Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5561 przypisów.
narcys — dziś popr.: narcyz. [przypis edytorski]
narcyz — człowiek skoncentrowany na sobie i bezkrytycznie uwielbiający samego siebie, zwłaszcza zachwycający się własną urodą. [przypis edytorski]
Narcyz (mit. gr.) — urodziwy młodzieniec, który wzgardził uczuciem nimfy Echo, za co bogini Afrodyta wzbudziła w nim miłość do jego własnego obrazu odbitego w wodzie. [przypis edytorski]
Narcyz (mit. gr.) — urodziwy młodzieniec, który wzgardził uczuciem nimfy Echo, za co bogini Afrodyta wzbudziła w nim miłość do jego własnego obrazu odbitego w wodzie; stąd narcyzm: stan skoncentrowania na sobie i zakochania się w samym sobie, występujący we wczesnym dzieciństwie, u dorosłych będący zaburzeniem. [przypis edytorski]
Narcyz (mit. gr.) — urodziwy syn boga rzecznego Kefissosa, który wzgardził miłością nimfy Echo, za co rozgniewana Afrodyta wzbudziła w nim miłość do własnego obrazu odbitego w wodzie. Bez ustanku wpatrzony w swój wizerunek, Narcyz przestał dbać o wszystko inne i zmarł, a na jego grobie wyrósł biały kwiat, noszący jego imię. [przypis edytorski]
Narcyz (mit.) — w mitologii greckiej bardzo urodziwy młodzieniec, który zakochał się w swoim odbiciu. [przypis edytorski]
Narcyz — w mitologii gr. pasterz, który zakochał się we własnym odbiciu w sadzawce; tu i w kilku innych miejscach Villon ironicznie przeinacza znane antyczne lub biblijne opowieści. [przypis edytorski]
nard — aromatyczny olejek roślinny. [przypis edytorski]
nard (bot.) — roślina z gatunku kozłkowatych, z której otrzymuje się olejek eteryczny, ceniony w starożytności jako pachnidło; także: sam olejek. [przypis edytorski]
nard — olejek uzyskiwany z przyjemnie pachnących części niektórych roślin, np. kozłka lekarskiego czy lawendy. [przypis edytorski]
nard — roślina z gór Azji, z której otrzymuje się olejek eteryczny, ceniony w starożytności jako pachnidło; także: sam olejek. [przypis edytorski]
nard (z gr.) — nazwa pachnących części wielu gatunków roślin; także: olejek eteryczny otrzymywany z nich. [przypis edytorski]
Nar — dziś: Nera; rzeka spływająca z Apeninów do Tybru przez kraj Sabinów i Umbrów. [przypis edytorski]
na ręby (daw.) — na odwrót, na nice. [przypis edytorski]
na ręcach (gw.) — na rękach. [przypis edytorski]
naręczniego (daw.) — dziś: naręcznego; naręczni: w zaprzęgu koń po prawej stronie. [przypis edytorski]
naręczny (koń) — koń idący z prawej strony dyszla. [przypis edytorski]
naręcz — tyle, ile można unieść na ręku. [przypis edytorski]
na rękawie morskim, co rozdziela Francję od Anglii — tj. w szerokiej cieśninie morskiej zwanej kanałem La Manche, co po francusku oznacza dosłownie: rękaw. [przypis edytorski]
na rękę — na pojedynek. [przypis edytorski]
na rękę wyzwała — wyzwała na pojedynek. [przypis edytorski]
na regestr — na kredyt. [przypis edytorski]
na (reg.) — masz. [przypis edytorski]
na rejistrze (starop.) — na rejestrze; w pogotowiu. [przypis edytorski]
nareście — dziś: nareszcie. [przypis edytorski]
nareście — dziś popr. forma: nareszcie (zniekształcone dla rymu). [przypis edytorski]
nareście — dziś popr.: nareszcie. [przypis edytorski]
nareście — dziś popr. pisownia: nareszcie. [przypis edytorski]
na respekcie (…) służy — być na utrzymaniu; por. panna respektowa: kobieta niezamężna, mieszkająca stale u bogatszego krewnego lub u pracodawcy i będąca na jego utrzymaniu. [przypis edytorski]
nareszcie (daw.) — tu: ostatecznie, w ostateczności, co najwyżej. [przypis edytorski]
nareszcie (daw.) — zresztą; poza tym. [przypis edytorski]
nareszcie — tu: ostatecznie. [przypis edytorski]
nareszcie — w źródle: nareście; w wydaniu lwowskim: nareszcie. [przypis edytorski]
na resztę naszę (daw.) — na naszą resztę; na resztę tego, co mamy. [przypis edytorski]
Narew — rzeka przepływająca przez północno-wschodnią Polskę, nad Narwią leży Pułtusk. [przypis edytorski]
na rezolucją odpowiednią — na postanowioną odpowiedź. [przypis edytorski]
nargila — fajka wodna popularna na muzułmańskim Wschodzie. [przypis edytorski]
nargila — fajka wodna popularna w krajach arabskich. [przypis edytorski]
nargila — fajka wodna popularna w krajach arabskich. [przypis edytorski]
nargila — fajka wodna. [przypis edytorski]
nargile — fajka wodna popularna w krajach arabskich. [przypis edytorski]
nargile — fajka wodna popularna w krajach Wschodu; rodzaj fajki, w której dym przechodzi przez napełnione wodą naczynie. [przypis edytorski]
nargile — fajka wodna; rodzaj fajki, w której dym przechodzi przez napełnione wodą naczynie. [przypis edytorski]
nargil — fajka wodna. [przypis edytorski]
nargil właśc. nargila — fajka wodna; rodzaj fajki, pochodzącej z Indii, a spopularyzowanej w Europie za pośrednictwem krajów arabskich, w której dym przechodzi przez filtr wodny; palono w ten sposób nie tylko tytoń, ale również opium; także: szisza. [przypis edytorski]
narkom — ros. skrót od narodnyj komisar, tj. komisarz ludowy. [przypis edytorski]
narkomzdraw — skrót od ros. Narodnyj komissariat zdrawoochronienija, tj. Ludowy Komisariat Ochrony Zdrowia. [przypis edytorski]
narkomziem — ros. skrót: Ludowy Komisariat Rolnictwa. [przypis edytorski]
narkotik — und alkoholfrei (niem.) — wolny od alkoholu i narkotyków. [przypis edytorski]
narócił się — tu: nawrócił a. zawrócił. [przypis edytorski]
naród (gw.) — lud, ludzie. [przypis edytorski]
naród (gw.) — tłum, ciżba. [przypis edytorski]
naród — lud, ludzie. [przypis edytorski]
naród — ludzie, lud. [przypis edytorski]
naród (starop.) — tu: ród. [przypis edytorski]
naród taki musi mieć w swoim ustroju państwowym warunki dające mu rzeczywiste czy pozorne prawo do wypowiedzenia wojny, człowiek bowiem żywi w sercu swoim tak wielką cześć dla sprawiedliwości, że trudno cokolwiek bądź przedsięwziąć bez wyraźnego pozoru słuszności — por. Bacon, Eseje, XXIX (O prawdziwej wielkości królestw i państw). [przypis edytorski]
naród — tu: ludzie, chłopi, mieszkańcy wsi. [przypis edytorski]
naród — tu: ludzie, lud. [przypis edytorski]
naród — tu: ludzie, mieszkańcy wsi. [przypis edytorski]
naród — tu: ludzie. [przypis edytorski]
Naród — tu: sejm. [przypis edytorski]
narów (daw.) — tu: szkodliwe przyzwyczajenie. [przypis edytorski]
narów — nawyk (szczególnie zły, wypaczony). [przypis edytorski]
na równiach — dziś: na równinach. [przypis edytorski]
narów — tu daw.: przyzwyczajenie, nawyk. [przypis edytorski]
narów (tu daw.) — zły nawyk. [przypis edytorski]
narów — tu: zły nawyk. [przypis edytorski]
narów — wada, przywara. [przypis edytorski]
narów — zły nawyk. [przypis edytorski]
narów — zły nawyk, przywara. [przypis edytorski]
narów — zły nawyk, wada. [przypis edytorski]
narobić bigosu — zrobić bałagan, wprowadzić chaos, spowodować kłopoty. [przypis edytorski]
narocznik — słowo wieloznaczne: chłop płacący roczną daninę bądź przedstawiciel ludności niewolnej zobowiązany do bliżej niesprecyzowanych świadczeń wojskowych. [przypis edytorski]
narodas (sl.) — tauta. [przypis edytorski]
Narodna Wola a. Narodnaja Wola (ros.: Wola Ludu a. Wolność Ludu) — tajna organizacja rewolucjonistów rosyjskich, powstała jesienią 1879 w wyniku rozłamu w organizacji Ziemla i Wola, dążąca do obalenia caratu, zaprowadzenia swobód demokratycznych, rozdania ziemi chłopom, a wielkich przedsiębiorstw robotnikom. Komitet Wykonawczy Narodnej Woli wydał wyrok śmierci na Aleksandra II, po paru nieudanych zamachach car zginął w 1881, a w wyniku licznych aresztowań i procesów organizacja została rozbita. [przypis edytorski]
narodnik — działacz ruchu demokratycznego w latach 70.–90. XIX w. głoszący idee powstania chłopskiego i obalenia caratu. [przypis edytorski]
narodny (z ukr., ros.: narodnyj) — ludowy. [przypis edytorski]
narodów — tu: rodów. [przypis edytorski]
Narodowa Demokracja a. endecja — polski ruch polityczny o ideologii nacjonalistycznej, powstały pod koniec XIX wieku. [przypis edytorski]
Narodowa Organizacja Wojskowa (NOW) — konspiracyjna organizacja przedwojennego Stronnictwa Demokratycznego, w 1942 częściowo scalona z AK, po powstaniu warszawskim wraz z częścią NSZ stworzyła Narodowe Zjednoczenie Wojskowe. [przypis edytorski]
narodowem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: narodowym. [przypis edytorski]
narodowiec — tu: rodak, tutejszy. [przypis edytorski]
narodowie — dziś popr.: narody. [przypis edytorski]
narodu — dziś popr. C.lp: narodowi. [przypis edytorski]
narody — dziś popr. forma N. lm: narodami. [przypis edytorski]
Narody, które zakonu nie mają (…), z przyrodzenia to czynią, co zakonnego jest, i prawa takiego nie majac, sami sobie są prawem… — Rz 2, 14–15. [przypis edytorski]
narody miejskie — mieszkańcy miast. [przypis edytorski]
narody (starop. forma) — (między) narodami. [przypis edytorski]
narodzenie (starop.) — tu: potomstwo, dziecko. [przypis edytorski]
Narodził się tedy chłopiec Bolesław w dniu uroczystym św. Szczepana króla — Bolesław III Krzywousty urodził się 20 sierpnia 1086 r. (w chrześcijaństwie w dniu tym obchodzone jest wspomnienie św. Stefana). [przypis edytorski]
Narodziny tragedii — w oryg. Die Geburt der Tragödie (1872); pierwsza książka filozoficzna Nietzschego zawierająca wykład koncepcji pierwiastka dionizyjskiego i apollińskiego w sztuce. [przypis edytorski]
narodziny wiosny — Tetmajer napisał wiersz pod tym tytułem, wykorzystujący identyczny rytm dwunastozgłoskowca. [przypis edytorski]
narokiem — według prawa. [przypis edytorski]
narość — zgrubienie na powierzchni ciała lub narządu (także u roślin: zgrubienie pnia) będące objawem jakiegoś schorzenia. [przypis edytorski]
na roścież — dziś: na oścież; na całą szerokość. [przypis edytorski]
na roścież — dziś raczej: na oścież; na całą szerokość. [przypis edytorski]
narośle galasowe, galasy — patologiczne narośle na roślinach powstałe w wyniku rozrostu tkanki liści w miejscach wstrzyknięcia jadu i złożenia jaj przez galasówki, owady z rzędu błonkoskrzydłych. [przypis edytorski]
na Rossynancie… — Rosynant to imię konia tytułowego bohatera powieści Miguela de Cervantesa (1547–1616), Don Kichota (hiszp. Don Quijote), szlachcica, który pod wpływem romansów o czynach rycerskich postanawia ruszyć w świat i wcielać w życie średniowieczny ideał rycerski. (Zapis i wymowa nazwiska bohatera powieści zostały spopularyzowane w Europie za pośrednictwem francuskiego tłumaczenia, dlatego też pierwotne brzmienie zostało zniekształcone). Cervantes brał udział w krwawej bitwie morskiej pod Lepanto (1571), pomiędzy Imperium Osmańskim a koalicją flot państw chrześcijańskich, tzw. Ligą Świętą. W bitwie pocisk uszkodził mu lewą rękę, która pozostała bezwładna do końca życia. [przypis edytorski]
narost — to, co narosło na czymś. [przypis edytorski]
narowny — narowisty, trudny do opanowania. [przypis edytorski]