Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5370 przypisów.
na wskos — dziś popr.: na skos. [przypis edytorski]
na wskróś — dziś popr.: na wskroś. [przypis edytorski]
na wskróś — na wylot, przez coś; dziś popr.: na wskroś. [przypis edytorski]
na wskroś chrześcijaninem był Kant nie tylko w swojej etyce, lecz i w swojej teorii poznania — fragment odsyła do poglądów Nietzschego, który twierdził, że choć pozornie Kant odszedł od chrześcijańskiej perspektywy, zbudował swój system filozoficzny tak, by zgadzał się z chrześcijańskimi wartościami, sam zatem był ukrytym chrześcijaninem. Stwierdzenie to miało wydźwięk bardzo negatywny, ponieważ Nietzsche uważał wartości chrześcijańskie (współczucie, miłosierdzie, wybaczenie itd.) za słabość, której poddają się ci, co nie są w stanie walczyć o własną indywidualność. [przypis edytorski]
na wskroś — do głębi, całkowicie. [przypis edytorski]
na wskroś — na wylot. [przypis edytorski]
na wspak tezom „formalistów”— zob. artykuł T. Żeleńskiego Czy myć zęby, czy ręce?. [przypis edytorski]
na wsparze (daw.) — na widoku. [przypis edytorski]
na współkę — dziś popr. wspólnie bądź na spółkę. [przypis edytorski]
na wstręcie było — być na wstręcie czemuś a. komuś: stanowić przeszkodę. [przypis edytorski]
na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem (daw.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem dobrze wodziło — dziś: we wszystkim dobrze wiodło. [przypis edytorski]
na wszem (starop.) — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem — we wszystkim. [przypis edytorski]
na wszem zbywa (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]
na wszystkim schodzi (daw.) — wszystkiego brakuje. [przypis edytorski]
na w[u]ede (gw.) — na wodę. [przypis edytorski]
na wybranie — do wyboru. [przypis edytorski]
na wychodnym — przy wyjściu, wychodząc. [przypis edytorski]
nawy (daw.) — okręty. [przypis edytorski]
nawy (daw.) — okręty, statki. [przypis edytorski]
nawykły — tu: taki, do którego się przywykło. [przypis edytorski]
nawyknąć — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]
nawyknienie (daw.) — nawyk. [przypis edytorski]
nawyknienie — nawyk, przyzwyczajenie. [przypis edytorski]
nawy — okręty; tu zapewne łodzie galilejskie, z którymi Rzymianie walczyli w bitwie na jeziorze Gennezar (zob. III, X, 9), nazwane tutaj na miarę odpowiednią dla przedstawianej wielkiej wojny. [przypis edytorski]
na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]
na wyprzódki (daw.) — na wyścigi, na zmianę. [przypis edytorski]
na wyprzodki (daw.) — na wyścigi, jeden przez drugiego. [przypis edytorski]
na wyrypy (gw.) — tu: w pośpiechu. [przypis edytorski]
na wyskoki (daw.) — na wyścigi, ochoczo. [przypis edytorski]
na wytrwaną (daw.) — kto kogo przetrzyma. [przypis edytorski]
na wytrwaną (daw.) — na przeczekanie. [przypis edytorski]
na wywrót — na lewą stronę. [przypis edytorski]
na wywrot (daw.) — na wywrót, na lewą stronę, podszewką na wierzch. [przypis edytorski]
na wyżyni — na wyżynie, na wzgórzu. [przypis edytorski]
nawzajem — tu w zn. i na odwrót. [przypis edytorski]
naypręcey a. najpręcej (starop. forma) — najprędzej; iako naypręcey: jak najprędzej, jak najszybciej. [przypis edytorski]
naźwisko — dziś popr.: nazwisko (w zapisie uwzględniona wymowa regionalna). [przypis edytorski]
nażąć — ściąć dużą ilość np. trawy, zboża. [przypis edytorski]
na żadnym baczeniu to u niego nie będzie (starop.) — wcale nie będzie o to dbał. [przypis edytorski]
na żal nasz (starop.) — ku naszemu żalowi, ku naszemu rozżaleniu, wywołując u nas żal. [przypis edytorski]
nażenąć (daw.) — nagnać, tu: nagromadzić. [przypis edytorski]
na żołnierzu nie mogącym się składać, tylko z chłopów i mieszczan — na wojsku mogącym się składać tylko z chłopów i mieszczan. [przypis edytorski]
na żorawiu przed grodem (starop.) — na moście zwodzonym pod miastem. [przypis edytorski]
na zachód od niego [Kaswinu] potężny wierzchołek Tronu Salomona (4800 metrów) iskrzy się w bieli śniegów srebrzystych, na wschodzie Sawalan (4400 metrów), jeden z legendowych przytułków arki — autorka pomyliła kierunki: masyw zwany Tronem Salomona, Tacht-e Solejman, w którym znajduje się od drugi co do wysokości szczyt w Iranie (Alam Kuh, 4850 m), znajduje się ok. 90 km na wschód od miasta Kazwin, natomiast Sabalan (4811 m), nieaktywny wulkan w paśmie Małego Kaukazu, ok. 500 km na północny zachód od Kazwinu. [przypis edytorski]
Na zachodzie bez zmian — tytuł powieści Ericha Marii Remarque’a (1898–1970), niemieckiego weterana I wojny światowej. [przypis edytorski]
nazad biec — biec z powrotem, cofnąć się. [przypis edytorski]
nazad (daw., gw.) — wstecz, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw., gw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — z powrotem, do tyłu. [przypis edytorski]
nazad (daw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
nazad — do tyłu. [przypis edytorski]
nazad (gw.) — wstecz, z powrotem [przypis edytorski]
nazad (gw.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (reg.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad (starop.) — z powrotem, w tył. [przypis edytorski]
nazad — w tył, z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem. [przypis edytorski]
nazad — z powrotem; wstecz; do tyłu. [przypis edytorski]
nazajutrz do dnia (daw.) — jutro przed świtem. [przypis edytorski]
nazajutrz — następnego ranka. [przypis edytorski]
nazajutrz po Gromnicach — po święcie Matki Bożej Gromnicznej. [przypis edytorski]
na zakład — jako zakładników. [przypis edytorski]
na zakupno — dziś: na zakupy. [przypis edytorski]
na zamku (…) czuć żołnierzami — w XIX w. zabudowania wzgórza wawelskiego służyły za koszary wojska austriackiego; przebudowane mury obronne stanowiły część fortyfikacji Twierdzy Kraków. [przypis edytorski]
na zamry (daw.) — ryzykując zamęczenie konia. [przypis edytorski]
nazarejczycy — nazwa nadana pierwszym chrześcijanom w Dziejach Apostolskich (Dz 24, 5). [przypis edytorski]
nazareńczycy — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazareńczyk — Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareńczyk — tu: chrześcijanin a. sam Jezus z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazareńczyk — tu przen.: Jezus z Nazaretu (czyli chrześcijaństwo). [przypis edytorski]
nazareński — tu: chrześcijański. [przypis edytorski]
nazaren a. nazareńczyk — tu: chrześcijanin; wyznawca nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareni a. nazareńczycy — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
nazareni — tu: chrześcijanie; wyznawcy nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazaretka — tu: chrześcijanka; wyznawczyni nauk Jezusa z Nazaretu. [przypis edytorski]
Nazaret — tu: chrześcijanie. [przypis edytorski]
nazarianie (w oryg. fr.: Nasariens) — nusajryci, dziś częściej: alawici, grupa etniczno-religijna wywodząca się z szyickiego islamu, powstała w IX w., zamieszkująca głównie Syrię, a także Liban i płd. Turcję; utrzymywali szczegóły swoich wierzeń i praktyk religijnych w tajemnicy przed obcymi i nie w pełni wtajemniczonymi, co prowadziło do różnych plotek na ich temat. [przypis edytorski]
na zasadzie — tu: na podstawie. [przypis edytorski]
na zboczy — dziś popr. r.m.: na zboczu. [przypis edytorski]
na zdar (czes.) — niech żyje! [przypis edytorski]
na zdar — czes. pozdrowienie, oznaczające pierwotnie życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
Nazdar! — czes. pozdrowienie, oznaczające życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
Nazdar! (czes.) — pozdrowienie, oznaczające życzenia pomyślności, powodzenia. [przypis edytorski]
na ziem (daw., gw.) — na ziemię. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
na ziemią (daw. forma) — dziś: na ziemię. [przypis edytorski]
nazierkiem (starop.) — także: w nazierki, nazircem: na zwiady; patrząc z boku, z ukosa. [przypis edytorski]
nazimniejszy (starop. forma) — najzimniejszy. [przypis edytorski]
nazistowski obóz śmierci, oficjalna nazwa SS-Sonderkommando Treblinka, zwyczajowo Treblinka II (dla odróżnienia od obozu pracy przymusowej Treblinka I). Powstał jako element planu całkowitej zagłady ludności żydowskiej w lipcu 1942 r. i funkcjonował do listopada 1943 r. na terenie gminy Kosów w powiecie sokołowskim, przy linii kolejowej Siedlce-Sokołów Podlaski-Małkinia, nieopodal wsi i stacji Treblinka, od których pochodzi jego nazwa.
Do obozu naziści kierowali transporty z gett w okupowanej Polsce, w tym z getta warszawskiego, a także z innych części Europy (Żydzi austriaccy, czescy, greccy, jugosłowiańscy, niemieccy i słowaccy oraz Romowie i Sinti). Ofiary mordowano w komorach gazowych, ich liczba sięga ok. 800 tys. osób. Był to zatem największy ośrodek zagłady w Generalnym Gubernatorstwie, drugi po Auschwitz-Birkenau w okupowanej Europie.
W obozie miały miejsce różne akty oporu, a 2 sierpnia 1943 roku wybuchło powstanie, dzięki któremu około 400 więźniów zdołało uciec (blisko siedemdziesięcioro z nich przeżyło wojnę).
[przypis edytorski]
nazi — zwolennik nazizmu, doktryny niemieckiej partii narodowosocjalistycznej (NSDAP). [przypis edytorski]
na złamanie łba — dziś: na złamanie karku. [przypis edytorski]
na złe nasze godzi (starop.) — dąży do tego, aby nas spotkało coś złego. [przypis edytorski]
na złe swoje (starop.) — na swoją szkodę; na swoją niekorzyść. [przypis edytorski]
naznaczże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
