Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 461 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8271 przypisów.
zawsze (daw.) — tu: ciągle. [przypis edytorski]
Zawsze dwóch ludzi podobnych jakoś bóg wiedzie ku sobie… — Homer, Odyseja XVII 218 (Melantios urągliwie o napotkanej parze: przebranym za żebraka Odyseuszu i jego wiernym pasterzu świń Eumajosie). [przypis edytorski]
Zawsze i wszędzie istota ludzka szukała wyjścia z tego położenia (…) są takim samym aktem spowiedzi przed bezimiennym tłumem czytelników — K. R. Żywicki [L. Krzywicki], „Najmłodsi”, s. 210. [przypis autorski]
zawszem cię nienawidził — inaczej: zawsze cię nienawidziłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
zawszem gotowa — forma skrócona; inaczej: zawsze jestem gotowa. [przypis edytorski]
zawszem miał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zawsze miałem. [przypis edytorski]
Zawsze, mówi on, nie przestaję powtarzać złotych słów Nauczyciela ludzkości… — w polskim tłumaczeniu Franciszka Mirandoli (dostępnym w bibliotece Wolnych Lektur) fragment ten brzmi: „a wówczas powtarzam sobie zawsze, raz po razu złote słowa nauczyciela ludzkości: Bądźcie, jako jedno z tych maluczkich! A pomyśl mój drogi tylko… oto miast traktować je, jako pierwowzory nasze, postępujemy z dziećmi, jak z niewolnikami! Czyż nie mają mieć swej woli! Wszakże my robimy, co nam się podoba, skądże tedy prawo do przywileju takiego? Stąd, że jesteśmy starsi i rozsądniejsi? Wielki Boże, z nieba swego spoglądasz na same jeno stare i młode dzieci, bo poza tym nie ma nic, zaś syn twój od dawna już obwieścił wszystkim głośno, które z nich przypadają ci lepiej do serca. Niestety ludzie wierzą w Boga, a nie słuchają jego słów… to stare jak świat… a przeto wychowują swe dzieci na swe własne podobieństwo!”. [przypis edytorski]
zawszem podziwiał — inaczej: zawsze podziwiałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
Zawszem się brzydził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zawsze się brzydziłem. [przypis edytorski]
zawsze myślałem jedynie za pośrednictwem zmysłów — wg Locke'a całość wiedzy człowieka pochodzi wyłącznie z doznań zmysłowych i ich analizy dokonywanej przez umysł. [przypis edytorski]
zawsze od zgromadzenia będzie zależało przedłużyć ten termin w drodze szczególnej uchwały, skoro sprawy będą tego wymagały — Mably występuje ostro przeciw ustawowemu normowaniu czasu trwania sesji sejmowej. Prawo takie nazywa przeżytkiem dawnego barbarzyństwa Sarmatów. W tym względzie zresztą różnica między Mablym a Russem nie jest zasadnicza, skoro Russo przyznaje sejmowi prawo swobodnego przedłużania sesji. [przypis redakcyjny]
Zawsze — oh! smutne brzmienie — por. u Byrona w Korsarzu (I, 15): „But still her lips refused to send: — «Farewall!» For in that word, that fatal word — howe'er we promise — hope — believe — there breathes despair”. [przypis redakcyjny]
Zawsze pragnie się swego dobra, lecz nie zawsze się je widzi… — wola powszechna, pojęta jako obiektywna, racjonalna korzyść całego narodu, ma byt idealny, niezależny od przypadkowych mniemań i namiętności ludzi składających naród. Każdy rozumny człowiek pragnie dobra społeczności, co go chroni, bo to dobro jest jego własnym dobrem — nie każdy jednak wie, na czym to dobro polega. Dlatego nie każda konkretna uchwała narodu musi pokrywać się z wolą powszechną, z jej istotnym brzmieniem. [przypis tłumacza]
zawsze przecież (daw.) — przecież jednak; mimo wszystko. [przypis edytorski]
zawsześ był — inaczej: zawsze byłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
zawsześ mnie (…) uważał — inaczej: zawsze mnie uważałeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
zawsześmy byli — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: zawsze byliśmy. [przypis edytorski]
zawsześ się buntował — inaczej: zawsze się buntowałeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
zawsześ — skrócenie od: zawsze [jeste]ś. [przypis edytorski]
…zawsze spełniam je jak najlepiej — staroegipskie maksymy. [przypis autorski]
zawsze stoję na stopie wojennej z tymi, którzy… — umiarkowany polityk przedstawia swe zapatrywania. [przypis tłumacza]
zawsze taki zburzyć Kartaginę! — aluzja do Katona Starszego (232–148 p.n.e.), który każde ze swoich przemówień w senacie rzymskim kończył zdaniem: „Poza tym sądzę, że należy zburzyć Kartaginę.” [przypis redakcyjny]
Zawsze to niebezpieczna rzecz taki „cień” za życia!… — rzecz szczególna, że teoria „cieniów”, na której prawdopodobnie opierała się nadzwyczajna troskliwość Egiptu o zmarłych, że teoria ta odżyła w naszych czasach w Europie. Wykłada ją obszernie Adolf d'Assier w książce: Essai sur l'humanité posthume et le spiritisme, par un positiviste. [przypis autorski]
zawsze — tu: ciągle. [przypis edytorski]
zawsze — tu: wciąż. [przypis edytorski]
zawszeż — czy zawsze. [przypis edytorski]
zawszeż — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że, skróconą do -ż. [przypis edytorski]
(…) zawsze zostanie mi dość czasu, aby (…) pisać do ciebie — pomija się w dalszym ciągu listy Cecylii Volanges i kawalera Danceny, jako mało interesujące i niezawierające żadnych godnych uwagi wydarzeń. [przypis autorski]
Zawsze z pulchniutką buzią — Aktor, który w teatrze Moliera grał Tartufa, du Croisy, był pulchny i rosły. Nie zapominajmy, że Molier, jak Szekspir, nieraz dostrajał swoje postacie do warunków aktora, mającego je odtwarzać, i że niejeden szczegół, z którego wyciąga się daleko idące wnioski, wynikł, jak słynna zadyszka Hamleta, po prostu z fizycznej właściwości aktora. [przypis tłumacza]
Za wszystkie złoto świata (…) W wonny sok z pomarańczy zmieńcie swe uryny. — oryginalny wiersz autora, który rzekomo zainspirował Williama Shakespeare'a do stworzenia Sonetu 130., wpisującego się w nurt poezji opiewającej w sposób satyryczny wyidealizowane piękno. [przypis edytorski]
zawtórzyć — dziś: zawtórować. [przypis edytorski]
zawtórzyło — dziś popr. zawtórowało. [przypis redakcyjny]
za wuja Antypatra — Teudiona, p. dalej I, XXX, 5, oraz Starożytności XVII, IV, 2. [przypis tłumacza]
za wygnanie ma sobie nieszczęśliwe życie swoje — Szajnocha, op. cit., t. IV, s. 138–9. [przypis autorski]
Zawyki — wieś w pow. białostockim, na płn. brzegu Narwi. [przypis edytorski]
zawył — w oryg. niem. fuhr wütend auf: uniósł się rozwścieczony. [przypis edytorski]
za wyrokami — na podstawie wyroków. [przypis edytorski]
zawżdyć (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]
zawżdy (daw., gw.) — zawsze. [przypis edytorski]
zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Mikołaj Rej, Krótka rozprawa między trzemi osobami, Panem, Wójtem a Plebanem
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zawżdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
zawżdy (gw.) — zawsze. [przypis edytorski]
Zawżdy na czymści schodzi państwu niesporemu (starop.) — zawsze czegoś brakuje majątkowi, którego nie przybywa (inne rozumienie: zawsze czegoś brak, by zostać prawdziwym panem). [przypis redakcyjny]
zawżdy ochotnie bieżę (daw.) — zawsze chętnie biegnę. [przypis edytorski]
zawżdy (starop.) – zawsze. [przypis edytorski]
zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis edytorski]
zawżdy (starop.) — zawsze. [przypis redakcyjny]
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi pierwsze, Pieśń XIV (Patrzaj, jako śnieg po górach sie bieli...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Jan Kochanowski, Pieśni, Księgi pierwsze, Pieśń XVII (Słońce już padło, ciemna noc nadchodzi...)
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
zawżdy — zawsze. [przypis redakcyjny]
zawzdy (daw.) — zawsze. [przypis edytorski]
zawziąć się — zacząć się. [przypis redakcyjny]
zawziąć — tu: zakorzenić się, utrwalić. [przypis redakcyjny]
zawziątek (daw.) — zawziętość. [przypis edytorski]
zawziątek — dziś popr.: zawziętość. [przypis edytorski]
zawzięcie (daw.) — [tu:] zamiar. [przypis redakcyjny]
zawziętość — tu: zawzięta chęć a. postanowienie; zawziętość sejmu rozerwania: silne, nieprzezwyciężone postanowienie, aby doprowadzić do zerwania sejmu. [przypis edytorski]
Zayglic, popr.: Zaydlic, Zaydlitz a. Zeydlitz, Józef (1755–1835) — major w 10 regimencie pieszym w czasie wojny polsko-rosyjskiej (1792); organizator wojskowej konspiracji w swoim regimencie i jego dowódca podczas powstania w Warszawie, awansowany na pułkownika; po III rozbiorze na emigracji, szef batalionu w Legii Naddunajskiej i w Legionach Polskich we Włoszech. [przypis edytorski]
zaźrzeć (starop.; tu forma 3 os., lp, r.ż.: zajźrała) — zajrzeć. [przypis edytorski]
zaźrzeć (starop.) — zazdrościć, lecz tu się rozumie w szlachetny sposób. [przypis redakcyjny]
zaźrzeć (starop.) — zazdrościć. [przypis redakcyjny]
zażąć (daw.) — zgnieść. [przypis redakcyjny]
zażąc — ścisnąć. [przypis redakcyjny]
zażądać od nich poręczycieli — kto nie postawi trzech poręczycieli, musi pójść do więzienia. [przypis tłumacza]
Zażądano rachunku od ludzi z życia ludzi i od brata z życia brata. Ktokolwiek przeleje krew ludzką… — Rdz 9, 5–6. [przypis edytorski]
zażarcie — uparcie. [przypis edytorski]
zażarto — dziś: zażarcie; zajadle, w zapamiętaniu. [przypis edytorski]
zaż (daw.) — czy, czyż. [przypis edytorski]
zażęta siarka — siarka zajęta ogniem, zapalona. [przypis redakcyjny]
zażęty troską (daw.) — ściśnięty, przygnieciony troską. [przypis redakcyjny]
zażec a. zażegnąć — rozniecić ogień. [przypis edytorski]
zażec (daw.) — podpalić. [przypis edytorski]
zażec (daw.) — rozżarzyć, rozpalić. [przypis edytorski]
zażec (daw.) — zapalić. [przypis edytorski]
zażec (daw.) — zapalić. [przypis redakcyjny]
zażec — rozżarzyć, rozpalić. [przypis edytorski]
zażedz — dziś popr. pisownia: zażec; tj. podpalić. [przypis edytorski]
zażegać (daw.) — podpalać. [przypis edytorski]
zażegać (daw.) — zapalać. [przypis edytorski]
zażegać — zapalać, tu: zaczerwienić się. [przypis edytorski]
zażegłszy — zapaliwszy. [przypis edytorski]
zażegnąć (daw.) — zapalić. [przypis edytorski]
zażegną — podpalą. [przypis edytorski]
zażegnać — tu: przezwyciężyć, pokonać. [przypis edytorski]
zażegnięty (daw.) — zapalony. [przypis edytorski]
zażegnięty (daw.) — zapalony. [przypis edytorski]
zażegniony — rozniecony; por. podżegać. [przypis edytorski]
zażenowanie — zawstydzenie. [przypis edytorski]
zażenowany — zawstydzony. [przypis edytorski]
zażgał Bakchidesa — opuszczone: nożem, κοπίς; tłumacz łaciński pisze „sicca” [pominięto tłum. na ros.], według Papego wśród innych znaczeń „nóż ofiarny”, z czym zgadzałby się ustęp Starożytności XII, VI, 2, gdzie scena ta rozgrywa się przy ołtarzu (tamże Flawiusz wymienia Apellesa zamiast Bakchidesa). [przypis tłumacza]
zażgniony (daw.) — zapalony. [przypis edytorski]
zaż się precz bierzecie (starop.) — czyżbyście odchodziły; czy odchodzicie. [przypis edytorski]
zaż sie (…) ćwiczy (daw.) — zaliż się ćwiczy; czy się ćwiczy.) [przypis edytorski]
zażyć (daw.) — użyć. [przypis edytorski]
zażyć (daw.) — użyć, zastosować. [przypis edytorski]
zażyć (daw.) — zaznać. [przypis edytorski]
zażyć — użyć, posłużyć się. [przypis redakcyjny]
zażyć — zakosztować. [przypis redakcyjny]
zażyć — zaznać, doznać, doświadczyć. [przypis redakcyjny]
zażyć z mańki — oszukać, podejść. [przypis redakcyjny]
zażyć z mańki — tu: oszukać, wywieść w pole; wyrażenie wzięte z języka wojskowego: zażyć z mańki (tj. z lewej ręki) oznaczało niespodziewane uderzenie przeciwnika w walce na białą broń z lewej strony, po szybkim przerzuceniu broni z ręki do ręki. [przypis redakcyjny]
zażyć z mańki — tu: wywieść w pole, zaskoczyć; wyrażenie wzięte z języka wojskowego. Zażyć z mańki (tj. z lewej ręki) oznaczało niespodziewane uderzenie przeciwnika w walce na białą broń z lewej strony, po szybkim przerzuceniu broni z ręki do ręki. [przypis edytorski]
