Footnotes
By first letter: all | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
By type: all | author's footnotes | Wolne Lektury editorial footnotes | source editorial footnotes | translator's footnotes
By qualifier: all | anatomiczne | angielski, angielskie | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | rzeczownik | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | żartobliwie
By language: all | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
14784 footnotes found
purytanin (z łac. puritas: czystość) — wyznawca purytanizmu, ruchu religijno-społecznego w XVI i XVII-wiecznej Anglii dążącego do zwiększenia czystości doktrynalnej Kościoła anglikańskiego oraz propagującego wstrzemięźliwy tryb życia; także: człowiek skrajnie przywiązany do zasad, w szczególności moralnych. [przypis edytorski]
purytanizm (z łac. puritas: czystość) — ruch religijno-społeczny dążący w XVI–XVII w. do zwiększenia czystości doktrynalnej Kościoła anglikańskiego oraz propagujący surowe zasady moralne i obyczaje; przen.: rygorystyczność, surowość zasad moralnych. [przypis edytorski]
puśćcie to na mię (starop.) — zostawcie to mnie. [przypis edytorski]
puščia (sl.) — dykuma. [przypis edytorski]
puść sie (…) płota — nie chowaj się za płotem ze wstydu. [przypis redakcyjny]
puścić cug — ustąpić. [przypis redakcyjny]
puścić czerwonego kogutka — wzniecić pożar, podpalić. [przypis edytorski]
puścić na miasto (…) w postaci arcydzikiej kaczki — chodzi tu o tzw. kaczkę dziennikarską, tj. plotkę, pogłoskę rozpowszechnianą przez prasę. [przypis edytorski]
puścić na miecz goły (starop.) — wymordować. [przypis redakcyjny]
puścić na skrzydło (daw.) — zaniedbać. [przypis edytorski]
puścić się dokąd (starop.) — wyprawić się dokąd; wyruszyć w podróż dokąd. [przypis edytorski]
puścić się na coś (daw.) — zdecydować się na coś, odważyć się na coś, zaryzykować. [przypis edytorski]
puścić z torbą — dziś popr.: puścić z torbami. [przypis edytorski]
puścić z torbą — dziś popr.: z torbami. [przypis edytorski]
puściłbych (daw.) — puściłbym. [przypis edytorski]
puścił się […] w zarośla ku rzece… […] W krwawej kałuży leżał człowiek… — Scena ta w życiu Grzegorza z Sanoka przez Kallimacha. (przyp. aut.) [przypis autorski]
Puści (…) nity — rozpadnie się, nie przetrwa; nity: gwoździe. [przypis redakcyjny]
puści (starop.) — puść. [przypis edytorski]
puścizna (daw.) — spadek, dziedzictwo, spuścizna. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń I. Witolorauda
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
puścizna (daw.) — spuścizna, dziedzictwo. [przypis edytorski]
puścizna (daw.) — spuścizna; dziedzictwo. [przypis edytorski]
puścizna (daw.) — spuścizna, dziedzictwo, spadek. [przypis edytorski]
puścizna (daw.) — spuścizna. [przypis edytorski]
puścizna — dziedzictwo pozostałe po zmarłym. [przypis edytorski]
puścizna — dziś popr.: spuścizna, tj. dziedzictwo, spadek. [przypis edytorski]
puścizna — dziś: spuścizna. [przypis edytorski]
Józef Ignacy Kraszewski, Anafielas, Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
puścizna — dziś: spuścizna, spadek. [przypis edytorski]
puścizna — dziś: spuścizna; tj. spadek, dziedzictwo. [przypis edytorski]
puścizna — spadek, dziedzictwo. [przypis edytorski]
puścizna — spuścizna, dziedzictwo. [przypis edytorski]
puślisko — rzemień, który mocuje strzemię do siodła. [przypis redakcyjny]
puślisko — skórzany pasek, na którym umocowane są strzemiona; zerwanie puśliska grozi niebezpiecznym upadkiem jeźdźca. [przypis edytorski]
pusgortis — pusės gorčio indas, saikas. [przypis edytorski]
pusillus grex (łac.) — maleńka trzódka. Wedle nauki Kalwina ogromna większość ludzi jest już z góry skazana na męki piekielne, a tylko „maleńka trzódka” wybranych dostanie się do nieba. [przypis redakcyjny]
Pusi (…) vestem (łac.) — „Często dziecku się przyśni, że stoi nad kadzią./ We śnie koszulki dźwignie i ot, pościel mokra” (Lucretius, De rerum natura, IV, 1024; tłum. Edmund Cięglewicz). [przypis tłumacza]
puskać (daw., gw.) — puścić. [przypis edytorski]
Puskaj, bat'ku, z Lachami umiraty (ukr.) — Pozwól, ojcze, z Polakami umierać. [przypis redakcyjny]
Puskaj (ukr.) — puść. [przypis redakcyjny]
pusrytis — dabar: pusryčiai. [przypis edytorski]
pustać (daw.) — pustkowie, obszar nie porośnięty lasem. [przypis edytorski]
pustać — pustka. [przypis edytorski]
pustać — pustka; teren opustoszały. [przypis edytorski]
pustać — pustkowie. [przypis edytorski]
pustać — pustkowie. [przypis edytorski]
pustać — pustkowie; pusta przestrzeń. [przypis edytorski]
pustać — pustkowie; pustynia. [przypis edytorski]
pustać — pusty, niezalesiony teren. [przypis edytorski]
pustacki (daw.) — wesoły, beztroski. [przypis edytorski]
pustėti — eikvoti, tuštinti. [przypis edytorski]
pustelnice (starop. forma) — tu: pustelnicze; D.lp: pustelnika. [przypis edytorski]
pustem — dziś popr.: pustym (forma zachowana ze względu na rym). [przypis edytorski]
pustka — rym brzmiałby oczywiście: kiep, czyli człowiek głupi. [przypis redakcyjny]
pusto — dab.: pusto;galanda. [przypis edytorski]
pustorożce — antylopy amerykańskie [ob. nazwa pustorożce oznacza rodzinę ssaków przeżuwaczy mających na głowach rogi, które w odróżnieniu od poroża jeleniowatych (pełnorożców) nigdy nie są rozgałęzione ani zrzucane; należą do niej m.in. antylopy, bawoły, bydło domowe, koziorożce; widłoróg amerykański dawniej nazywany był antylopą widłorogą, gdyż budową przypomina antylopy (zamieszkujące wyłącznie stepy i sawanny Afryki oraz Azji) i wyróżnia się rozwidlonymi rogami; red. WL]. [przypis autorski]
pustorożce (Bovidae) — rodzina ssaków przeżuwaczy mających na głowach rogi, które w odróżnieniu od poroża jeleniowatych (pełnorożców) nigdy nie są rozgałęzione ani zrzucane; należą do niej m.in. antylopy, bawoły, bydło domowe, koziorożce. [przypis edytorski]
pustosza — pustynia. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślna wesołość. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność i skłonność do figlów. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność i skłonność do żartów. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność i skłonność do żartów; tu: lekkomyślne figle. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność, skłonność do żartów. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność, tu: lekkomyślne figle. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — lekkomyślność, tu: lekkomyślne figle. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — skłonność do lekkomyślnych żartów. [przypis edytorski]
pustota (daw.) — żart. [przypis edytorski]
pustota — figlarne, lekkomyślne postępowanie. [przypis edytorski]
pustota — lekkomyślność i skłonność do figlów. [przypis edytorski]
pusto — tu: niefrasobliwie; por. pustota: beztroska, wesołość. [przypis edytorski]
pustować (daw.) — dokazywać. [przypis edytorski]
pustułka — ptak z rodziny sokołowatych. [przypis redakcyjny]
pustych lesiech (starop. forma Ms. lm) — pustych lasach. [przypis edytorski]
pusty (daw.) — beztroski i pozbawiony znaczenia. [przypis edytorski]
pusty (daw.) — beztroski, jałowy. [przypis edytorski]
pusty (daw.) — bezwartościowy, pozbawiony znaczenia. [przypis edytorski]
pusty (daw.) — lekkomyślny. [przypis edytorski]
pusty jak but św. Benedykta — Butem św. Benedykta nazywano ogromną beczkę. [przypis tłumacza]
pusty — jałowy, bezpodstawny. [przypis edytorski]
pustynia — daw. każde pustkowie, gdzie nie mieszkają ludzie. [przypis edytorski]
pustynia (daw.) — każde pustkowie niezamieszkałe przez ludzi, a więc również niedostępne obszary leśne i górskie, niekoniecznie pozbawione roślinności. [przypis edytorski]
pustynia (daw.) — każde pustkowie niezamieszkałe przez ludzi, niekoniecznie pozbawione roślinności. [przypis edytorski]
pustynia — daw. każde pustkowie, również leśne, gdzie nie mieszkają ludzie. [przypis edytorski]
pustynia (daw.) — pustka, miejsce opustoszałe. [przypis edytorski]
pustynia — tu: pustkowie, odludne miejsce. [przypis edytorski]
pustynnej fata morgana — dziś poprawnie: pustynnej fatamorgany. [przypis edytorski]
pusty — tu: lekkomyślny. [przypis edytorski]
pu-szango — niedobrze. [przypis autorski]
pusza — puszka, tj. działo. [przypis redakcyjny]
puszczać krew — w XIX w. wierzono, że zmniejszenie ilości krwi w organizmie ma lecznicze właściwości. [przypis edytorski]
puszczać na azard — ryzykować. [przypis edytorski]
puszczać się zgoła na wszystko — sens: podejmować się przedstawienia dowolnego tematu. [przypis edytorski]
puszcza — daw. każde puste, tj. bezludne miejsce; pustynia. [przypis edytorski]
puszcza (daw.) — pustkowie; pusty, dziki teren; pustynia. [przypis edytorski]
puszcza (daw.) — pustkowie; pusty, dziki teren; pustynia. [przypis edytorski]
puszczajwa (starop. forma) — dziś 2.os.lm trybu rozk.: puszczajmy; tu: opuszczajmy, darujmy sobie. [przypis edytorski]
puszczał na drugich ogarem — szczuł jednego na drugich jak psa myśliwskiego. [przypis edytorski]
Puszczał sie w ziemie — wyprawiał się w głąb ziemi, w drogę pod ziemię. [przypis redakcyjny]
puszczam cię na wolą (starop.) — puszczam cię na wolność. [przypis edytorski]
puszczam dwa soldy za dwadzieścia cztery denary — przen.: nie mam dużych wymagań. [przypis edytorski]
puszcza — niegdyś określenie wszelkich terenów bezludnych, a więc pustych; tu: pustynia; por. wyrażenie głos wołającego na puszczy. [przypis edytorski]
Loading