Przypisy

hekatomba (z gr.) — w staroż. Grecji ofiara składana bogom ze stu wołów. [przypis edytorski]

Hekatonchejrowie a. Sturęcy (mit. gr.; gr. Ἑκατόνχειρες, łac. Centimani) — synowie Gai i Uranosa, olbrzymy o stu rękach i pięćdziesięciu głowach, razem z cyklopami wrzuceni przez ojca do Tartaru; wszyscy (z wyjątkiem Gygesa) brali udział w tytanomachii po stronie Zeusa. [przypis edytorski]

He kept us out of the war (ang.) — On trzymał nas z dala od wojny. [przypis edytorski]

Hekla — gorące źródło w Islandii. [przypis edytorski]

Hekla — nazwa góry na południu Islandii, będącej zarazem czynnym wulkanem, uaktywniającym się co kilkanaście lat. [przypis edytorski]

heksagram (z gr.) — sześciokąt. [przypis edytorski]

heksametrach, trymetrach, dystychach — heksametr: miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem napisano Iliadę i Odyseję Homera; trymetr jambiczny: starożytna miara wiersza, w której wers liczy trzy metra, każde złożone z dwu jambów; używana w satyrach, parodiach, komediach itp.; dystych: dwuwiersz, utwór składający się z dwóch wersów. [przypis edytorski]

heksametr — kanoniczna miara wierszowa antycznych eposów, którą napisano Iliadę, Odyseję i Eneidę. [przypis edytorski]

heksametr — miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp daktylicznych; heksametrem napisano Iliadę i Odyseję Homera. [przypis edytorski]

heksametr — miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem napisano Iliadę i Odyseję Homera. [przypis edytorski]

heksametr — miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem napisano Iliadę, Odyseję i Eneidę. [przypis edytorski]

heksametr — miara antycznego wiersza bohaterskiego, składająca się z sześciu stóp; heksametrem są napisane eposy Homera. [przypis edytorski]

heksametr — miara wierszowa, którą napisana jest m.in. Iliada (heksametr daktyliczny) i Pieśń Wajdeloty w Konradzie Wallenrodzie Mickiewicza (heksametr polski); pierwszą połowę heksametru reprezentuje wspomniane w tej strofie zdanie „Skąd Litwini wracali?”; heksametra: dziś popr. forma D. lp: heksametru. [przypis edytorski]

heksametr — najstarsze znane metrum europejskiej poezji epickiej; heksametrem napisane są greckie epopeje Iliada i Odyseja Homera. [przypis edytorski]

heksametr — specyficzne akcentowanie wiersza; heksametrem napisane są najstarsze greckie epopeje: Iliada i Odyseja Homera. [przypis edytorski]

heksametry, jamby — heksametr: kanoniczna miara wierszowa antycznych eposów, którą napisano Iliadę i Odyseję; jamb: w metryce iloczasowej stopa złożona z dwóch sylab: krótkiej i długiej; wersy złożone z jambów przeważały w utworach o charakterze złośliwym, używane także w partiach dialogowych tragedii i komedii. [przypis edytorski]

heksametr (z gr.) — miara wierszowa, którą napisano m.in. Iliadę i Odyseję. Charakteryzuje się skomplikowanymi zasadami budowy wersów: na każdy składa się 6 stóp, daktyli (jedna sylaba długa i dwie krótkie) lub spondejów (dwie sylaby długie), czyli od 12 do 17 sylab. Heksametr polski, wobec braku iloczasu, polega na odpowiednim zestawianiu sylab akcentowanych i nieakcentowanych. [przypis edytorski]

heksenszus (pot.) — lumbago, nagły, ostry ból pleców w okolicy lędźwiowej. [przypis edytorski]

hektograf — urządzenie do powielania dokumentów i rysunków, w którym jako formy do tworzenia odbitek używa się blaszanej tacy z masą żelatynową z przeniesionym na nią oryginałem, wykonanym tuszem hektograficznym. [przypis edytorski]

Hektor — bohater Iliady Homera, najdzielniejszy obrońca Troi. [przypis edytorski]

Hektor — bohater Iliady Homera, syn Priama i Hekaby, króla Troi, brat Parysa i Helena, najdzielniejszy obrońca Troi. [przypis edytorski]

Hektor — bohater Iliady Homera, syn Priama i Hekaby, króla Troi, brat Parysa i Helena. [przypis edytorski]

Hektor — bohater Iliady, syn króla Troi, dzielny wojownik, zabił go Achilles w odwecie za śmierć swojego przyjaciela Patroklosa. [przypis edytorski]

Hektor — jeden z bohaterów Iliady, brat Parysa, syn Priama, najdzielniejszy z wojowników trojańskich, wcielenie cnót rycerskich. [przypis edytorski]

Hektor — jeden z głównych bohaterów Iliady Homera, brat Parysa, syn Priama i Hekabe. Najdzielniejszy wojownik trojański. [przypis edytorski]

Hektor mdlejącym głosem, który w ustach kona itd. — Grecy wierzyli, że umierający człowiek ma dar jasnowidzenia. Hektor przepowiada tutaj przyszłość Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady Homera, królewicz i najdzielniejszy wojownik trojański, zginął z ręki Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady Homera, najdzielniejszy obrońca Troi. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady Homera, syn króla Priama, najdzielniejszy obrońca Troi. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady Homera, syn króla Priama, najdzielniejszy obrońca Troi. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady Homera, syn króla Priama, najdzielniejszy obrońca Troi. Stworzona na wzór starożytnej legendy o pochodzeniu Rzymian od uciekinierów z Troi prowadzonych przez Eneasza, legenda o trojańskim pochodzeniu Franków wywodzi się z dwóch tekstów kronikarzy frankijskich z VII i VIII w.; historia Frankusa, syna Hektora i protoplasty ludu Franków, jest także jest treścią niedokończonego renesansowego poematu Ronsarda pt. Francjada (La Franciade, 1572), który miał stanowić francuską epopeję narodową. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady, najdzielniejszy obrońca Troi, wcielenie cnót rycerskich. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady, najdzielniejszy wojownik trojański, wcielenie cnót rycerskich; Boski Hektor raz cisnął skałę za ciężką dla dwóch ludzi: Homer, Iliada XII 445–449. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady, najdzielniejszy wojownik trojański, wcielenie cnót rycerskich. Zginął z rąk Achillesa, który pomścił w ten sposób śmierć swojego przyjaciela Patroklosa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater Iliady, najdzielniejszy wojownik trojański, wcielenie cnót rycerskich. Zginął z rąk Achillesa, który pomścił w ten sposób śmierć swojego przyjaciela Patroklosa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — bohater trojański, słynący z odwagi i męstwa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — brat Parysa, syn Priama i Hekabe. Najdzielniejszy wojownik trojański. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — najdzielniejszy obrońca Troi, syn Priama, władcy miasta, brat Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do rozpoczęcia wojny trojańskiej. Podczas bitwy zabił Patroklosa, przyjaciela Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — najdzielniejszy obrońca Troi, syn Priama, władcy miasta. [przypis edytorski]

Hektor (mit. gr.) — syn Priama i Hekaby, króla Troi, brat Parysa i Helena. [przypis edytorski]

Hektor — najdzielniejszy obrońca Troi. Syn Priama, władcy miasta, brat Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do rozpoczęcia wojny trojańskiej. Podczas bitwy zabił Patroklosa, przyjaciela Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor — najdzielniejszy obrońca Troi, syn Priama, władcy miasta, brat Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do rozpoczęcia wojny trojańskiej. Podczas bitwy zabił Patroklosa, przyjaciela Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor — najdzielniejszy obrońca Troi, syn Priama, władcy miasta, brat Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do rozpoczęcia wojny trojańskiej. Podczas bitwy zabił Patroklosa, przyjaciela Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor — najmężniejszy obrońca Troi, syn Priama i Hekuby, brat Parysa, który porwał Helenę, czym doprowadził do wybuchu wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Hektor — najmężniejszy obrońca Troi, syn Priama, jej władcy, brat Parysa, który porwaniem Heleny doprowadził do wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Hektorowy — Hektor był bohaterem Iliady Homera, tragicznym obrońcą skazanej na zagładę Troi. [przypis edytorski]

Hektor, Priam — królewicz i król Troi, bohaterowie Iliady Homera. [przypis edytorski]

Hektor — rycerz trojański z Iliady Homera. [przypis edytorski]

Hektor — syn Priama i Hekaby, króla Troi, brat Parysa i Helena, bohater Iliady Homera. [przypis edytorski]

Hektor, Troilus — starożytni bohaterowie. [przypis edytorski]

Hektor — w mitologii greckiej królewicz, bohater trojański zabity przez Achillesa. [przypis edytorski]

Hektor — w mitologii greckiej królewicz i najdzielniejszy bohater trojański. W czasie wojny trojańskiej zabił Patroklesa, za co w odwecie zginął z ręki Achillesa pod murami Troi. [przypis edytorski]

hektyczny (fr.) — chorobliwy a. wyrażający niepokój i podniecenie. [przypis edytorski]

hektyczny — pełen podniecenia; wynikający z podniecenia i niepokoju; wyniszczający. [przypis edytorski]

hektyczny (z gr.) — chorobliwy, gorączkowy; wynikający z podniecenia i niepokoju. [przypis edytorski]

hektyczny (z gr.) — trawiący, wyniszczający, gorączkowy; podniecony, zaniepokojony. [przypis edytorski]

Hekuba a. Hekabe (mit. gr.) — żona Priama, króla Troi, matka Hektora. [przypis edytorski]

Hekuba — matka Hektora, żona Priama, królowa Troi. [przypis edytorski]

Hekuba (mit. gr.) — żona Priama, króla Troi, matka Hektora. [przypis edytorski]

Hekuba (mit. gr.) — żona Priama, króla Troi, ukamienowana po stracie dzieci zamieniła się w psa. [przypis edytorski]

Hekuba (mit. gr.) — żona Priama, królowa Troi. [przypis edytorski]

Hekuba — żona Priama, królowa Troi. [przypis edytorski]

hełm (…) którego, wziąwszy Niceą, dostano (starop.) — hełm zdobyty [jako trofeum] po wzięciu (tj.zdobyciu) Nicei. [przypis edytorski]

hełmuć nie przeciął (starop. forma) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą co -ć; znaczenie: hełmu jednak nie przeciął. [przypis edytorski]

hełmuć nie przeciął (starop.) — konstrukcja z partykułą -li; skrót od: hełmu ci nie przeciął. [przypis edytorski]

Hela — niemiecka nazwa Helu. [przypis edytorski]

helas (fr.) — niestety! [przypis edytorski]

Hela, właśc. Hela Schipper a. Hella Rufeisen-Schüpper (1921–2017) — członkini żydowskiego ruchu oporu, łączniczka kierownictwa żydowskiego ruchu oporu. [przypis edytorski]

Helcia litery — niżej autor objaśnia: Helcia usiłuje układać w pudełku klocki z literkami. [przypis edytorski]

Held (niem.) — bohater. [przypis edytorski]

Helena — bohaterka Iliady Homera, najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty, porwana przez Parysa, którego wspomagała Afrodyta, wdzięczna za werdykt uznający ją za najpiękniejszą boginię; stało się to przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Helena — bohaterka Iliady Homera. najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty. Z jej powodu toczyła się wojna trojańska. Została porwana przez Parysa, który rozsądził między Herą, Ateną i Afrodytą na korzyść tej ostatniej, ogłaszając ją najpiękniejszą z bogiń. Ręka Heleny miała być jego nagrodą. [przypis edytorski]

Helena Bruczowa, z domu Ziółkowska (1893–1968) — także: Boczkowska, Orwidowa, Orwid-Bru­czowa; aktorka. [przypis edytorski]

Helen a. Helenos — syn Priama, wzięty do niewoli przez syna Achillesa, Pyrrusa, z którym przybył do Epiru. [przypis edytorski]

Helena Łącka (zm. 1964) — aktorka. [przypis edytorski]

Helena (mit. gr.) — bohaterka Iliady Homera, najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty, uwiedziona i wywieziona do Troi przez Parysa, którego wspomagała Afrodyta, wdzięczna za werdykt uznający ją za najpiękniejszą boginię; stało się to przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Helena (mit. gr.) — najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty, porwana przez Parysa, którego wspomagała Afrodyta, wdzięczna za werdykt uznający ją za najpiękniejszą boginię; stało się to przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Helena (mit. gr.) — najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty, uwiedziona i wywieziona do Troi przez Parysa, którego wspomagała Afrodyta, wdzięczna za werdykt uznający ją za najpiękniejszą boginię; stało się to przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Helena Mniszkówna (1878–1943) — powieściopisarka, autorka popularnych powieści romansowych z życia arystokracji jak Trędowata czy Ordynat Michorowski. [przypis edytorski]

Helena — najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty, porwana przez Parysa, którego wspomagała Afrodyta, wdzięczna za werdykt uznający ją za najpiękniejszą boginię; stało się to przyczyną wojny trojańskiej. [przypis edytorski]

Helena — najpiękniejsza kobieta na ziemi, żona Menelaosa, króla Sparty. Z jej powodu toczyła się wojna trojańska. Została porwana przez Parysa, który rozsądził między Herą, Ateną i Afrodytą na korzyść tej ostatniej, ogłaszając ją najpiękniejszą z bogiń. Ręka Heleny miała być jego nagrodą. [przypis edytorski]

Helena Trojańska (mit. gr.) — córka króla Sparty Tyndareosa i Ledy, żona Menelaosa, królowa Sparty; uchodziła za najpiękniejszą kobietę swoich czasów, a jej niezwykła uroda miała pochodzenie boskie: Ledę zapłodnił Zeus, zbliżywszy się do niej pod postacią łabędzia, przez co Helena wykluła się z jaja; bohaterka Iliady Homera, ponieważ z jej powodu miała wybuchnąć wojna trojańska, kiedy Parys, zwiedziony obietnicą Afrodyty, która przyrzekła mu najpiękniejszą kobietę za żonę, porwał Helenę i zawiózł do ojczystej Troi; Menelaos, chcąc odzyskać żonę, zorganizował wyprawę Greków przeciw Troi pod dowództwem Agamemnona, jego brata; po dziesięcioletniej wojnie Troja została zdobyta i spalona, Parys zginął, zaś Menelaos ujrzawszy ponownie niezmienną urodę Heleny, wybaczył jej niewierność i powrócił z nią do Sparty. [przypis edytorski]

Helena — właśc. Hero, patrz poprzedni przypis. [przypis edytorski]

Helena — żona Menelaosa, królowa Sparty; najpiękniejsza kobieta swoich czasów, bohaterka Iliady Homera, zw. Heleną Trojańską. [przypis edytorski]

Helenin — staroż. Grek, wywodzący się z Helenów. [przypis edytorski]

Helen Priamida — Helenus, syn Priama, który miał zbudować w Chaonii drugą „małą Troję”, z zamkiem nazwanym Pergamon, rzeką Ksantem itp. [przypis edytorski]

Helen — syn Priama i Hekaby. [przypis edytorski]

Helen — syn Priama i Hekuby, brat Hektora. [przypis edytorski]

helfen Sie (niem.) — niech pan pomoże. [przypis edytorski]

Helfman, Hesia Mejerowna (1855–1852) — rosyjska rewolucjonistka pochodzenia żydowskiego, członkini Narodnej Woli, współorganizatorka zamachu na cara Aleksandra II w marcu 1881; aresztowana razem z Nikołajem Sablinem, swoim ówczesnym kochankiem, skazana na śmierć; ponieważ była w ciąży, wykonanie wyroku odroczono, osadzając ją w Twierdzy Pietropawłowskiej; niedługo po porodzie zmarła; jej pochodzenie podkreślano podczas pogromów, do których doszło po śmierci cara. [przypis edytorski]

hel — gaz szlachetny, lżejszy do powietrza, stosowany przy schładzaniu, a także używany do napełniania balonów i komór nośnych sterowców. [przypis edytorski]

Helgoland — mała wyspa na Morzu Północnym, należąca do kraju związkowego Niemiec Szlezwik-Holsztyn. [przypis edytorski]

Helgoland — wyspa na Morzu Północnym, dziś należąca do Niemiec. [przypis edytorski]

heliaści — członkowie sądu ludowego w Atenach. [przypis edytorski]