi manebant” (grecka ed. Niesego XX, LVI, 435). [przypis tłumacza]

Dlatego to możliwe są zestawienia postaci Papkina z analogicznymi włoskimi lub francuskimi kreacjami… — Władysław Folkierski, Fredro a Francja, Kraków 1925, Papkiniana, s. 33 i n. Por. Gustaw Przychocki, Papkin i Pyrgopolinices, „Pamiętnik Literacki”, R. XXV (1928), s. 276 i n. [przypis tłumacza]

dla tego — tu: z tego (powodu). [przypis edytorski]

dlatego (…) uniżamy ku żołądkowi szczękę — Claudius Galenus, De placitis Hippocratis et Platonis, II, 2. [przypis tłumacza]

Dlatego właśnie, iż położyliście swoje nadzieje w kłamstwie i zamęcie (…) nie zostaje ani jeden okruch, którym by można zaczerpnąć wody ani zanieść nieco ognia — Iz 30, 12–14. [przypis edytorski]

Dlatego właśnie w Dharmie Buddy mówi się, że życie jest „niezrodzone” — por. Sutrę Serca Wielkiej Doskonałości Mądrości: „Śāriputro, pustka jest właśnie cechą wszystkich zjawisk. Nie rodzą się one i nie giną”. [przypis tłumacza]