Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie

Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski


Znaleziono 10173 przypisów.

wziąść (daw.) — dziś popr.: wziąć. [przypis edytorski]

wziąść (daw. forma) — dziś popr.: wziąć. [przypis edytorski]

wziąść — dziś popr. forma bezokolicznika: wziąć. [przypis redakcyjny]

wziątek a. wziątko — dar; tu: łapówka, zysk. [przypis edytorski]

wziątek (daw.) — tu: bagaże. [przypis edytorski]

wziątek — tu: łup, zdobycz wojenna. [przypis edytorski]

wziąwszy lutnią Orfeowę (…) nawiedził podziemne (…) kraje — fragment nawiązuje do mitu gr. o Orfeuszu, poecie trackim (symbolem poezji jest tu lutnia), który potrafił poruszyć za pomocą swej muzyki najbardziej nieubłagane bóstwa, a nawet rzeczy nieożywione. Po śmierci swej żony, Eurydyki, udał się do Hadesu i tak oczarował Plutona, że władca podziemi zgodził się uwolnić Eurydykę ze świata umarłych. Motyw został wykorzystany przez Kochanowskiego również w Trenie XIV i Pieśni XXI, Ks.1. [przypis redakcyjny]

wziąwszy od woźnicy lejce — przed bitwą kieruje końmi woźnica, podczas bitwy sam wojownik. Inaczej u Homera, który umieszcza na rydwanie dwóch bohaterów: jeden walczy z nieprzyjacielem, drugi ma pieczę nad końmi. [przypis tłumacza]

wziąwszy serce (starop.) — odzyskawszy odwagę. [przypis edytorski]

wziąwszy ze sobą tysiąc jeźdźców — licznym orszakiem okazuje swą cześć zmarłemu. [przypis tłumacza]

wziąwszy z sobą 500 rycerstwa (…) z wolna całą Polskę (…) oswobodził — powrót Kazimierza Odnowiciela, scalenie kraju przy pomocy króla niemieckiego i Węgrów oraz odzyskanie władzy miało miejsce w l. 1039–1040. Na swą siedzibę władca wybrał Kraków; w roku 1041 pojął za żonę Dobroniegę Marię, córkę Włodzimierza I Wielkiego, wielkiego księcia kijowskiego. [przypis edytorski]

Wziat' jewo (ros.) — zabrać go. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — sposób bycia. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — sposób bycia, zachowanie, maniery. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — sposób bycia, zachowanie. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — styl bycia, sposób zachowania. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — sylwetka i sposób poruszania się. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — zachowanie. [przypis edytorski]

wzięcie (daw.) — zachowanie, sposób bycia. [przypis edytorski]

wzięcie się — tu: zachowanie, maniery. [przypis edytorski]

wzięcie — sposób bycia, zachowanie. [przypis edytorski]

wzięcie — sposób bycia, zachowanie. [przypis edytorski]

wzięcie — sposób zachowania. [przypis edytorski]

wzięcie — sposób zachowania, też: sposób poruszania się. [przypis edytorski]

wzięcie — tu: dobre stosunki ze znajomymi, pozycja towarzyska. [przypis edytorski]

wzięcie — tu: sposób zachowania. [przypis edytorski]

wzięcie — tu: sposób zachowania się. [przypis edytorski]

wzięcie — tu: styl bycia, sposób zachowania. [przypis edytorski]

Wzięłaby dużo młodszych — przegoniłaby wiele młodszych. [przypis edytorski]

Wzięła ją ona na ręce — niem.: die sie an die Brust nahm, tj. raczej: przygarnęła ją do piersi. [przypis edytorski]

wzięłam cię w obronę — znów przesadnie, przedrzeźniając Arsenę. [przypis tłumacza]

wzięłaś na się postawę i piórka słowicze — takie przemiany są często opisywane w antycznej poezji i mit.; zdarzyło się to Filomeli, żonie Tereusa, króla Tracji. [przypis redakcyjny]

wzięli jaką szkolną książkę — dziś raczej: wzięli jakąś szkolną książkę. [przypis edytorski]

wzięlim — forma skrócona od: wzięliśmy. [przypis edytorski]

Wzięliśmy chłostę (…) jutro umiłuje — dwuwiersz z Psałterza Kochanowskiego, podany z pamięci, a więc niezupełnie wiernie powtórzony: „Kogo wieczór zafrasuje,/ Tego rano umiłuje”. (Psalm XXX). [przypis redakcyjny]

wzięli szlachectwo — przed wykonaniem wyroku odbierano skazańcowi tytuł szlachecki, aby uniknąć w ten sposób pohańbienia godności szlacheckiej; skazany był zrównywany w ten sposób z chłopstwem. [przypis edytorski]

wzięt — dziś popr.: wzięty. [przypis edytorski]

wzięte w kleszcze bolszewickiej Rosji z jednej strony… — ibid. [przypis autorski]

wzięto Beatrix Cenci na tortury, wieszając ją za włosy — zobacz traktat De suppliciis sławnego Farinacci, współczesnego znawcy prawa. Są w nim okropne szczegóły, których nie zniesie w czytaniu nasza dziewiętnastowieczna wrażliwość, ale które świetnie znosiła młoda szesnastoletnia rzymianka, porzucona przez kochanka. [przypis autorski]

wzięto czterech najcnotliwszych senatorów — biskupi Sołtyk i Załuski, hetman polny kor. Rzewuski i syn jego, poseł, wywiezieni d. 11 paźdz. 1767 do Rosji. [przypis redakcyjny]

wziętość (daw.) — popularność. [przypis edytorski]

wziętość (daw.) — uznanie, popularność. [przypis edytorski]

wziętość — popularność, sława; też: wzięcie. [przypis edytorski]

wzięty był Poniński do sądu — uchwała Sejmu o stawieniu Ponińskiego przed sąd i uwięzieniu go 8 czerwca, tegoż dnia postawienie warty w jego mieszkaniu; utworzenie stałego sądu sejmowego na zaprzedańców, zdrajców itd., z prawem stosowania kary gardłowej 15 czerwca 1789 r. [przypis redakcyjny]

wzięty — tu: popularny; por. wyrażenie: mieć wzięcie. [przypis redakcyjny]

wzięty z błonia — tzn. młody (źrebaki do lat trzech lub pięciu przebywały swobodnie w stadninie, na błoniu), jeszcze nieujeżdżony, dziki. [przypis redakcyjny]

w ziem (daw. forma) — w ziemię. [przypis edytorski]

w ziem — dziś popr. forma: w ziemię. [przypis edytorski]

W ziemi sandeckiej, wyższej, jest między górami źródło, które ma tę własność, że jak kto z niego wody nabierze, to zaraz niebo się chmurzyć zaczyna — Benedykt Chmielowski, Nowe Ateny, t I, s. 470 [przypis edytorski]

wziena (gw.) — wzięła. [przypis edytorski]

wzieni (reg.) — wzięli. [przypis edytorski]

wzierać (daw.) — patrzeć, spoglądać (wgłąb), wglądać. [przypis edytorski]

W zimnych strefach Azji rodzi się, jak w Europie, więcej chłopców niż dziewcząt. Oto, powiadają Lamowie, źródło prawa, które u nich pozwala jednej kobiecie mieć większą ilość mężów — Albuzeir-el-Hassen, jeden z dwóch Arabów mahometan, który udał się do Chin i Indii w IX w., bierze ten zwyczaj za prostytucję. Bo też nic bardziej nie obrażało pojęć mahometańskich. [przypis autorski]

wzion (gw.) — wziął; tu: zaczął. [przypis edytorski]

wzion (gw.) — wziął; wzion przez łeb: dostał w łeb; został uderzony w głowę. [przypis edytorski]

wzjawić (starop.) — objawić, ukazać. [przypis edytorski]

wzjawiono będzie (starop.) — będzie wyjawione; będzie ujawnione. [przypis edytorski]

wzjeroszeny (z ros.) — wzburzone. [przypis redakcyjny]

W złeś rady uwierzył, żeś z takim domem krwi twej nie sprzymierzył — Dom Amidei. Z tego domu Buondelmonte miał pojąć żonę, ale wiatr stronnictwa politycznego w inną stronę jego serce odwrócił. Poeta życzy mu, żeby jadąc do swoich dóbr w okolicach Florencji, utonął w rzece Emie, która tę drogę przecina. Życzenie poety sprawdziło się w połowie, bo ten sam Buondelmonte zamordowany został na moście pod posągiem Marsa. [przypis redakcyjny]

w złey dobie (starop.) — w niepomyślnym czasie (momencie). [przypis edytorski]

w złocistej roztwarza farforze — gotuje (kawę) w porcelanie. [przypis edytorski]

w złote serce róży wiecznej (…) wzrok mój zwróciły Beatrycze słowa — Beatrycze, jeszcze milcząca, ale mająca zamiar wkrótce przemówić, wskazuje poecie punkt środkowy róży, w którym (jak na dnie kielicha ziemskiej róży kolor żółty) światło się niebieskie objawia. [przypis redakcyjny]

w złym niemieckim języku — w oryginale niem. in gebrochner deutscher Aussprache, tj. raczej: łamaną niemczyzną. [przypis edytorski]

w złym razie — w trudnej sytuacji. [przypis redakcyjny]

(…) wzlatywały z katakumb (…) — Katakomby, przestronne lochy wydrążone pod całym Rzymem i częścią Kampanii Rzymskiej, dochodzące nawet, jak twierdzą, aż do morza, pierwszych Rzymian smętarze [tj. cmentarze; red. WL] dla chowania ubogich i niewolników, których nie stać było na stos: później schronienie chrześcijan podczas prześladowania; dziś w niektórych miejscach jeszcze całe, dostępne, po większej części zaś zasypane, składające się z mnóstwa niskich i ciasnych manowców, czasem rozprzestrzeniających się w kwadratowe lub okrągłe ciemnice. Ściany zaś zasute nadgrobkami męczenników. Dotąd kości męczenników z nich wykopują. [przypis autorski]

wzmacniając ją wały — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) wałami. [przypis edytorski]

wzmagać (daw.) — [tu:] przychodzić do sił. [przypis redakcyjny]

wzmagać się — tu prawdop. podejmować wysiłek. [przypis edytorski]

wzmagać — tu: wzmacniać, wspierać. [przypis edytorski]

wzmagają powodzi — dziś: wzmagają (się) powodzie. [przypis edytorski]

w zmianę, jaka nastąpiła po 1956 roku — mowa o tzw. odwilży gomułkowskiej, wiążącej się ze zmianą ówczesnych władz Polski. [przypis edytorski]

Wzmianka nieścisła; jest to swobodny przekład wiersza nie Goethego, lecz K. E. Heitzensteina, a tylko na temat poddany przez utwór Goethego: Lotte bei Werthers Grabe (Lotta u grobu Wertera). Pieśń ta była bardzo rozpowszechniona w Niemczech. [przypis redakcyjny]

wzmianki o mówcy Kurionie (…) — por. Cicero, Brutus. De claris oratoribus. [przypis tłumacza]

wzmianki o źle dobranym wieku w małżeństwie i przestrogi przed pieszczotami przed ślubemSen nocy letniej (I, 1), Noc Trzech Królów (II, 4), Romeo i Julia (II, 6), Burza (IV, 1). Szekspir ożenił się, aby dać nazwisko oczekiwanemu dziecku i ratować honor kochanki. Żona Szekspira była od niego o 8 lat starsza. [przypis tłumacza]

(…) wzmianki z indyjskiej i północnej mitologii — opuszczono następujący po tym zdaniu fragment; w oryginale niem.: Die Kreuzzüge. Das Seeleben; tj. wyprawy krzyżowe, życie na morzu. [przypis edytorski]

wzmierzić (starop.) — zmierzić; obrzydzić. [przypis edytorski]

wzmierziony (starop.) — wstrętny, obmierzły. [przypis edytorski]

wzmóc się — zyskać na sile. [przypis redakcyjny]

w zmowie — zmówiona, zaręczona. [przypis edytorski]