Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160198 przypisów.
jedni przyjmują, że byt jest tylko jeden — jońscy filozofowie wywodzą cały świat i różnorodność jego zjawisk z jednego pierwiastka. Tym jednym bytem jest u Talesa woda, u Anaksymandra pierwiastek jakościowo nieokreślony, czasem i przestrzenią nieograniczony, u Anaksymenesa powietrze. Według Pitagorasa (ok. 550 przed Chr. ) pierwiastkiem wszelkiego istnienia jest liczba, według Heraklita z Efezu (ok. 500 przed Chr.) ogień. Szkoła eleatów z Elei (w południowej Italii), mianowicie Ksenofanes z Kolofonu (w Azji Mniejszej na północ od wyspy Samos, początek VI w.), Parmenides z Elei (koniec VI w.), Zenon z Elei (ok. 460), uznają, że cała różnorodność świata zmysłów jest złudą, a naprawdę istnieje tylko jeden „byt” wieczny, niezmienny, nieograniczony czasem ni przestrzenią. [przypis tłumacza]
Jedni szukają go — Wciąż szczęścia. [przypis tłumacza]
jedni — tu: osamotnieni. [przypis edytorski]
Jedni (…) u Greków — Winkelmann, Historia sztuki, część II, s. 394. [przypis redakcyjny]
Jedni u siedmiobramnych Teb, w Kadma ziemicy, padli ścierając oręż o Edypa trzody — podczas tzw. wyprawy siedmiu przeciw Tebom. Po śmierci Edypa jego syn Eteokles wygnał z miasta brata Polinika i ogłosił się królem. W obronie praw do tronu Polinika została zorganizowana wyprawa siedmiu wodzów. Podczas szturmu Teb zginęli wszyscy prócz jednego uczestnicy wyprawy, a bracia pozabijali się w pojedynku. Wyprawa siedmiu przeciw Tebom miała mieć miejsce pokolenie przed wojną trojańską. [przypis edytorski]
jedni wierzą, że wszystko jest zawsze w ruchu — Heraklit; sławne jego zdanie: Wszystko płynie, nie można wejść dwa razy do tej samej rzeki. [przypis tłumacza]
jedni wspomnianą drogą przez pagórki — główne siły wojska. [przypis tłumacza]
Jedni z nich z nieba i ze świata niewidzialnego wszystko na ziemię ściągają (…) określają ciało i istnienie jako jedno i to samo… — twórca atomizmu Leukippos z Miletu (V w. p.n.e.), jego uczeń Demokryt z Abdery (ok. 460–ok. 370 p.n.e.) i ich następcy byli materialistami, uznawali tylko istnienie atomów i próżni; uważali, że świat składa się z obdarzonych odwiecznym ruchem, drobnych, niezmiennych i niepodzielnych cząstek, które popychając się w otaczającej je próżni, rozłączając się i łącząc, tworzą różnorodne substancje i rzeczy. [przypis edytorski]
Jedni z Tatarów uszli za granicę; drudzy przyjmowali chrześcijaństwo — świadczy ks. Remigian Smiarowski dominikan[in], w swojej książce pt. Fontanna mystyczna (Wilno 1737), iż około tego czasu w metrykach łukiskiego kościoła, znajdował się obszerny rejestr ochrzczonych ex Mahometanismo. Ob[acz:] Font. mist. s. 293. [przypis autorski]
jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno a. jeno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno a. jeno (gw., daw.) — tylko, li tylko. [przypis autorski]
jedno bierz na rozum sobie (starop.) — tylko rozważ (to) sobie. [przypis edytorski]
jedno Boga — pozostaje nam już tylko chwalić Boga. [przypis redakcyjny]
jednobrzmienny (neol.) — mający jedno, to samo brzmienie; jednogłośny. [przypis edytorski]
jednochmy (…) zadrzemali — tylko my zadrzemaliśmy (tzn. przegapiliśmy). [przypis edytorski]
jednochodnik (daw.) — koń jednochodą, tj. szybką stępą chodzący; w ogóle: koń. [przypis redakcyjny]
jednochodza — krok koński. [przypis redakcyjny]
jedno co (starop.) — tylko co. [przypis redakcyjny]
Jednocześnie wspomniany Komitet obwieścił rządy polskie w sądzie, w urzędzie podatkowym, na poczcie i w innych urzędach… — równocześnie Komitet wydał następującą drukowaną odezwę: „Do ludności powiatu tarnobrzeskiego. Rodacy! Wskutek zarządzenia Polskiej Komisji Likwidacyjnej tutejszy Komitet Samoobrony Narodowej objął z dniem dzisiejszym naczelną władzę administracyjną w powiecie, władzę wojskową z rozkazu komendanta sił zbrojnych Brygadiera Roi objęła tutejsza powiatowa komenda wojsk polskich. Jako naczelna cywilna władza w powiecie pozostawiamy nadal w mocy wszystkie obecnie istniejące urzędy. Od dziś dnia pełnią one swe czynności imieniem polskiego rządu, do nich więc jak dotąd należy się zwracać we wszelkich sprawach tyczących się ich zakresu działania. Witając Was jako obywateli wolnej, niepodległe i zjednoczonej Polski, wzywamy do rozwagi, spokoju i ładu. W imieniu Ojczyzny zaklinamy, byście karnym posłuchem rozkazów obecnej władzy dali dowód, że zmartwychwstała Polska ma w Was godnych siebie synów, żadnych niepokojów i zamieszek. W spokoju, powadze i cierpliwości oczekujcie chwili, w której polskie władze doprowadzą do końca budowę naszej państwowości. Niezgoda i brak karności zgubiły ongiś naszą Ojczyznę, niechaj obecnie zgoda, karność, jedność i miłość utrzyma Ją w mocy i sile. Tarnobrzeg, dnia 2 listopada 1918 r. Powiatowy Komitet Samoobrony”. [przypis autorski]
jedno (daw., gw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tu: jedynie, tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tu: tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko; jedynie. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
jedno (daw.) — tylko. [przypis edytorski]
Wojciech Dembołęcki, Pamiętniki o Lisowczykach czyli przewagi Elearów polskich
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
jedno — dziś: jedynie, tylko. [przypis edytorski]
jedno-form — chodzi o uniform, jednolity ubiór dla jakiejś grupy ludzi; mundur. [przypis edytorski]
jedno (gw., daw.) — jednak. [przypis autorski]
jednokonka — powóz zaprzężony w jednego konia. [przypis edytorski]
jednolatek — tu: rówieśnik. [przypis edytorski]
jednoli — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli jedno. [przypis edytorski]
jedno miejsce, gdzie przyrządzają kawę — współczesna kawiarnia „literacka” Prokopa. [przypis tłumacza]
jedno miejsce u Lykofrona, w którym owe węże noszą przezwisko „pożeraczy dzieci” — a raczej jeden tylko wąż; gdyż, zdaje się, że Lykofron jednego tylko przyjmował: Και παιδοβρωτος πορχεως νησους διπλας. [przypis redakcyjny]
jedno miejsce u Owidiusza, w którym zmęczony Cephalus woła do chłodzących wiatrów — [por.] Owidiusz, Metamorfozy, ks. VII. [przypis tłumacza]
jednomyślnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: jednomyślnym. [przypis edytorski]
jednoplanowy — tu z łac.: umieszczony na jednej płaszczyźnie. [przypis edytorski]
jedno ród* — tylko narodziny. [przypis redakcyjny]
jednorogi źwierz (daw.) — jednorożec, zwierz bajeczny: koń z rogiem na czole. [przypis redakcyjny]
jednoroszcze (starop. forma ort.) — jednorożce; jednorożec: zwierz bajeczny, podobny do konia, z rogiem na czole. [przypis redakcyjny]
jednorożec — mityczne zwierzę, często pojawiające się w legendach średniowiecznych, podobne do konia, z jednym wyrastającym z czoła rogiem. [przypis edytorski]
jednorożec — zwierz bajeczny: koń z rogiem na czole [przypis redakcyjny]
jednorożec — zwierz bajeczny: koń z rogiem na czole. [przypis redakcyjny]
Jedność bowiem wiary i jedność Kościoła leży w planie Bożym… — op. cit., s. 498–499. [przypis autorski]
jedność kresek — jednomyślność w głosowaniu. [przypis edytorski]
jedność — kwestię jedności Istnienia, poza jednością jego jako trwającego w jedynej Przestrzeni, będę mógł rozważać później. [przypis autorski]
jedność osobowości — w przeciwieństwie do Corneliusa, u którego jedność osobowości jest pośrednio dana przez jedność kompleksów jakości, które są jej treścią. Według mnie jest na odwrót: wszelkie częściowe jedności wynikają z tamtej podstawowej. [przypis autorski]
[jedność] wszelkiego empirycznego użytkowania z tejże [wyobraźni] — proponowaną przez Adickesa (str. 679) zamianę dopełniacza: „alles empirischen Gebrauchs” na mianownik: „aller empirischer Gebrauch”, jako drugi podmiot do „gründet sich” (opiera się) uważam za zbędną. Zdaniem moim ów dopełniacz zależy od domyślnego tu wyrazu: „Einheit”. Zaimek „derselben” przy tym dopełniaczu odnoszę do „Einbildungskraft”. [przypis tłumacza]
jednoś — tylko. [przypis edytorski]
Jedno słowo istoty którą kocham, jej sen nawet — nie pierwsza to aluzja pozwalająca przypuszczać, iż pan de Guibert w czasie wizyt u panny de Lespinasse podlegał niekiedy napadom senności. [przypis tłumacza]
jednostajne — tu: jednakowe. [przypis edytorski]
jednostajnie (daw.) — jednakowo. [przypis edytorski]
jednostajność — tu: jednolitość. [przypis edytorski]
jednostajność w tłumaczeniu „Iliady”, „Raju utraconego” i „Georgik” — Mickiewicz nawiązuje tu do wydań: Iliady (Warszawa 1791, 1800) Homera oraz fragmentów Raju utraconego Johna Miltona (Ułamki z Raju Utraconego Miltona, Warszawa 1803) w tłumaczeniu Franciszka Ksawerego Dmochowskiego oraz bazującego na francuskim opracowaniu Delille'a Georgik Wergiliusza (L'Homme de champs ou les Georgiques françaises) przekładu pióra Alojzego Felińskiego, wydanego pod tytułem Ziemianin, czyli Ziemiaństwo francuskie (Alojzy Feliński, Pisma, t. I, Warszawa 1816). [przypis edytorski]
jednostajny (starop.) — jednolity; tu: jednomyślny. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — jedynie, tylko; jedno, że: tylko dlatego, że. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — jedynie, tylko; kiedy tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — jedynie, tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — jedynie, tylko; tu: dopiero. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tu: jedynie; tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tylko; co jedno: ile tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tylko; gdy tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tylko; gdzie jedno: gdzie tylko. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tylko, jedynie. [przypis edytorski]
jedno (starop.) — tylko. [przypis edytorski]
Jedno swe oko topiąc w Galatei — nazwiązanie do historii Cyklopa Polifema (mit. gr.), który zakochał się nieszczęśliwie w nimfie morskiej Galatei; dąb przy zamku był rzeźbiony tak, by przypominał Polifema. [przypis edytorski]
jedno trwanie samo dla siebie = (AT) z jedną rozciągłością samą dla siebie = (AR) — dodatek A przy pojęciach T i R oznacza jedyność i tożsamość każdego (IP) jako T i R. [przypis autorski]
jedno — tu: jednakowo. [przypis edytorski]
jedno — tu: jedynie. [przypis redakcyjny]
jedno — tu: tylko; Jedno mi chyba umrzeć: pozostaje mi chyba tylko umrzeć. [przypis edytorski]
Jedno Twe słowo, wielki niebios Panie — ostatnia strofa, z pewnymi przekształceniami została zachowana z wersji Goreckiego, gdzie brzmi ona: „Jedno twe słowo, wielki gromów Panie,/ Z prochów nas, z prochów wskrzesić było zdolne,/ Jeśli znów karać twa wola nastanie,/ Obróć nas w prochy, ale w prochy wolne”. [przypis edytorski]
jedno — tylko. [przypis redakcyjny]
jedno ty (starop.) — jak te. [przypis redakcyjny]
Jednowski, Marian (1873–1932) — właśc. Marian Jednoróg; aktor. [przypis edytorski]
jedno życie spomiędzy dziewięciu — wierzono wtedy, że kot przeżywa dziewięć kolejnych istnień. [przypis redakcyjny]
jednozgodnie, choć różnogłośnie — jednomyślnie, ale wieloma różnymi głosami (każdy na swój sposób i we własnym imieniu). [przypis edytorski]
jednozgodnie (daw.) — zgodnie, jednomyślnie. [przypis edytorski]
jednozgodnie — dziś: jednogłośnie a. zgodnie. [przypis edytorski]
jednozgodnie — dziś: jednogłośnie. [przypis edytorski]
jednozgodnie — jednogłośnie. [przypis edytorski]
jednozgodnie — jednogłośnie; zgodnie, bez sprzeciwu. [przypis edytorski]
jednozgodnie — jednomyślnie. [przypis edytorski]
jednozgodnie uczcili boga — oddawanie czci polega na przybliżeniu do ust dwóch pierwszych palców prawej dłoni (to co dziś nazywamy rzucaniem całusów). [przypis tłumacza]
jednozgodny (daw.) — dziś: jednogłośny a. zgodny. [przypis edytorski]
jedno z mniemań Kościoła — Że Bóg jest ukryty i religia ciemna. [przypis tłumacza]
jednoznaczne — tu: oznaczające to samo. [przypis edytorski]
Jedno z pierwszych przewodowych nadań muzycznych odbyło się w 1877 roku, podczas demonstracji urządzenia wykonanego przez Elisha Gray, który był przegranym w sporach sądowych z Aleksandrem G. Bellem. Por. szerzej R. Sanjek, American Popular Music and Its Business: The First Four Hundred Years: Volume III, from 1900 to 1984, New York 1988, s. 74. Lee De Forest z czasem zajął się również transmisją meczów sportowych. Por szerzej: A. Brigs, P. Burke, Społeczna historia mediów. Od Gutenberga do Internetu, Warszawa 2010, s. 207. [przypis autorski]
Jedno z tych dwóch praw wybierzcie (…) i na podstawie tego prawa niech się sądzi tych mężów, każdego z osobna — mówca chce postępowanie przeciw wodzom oprzeć na jakiejś prawnej podstawie. Dalej tłumaczy, że to korzystne dla Ateńczyków, bo pozwoli im zbadać stan faktyczny i wymierzyć sprawiedliwość. Dla oskarżonych jest to oczywiście korzystne, bo ustawowy przebieg sprawy wyglądałby tak: przyjęcie skargi, oskarżenie, obrona, gdy tymczasem teraz chcą głosować nad wszystkimi razem. W ustawie cytowanej nie jest oczywiście zaznaczone wyraźnie: „każdego z osobna”, ale to rozumie się samo przez się; jeżeli skarży się wodzów na podstawie jakiejś ustawy, pójdzie sprawa zwykłym porządkiem sądowym, czyli przedłoży się sędziom przysięgłym co do każdego obwinionego z osobna pytanie, czy winien. [przypis tłumacza]
jednych i drugich Lokrów — Lokrowie epiknemidyjscy i ozolscy. Epiknemidyjska Lokris [Lokryda] leży na wschód od gór Ojta, nad Zatoką Malijską, po obu stronach gór Knemis; część południowo-wschodnia zwie się opuncką; oddziela ją wąski szmat ziemi Dafnos. Lokrów epiknemidyjskich i opunckich, którzy są jednym szczepem, przeciwstawia Ksenofont Lokrom ozolskim, oddzielonym od współimienników krainą Doris, i Fokis i górami Parnas (w Fokidzie). [przypis tłumacza]
jedny (daw. M. lm r. ż.) — jedne. [przypis redakcyjny]
jednym mąka, drugim miękina — przysłowie: dla jednych mąka, dla drugich plewy. [przypis redakcyjny]
jednym śladem — jedynym śladem są. [przypis edytorski]
Jednym skinieniem (…) po tej drabinie popchnęła mnie w górę — Dość było jednego skinienia Beatrycze, żeby duch poety wzniósł się tak wysoko. Do tyla siła nauki mądrości bożej, czyli teologii, ziemską ułomną naturę w nim zwyciężyła. Tak wysoki polot ducha pod wpływem zmysłów na ziemi jest niepodobieństwem, bowiem Pismo mówi: „Duch ochotny, lecz mdłe ciało”. [przypis redakcyjny]
Jednym słowem, chciałbym, gdyby to było możliwe, by wcale nie było skarbu publicznego i by fiskus wcale nawet nie znał wypłat pieniężnych. Czuję, że ściśle biorąc nie jest to możliwe, ale duch rządu powinien zawsze dążyć do tego, by to się stało możliwym, a duchowi temu nic bardziej nie sprzeciwia się, jak właśnie sprzedaż, o której była mowa… — por. w Ekonomii politycznej: „Pierwszą rzeczą, której powinien dokazać twórca ustroju Republiki po ustanowieniu praw, jest wyszukanie funduszu wystarczającego na utrzymanie urzędników i innych funkcjonariuszów i na wszystkie publiczne wydatki. Fundusz ten nazywa się aerarium albo fiscus, jeżeli polega na pieniądzach; domeną państwową, jeżeli polega na ziemi; a ten ostatni trzeba stawiać o wiele wyżej niż tamten, ze względów, które łatwo dostrzec. Kto dostatecznie przedmiot ten przemyśli, nie będzie mógł mieć w tym względzie innego zdania jak Bodin, który domenę państwową uważa za najuczciwszy i najpewniejszy środek zaspakajania potrzeb państwa; a trzeba zaznaczyć, że pierwszą troską Romulusa przy podziale ziemi było przeznaczyć na ten cel jej trzecią część. Przyznaję, iż jest możliwe, że dochód ze źle administrowanej domeny może sprowadzić się do zera, ale zła administracja nie należy do istoty domeny”. [przypis redakcyjny]
jednym susem znalazł się znowuż z łóżka przy stole — saut d'allemand [dosł. „niemiecki skok”; red. WL], skok z łóżka do stołu. [przypis tłumacza]
jednym — tu: jedynym. [przypis redakcyjny]
