Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115787 przypisów.
wajdelota (z pruskiego waidleimai: wróżymy, czarujemy) — zarazem wróżbita, wieszczek, niższy kapłan, guślarz i bard pogańskiej Litwy. [przypis edytorski]
Wajgunga — w oryg.: Waingunga. [przypis edytorski]
Wajgunga — w oryg. Waingunga. [przypis edytorski]
Wajikra (hebr.) — Księga Kapłańska; trzecia księga Pięcioksięgu Mojżeszowego. [przypis edytorski]
Wajld — właśc. Wilde, Oscar (1854–1900) ang. pisarz i dramaturg, przedstawiciel estetyzmu i propagator hasła „sztuka dla sztuki”; był biseksualistą i z powodu romansu z lordem Alfredem Douglasem w 1895 r. został oskarżony o sodomię, aresztowany i skazany przez sąd na 2 lata ciężkich robót. Po wyjściu z więzienia w Reading wyemigrował do Francji, gdzie zmarł na zapalenie opon mózgowych. Na łożu śmierci przeszedł na katolicyzm. [przypis edytorski]
waju (gw.) — wam. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
waju (gw.) — Was. [przypis edytorski]
waju (gw.) — was. [przypis edytorski]
Władysław Stanisław Reymont, Chłopi, Chłopi, Część czwarta - Lato
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
wakacyj — dziś częstsza forma D. lm: wakacji. [przypis edytorski]
wakacyj — dziś powszechniejsza forma D. lm: wakacji. [przypis edytorski]
wakancja — zwolnienie miejsca, otworzenie się urzędu; tu: nadawanego przez króla przywileju czerpania zysku z żup solnych. [przypis edytorski]
wakans — wakat, nieobsadzone stanowisko. [przypis edytorski]
wakans — wakat; wolne stanowisko do obsadzenia. [przypis edytorski]
wakans (z łac.) — wolne stanowisko. [przypis edytorski]
Wakarinne (z litew. Vakarinė) — Gwiazda wieczorna. [przypis edytorski]
Waka — wieś tatarska niedaleko od Wilna. [przypis edytorski]
wakerosi (z fonet. hiszp. lm vaqueros) — pasterze bydła; kowboje. [przypis edytorski]
wakować — brakować. [przypis edytorski]
wakujący (daw., z łac.) — brakujący, pusty, nieobsadzony; por. wakat. [przypis edytorski]
wakujący — wolny, niezajęty. [przypis edytorski]
wałach — kastrat. [przypis edytorski]
wałach — koń wykastrowany, najczęściej roboczy, pociągowy itp. [przypis edytorski]
wałach — koń wykastrowany, używany do pracy (w przeciwieństwie do ogiera, wykorzystywanego do jazdy wierzchem oraz w celach rozpłodowych). [przypis edytorski]
wałach — wykastrowany ogier. [przypis edytorski]
wałaszek — zdrobn. od: wałach; koń wykastrowany (najczęściej roboczy, pociągowy itp.). [przypis edytorski]
wał (daw.) — fala morska. [przypis edytorski]
wał (daw.) — fala; por. nawałnica itp. [przypis edytorski]
wał (daw.) — fala. [przypis edytorski]
wał (daw.) — tu: fala. [przypis edytorski]
wał — fala. [przypis edytorski]
Wał Hadriana a. Mur Hadriana (ang. Hadrian's Wall a. Roman Wall) — system fortec połączonych z początku nasypem, następnie murem, chroniący południową, rzymską część Brytanii przed napadami Piktów z górzystej północy, długi na ponad 100 km. Wał powstał w latach 121–129 n.e., a w 142 r. o 150 km na płn. od niego Rzymianie zbudowali drugą linię umocnień, Wał Antonina, który jednak musieli opuścić po kilkudziesięciu latach. [przypis edytorski]
wałówka — pożywienie na drogę. [przypis edytorski]
wałować — otaczać wałami obronnymi; bronić zawczasu. [przypis edytorski]
wał (starop.) — fala. [przypis edytorski]
wał — tu: fala. [przypis edytorski]
wały (daw.) — fale; dziś popr. forma N.lm: wałami. [przypis edytorski]
wały (daw.) — fale morskie; dziś popr. forma N.lm: wałami. [przypis edytorski]
wały (daw.) — fale morskie. [przypis edytorski]
wały (daw.) — fale. [przypis edytorski]
wały — daw. forma N.lm; dziś: wałami; wał (daw.): fala. [przypis edytorski]
wały — fale. [przypis edytorski]
wały — fale [przypis edytorski]
wały (starop.) — fale; za onymi wały: za tymi wałami (falami). [przypis edytorski]
wały (starop.) — tu: fale. [przypis edytorski]
walać (daw.) — brudzić, plamić. [przypis edytorski]
walać (daw.) — plamić, brudzić. [przypis edytorski]
Wala — imię wszechwiedzącej bogini ziemi, Erdy, pod jakim wzywa ją bóg Wotan w cyklu dramatycznym Wagnera Pierścień Nibelunga; jest to zmienione staronordyckie słowo völva, oznaczające wieszczkę. [przypis edytorski]
walansjenka — cienka, delikatna koronka; nazwa od fr. miasta Valenciennes. [przypis edytorski]
walansjenka — rodzaj koronki. [przypis edytorski]
Walasiewicz, Stanisława a. Walsh Olson, Stella (1911–1980) — lekkoatletka, rekordzistka światowa w biegach na krótkie dystanse, jedna z najpopularniejszych sportowców w Polsce w latach 30. Wychowana w Stanach Zjednoczonych, w swojej karierze zdecydowała się reprezentować kraj urodzenia. Po jej śmierci okazało się, że rewelacyjne wyniki sportowe mogły mieć związek z jej interseksualnością (badania wykazały obecność męskiego chromosomu Y). [przypis edytorski]
walcować — tu: tańczyć walca. [przypis edytorski]
walczących — w wersji Felińskiego: „walczącą”; w całym zdaniu-strofie pierwowzoru tekstu mowa jest o Polsce, nie zaś o jej obrońcach, jak w później przyjętej wersji tekstu. [przypis edytorski]
Walczmy o lud nasz i o miasto Boga naszego, a Pan niech czyni, co się jemu podoba — 2 Sm 10, 12. [przypis edytorski]
walczyliśmy (…), uderzali (daw.) — konstrukcja, w której końcówka fleksyjna pierwszego czasownika ma zastosowanie również dla kolejnego (kolejnych); dziś: walczyliśmy, uderzaliśmy. [przypis edytorski]
waldensi — ruch rel.-społ. w XII–XIV w. we Francji, Włoszech, Niemczech i na Śląsku, zainicjowany przez Piotra Waldo ok. 1170, postulujący reformę Kościoła, początkowo głoszący głównie potrzebę ubóstwa, później zaś m.in. niesłuszność kultu świętych i odpustów; zwalczani przez inkwizycję. [przypis edytorski]
Waldensi — Waldensowie byli heretycy w Czechach. Wspomina tu ich skromność autor dla zawstydzenia prawowiernych tak właśnie, jako kiedy przytaczamy cnoty pogan ukazując przeto, iż poganie niektórzy lepiej żyli rządząc się samym światłem rozumu, aniżeli źli chrześcianie objaśnieni światłem prawdziwego Boga i wiary (Uwaga wydawcy z r. 1770). [przypis edytorski]
Waldstein-Wartenberg, Joseph Karl (1755–1814) — niemiecki hrabia, szambelan dworu cesarskiego; znajomy Casanovy. [przypis edytorski]
walecznemi dziełami zabawny — zajmujący się walecznymi dziełami; daw. „zabawiać się czymś” znaczyło: „zajmować się”. [przypis edytorski]
Walecznych tysiąc — pieśń legionowa z czasów powstania listopadowego. [przypis edytorski]
Waleczny po bitwie — prawdopodobnie aluzja do klęski powstania listopadowego. [przypis edytorski]
w Alei Szucha 23 — w czasie okupacji niemieckiej areszt śledczy Gestapo mieścił się przy Alei Szucha 25 w Warszawie. [przypis edytorski]
walek — dziś popr. forma D.lm: walk. [przypis edytorski]
walek — dziś popr.: walk. [przypis edytorski]
walencjanki — tu: połączenia ozdobnych wykończeń z główną tkaniną ubioru. [przypis edytorski]
Walencja — tu: miejscowość w płd.-wsch. Francji, ok. 100 km na płd. od Lyonu; założona w czasach rzymskich. [przypis edytorski]
Walencja, Valencia — tu: miasto w stanie Carabobo północnej Wenezueli. [przypis edytorski]
walenie (biol.) — rząd ssaków wodnych, obejmujący kaszaloty, delfiny i morświny. [przypis edytorski]
Walens (328–378) — cesarz rzymski (od 364), wyznawca arianizmu. [przypis edytorski]
Walens (328–378) — cesarz rzymski. [przypis edytorski]
Walentyn (ok.100–ok.160) — teolog gnostycki, twórca najbardziej wpływowej i wyrafinowanej odmiany nauczania gnostyckiego. [przypis edytorski]
waleriana — lekarstwo uspokajające i nasenne, wykonywane z kozłka lekarskiego. [przypis edytorski]
waleta — pożegnanie. [przypis edytorski]
waleta — utwór poetycki o charakterze elegijnym, wyrażający żal z powodu rozstania się z bliskimi osobami, domem czy krajem rodzinnym; z łac. vale: pozdrowienie przy pożegnaniu (bądź zdrów, żegnaj). [przypis edytorski]
waleta (z łac.) — utwór literacki będący wypowiedzią na pożegnanie. [przypis edytorski]
waleta (z łac. vale: bądź zdrów) — pożegnanie. [przypis edytorski]
walet karowy — walet karo; figura w kartach do gry. [przypis edytorski]
walezjanie — chrześcijańska grupa religijna z III w., której członkowie kastrowali się w celu wypełnienia słów Biblii z Mt 19:11. [przypis edytorski]
Walhala właśc. Walhalla (mit. germ.) — zaświaty, kraina wiecznego szczęścia; zamek najwyższego boga germ. Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników. [przypis edytorski]
Walhalla a. Valhalla — w mitologii nordyckiej to kraina wiecznego szczęścia, miejsce przebywania poległych wojowników, zabranych z pola bitwy przez walkirie, boginie-wojowniczki. O początkach Walhalli opowiada dramat muzyczny Ryszarda Wagnera Złoto Renu, pierwsza część tetralogii Pierścień Nibelunga. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. germ.) — zaświaty, kraina wiecznego szczęścia; zamek najwyższego boga germ. Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników; tu użyte błędnie jako siedziba wszystkich bogów, tj. kraina Asgard. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. germ.) — zaświaty, kraina wiecznego szczęścia; zamek najwyższego boga germ. Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. germ.) — zaświaty, kraina wiecznego szczęścia; zamek najwyższego boga germ. Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników; Walhalla znajdować się ma w krainie Asgard, do której ze świata śmiertelników (Midgard) prowadzi droga przez Tęczowy Most zw. Bifrost. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. germ.) — zaświaty, kraina wiecznego szczęścia; zamek najwyższego boga germ. Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników. Tu użyte błędnie jako siedziba bogów, Asgard. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. nordycka) — „pałac poległych”, pałac Odyna; miejsce, w którym polegli wojownicy ucztują razem z bogami. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. nordycka) — zamek najwyższego boga Odyna, w którym gości on poległych chwalebnie na polu bitwy wojowników. Często używane błędnie na określenie siedziby bogów, Asgardu. [przypis edytorski]
Walhalla (mit. skand.) — „pałac poległych”, pałac Odyna; miejsce, w którym polegli wojownicy ucztują razem z bogami. [przypis edytorski]
walić (daw. pot.) — jechać a. iść. [przypis edytorski]
Waligóra i Wyrwidąb — bohaterowie legend, bliźniacy o nadludzkiej sile, symbol zgody braterskiej. [przypis edytorski]
waligóra — olbrzym. [przypis edytorski]
Waligóra — olbrzym znany z baśniowych opowieści. Mógł unosić lub wywracać góry, stąd jego nazwa. [przypis edytorski]
waligród — ten, który niszczy miasta. [przypis edytorski]
wali rząd — tu: burzy porządek. [przypis edytorski]
Waliszewski, Zygmunt (1897–1936) — malarz, należący do grupy kapistów. [przypis edytorski]
wali — tu: nadchodzi, nadciąga. [przypis edytorski]
walka czerwcowa w Paryżu — powstanie robotnicze w Paryżu w dniach 22–26 czerwca 1848, wywołane zamknięciem Warsztatów Narodowych przez Rząd Tymczasowy oraz dekretem o przymusowym poborze do armii wszystkich zatrudnionych w nich mężczyzn; krwawo stłumione przez wojsko. [przypis edytorski]
walka francuska (daw.) — odmiana zapasów, w której wolno atakować tylko górną połowę ciała. [przypis edytorski]
Walka kobiet — komedia Augustina Eugène'a Scribe'a z 1851 r. [przypis edytorski]
walka nierządna — tu: niedowodzona przez nikogo; taka, podczas której nikt nie sprawował rządów nad oddziałami. [przypis edytorski]
Walkhirie — właśc. Walkirie, w mit. nordyckiej córki Odyna, boginie, dziewice-wojowniczki, jeżdżące na skrzydlatych koniach a. wilkach, zbrojone we włócznie i tarcze; zajmowały się sprowadzaniem dusz najdzielniejszych wojowników z pola bitwy do Walhalli oraz usługiwały podczas odbywających się tam uczt Odynowi i jego gościom. [przypis edytorski]
walki Białej i Czerwonej Róży — tzw. Wojna Dwóch Róż: tocząca się w Anglii w latach 1455–1485 wojna domowa o władzę pomiędzy rodem Yorków, których herbem była biała róża, a rodem Lancasterów, których herbem była czerwona róża. [przypis edytorski]
