Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 115452 przypisów.

zagospodarowywa — dziś popr.: zagospodarowuje. [przypis edytorski]

zagrać „Tadeusza” — zagrać pieśń o św. Judzie Tadeuszu, orędowniku w sprawach beznadziejnych. Śpiewali ją żebracy, stąd śpiewać a. grać Tadeusza oznaczało wpaść w nędzę, pójść z torbami. [przypis edytorski]

zagrały trąbki wsiadanego przez munsztuk — dano stłumiony sygnał do odjazdu; munsztuk — kiełzno, element uprzęży, zakładany na pysk koński i służący do kierowania szczególnie nieposłusznym wierzchowcem. [przypis edytorski]

„Zagroda” — czasopismo dla ludu, wydawane w Krakowie w XIX w. [przypis edytorski]

zagroda — tu: ogrodzenie oddzielające namiot Achillesa od pozostałej części obozu. [przypis edytorski]

zagrodnik — dawniej chłop użytkujący tylko zagrodę, zobligowany do pańszczyzny pieszej. [przypis edytorski]

zagrodnik — ubogi gospodarz wiejski, uprawiający niewielki kawałek ziemi przy swojej zagrodzie; zwykle dodatkowo najmował się do pracy w folwarku lub u bogatych gospodarzy. [przypis edytorski]

zagrodnik — ubogi gospodarz wiejski, właściciel jednej zagrody. [przypis edytorski]

zagrożeni od Litwy (daw.) — dziś: zagrożeni przez Litwę. [przypis edytorski]

zagryźliwy — dziś popr. zgryźliwy, zrzędny. [przypis edytorski]

zagrzęznąć — dziś popr.: ugrzęznąć. [przypis edytorski]

zagrzęznąć — dziś raczej: ugrzęznąć. [przypis edytorski]

zagrzebieni (daw. forma) — dziś: zagrzebani. [przypis edytorski]

zaguby (daw.) — zguby, klęski. [przypis edytorski]

zagwizdaj — dziś popr.: zagwiżdż. [przypis edytorski]

zahaczyć — tu: skreślić, zrezygnować z niego. [przypis edytorski]

zahardzieć — zhardzieć; stać się pysznym, pogardliwym wobec innych. [przypis edytorski]

zahlen (niem.) — reszta. [przypis edytorski]

Zahlkellner (niem.) — kelner płatniczy, sprawujący stały nadzór nad rewirem i wyznaczonym do jego obsługi zespołem kelnerów; wita gości restauracji, przyjmuje od nich zamówienia, które przekazuje podwładnym, sporządza rachunki oraz pobiera należność. [przypis edytorski]

Zahlkelner (niem.) — kelner przyjmujący zapłatę za rachunek w kawiarni, restauracji itp. [przypis edytorski]

zahodować — dziś raczej: wyhodować. [przypis edytorski]

zahojdać (z ukr.) — rozkołysać. [przypis edytorski]

Zahorska, Stefania (1889–1961) — pseudonim Pandora, historyczka i krytyczka sztuki (w tym kierunku odbyła studia w Krakowie, Budapeszcie, Berlinie i Paryżu), prozaiczka; docent Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Po wojnie w Londynie publicystka „Wiadomości” i współzałożycielka Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (Polish Writers Association Ltd.). [przypis edytorski]

Zahubiw, czerewik! A ja szow! Taj noszow! Taj pidniow! Taj piszow! — Zgubił czerwieniec (grosik)! A ja szedłem! I znalazłem! I podniosłem! I poszedłem! [przypis edytorski]

ZAiKS — Stowarzyszenie Autorów ZAiKS, organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców powstała w XX-leciu międzywojennym. [przypis edytorski]

zaintabulować (daw.) — wpisać do ksiąg urzędowych. [przypis edytorski]

zaintrygowany nie żartem — dziś: zaintrygowany nie na żarty. [przypis edytorski]

Zaira, Orosman — bohaterowie tragedii Zaïre Voltaire'a z 1732 r. [przypis edytorski]

Zaira — tytułowa bohaterka sztuki Voltaire'a, rozgrywającej się w epoce wojen krzyżowych w Jerozolimie. [przypis edytorski]

zairrytowanego — dziś: zirytowanego. [przypis edytorski]

zaiskrzone — dziś: roziskrzone. [przypis edytorski]

zaiste (daw.) — doprawdy. [przypis edytorski]

zaiste (daw.) — partykuła, podkreślająca prawdziwość zdania. [przypis edytorski]

zaiste (daw.) — rzeczywiście, naprawdę. [przypis edytorski]

Zaiste głos Boży postanowił — 1. Mojż 3, 19. [przypis edytorski]

Zaiste smutny jest ten świat aż do śmierci — cytat z utworu Cypriana Kamila Norwida Garstka piachu. [przypis edytorski]

zaiste tysiącznych czynów dzielnych dokonał Odyseusz — Homer, Iliada II 272. [przypis edytorski]

zająć się — zapalić się. [przypis edytorski]

zająć — tu: opanować, zawładnąć, pochwycić. [przypis edytorski]

Zajączek, Józef (1752–1826) — polski i francuski generał, polityk; obrońca Konstytucji 3 maja w wojnie polsko-rosyjskiej 1792; walczył w powstaniu kościuszkowskim, jako członek Rady Najwyższej Narodowej reprezentował lewicę; uczestnik wojen napoleońskich; mianowany przez cara Aleksandra I pierwszym namiestnikiem Królestwa Polskiego; uległy wobec władz rosyjskich, otrzymał tytuł księcia. [przypis edytorski]

zająkliwie — jąkając się; zacinając się. [przypis edytorski]

zajął był — daw. czas zaprzeszły, wyrażający czynność wcześniejszą od innej, również dziejącej się lub dokonanej w przeszłości; dziś: zajął (wcześniej). [przypis edytorski]

zajął się był — przykład użycia czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od innych czynności i zdarzeń wyrażonych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: zajął się wcześniej, uprzednio. [przypis edytorski]

zajadać się — tu: zagryzać się; przen. zabijać się wzajemnie. [przypis edytorski]

zajadły — gniewny, nieprzejednany. [przypis edytorski]

zajadły — gwałtowny, nieustępliwy. [przypis edytorski]

za jakicheśmy ich brali — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: za jakich ich braliśmy. [przypis edytorski]

Za Jasiem do Śląska — pieśń ludowa spotykana w Wielkopolsce, Małopolsce, na Mazowszu i na Śląsku. [przypis edytorski]

zajazd (hist.) — zbrojny najazd szlachecki na dłużnika w celu wyegzekwowania wyroku sądowego w sprawie o nieruchomość; później także: samowolny i bezprawny, będący forma łupiestwa. [przypis edytorski]

zajaziło się (gw.) — zrobił się tłok. [przypis edytorski]

zajda — drewniane, dwuczęściowe, połączone łańcuchem, sanie służące do transportu drzewa; tu: rodzaj wozu. [przypis edytorski]

zajdy (gw.) — dwuczęściowe drewniane sanie, połączone łańcuchem, wykorzystywane gł. do transportu kloców drzewa. [przypis edytorski]

zajdy (reg.) — pakunek zawinięty w coś i związany, tobół. [przypis edytorski]

zajęcie — zainteresowanie. [przypis edytorski]

zajęcza warga — rozszczep górnej wargi. [przypis edytorski]

zajęcze — dziś popr. forma W. lp: zającu. [przypis edytorski]

zajęczej znamię wargi — zajęcza warga, potoczna nazwa rozszczepu górnej wargi. [przypis edytorski]

zajękła — dziś popr.: zajęczała. [przypis edytorski]

zajękło — dziś popr.: zajęczało. [przypis edytorski]

zajęty — tu: zagnieżdżony. [przypis edytorski]

zajęty — tu: zatrudniony. [przypis edytorski]

zajechałby do Saint-Cloud — w miasteczku Saint-Cloud, ok. 10 km od centrum Paryża, Sekwanę przegrodzono sieciami w celu wyławiania ciał topielców. [przypis edytorski]

zajechalim (gw.) — dziś popr.: zajechaliśmy. [przypis edytorski]

za jeden dzień — dziś: w jeden dzień; w ciągu jednego dnia. [przypis edytorski]

zajegoć (starop.) — zaraz; pojim zajegoć żonę: weź (sobie) niezwłocznie żonę. [przypis edytorski]

Za jego (…) dotknięciem (…) Epafos zrodzi — Io urodziła Zeusowi syna Epafosa, którego imię wywodzone jest się od czasownika epaphao: dotknąć. [przypis edytorski]

za jego dzielnością (starop.) — z powodu jego dzielności; dzięki jego dzielności. [przypis edytorski]

za jego powodem (starop. konstrukcja) — powodowani przez niego. [przypis edytorski]

zajmować (daw.) — rabować. [przypis edytorski]

zajmował się był — daw. forma czasu zaprzeszłego, znaczenie: zajmował się wcześniej. [przypis edytorski]

zajrzał (daw.) — tu: zazdrościł. [przypis edytorski]

zajrzeć (a. zaźrzeć) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajrzeć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajrzeć (tu daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajrzyć a. zaźrzyć (daw.) — zazdrościć. [przypis edytorski]

zajrzysz (starop.) — zazdrościsz. [przypis edytorski]

zajucha (daw.) — rozjuszenie. [przypis edytorski]

zajuchcić (gw.) — zarżnąć. [przypis edytorski]

zajuszony — rozjuszony, czujący krew. [przypis edytorski]