Przypisy

Khoj — dziś popr.: Choj, miasto w Iranie, w prowincji Azerbejdżan Zachodni; ok. 200 km na płd.-wsch. od tureckiego Doğubayazıt (dawnego Bajazyd). [przypis edytorski]

Kiachta — miasto w Buriacji, w płd.-wsch. części Rosji, przy granicy z Mongolią. [przypis edytorski]

Kiachta — miasto w Buriacji, w płd.-wsch. części Rosji, przy granicy z Mongolią; zał. w 1727, do pocz. XX w. ważny ośrodek handlu Rosji z Chinami. [przypis edytorski]

Kiaoczou — dawna koncesja niemiecka na terytorium Chin przyznana II Rzeszy przez cesarstwo chińskie. 7 listopada 1914 zajęta przez Japonię, która dołączyła do I wojny po stronie Ententy. [przypis edytorski]

kiaukerus — kriaukles. [przypis edytorski]

kiaušės — lukštai, nuolupos. [przypis edytorski]

Kibalczicz, Nikołaj Iwanowicz (1853–1881) — rewolucjonista rosyjski, członek Narodnej Woli; był głównym ekspertem organizacji zajmującym się materiałami wybuchowymi, przygotował bomby, które wykorzystano w udanym ataku na Aleksandra II; stracony razem z innymi organizatorami zamachu. [przypis edytorski]

Kibalczyc, Nikołaj Iwanowicz (1853–1881) — rewolucjonista rosyjski, członek Narodnej Woli, jeden z głównych techników organizacji, przygotowujący bomby, które były wykorzystywane w zamachach; stracony razem z innymi organizatorami zamachu na cara Aleksandra II. [przypis edytorski]

kiba (lenk.) — nebent. [przypis edytorski]

kiba (lenk.) — tikriausiai. [przypis edytorski]

kibić — część tułowia od ramion do bioder; talia. [przypis edytorski]

kibić (daw.) — część tułowia od ramion do bioder; talia. [przypis edytorski]

kibić (daw.) — talia. [przypis edytorski]

kibić (daw.) — talia, stan; tu: górna część tułowia do pasa. [przypis edytorski]

kibić (przestarz.) — talia. [przypis edytorski]

kibić — talia. [przypis edytorski]

kibić — tułów kobiety od ramion do bioder; stan, talia. [przypis edytorski]

kibitka — kryty wóz konny, używany w Rosji w gospodarstwie, w okresie caratu także do przewozu więźniów. [przypis edytorski]

kibitka — wóz na kołach lub płozach, używany w Rosji w gospodarstwie, a także do przewozu więźniów. [przypis edytorski]

kibitka — zaprzężona w konie karetka więzienna w Rosji carskiej. [przypis edytorski]

kibitka (z ros.) — tu: karetka więzienna; kryty, zamykany, czterokołowy wóz konny. [przypis edytorski]

kibuc (hebr.) — zebranie, zgromadzenie. W Palestynie nazywano tak osiedla, które zakładali osadnicy żydowscy o sympatiach socjalistycznych. W osiedlach tych dorośli pracowali na rzecz całej wspólnoty, a ich ich dzieci wychowywały się razem. [przypis edytorski]

kibuc (hebr.: zebranie, zgromadzenie) — w Palestynie nazywano tak osiedla, które zakładali osadnicy żydowscy o sympatiach socjalistycznych. W osiedlach tych dorośli pracowali na rzecz całej wspólnoty, a ich ich dzieci wychowywały się razem. [przypis edytorski]

kicha — staroż. Grecy uważali kichnięcie za dobra wróżbę. [przypis edytorski]

kichnął jak z moździerza — potężnie, głośno. [przypis edytorski]

Kicki, Jan (ur. 1714) — szambelan Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1766, w 1774 koniuszy wielki koronny. [przypis edytorski]

ki (daw., gw.) — jaki, który. [przypis edytorski]

ki (daw.) — jaki, co za (kie: jakie); dziś tylko w wyrażeniach potocznych w rodzaju: ki diabeł, kie licho. [przypis edytorski]

Kidd, Benjamin (1858–1916) — brytyjski socjolog, międzynarodową sławę zyskał jako autor Ewolucji społecznej (Social Evolution 1894); utrzymywał, że ewolucja społeczeństwa i nowoczesnej cywilizacji napędzana jest nie siłą rozumu czy nauki, ale wierzeń religijnych. [przypis edytorski]

kidebari — (z fr. cul de Paris) rodzaj torebki. [przypis edytorski]

Ki diabeł? — Kto to? Co to? [przypis edytorski]

kid-(ołówko)naperstwo — żart słowny, nawiązanie do ang. wyrazu kidnaper, oznaczającego porywacza, który uprowadza dzieci dla okupu. [przypis edytorski]

Kidron właśc. Cedron — wielokrotnie wymieniany w Biblii niewielki strumień płynący doliną Cedron położoną między Wzgórzem Świątynnym a Górą Oliwną w Jerozolimie. [przypis edytorski]

kidusz — błogosławienie wina w sobotę i święta. [przypis edytorski]

kidusz — dosł.: poświęcenie, uświęcenie; tak nazywa się błogosławieństwo odmawiane nad chlebem oraz kielichem wina w wigilię sobót i świąt oraz w dni sobotnie i świąteczne tuż po nabożeństwie przedpołudniowym; na rozpoczęcie szabatu odmawia się kidusz po zapadnięciu zmroku w piątek, a następnie rano w szabat; między tymi modlitwami należy zachować post. [przypis edytorski]

kidusz (hebr. dosł.: poświęcenie) — modlitwa odmawiana przez wyznawców judaizmu na rozpoczęcie Szabatu nad kielichem wina oraz chlebem. Kidusz odmawia się po zapadnięciu zmroku w piątek oraz rano w Szabat. Między tymi modlitwami należy zachować post. [przypis edytorski]

kidusz — także kiddusz (z hebr. uświęcenie; z jid. kidesz); modlitwa nad kielichem wina odmawiana przez gospodarza domu w obecności całej rodziny w wieczór poprzedzający szabat. [przypis edytorski]

kieb a. kieby (gw.) — niby. [przypis edytorski]

kieby (daw., gw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]

kieby (daw.,gw.) — jakby. [przypis edytorski]

kieby (daw.) — jakby. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — jakby, niby, jak. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — jakby, niby. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — jakby. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — niby, jakby, jak. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — niby, jakby. [przypis edytorski]

kieby (gw.) — niby, jak. [przypis edytorski]

kieby (reg.) — jakby. [przypis edytorski]

kiebyś (gw.) — gdybyś. [przypis edytorski]

kiecuchna a. kiecka (gw.) — sukienka. [przypis edytorski]

kiedy była wojna i Tytus spalił świątynię — świątynia w Jerozolimie była uznawana za główny ośrodek religijny judaizmu; została dwukrotnie zburzona, drugi raz przez Tytusa Flawiusza, późniejszego cesarza Rzymu, w 70 r. n.e. [przypis edytorski]

Kiedy było potrzeba, szedł pod broń przeciw Lacedemończykom — podczas wielkiej wojny peloponeskiej (431–404 p.n.e.) pomiędzy Związkiem Morskim pod przewodnictwem Aten a Związkiem Peloponeskim pod przewodnictwem Sparty (Lacedemonu), toczonej o hegemonię nad całą Grecją. [przypis edytorski]

kiedybym (…) miał (starop.) — gdybym miał. [przypis edytorski]

kiedybyś (starop.) — tu: gdybyś. [przypis edytorski]

kiedyby się (…) skłoniły (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: kiedy skłoniłyby się. [przypis edytorski]

kiedyby (starop.) — gdyby; jeśli by. [przypis edytorski]

kiedyby (starop.) — gdyby. [przypis edytorski]

kiedyby (starop.) — tu: gdyby. [przypis edytorski]

kiedyby (…) została (starop.) — gdyby została. [przypis edytorski]

kiedyć — forma z partykułą -ci, skróconą do -ć, znaczenie: kiedy już, skoro. [przypis edytorski]

kiedyć i dobroć i ludzkość nie miła (starop.) — kiedy nie [jest] ci miła dobroć i ludzkość. [przypis edytorski]

kiedy chwycę go za biodro — jak w zapasach, mocowaniu się; wyrażenie nawiązujące do sceny biblijnej, w której patriarcha Jakub całą noc walczył z tajemniczą nadludzką istotą (Bogiem lub aniołem), która nie mogąc go pokonać, dotknięciem uszkodziła mu staw biodrowy, a po walce nadała mu nowe imię: Izrael (Rdz 32, 25–29). [przypis edytorski]

kiedy, dzieckiem, był jeszcze moim nieodłącznym towarzyszem i przyjacielem — dziś: kiedy, jako dziecko, był (…). [przypis edytorski]

kiedy jego przodkowie chcieli opuścić swoje góry i przepaście (…) Cezar, który widział własnymi oczami spis tych emigrantów… — Helweci, staroż. lud celtycki zamieszkujący tereny dzisiejszej Szwajcarii, w 58 p.n.e. porzucili swoje siedziby i wyruszyli z całym dobytkiem, żeby osiedlić się na południowym zachodzie dzisiejszej Francji; ich wędrówkę powstrzymał Juliusz Cezar, ówczesny namiestnik rzymskiej prowincji Galii Narbońskiej, który pobił ich w krwawej bitwie i zmusił niedobitków do powrotu na Wyżynę Szwajcarską; Cezar opisał te wydarzenia na początku swojego dzieła pt. O wojnie galijskiej. [przypis edytorski]