Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 161418 przypisów.

spleen (ang.) — zniechęcenie, przygnębienie, apatia. [przypis edytorski]

spleen — nuda i przygnębienie, wynikające z poczucia beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (z ang.) — poczucie smutku i beznadziejności życia. [przypis edytorski]

spleen (z ang.) — stan przygnębienia i złości; apatia; depresja. [przypis edytorski]

splendeca (daw., z wł.) — splendor, przepych. [przypis edytorski]

splendeca — (z wł.) przepych; to samo oznacza pompa i fast. [przypis redakcyjny]

Splendentia et vehementia, sed rebus veris, powiada św. Augustyn — Augustyn z Hippony, O nauce chrześcijańskiej (De doctrina christiana), IV, 28. [przypis tłumacza]

Splendeurs et miséres de M. de Chateaubriand (fr.) — splendory i nieszczęścia pana de Chateaubriand. [przypis edytorski]

splendid (ang.) — wspaniały. [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — doskonała izolacja; wspaniała izolacja (odosobnienie). [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — wspaniała izolacja (pierwotnie określenie polityki Wielkiej Brytanii pod koniec XIX w.). [przypis edytorski]

splendid isolation (ang.) — wspaniałe, wyniosłe odosobnienie. [przypis redakcyjny]

splendid! splendid! (ang.) — wspaniała! wspaniała! [przypis edytorski]

splendor (z łac.) — zaszczyt, blask. [przypis redakcyjny]

splennik (z ang. spleen: nuda, chandra) — człowiek znudzony, melancholik, malkontent. [przypis edytorski]

spletła — dziś: splotła. [przypis edytorski]

splezła się (gw.) — spadła, obsunęła się. [przypis redakcyjny]

splot — w oryginale: tissu, które ma tutaj podwójne znaczenie, jako ciąg myśli, ale też splot węzełków. [przypis tłumacza]

spluszczeć — zmoknąć. [przypis redakcyjny]

spluwaczka — naczynie, do którego można wypluć nadmiar śliny z ust, powszechnie używane w XIX w. w miejscach publicznych oraz w domach prywatnych. [przypis edytorski]

Spódnicę na twym zawiesimy grobie. — w późn. wyd. uzupełniono tłumaczenie, dodając po tym wersie: „Coś krzywo patrzysz i lica masz blade,/ W twych oczach widzę ołowianą szpadę”. [przypis edytorski]

spód wozu strzaskany przez smoka i był, i nie jest zarazem dla oka — Ponieważ władza stolicy apostolskiej w niczym uszczerbiona być nie może, widzenie wozu, który tu jest symbolem tejże świętej stolicy, ze spodem strzaskanym przez smoka, było tylko pozornym, w celu obudzenia przestrachu i bojaźni grzeszników. [przypis redakcyjny]

spójrzcie na wygląd człowieka zatopionego w jakichś studiach (…) jak gdyby pozbawiony życia, wyprowadzony sam z siebie jakowąś ekstazą — Ustęp ten, opisujący człowieka zatopionego w studiach, należy do klasycznych w lit. francuskiej. [przypis tłumacza]

spójrzeć — dziś popr. pisownia: spojrzeć. [przypis edytorski]

spójrzenie — dziś: spojrzenie. [przypis edytorski]

Spójrz i, jeżeli raczysz, to przeczytaj — tu Antoniusz pokazuje list Kleopatrze. [przypis tłumacza]

spółczesnych świadków, Philona i Józefa, żydów, którzy posłuchanie otrzymawszy u Cezara (…) zostawili nam opis jego — Philon, De Legatione 12, 17, Joseph, Antiquitates XVIII [chodzi o opisy z dzieła O poselstwie do Gajusza, autorstwa Filona z Aleksandrii, filozofa i teologa, który wchodził w skład wysłanej do Rzymu delegacji, starającej się o rozstrzygnięcie sporu z aleksandryjskimi Grekami (39/40 n.e.), oraz z napisanych przez Józefa Flawiusza Starożytności żydowskich (znanych też jako Dawne dzieje Izraela); autor myli się, pisząc, że Józef otrzymał posłuchanie u Kaliguli: w rzeczywistości ks. XVIII, rozdz. 8 Starożytności… zawiera wzmiankę o poselstwie, w którym brał udział Filon; Kaligula zginął w 41 n.e., zaś urodzony w roku 37 n.e. Flawiusz udał się do Rzymu w roku 64, by negocjować uwolnienie kapłanów jerozolimskich przetrzymywanych przez cesarza Nerona]. [przypis autorski]

spółczesny — dziś popr.: współczesny. [przypis edytorski]

spółczesny — dziś popr.: współczesny. [przypis redakcyjny]

spółczucie (daw.) — współczucie. [przypis edytorski]

spółek (daw.) — rzecz wspólna, związek. [przypis edytorski]

spółmiłośnik (starop.) — współmiłośnik; wspólnie z innymi aspirujący do miłości jednej kobiety. [przypis redakcyjny]

spółpoeta — współpoeta; neol. na wzór: współtowarzysz. [przypis edytorski]

spół — razem, wspólnie. [przypis edytorski]

spółrodak — dziś: rodak. [przypis edytorski]

spółrzędne — dziś popr.: współrzędne. [przypis edytorski]

spółsłużebnica (starop.) — współsłużebnica; osoba wspólnie służąca u kogo. [przypis redakcyjny]

spółtowarzysz (daw.) — dziś: towarzysz podróży. [przypis edytorski]

spółubiegać — konkurować. [przypis edytorski]

spół żyjąc — żyjąc wspólnie, razem. [przypis edytorski]

spólne — dziś popr.: wspólne. [przypis edytorski]

spólne — dziś: wspólne. [przypis redakcyjny]

spólniczki — dziś popr.: wspólniczki. [przypis edytorski]

spólnik (daw.) — wspólnik. [przypis edytorski]

spólny — dziś popr.: wspólny. [przypis edytorski]

spólny — dziś popr.: wspólny. [przypis redakcyjny]

spólny — dziś: wspólny; w spólnym — dziś: we wspólnym. [przypis edytorski]

spólny skarb (starop.) — wspólny skarb; chodzi tu o skarb państwowy utworzony z podatków. [przypis redakcyjny]

Spór Hillela z Szammajem. — z dyskusji Hillela i Szammaja —- założycieli dwóch szkół naukowych —- wyłoniła się metoda nauczania poprzez polemikę. [przypis tłumacza]

spór ideowy pomiędzy „staropłazami” i „młodopłazami” — Jest to prawdopodobnie aluzja do sporu staroczechów (nieoficjalna nazwa członków czeskiej partii liberalno-konserwatywnej, działającej w latach ok. 1860–1918) z młodoczechami, czyli członkami partii liberalno-demokratycznej, działającej mniej więcej w tym samym okresie. [przypis tłumacza]

spórka (daw.) — walka, pojedynek. [przypis redakcyjny]

spór Odyseja z Achillem Pelidą — Agamemnon otrzymał wyrocznię, że zdobędzie Troję, gdy najlepsi z Achajów zaczną się kłócić. Raz przy uczcie Achilles stwierdził, że Ilion można zdobyć tylko męstwem, a Odyseusz, że podstępem. Wymiana zdań doprowadziła do kłótni. [przypis edytorski]

spóźń — dziś popr. forma: spóźnij. [przypis edytorski]

spóźnione sojuszniki — dziś popr.: spóźnieni sojusznicy. [przypis edytorski]

spocznienie — dziś: spoczynek, odpoczynek. [przypis edytorski]

spocznik — rodzaj podestu. [przypis edytorski]

spoczyn (neol.) — spoczynek. [przypis edytorski]

spoczywają w łonie ziemi pokojowe pieski — nieprzetłumaczalna gra słów: Schoss der [tzn. łono czyjeś] i Schosshündchen [tzn. piesek salonowy; red. WL]. [przypis tłumacza]

spodar (neol.) — hospodar. [przypis edytorski]

spode łba — w oryg. niem. bedeutungsvoll: znacząco. [przypis edytorski]

spodeńki — dziś popr.: spodenki. [przypis edytorski]

spodeń — połączenie przyimka z -ń, skróconą formą zaimka osobowego „on”; znaczenie: spod niego. [przypis edytorski]

spod Marengo, Wagram, Jeny, Drezna, Lipska, Waterloo — nawiązanie do bitew stoczonych przez Napoleona I, w których brały udział oddziały wojsk polskich. [przypis edytorski]

spodnie i spódnica — w oryg. shirt and smock, koszula męska i koszula damska, Marta jest zapewne osobą otyłą. [przypis redakcyjny]

spodnie suknie z purpury — niejako nasze koszule, po łacinie tuniki, po grecku chitony. [przypis tłumacza]

spod Nieszawy i Cerekwicy (…) — nawiązanie do wydarzeń z roku 1454, gdy po wydaniu przywilejów przez króla Kazimierza Jagiellończyka, szlachta wielkopolska zgodziła się na wyprawę przeciw zakonowi krzyżackiemu. Doszło do bitwy pod Chojnicami, a w latach 1457–1460 do oblężenia i zdobycia Malborka [przypis edytorski]

spodni [Salomon] nie nosił (…) i znane przysłowie… — mowa o frazeologizmie: mądry jak Salomonowe portki (spodnie), oznaczającym: głupi. [przypis edytorski]

spodówki — spodnie deski wozu konnego. [przypis edytorski]

Spod pióra twego tryska pieśń natchniona (…) Rad w sobie, zamilkł — Tu jeden komentator robi dowcipną uwagę, że takiego poetę, który wobec wyższego od siebie poety z pokorą wyznaje swoją niższość i nieudolność i rad jest w sobie, chyba tylko w czyśćcu spotkać można. [przypis redakcyjny]

spod szyje — dziś popr. D.lp: spod szyi. [przypis edytorski]

spod wiechy — z karczmy, której znakiem rozpoznawczym była wiecha, tj. wiązanka gałęzi lub małe drzewko, przybrane i przybite nad wejściem. [przypis edytorski]

spodział — dziś popr.: spodziewał. [przypis edytorski]

spodzian — spodziewany. [przypis edytorski]

Spoelberch de Lowenjoul (…) W książce swojej (…)Un roman d'amour, Paris, 1896. [przypis autorski]

spojrzak (neol.) — spojrzenie, rzut oka. [przypis edytorski]

Spojrzcie naprzykład, na Francuzów — sprawa odrodzenia moralnego, sądząc z rozpraw i pamiętników wielu wybitnych osobistości, posuwa się zresztą naprzód i we Francyi i od końca zeszłego wieku zrobiła niewątpliwie postępy znaczne. [przypis autorski]

spojrz — dziś popr.: spójrz. [przypis edytorski]

Spojrzenia Janka i Anieli pokrzyżowały się — dziś popr.: (…) skrzyżowały się. [przypis edytorski]

spojrzenie ócz — obecnie D. lm.: (…) oczu. [przypis edytorski]

spojrzenie plami — znieważą. [przypis redakcyjny]

Spojrzy i mruknie: „A-ga-fon!” — Agaton (ros. Agafon) to imię używane niegdyś wśród prostego ludu, rażące pospolitością w nastrojowej scenie wróżby. [przypis edytorski]

spojrzy — stpol. forma trybu rozkazującego: spojrzyj. [przypis redakcyjny]

spokój publiczny celem praw chińskich — Naturalny cel państwa, które nie ma wrogów wewnętrznych lub które mniema, iż wstrzymało ich granicami. [przypis autorski]

spokoić się (starop.) — uspokajać się. [przypis edytorski]

spokoić — uspokajać. [przypis edytorski]

spokojnem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: spokojnym. [przypis edytorski]

Spokojne, rzeczowe, bez porównania głębsze wywody Miriama przebrzmiały bez silniejszego echa, ale wyzywające na pięści, w najwyższym stopniu drażniące fanfary Przybyszewskiego znalazły posłuch — S. Przybyszewski, Szlakiem duszy polskiej, Poznań 1920, s. 85–86. [przypis autorski]

spokojne życie — tytuł jednej z powieści Augusta la Fontaine, Spokojne życie, drugi znamienny rys obyczajowy Niemiec; jest to far niente Włocha [far niente: nicnierobienie; Red. WL], fizjologiczna krytyka rosyjskiej drosky lub angielskiego horseback (horseback: jazda konno; przyp. red.). [przypis autorski]

Spokojniej krytykował dekadentyzm Władysław Mieczysław Kozłowski — W. M. Kozłowski, Dekadentyzm współczesny i jego filozofowie (Paweł Bourget i Fryderyk Nietzsche), „Biblioteka Warszawska” 1893, t. III, s. 315–363. [przypis autorski]