Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7494 przypisów.
Baliński, Ignacy (1862–1951) — pseud. Aksel; polski pisarz, publicysta i działacz społeczny, prawnik, sędzia Sądu Najwyższego w II RP, senator z ramienia Narodowej Demokracji. [przypis edytorski]
Baliński, Michał (1794–1864) — prawdopodobnie chodzi o Michała Balińskiego, polskiego historyka, pisarza, publicystę i działacza oświatowego. [przypis edytorski]
Baliński, Stanisław (1898–1984) — literat (poeta, prozaik, eseista) i dyplomata, przed wojną członek grupy poetyckiej „Skamander”. [przypis edytorski]
Baliński, [w:] Materiały komisji kodyfikacyjnej Rzeczypospolitej Polskiej…, s. 308. [przypis autorski]
Balingen — miasto powiatowe w Niemczech, w kraju związkowym Badenia-Wirtembergia. [przypis edytorski]
balista — rodzaj broni miotającej. [przypis edytorski]
balista (z gr. βαλλειν: rzucać) — machina oblężnicza miotająca pociski (belki a. kamienie). [przypis edytorski]
balistyka — nauka o miotaniu i ruchu pocisków. [przypis edytorski]
baliwernia a. baliwerna (z fr. baliverne) — banialuka, dyrdymała, niedorzeczność. [przypis edytorski]
baliwernia, częściej: baliwerna (rzad., z fr. baliverne) — banialuka, dyrdymała, niedorzeczność. [przypis edytorski]
Bali — wyspa w Indonezji, ośrodek kultury i sztuki. [przypis edytorski]
Balizarda — szabla Rugiera. [przypis redakcyjny]
balka — dziś popr.: belka. [przypis edytorski]
balk — belka. [przypis redakcyjny]
ballada „O królu i żebraczce” — znana ballada o królu Kofetui, który zakochał się w żebraczce i poślubił ją; zamieszczona w zbiorze Johnsona Crown Garland of Goulden Roses (1612); wzmianki o tej legendzie zawierają także inne sztuki Szekspira: Romeo i Julia (akt II, scena 1), Ryszard II (akt V, scena 3), Henryk V, część 2 (Akt V, scena 3). [przypis edytorski]
Ballada o panach dawnego czasu, prowadząca daley ten sam przedmiot — wszyscy wyliczeni tu monarchowie zmarli świeżo, za czasu Villona; w refrenie przeciwstawia im poeta wpółlegendarną już postać Karola Wielkiego (Charlemagne). [przypis edytorski]
Ballada tedy z trzech się zwrotek składa, każda po osiem wierszy… — Mimo ścisłości do której dążył, musiał tutaj tłumacz z powodu nadzwyczajnych technicznych trudności odbiec od pierwowzoru, zachowując jednak ogólny tok myśli i formę balladzie właściwą, o co, zdaniem jego, jako o ważny szczegół kolorytowy głównie chodziło. [przypis tłumacza]
Ballada w teyże samey materyey — ballada ta zatytułowana jest przez Villona: Ballada w tejże materyi w starym ięzyku francuskim. Interesującym dokumentem dawności kultury piśmienniczej we Francji jest, że już w XV w. poeta czyni sobie artystyczną zabawę, aby naśladować stary język francuski z XIII w., co zresztą — jak mu to dzisiejsi erudyci dowodnie wykazali! — czyni w sposób dość powierzchowny. [przypis edytorski]
Balladę tę przetłumaczył piętnastoletni Zygmunt Krasiński na łacinę, w której pełno było zwrotów z Owidiusza i Wergilego. [przypis redakcyjny]
Balladyna — dramat romantyczny Juliusza Słowackiego z 1834 r. [przypis edytorski]
Balladyna — tytułowa bohaterka dramatu Juliusza Słowackiego: bezwzględnie dążąc do władzy, dopuszczała się strasznych czynów, zginęła rażona piorunem. [przypis edytorski]
ballady — w innym oprac.: segedille. [przypis edytorski]
Ballarat — miasto w Australii w stanie Wiktoria, centrum gorączki złota w latach 50. XIX w. [przypis edytorski]
ballonchio — tradycyjny ludowy taniec włoski z podskokami. [przypis edytorski]
Bal maskowy — opera Giuseppe Verdiego na podstawie libretta Antonio Somma, z prapremierą w 1859, z premierą w języku polskim w roku 1870. [przypis edytorski]
Balnawila — miejscowość Bernaville w płn. Francji, w departamencie Somme. [przypis redakcyjny]
Balnea — miasto nadmorskie w Syrii, najbardziej na południe wysunięte, dziś Bânijâs (muzułmanie zwali je Bulunjâs, Erankowie Valania). [przypis tłumacza]
balneatorzy — niewolnicy (służący) obsługujący łaźnię. [przypis edytorski]
Balombi-ba-Kotta — dziś: Barombi Koto a. Barombi-ba-Kotto, niewielkie jezioro w łańcuchu wulkanicznym w płd.-zach. Kamerunie, z małą wyspą pośrodku, zamieszkaną przez rybackie plemię Barombi. [przypis edytorski]
balon captif (fr.) — balon na uwięzi, na linie. [przypis redakcyjny]
balon z wodą sodową — dawniej większe ilości wody sodowej, czyli wody gazowanej, przechowywano w dużych cylindrycznych syfonach (balonach) z miedzi; taki syfon umieszczano w pojemniku z lodem i sprzedawano klientom na ulicy wodę na szklanki. [przypis edytorski]
Balor Złe Oko — w mitologii irlandzkiej król podziemnych istot zwanych Formorianami, przeciwników Tuatha Dé Danann. [przypis edytorski]
balotować (daw.) — tajnie głosować za pomocą kartek albo białych i czarnych gałek. [przypis edytorski]
balotować (daw.) — tajnie głosować za pomocą kartek albo białych i czarnych gałek; zbalotować: odrzucić lub wyrzucić w wyniku tajnego głosowania. [przypis edytorski]
balotować (daw.) — tajnie głosować za pomocą kartek albo białych i czarnych gałek; zbalotowany: odrzucony w wyniku tajnego głosowania. [przypis edytorski]
balotowanie a. balotaż — głosowanie na dwóch kandydatów, którzy w pierwszej turze uzyskali najwięcej głosów, ale nie zdobyli wymaganej większości; daw. tajne głosowanie za pomocą kartek a. białych i czarnych gałek. [przypis edytorski]
bal — pień grubego drzewa. [przypis edytorski]
Balsamem w przeciwnościach — filozofia — w rozmowie ojca Laurentego i Romea Shakespeare ironizuje na temat nadużywania modnej w czasach elżbietańskich maksymy Boecjusza, że filozofia jest lekarstwem na wszystko. [przypis redakcyjny]
balsamiczny — o zapachu żywicy. [przypis edytorski]
balsamiczny — o zapachu żywicy, wonny. [przypis edytorski]
balsamka — bańka, naczyńko. [przypis redakcyjny]
balsam peruwiański — lek o działaniu antyseptycznym, przeciwzapalnym. [przypis edytorski]
balsam rzymski — zasady filozofii rzymskiej (stoicyzm). [przypis edytorski]
balsiai — garsiai. [przypis edytorski]
balsimas — balzamas. [przypis edytorski]
Balsorano — miejscowość i gmina we włoskim w regionie Abruzja. [przypis edytorski]
Balssa — nazwisko rodowe Balzaca, zmienione przez jego ojca, by odciąć się od stanu plebejskiego, kiedy dostał pracę urzędnika. [przypis edytorski]
Baltazara runy — złowróżbne: «Mane, Tekel, Fares» z Pisma św.; runy: prastare, tajemnicze pismo. [przypis redakcyjny]
Baltazar Gracian (1601–1658) — pisarz hiszpański, jezuita, satyryk, w szkole pisarskiej i w stylu następca satyryka Quovedo, którego satyryczność doprowadza aż do pesymizmu, dzięki czemu staje się sympatyczny Schopenhauerowi. Jego dzieła główne: Criticon, Agudeza y Arte de Ingenio (rodzaj Ars rethorica), Oraculo manual (przełożone przez Schopenhauera p.t. Handorakel, zob. 1. tom Schopenhauer's handschriftlicher Nachlass, hrg. von E. Grisebach, Reclam), El héroe, El discreto i in. [przypis tłumacza]
Baltazaro raidas — „Tąją valandą pasirodė pirštai, lyg žmogaus rankos, rašančios prieš žibintuvą ant sienos karaliaus svetainėje, o karalius (Baltazaras) žiūrėjo į rašančios rankos sąnarius. (Danieliaus Pranašystė. V. 5, 25–28). [przypis redakcyjny]
Baltazar — postać z biblijnej Księgi Daniela (Dn 5, 1–31), przedstawiona jako ostatni król babiloński przed podbojem perskim; wydał ucztę, podczas której ukazała się w sali ręka pisząca na ścianie słowa: Mane, tekel, fares, co zwykło się tłumaczyć: „policzone, zważone, rozdzielone”; była to przepowiednia bliskiego upadku królestwa Baltazara, która spełniła się jeszcze tej samej nocy. [przypis edytorski]
Balteus (…) auro — Titus Calpurnius Siculus, Eclogae 7, 47. [przypis tłumacza]
baltgudžiai — dab.: baltarusiai. [przypis edytorski]
Baltjūrė — Baltijos jūra. [przypis edytorski]
Baltosios marios — turima omenyje Baltijos jūra. [przypis edytorski]
baltycka woda — Bałtyk, Morze Bałtyckie. [przypis edytorski]
Balu — w oryg.: Baloo. [przypis edytorski]
balvonas — stabas, dievaitis. [przypis edytorski]
balwierka — żeńska forma od: balwierz; daw. osoba pełniąca funkcje fryzjera, kosmetyczki i pielęgniarza zarazem, zajmująca się goleniem zarostu, strzyżeniem włosów, przygotowywaniem kąpieli itp., a także wykonująca pospolite zabiegi, takie jak wyrywanie zębów czy upuszczanie krwi. [przypis edytorski]
balwierz — a. cyrulik, daw. osoba pełniąca funkcje fryzjera, kosmetyczki i pielęgniarza zarazem, zajmująca się goleniem zarostu, strzyżeniem włosów, przygotowywaniem kąpieli itp., a także wykonująca pospolite zabiegi, takie jak wyrywanie zębów czy upuszczanie krwi. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — cyrulik, fryzjer. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer a. cyrulik. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer i/lub felczer. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer; Midasowy balwierz (mit. gr.) — król Midas został ukarany przez bogów oślimi uszami, o czym wiedział tylko jego fryzjer. Ten, zmęczony ukrywaniem tajemnicy, wykopał dołek w piasku i do niego wyszeptał sekret, a następnie zasypał. W tym miejscu wyrosła trzcina, a z jej szumem na wietrze tajemnica króla Midasa rozniosła się po świecie. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer wykonujący również zabiegi kosmetyczne i felczerskie. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
balwierz (daw.) — fryzjer wykonujący również zabiegi medyczne. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — fryzjer wykonujący również zabiegi medyczne. [przypis edytorski]
balwierz (daw.) — osoba pełniąca funkcje fryzjera, kosmetyczki i pielęgniarza zarazem, zajmująca się goleniem zarostu, strzyżeniem włosów, przygotowywaniem kąpieli itp., jak również wykonująca pospolite zabiegi medyczne, takie jak wyrywanie zębów czy upuszczanie krwi; także: cyrulik. [przypis edytorski]
balwierz — fryzjer; dawniej do jego obowiązków należało także wykonywanie prostych zabiegów medycznych. [przypis edytorski]
balwierz — fryzjer, golibroda. [przypis edytorski]
balwierz — fryzjer i golibroda, niekiedy też namiastka aptekarza lub lekarza (cyrulik, felczer). [przypis edytorski]
balwierz — (inaczej cyrulik) zajmował się między innymi goleniem, rwaniem zębów, czyszczeniem uszu i puszczaniem krwi. [przypis edytorski]
balwierz — tu: cyrulik, czyli fryzjer wykonujący również proste zabiegu medyczne. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1199–1850) — francuski powieściopisarz zwany ojcem powieści realistycznej; zasłynął cyklem ponad stu trzydziestu utworów pisanych w latach 1829–1847 — Komedią Ludzką — prezentujących krytyczny obraz społeczeństwa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski powieściopisarz. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski powieściopisarz zwany ojcem powieści realistycznej; zasłynął cyklem powieściowym Komedia Ludzka, pokazującym życie społeczne, polityczne i obyczajowe we Francji od czasów rewolucji francuskiej do rządów Ludwika Filipa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski powieściopisarz zwany ojcem powieści realistycznej; zasłynął cyklem pt. Komedia ludzka, obejmującym ponad sto trzydzieści utworów, pokazującym życie społeczne, polityczne i obyczajowe we Francji od czasów rewolucji francuskiej do rządów Ludwika Filipa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski prozaik okresu romantyzmu, nazywany „mistrzem realizmu”. Autor cyklu powieściowego Komedia ludzka (m.in. Ojciec Goriot, Stracone złudzenia), pokazującego życie społeczne, polityczne i obyczajowe we Francji od czasów rewolucji francuskiej do rządów Ludwika Filipa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski prozaik okresu romantyzmu, nazywany „mistrzem realizmu”. Autor cyklu powieściowego Komedia ludzka (m.in. Ojciec Goriot, Stracone złudzenia), pokazującego życie społeczne, polityczne i obyczajowe we Francji od czasów rewolucji francuskiej do rządów Ludwika Filipa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski prozaik okresu romantyzmu, nazywany „mistrzem realizmu”, autor monumentalnego cyklu powieściowego pt. Komedia ludzka. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — francuski prozaik okresu romantyzmu, nazywany „mistrzem realizmu”, autor monumentalnego cyklu powieściowego pt. Komedia ludzka (obejmującego m.in. powieści: Ojciec Goriot, Stracone złudzenia, Kobieta trzydziestoletnia), pokazującego życie społeczne, polityczne i obyczajowe we Francji od czasów rewolucji francuskiej do rządów Ludwika Filipa. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — powieściopisarz francuski, jeden z najważniejszych twórców współczesnej powieści europejskiej. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1799–1850) — powieściopisarz francuski. [przypis edytorski]
Balzac, Honoré de (1879–1850) — prozaik francuski, czołowy realista, autor cyklu powieści Komedia ludzka. [przypis edytorski]
Balzac, Jean-Louis Guez de (1597–1654) — francuski pisarz, autor listów, które wywarły duży wpływ na kształtowanie się nowożytnej prozy francuskiej. [przypis edytorski]
Balzac wciągnął (…) w obręb „Komedii Ludzkiej” — Czyniąc to, Balzac zmieniał wstecz nazwiska działających osób, dając im odpowiednie nazwiska bohaterów Komedii Ludzkiej. [przypis tłumacza]
balzakowski — taki jak u Balzaka; Honoré de Balzac (1799–1850): francuski prozaik okresu romantyzmu, nazywany „mistrzem realizmu”, autor monumentalnego cyklu powieściowego pt. Komedia ludzka. [przypis edytorski]
balzaminka, dziś raczej: balsaminka — niewielkie naczynie liturgiczne, w którym trzyma się kadzidełka albo pachnące zioła. [przypis edytorski]
Bambara — grupa etniczna w Afryce Zachodniej, gł. w płd.-wsch. Mali. [przypis edytorski]
Bamberg — miasto w Niemczech, w Bawarii, nad rzeką Regnitz, niedaleko jej ujścia do Renu. [przypis edytorski]
bambino mio (wł.) — dziecko moje. [przypis edytorski]
bambizas — reformatų kunigas. [przypis edytorski]
bambola — z włoskiego: lalka, kukła do zabawy. [przypis autorski]
bańdzioch — brzuch. [przypis autorski]
bańdzioch (pot.) — brzuch. [przypis edytorski]
bańkę — na pijatykę. [przypis redakcyjny]
bańtka — Rodzaj ryby. [przypis autorski]
banan — tu: bananowiec. [przypis edytorski]
banburski — pochodzący z Banbury, miasta położonego ok. 100 km na północny zachód od Londynu. [przypis edytorski]
