Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161842 przypisów.
zydel (przestarz.) — jednoosobowy mebel do siedzenia najczęściej drewniany, stołek. Znany już od starożytności. [przypis redakcyjny]
zydel — stołek. [przypis edytorski]
zydel (z daw. niem. sidel) — prosty drewniany stołek. [przypis edytorski]
zydel (z niem. Sidel) — drewniany stołek a. krzesełko. [przypis edytorski]
Zyga, właśc. Zygmunt Mahler (1920–1943) — członek żydowskiego ruchu oporu, należał do pierwszej piątki, która wyruszyła do lasu; zginął 20 marca 1943 r. [przypis edytorski]
Zygfryd — legendarny germański heros, zabójca smoka, tytułowy bohater trzeciej części dramatu muzycznego Ryszarda Wagnera Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]
Zygfryd — trzecia część dramatu muzycznego Ryszarda Wagnera Pierścień Nibelunga, przedstawiająca dzieje legendarnego germańskiego herosa Zygfryda, zabójcy smoka. [przypis edytorski]
Zygmunta Augusta — [przypis edytorski]
Zygmunt August (1530–1572) — król polski w latach 1548–1572. [przypis edytorski]
Zygmunt Dobrowolski ps. „Zyndram” (1897–1972) — oficer służby stałej WP, w 1939 r. w stopniu majora zastępca szefa Oddziału III sztabu Armii „Kraków”, w konspiracji od grudnia tegoż roku, pełnił wysokie funkcje sztabowe w Komendzie Głównej AK, uczestniczył w negocjacjach w sprawie kapitulacji powstańców. Po wojnie pozostał w kraju. [przypis edytorski]
Zygmunt Gloger — późniejszy autor Encyklopedii staropolskiej i innych prac z tego zakresu. [przypis redakcyjny]
Zygmunt i August nazywany — Zygmunt II August (1520–1575), król polski, wielki książę litewski. [przypis edytorski]
Zygmunt II August (1520–1572) — król Polski od 1548. [przypis edytorski]
Zygmunt II August (1520–1572) — syn Zygmunta I Starego i Bony Sforzy, od 1530 król Polski. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski i Szwecji, wielki książę litewski. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji; opowiadał się za kontrreformacją. W 1587 został królem Polski. W 1592 przyjął dziedziczną koronę Szwecji, jednak z powodu złamania umowy koronacyjnej ze szwedzkimi luteranami zawiązała się tam antykatolicka konfederacja, która pokonała w bitwie siły ekspedycyjne Zygmunta; wziętego do niewoli zmuszono do ustępstw i w 1599 zdetronizowano. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji; opowiadał się za kontrreformacją. W 1587 został królem Polski. W 1592 przyjął dziedziczną koronę Szwecji, jednak z powodu złamania umowy koronacyjnej ze szwedzkimi luteranami zawiązała się tam antykatolicka konfederacja, która pokonała w bitwie siły ekspedycyjne Zygmunta; wziętego do niewoli zmuszono do ustępstw i w 1599 zdetronizowano. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak chciał samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski, król Szwecji. W 1609 poparł Dymitra Samozwańca II i wszczął wojnę z Rosją, jako wyprawę krzyżową przeciwko prawosławiu, pobłogosławioną przez papieża Pawła V; wobec niepowodzeń wojennych bojarzy zdetronizowali cara Wasyla IV Szujskiego i zawarli układ, zgodnie z którym syn Zygmunta, 15-letni królewicz Władysław, zostanie koronowany na cara, według obrządku prawosławnego i z gwarancją wolności wyznawania religii prawosławnej; Zygmunt chciał jednak samodzielnie objąć tron moskiewski bez żadnych warunków wstępnych; po dwóch latach od zdobycia Moskwy wojska polskie, pozbawione odsieczy, zostały wyparte. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski w latach 1587–1632. [przypis edytorski]
Zygmunt III Waza (1566–1632) — król Polski w latach 1587–1632. [przypis edytorski]
Zygmunt I Stary (1467–1548) — późniejszy król Polski (w latach 1506–1548). Za jego panowania odbył się hołd pruski i rozbudowano Wawel. [przypis edytorski]
Zygmunt Józef Erazm Kaczkowski herbu Pomian (1825–1896) — pseud. Ein Pole; powieściopisarz i poeta, uczestnik rewolucji krakowskiej, ruchu z 1848 oraz konspiracji z 1860; napisał obszerny cykl będący obrazem życia szlachty Ostatni z Nieczujów. [przypis edytorski]
Zygmunt Krasiński (1812–1859) — dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów). Najwybitniejsze dzieło, Nie-Boską komedię, prozatorski dramat romantyczny o rewolucji, przedstawiający racje i winy obu walczących stron, opublikował mając zaledwie 23 lata (1835). Twórca radykalnej odmiany mesjanizmu polskiego. Najważniejsze dzieła: Nie-Boska komedia, Irydion, Psalmy przyszłości oraz listy. [przypis edytorski]
Zygmunt Luksemburski (1368–1437) — król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymski od 1433. Sienkiewicz tytułuje go cesarzem o 30 lat za wcześnie. [przypis edytorski]
Zygmunt Luksemburski (1368–1437) — król węgierski od 1387, niemiecki od 1411, książę Luksemburga od 1419, król włoski od 1431, cesarz rzymski od 1433. [przypis edytorski]
Zygmunt — mowa o Zygmuncie Krasińskim. [przypis redakcyjny]
Zygmunt Noskowski (1846–1909) — kompozytor, działacz kulturalny i pedagog muzyczny, propagator twórczości Chopina. [przypis edytorski]
Zygmunt Noskowski (1880–1952) — pseud. Zygmunt Łada; aktor i reżyser. [przypis edytorski]
Zygmunt Nowakowski (1891–1963) — aktor. [przypis edytorski]
zygmuntówka — szabla zdobiona portretem króla Zygmunta III Wazy. [przypis edytorski]
zygmuntówka — szabla z wytrawionym, ozdobionym złotem portretem Zygmunta III Wazy oraz łacińskim napisem: imieniem króla, jego monogramem lub sentencją Sigismundus III Rex Poloniae (Zygmunt III król Polski); cechami samej broni (takimi jak szerokość klingi, krzywizna) poszczególne egzemplarze różniły się między sobą znacznie. [przypis edytorski]
Zygmuntowic — syn Zygmunta. [przypis edytorski]
Zygmunty — polscy królowie Zygmunt Stary (1467–1548) i Zygmunt August (1520–1572). [przypis edytorski]
Zygmunt, Zygmunt — dzwon „Zygmunt” zawieszono na wieży katedry wawelskiej za Zygmunta Starego. Narracja Stańczyka odtwarza sytuacje, które Matejko odmalował w swych obrazach: zrazu Dzwon Zygmuntowski, potem Zygmunt I słuchający dzwonu Zygmunta. [przypis redakcyjny]
zygorek (gw.) — zegarek. [przypis edytorski]
zygrywać — bawić się. [przypis edytorski]
Zylant — syn króla Monodanta z Dammogiru, brat Brandymarta. [przypis redakcyjny]
Zyndram z Maszkowic (zm. ok. 1414) — polski rycerz niemieckiego pochodzenia. [przypis edytorski]
zyrkać (gw.) — zerkać. [przypis edytorski]
zyskować — dziś popr.: zyskać. [przypis edytorski]
zyskuje sobie lud igrzyskami i darami – Tacyt [Roczniki] XIII, 31. [przypis autorski]
zyszczę (daw.) — dziś: zyskam. [przypis edytorski]
zyszczę (daw.) — zyskam, pozyskam. [przypis edytorski]
zyszczę — dziś popr. forma: zyskam. [przypis edytorski]
zyszczę (starop.) — zyskam, pozyskam. [przypis edytorski]
zyszczecie — dziś popr. forma: zyskacie. [przypis edytorski]
zyszcze (daw.) — dzisiejsza forma: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze (daw.) — zyska, pozyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr. forma 3.os.lp: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr. forma: zyska. [przypis edytorski]
zyszcze — dziś popr.: zyska. [przypis edytorski]
zyszczem — dziś popr. forma: zyskamy. [przypis edytorski]
zyszczesz (daw.) — dziś: zyskasz. [przypis edytorski]
zyszczesz (starop. forma 2 os. lp cz. przysz.) — odzyskasz. [przypis redakcyjny]
zyszczyć — zyskać. [przypis edytorski]
zyszczy nam, spuści nam (starop.) — zdobądź dla nas, ześlij nam. [przypis edytorski]
zyz (daw.) — dziś popr. forma: zez. [przypis edytorski]
zyz (daw.) — zez. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr. forma: zez. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr.: zezem, zezując. [przypis edytorski]
zyz — dziś popr.: zez. [przypis edytorski]
zyzem — dziś popr.: zezem. [przypis edytorski]
Zyzera — starożytne Igilgili, miasto w Maurytanii [tj. w rzym. prowincji Mauritania Caesariensis, ob. w Algierii]. [przypis redakcyjny]
zyz — zezowaty. [przypis edytorski]
zżąć (daw.) — ścisnąć. [przypis redakcyjny]
zżąć (daw.) — ścisnąć, zjąć, złączyć. [przypis redakcyjny]
z żalem opuszczam (…) wieś Tedżryszu — Europejczycy zamieszkują latem trzy wsie Szymranu: Gulahek, pierwsza z nich i najbliższa miasta, należy do legacji angielskiej; druga, Zergendeh, do legacji rosyjskiej; trzecia, Tedżrysz, najdalej w górach położona i o 15 kilometrów od miasta odległa, zamieszkiwana jest przeważnie przez Francuzów. [przypis autorski]
zżęty — ścięty. [przypis edytorski]
z (…) żebraki (daw.) — dziś popr. forma N. lm: z żebrakami. [przypis edytorski]
z żebra swego kości — nawiązanie do biblijnej legendy o powstaniu pierwszej kobiety, Ewy, z żebra Adama. [przypis edytorski]
zżec (daw.) — spalić. [przypis edytorski]
zżegłaś (daw.) — spaliłaś. [przypis edytorski]
z żeleścem (starop. forma) — z żeleźcem; tu: część z grotem strzały. [przypis edytorski]
zżenąć (daw.) — spędzić, zegnać. [przypis redakcyjny]
zżenąć (daw.) — zegnać. [przypis redakcyjny]
zżenąć (daw.) — zgonić, odpędzić. [przypis redakcyjny]
zżółkłymi łony — zżółkłymi łonami. [przypis edytorski]
Z życia Indian — w spisie treści wiersz pojawia się pod tytułem jasność w grudniu. [przypis edytorski]
Z życia plon zbierać… — Eurypidesa (fragm.); podobnie dwa następne fragmenty (41 i 42). [przypis tłumacza]
Z życiem, jeśli to możliwe — bo inaczej umrę ze śmiechu. [przypis tłumacza]
z żydowskim siedmiopłomiennym świecznikiem sobotnim — siedmioramienny świecznik (menora) stanowi podstawowy symbol judaizmu. [przypis edytorski]
zżydzić się aż do obrzezania — μέχρι περιτομῆς ἰουδαΐσε, por. II, XX, 2: ὑπηγμένας τῇ Ἰουδαϊκῇ θρησκείᾳ; z tej różnicy wynika forma naszego przekładu niniejszych słów. [przypis tłumacza]
z żył Nilu — ταύτην φλέβα τινὲς τοῦ Νείλου. [przypis tłumacza]
zżyłowany (daw.) — żyłowaty, mocny. [przypis redakcyjny]
z żyły — dziś popr. forma N. lm: z żyłami. [przypis edytorski]
zżymać się (daw.) — oburzać się, gniewać. [przypis edytorski]
zżymać się — denerwować się, niecierpliwić się. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się, niecierpliwić się. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się, oburzać, niecierpliwić. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się, oburzać się; reagować niecierpliwie. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się, okazywać zniecierpliwienie. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się; wzdragać się z niecierpliwością. [przypis edytorski]
zżymać się — gniewać się, złościć się. [przypis edytorski]
zżymać się — niecierpliwić się, denerwować się, gniewać się. [przypis edytorski]
zżymać się — niecierpliwić się; denerwować, złościć się. [przypis edytorski]
zżymać się — niecierpliwić się, gniewać się. [przypis edytorski]
zżymać się — obruszać się, oburzać się na kogoś, na coś, gniewać się, niecierpliwić. [przypis edytorski]
zżymać się — oburzać się, gniewać się. [przypis edytorski]
zżymać się — oburzać się, niecierpliwie reagować, gniewać. [przypis edytorski]
