Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161702 przypisów.
kardy a. grępla — (z niem. Karden) urządzenie do rozczesywania i czyszczenia bawełny. [przypis edytorski]
Kardykan — w oryginale ang.: Cardican, zapewne zamek Cardigan, który wg Chrétiena de Troyes (XII w.) był jednym z dworów króla Artura; nazwę tę nosi miasto w zachodniej Walii, z zamkiem zbudowanym w XI w. po inwazji normańskiej. [przypis edytorski]
kardynał Aquaviva — z neapolitańskiego rodu magnackiego. [przypis tłumacza]
kardynał (biol.) — rodzina niewielkich, mieszkających w lasach ptaków; pióra występującego na wschodzie Ameryki Płn. kardynała szkarłatnego mają barwę intensywnie czerwoną, zbliżoną do koloru szat i nakryć głowy kardynałów Kościoła katolickiego. [przypis edytorski]
kardynał della Vella — w oryginale: de la Valle; prawdopodobnie Andrea della Valle (1463–1534), biskup i kardynał włoski. [przypis edytorski]
Kardynał — Kardynał Richelieu [właśc. Armand-Jean du Plessis de Richelieu (1585–1642); przyp. red. WL], twórca Akademii Francuskiej i odnowiciel Sorbony. [przypis tłumacza]
Kardynał Pietro Bembo (1470–1547) — jeden z największych pisarzy i erudytów włoskich XVI wieku, autor dialogu Asolani, poezji lirycznych, prac językoznawczych i listów. [przypis tłumacza]
Kardynał Richelieu przestrzega w swoim Testamencie politycznym, iż, gdyby się znalazł wśród ludu jakiś nieszczęsny uczciwy człowiek, król nie powinien się nim posłużyć — „Nie trzeba, powiada, posługiwać się ludźmi niskiego pochodzenia; są nadto surowi i zbyt wielcy skrupulaci”. [przypis autorski]
kardynał San-Felice S.B., właśc. Sanfelice d'Acquavilla, Guglielmo (1834–1897) — włoski kardynał, arcybiskup Neapolu; członek Zakonu Świętego Benedykta (łac. Ordo Sancti Benedicti), oznaczanego skrótem OSB. [przypis edytorski]
kardynały (starop. forma) — N.lm; dziś (z) kardynałami. [przypis edytorski]
kardynał z Mantuej — Herkules Gonzaga, syn ostatniego margrabiego mantuańskiego, Franciszka Gonzagi, i Izabelli d'Este. [przypis redakcyjny]
kardynał z Ostii — biskupi piastujący ten urząd byli szczególnie wyróżnieni w hierarchii i to oni udzielali sakry biskupiej nowemu papieżowi; cesarz Fryderyk Barbarossa dwukrotnie przez swój wpływ na dostojników kościelnych doprowadził do wyświęcenia antypapieża (Wiktora IV i Paschalisa III). [przypis edytorski]
kardynalny — główny, zasadniczy. [przypis edytorski]
kardynalski kapelusz dla arcybiskupa z Rouen — arcybiskup Rouen, Georges d'Amboise (1460–1510) został gł. ministrem Ludwika XII i w 1498 otrzymał godność kardynalską. [przypis edytorski]
karė — karas. [przypis edytorski]
Karecki, Wojciech (1744–1841) — postać autentyczna. [przypis edytorski]
ka (reg.) — gdzie. [przypis edytorski]
kare, kasztany, gniade — określenia maści (barwy sierści) koni; kary: czarny; kasztan: rudobrązowy; gniady: jasnobrązowy z czarną grzywą i ogonem. [przypis edytorski]
Kareńskie góry — góry w płn. Afryce. [przypis redakcyjny]
Karena — góry w północnej Afryce. [przypis redakcyjny]
karera — prawdop.: wóz, tabor. [przypis edytorski]
kares (daw.) — czułe słowo, pieszczotliwy gest. [przypis edytorski]
kares (daw.) — czuły gest lub słowo. [przypis edytorski]
karesować (daw., z fr.) — głaskać, pieścić. [przypis edytorski]
karesować się — pieścić się. [przypis edytorski]
kares — pieszczota, czułość. [przypis edytorski]
kares — pieszczota. [przypis edytorski]
kares — przymilanie się. [przypis edytorski]
karessy — karesy; pieszczoty, czułości. [przypis edytorski]
karesy — pieszczoty, czułości. [przypis edytorski]
karesy — pieszczoty. [przypis edytorski]
karesy (z fr.) — pieszczoty. [przypis edytorski]
kares (z fr. caresse) — pieszczota. [przypis edytorski]
kares (z fr. caresse) — pieszczota. [przypis edytorski]
kareta — tu: karetka więzienna, pojazd przeznaczony do przewozu aresztowanych i więźniów. [przypis edytorski]
karetę ciągnąć z szkapą w cugu — Wedle Diodora (I, 59) i Pliniusza (XXXIII, 52) król egipski Sezostris, ilekroć miał jechać do miasta albo do świątyni, kazał wyprzęgać konie z kwadrygi, a zamiast nich wprzęgać po czterech królów lub innych władców. [przypis redakcyjny]
karetka — kryty pojazd konny, zwykle specjalnego przeznaczenia, np. karetka pocztowa lub więzienna. [przypis edytorski]
karetka pocztowa a. kareta pocztowa (daw.) — kryty pojazd konny, który oprócz korespondencji i paczek przewoził pasażerów. [przypis edytorski]
karetka pocztowa — kryty pojazd konny, który oprócz korespondencji i paczek przewoził pasażerów. [przypis edytorski]
karetka — tu: karetka więzienna, pojazd przeznaczony do przewozu aresztowanych i więźniów. [przypis edytorski]
karetka więzienna — pojazd przeznaczony do przewozu aresztowanych i więźniów. [przypis edytorski]
karfologia — febryczne drżenie rąk u umierających, jak gdyby chcieli zgarnąć niewidoczne przedmioty rozsypane na łóżku. [przypis tłumacza]
Karia jest krainą dla jazdy niedostępną — Karia jest krainą górzystą; poprzedni wodzowie otrzymali od eforów rozkaz, by ją atakować, o czym Tissafernes musiał wiedzieć. Nie były też dla niego tajemnicą rozkazy Agesilaosa, by miasta między Efezem a Karią zaopatrzyły targi w żywność i by Eolowie (północne części wybrzeża zachodniego) i Jonowie (na południe od Eolów) posyłali swe kontyngenty do Efezu. [przypis tłumacza]
Karia — kraina hist. w płd.-zach. Azji Mniejszej, nad M. Egejskim, zamieszkana przez Karów, na wybrzeżu skolonizowana przez Greków, w 545 p.n.e. podbita przez Persów. [przypis edytorski]
Karia — południowo-zachodni brzeg Azji Mniejszej. [przypis tłumacza]
kariatyda — o kobiecie atletycznie zbudowanej. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej dźwigającej na głowie belkowanie, balkon itp. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej dźwigającej na głowie np. balkon. [przypis edytorski]
kariatyda — podpora architektoniczna w kształcie postaci kobiecej. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru; najbardziej znane są kariatydy portyku świątyni Erechtejon na ateńskim Akropolu. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru; pochodzenie nazwy (gr. karyatides: dziewczyny z Karyai) objaśniano tym, że kobiety z miasteczka Karyai, ukaranego za popieranie Persów, musiały jako niewolnice wykonywać szczególnie ciężkie prace. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźba stojącej kobiety, dźwigającej na głowie belkowanie budowli, gzyms lub balkon, spełniająca funkcję kolumny lub filaru. [przypis edytorski]
kariatyda — rzeźbiona postać ludzka podtrzymująca sklepienie. [przypis edytorski]
kariatyda — w architekturze: wspornik w postaci rzeźby kobiety. [przypis edytorski]
karibu — gatunek rena. [przypis redakcyjny]
karika-papaja (…) zawiera tyle pepsyny — owoce melonowca właściwego (łac. Carica papaya), nazywane przeważnie papajami, zawierają faktycznie dużą ilość enzymu ułatwiającego trawienie, ale nie jest to pepsyna, będąca składnikiem ludzkiego soku żołądkowego, lecz podobna do niej papaina. [przypis edytorski]
kariogamia (biol.) — zlewanie się jąder komórek rozrodczych (u człowieka: komórki jajowej i plemnika) w jedno jądro zygoty. [przypis edytorski]
kariolka — lekki powóz dwukołowy. [przypis edytorski]
kariolka pocztowa — lekki, odkryty powóz jednokonny, służący do przewozu przesyłek pocztowych. [przypis edytorski]
kariolka — powóz. [przypis edytorski]
kariolka (wł. carriuola) — lekki powozik na dwu kołach. [przypis redakcyjny]
kariolka (z fr.) — lekki dwukołowy odkryty powóz. [przypis edytorski]
karionė — karas. [przypis edytorski]
Kario (z gr. Καρίων) — zwykła nazwa niewolnika (którym tu jest kucharz), od Karii, nadbrzeżnego kraju południowej Małej Azji. W innych sztukach Plauta mają kucharze czasem „imiona mówiące”, jak np. Cylindrus: „Wałek do ciasta” lub Anthrax: „Węgiel”. Por. uwagi w Braciach (s. 3 i nast.) co do spisów osób, imion mówiących, wyglądu sceny, masek i in. [przypis tłumacza]
karkasa — korpus, powłoka. [przypis edytorski]
Karkason — Carcassonne, miasto w południowej Francji. [przypis redakcyjny]
karku nie zgiąłem nikomu — tu: przed nikim. [przypis edytorski]
Karła — tj. Karola. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj fotela o krzyżujących się nogach. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj niewysokiego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło (daw.) — rodzaj niewysokiego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło — fotel o wygiętych nogach, popularny we Włoszech. [przypis edytorski]
karło — rodzaj niewysokiego, ozdobnego krzesła z podłokietnikami, o nogach z przodu i z tyłu uformowanych w kształt cyfry X; niekiedy z oparciem, częściej bez, czasem wyściełane materiałem lub skórą. [przypis edytorski]
karło — rodzaj ozdobnego fotela. [przypis edytorski]
Karłowi / Da ratunek przeciwko złemu Lombardowi — Karolowi Wielkiemu przeciw Longobardom. [przypis redakcyjny]
Karl Dedecius, Polacy i Niemcy. Posłannictwo książek. Przełożyli Irena i Egon Naganowscy. Przedmowę napisał Egon Naganowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1973; tenże Notatnik tłumacza. Autoryzowany przekład z niemieckiego Jana Prokopa. Wstępem opatrzył Jerzy Kwiatkowski, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1974. [przypis autorski]
karlić się — karłowacieć; degenerować się. [przypis edytorski]
karlik — tu: mały skrzat, karzełek. [przypis edytorski]
Karlin, czes. Karlín — dzielnica Pragi. [przypis edytorski]
Karlino de Pazzi — stronnik białych gwelfów; zdradą zdał czarnym gwelfom zamek obronny, leżący nad rzeką Arno za pewną sumę pieniężną. [przypis redakcyjny]
karlino (wł. carlino) — moneta używana w Neapolu od końca XIII do początku XIV wieku, następnie przywrócona w wieku XVIII i XIX. [przypis edytorski]
Karlion — popr. Caerleon, miasto w płd. Walii, krainie położonej w płd-zach. części Wielkiej Brytanii; wczesnośredniowieczne centrum celtyckiego królestwa Gwent, istniejącego od wycofania się Rzymian z Wielkiej Brytanii w V w. do inwazji normańskiej na Walię w XI w.; często wspominane w różnych utworach związanych z mitologią walijską i średniowieczną literaturą walijską. [przypis edytorski]
karliści — konserwatywni zwolennicy Karola Burbona, hrabiego Moliny; po śmierci swego brata, króla Hiszpanii Ferdynanda VI, który na następcę wyznaczył kobietę, swoją niepełnoletnią córkę Izabelę, uznał on decyzję poprzednika za złamanie tradycyjnych praw dziedziczenia i ogłosił swoje wstąpienie na tron jako Karol V (stąd nazwa ruchu); wywołało to I wojnę karlistowską (1833–1839); mimo brutalnego spacyfikowania ruchu karlistowskiego zwolennicy Karola oraz jego potomków nie ustawali w dążeniach do przejęcia władzy siłą, organizując próby zamachów stanu i powstań w latach 1846, 1855, 1860, 1870, 1872–1876 i 1900. [przypis edytorski]
karli — tu: karłowaty. [przypis edytorski]
Karl Konrad Friedrich Wilhelm Lachmann (1793–1851) — niemiecki filolog i krytyk. [przypis edytorski]
Karloman przegrał bój pod Ronsewalem — Karol Wielki (Karloman, Charlemagne, Carolin Magnus) gdy walczył z Maurami z Hiszpanii, zdradzony przez jednego ze swoich wodzów, przegrał bitwę pod Roncewalem. Wtedy słynny rycerz Roland tak potężnie zadął w róg, że dźwięk tego rogu więcej jak w okręgu milowym najwyraźniej słyszano. [przypis redakcyjny]
Karlowingowie — dziś popr.: Karolingowie, dynastia frankijska wywodząca się od Karola Młota, panująca w latach 753–987; jej najwybitniejszym przedstawicielem był Karol Wielki, który stworzył pierwsze europejskie imperium od czasu upadku cesarstwa zachodniorzymskiego. [przypis edytorski]
Karlsbad — miejscowość kąpielowa w Czechach. [przypis redakcyjny]
Karlsbad — miejscowość uzdrowiskowa (dziś: Karlove Vary). [przypis edytorski]
Karlsbad — niem. nazwa Karlowych Warów, uzdrowiska w zach. Czechach. [przypis edytorski]
Karlsbad (niem.) — ob. Karlove Vary, miejscowość uzdrowiskowa w zach. Czechach; tu: marka wody mineralnej z tej miejscowości. [przypis edytorski]
Karl właśc. Karol Wielki (ok. 742–814) — król Franków i Longobardów, koronował się na cesarza rzymskiego w Rzymie w r. 800. [przypis edytorski]
karma (sanskr.) — w hinduizmie i buddyzmie los wynikający z sumy czynów danej jednostki, realizujący się zasadniczo w następnym wcieleniu. [przypis edytorski]
karma — w hinduizmie i buddyzmie los wynikający z sumy czynów danej jednostki, realizujący się zasadniczo w następnym wcieleniu. [przypis edytorski]
karmazyna — bogaty szlachcic (od tkaniny, z której wykonywano kontusz). [przypis edytorski]
karmazyn (daw.) — szlachcic, który miał prawo noszenia karmazynowego żupana. [przypis edytorski]
karmazyn (daw.) — szlachcic wysokiego rodu. [przypis edytorski]
karmazyn — szlachcic, który mógł nosić karmazynowy żupan. [przypis edytorski]
karmazyn — szlachcic z prawem do noszenia karmazynowego żupana. [przypis edytorski]
karmazyn — tu: magnat. [przypis edytorski]
