Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6255 przypisów.
ma solenne (wł.) — ale uroczyście, solennie. [przypis edytorski]
masoneria — wolnomularstwo; międzynarodowy ruch, którego celem jest doskonalenie duchowe jednostki oraz dążenie do jedności ludzi różnych religii, narodowości i poglądów. [przypis edytorski]
masoneria (z fr.) — wolnomularstwo, hermetyczne stowarzyszenie międzynarodowe powstałe w XVIII wieku o hierarchicznej strukturze wewnętrznej, którego przedmiotem zainteresowania było pielęgnowanie zasad moralnych i idei Oświecenia. [przypis edytorski]
masonia (daw.) — masoneria. [przypis edytorski]
Masonius — prawdopodobnie chodzi o Muzoniusza Rufusa (Gaius Musonius Rufus), rzymskiego filozofa neostoickiego (ur. ok. 30 r. n.e.), pozostającego pod wpływem filozofii cynickiej i skupionego mocno na praktyce. Uważał filozofię za użyteczną, o ile potrafi przejawić się w praktyce. [przypis edytorski]
Maspero, Gaston (1846–1916) — francuski egiptolog i archeolog; od 1880 dyrektor francuskiej misji archeologicznej w Egipcie; autor m.in. dzieła Histoire ancienne des peuples de l’Orient classique (t. 1–3, 1895–1897). [przypis edytorski]
masque de fer (fr.) — żelazna maska; tu: tytuł wielokrotnie adaptowanej (jako opera, film itp.) powieści Aleksandra Dumasa Człowiek w żelaznej masce. [przypis edytorski]
Massai powstali przeciw Niemcom — mowa o antyniemieckim powstaniu miejscowej ludności, zarówno arabskiej, jak i różnych szczepów Suahili, pod wodzą Busziriego Ibn Salima, spowodowanym przejęciem wybrzeża Tanganiki przez Niemiecką Spółkę Wschodnioafrykańską. [przypis edytorski]
Massaranduba — miasto i gmina w stanie Santa Catarina w Brazylii. [przypis edytorski]
Massary, Fritzi, właśc. Masarik, Friederike (1882–1968) — wybitna sopranistka występująca w operetkach Berlina i Wiednia; aktorka. W 1933 r. wraz z mężem Maxem Pallenbergiem wyemigrowała z Niemiec. [przypis edytorski]
Massawa — port morski w Erytrei, nad M. Czerwonym; w czasie podróży Sienkiewicza stolica kolonii włoskiej w Afryce. [przypis edytorski]
massa — zniekształcony angielski wyraz master: pan; forma używana w afroamerykańskiej odmianie języka angielskiego w epoce niewolnictwa. [przypis edytorski]
Massena, André (1758–1817) — książę Rivoli, książę Essling, marszałek cesarstwa francuskiego, uczestnik wojen napoleońskich, walczył m.in w bitwie pod Arcole. [przypis edytorski]
Massinger, Philip (1584–1640) — angielski dramaturg. [przypis edytorski]
Massis, Henri (1886–1970) — konserwatywny dziennikarz, krytyk i historyk literatury; działacz nacjonalistycznej Action Français, autor manifestu broniącego interwencji faszystowskich Włoch w Abisynii (1935); w 1938 odwiedził Portugalię i wyraził poparcie dla portugalskiego dyktatora Salazara, w 1941 został członkiem Rady Narodowej w kolaboracyjnym rządzie Vichy. [przypis edytorski]
Massol — patrz: Ostatnie wcielenie Vautrina. [przypis edytorski]
Massyckie wina — massyk to rodzaj słodkiego wina. [przypis edytorski]
Massyka — góra w Kampanii (dziś: Monte Massico). [przypis edytorski]
massyk — rodzaj słodkiego wina. [przypis edytorski]
Massylowie — lud we wsch. Numidii, w sąsiedztwie Kartaginy. [przypis edytorski]
massylscy jeźdźcy — jeźdźcy numidyjscy (od nazwy Massylów, jednego z dwóch gł. szczepów zamieszkujących Numidię); a. ogólnie: afrykańscy. [przypis edytorski]
master-sierżant (ang. master-sergeant) — stopień podoficerski w armii amerykańskiej. [przypis edytorski]
mastodont amerykański — wymarły ssak z rodziny słoniowatych. [przypis edytorski]
mastodont — mamut. [przypis edytorski]
mastodont (paleont.) — daw. ogólne określenie któregoś wymarłych gatunków ssaków należących do trąbowców, ale niebędących właściwymi słoniami. [przypis edytorski]
mastyks — aromatyczna żywica z drzewa Pistacia lentiscus o właściwościach bakteriobójczych, stosowana też w cukiernictwie i jako kadzidło. [przypis edytorski]
mastyksowy krzew — pistacja kleista (lentyszek), gatunek drzewa wydzielający pachnącą żywicę zwaną mastyksem, używaną jako środek higieny i w lecznictwie; występuje w basenie M. Śródziemnego i w Azji Zach. [przypis edytorski]
masz — bezosobowa forma czasownika. [przypis edytorski]
masz być łaskaw na (starop.) — tu w znaczeniu: podobno jesteś łaskawy dla. [przypis edytorski]
Masz, diable, makagigę — powiedzonko o tym samym znaczeniu, co bardziej popularne Masz, babo, placek; wyraża zaskoczenie nagłym kłopotem, niespodziewanym w sytuacji pozornie komfortowej; makagigi a. makagiga — ciasteczko z cukru, miodu, maku i orzechów; tu w znaczeniu przen.: deser; to, co najlepsze. [przypis edytorski]
maszenik — łobuz, łajdak. [przypis edytorski]
Masz, idź, ubierz się w mięso! — Szekspir, Romeo i Julia, akt V, scena 2 (Romeo do Aptekarza, który sprzedał mu truciznę). [przypis edytorski]
maszka — dziś popr.: maska. [przypis edytorski]
Maszka — maska; dawniej: maszkaron. [przypis edytorski]
maszkara (daw.) — maska. [przypis edytorski]
maszkara (starop.) — maska. [przypis edytorski]
maszkara — straszydło, potwór. [przypis edytorski]
maszkara — [tu:] maska. [przypis edytorski]
maszki — maski; dawn. maszkaron. [przypis edytorski]
maszli — czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — czasownik masz z partykułą pytajną li: czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: czy masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li w funkcji wzmacniającej i pytającej; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]
maszli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli masz. [przypis edytorski]
maszli — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -li; znaczenie: czy masz; czyż masz. [przypis edytorski]
maszora — dziś popr.: masora (hebr.: tradycja), zbiór uwag, komentarzy, danych statystycznych i reguł, których celem jest zachowanie i przekazanie tekstu biblijnego w niezmienionym kształcie, wypracowany przez żydowskich uczonych, spisany między VI a X w. n.e.; ujednolicony tekst ustalony przez tych uczonych (masoretów), zwany tekstem masoreckim, został powszechnie przyjęty w judaizmie za obowiązującą wersję tekstu Biblii. [przypis edytorski]
masz racją (daw.) — dziś: masz rację. [przypis edytorski]
masz recht!… (z niem.) — masz rację. [przypis edytorski]
masztalerski (z czes.) — zajmujący się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — stajenny, zajmujący się końmi w dworskich stajniach. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — starszy stajenny mający w dworskich stajniach nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz (daw.) — starszy stajenny nadzorujący konie w stajniach dworskich. [przypis edytorski]
masztalerz — dozorca stajni i koni. [przypis edytorski]
masztalerz — mający nadzór nad końmi, stajenny. [przypis edytorski]
masztalerzów — dziś popr. forma D. lm: masztalerzy. [przypis edytorski]
masztalerz — osoba pracująca w stadninie, opiekująca się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — osoba zajmująca się końmi, starszy stajenny. [przypis edytorski]
masztalerz — służący nadzorujący stajennych i konie. [przypis edytorski]
masztalerz — stajenny. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny mający w dworskich stajniach nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny; osoba zajmująca się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny sprawujący nadzór nad służbą i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — starszy stajenny, sprawujący w dworskich stajniach nadzór nad pracownikami i końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — tu: człowiek opiekujący się końmi. [przypis edytorski]
masztalerz — urzędnik odpowiedzialny za konie we dworze. [przypis edytorski]
masztalerz (z czes.) — starszy stajenny; osoba zajmująca się końmi. [przypis edytorski]
masztarnia — stajnia lub pomieszczenie na sprzęt stajennego. [przypis edytorski]
maszt łaciński — maszt z żaglem rozpiętym na długiej, ukośnej rejce. [przypis edytorski]
maszty — dziś popr. forma N. lm: masztami. [przypis edytorski]
Masz… — w innym wydaniu: „Na, świnio!”. [przypis edytorski]
masz wolą (daw.) — masz wolę; chcesz. [przypis edytorski]
masz wszytkiego nagrodzić (daw.) — możesz wszystko wynagrodzić. [przypis edytorski]
maszyna Singera — daw. maszyna do szycia poruszana pedałem. [przypis edytorski]
maszyna — tu: ładunek wybuchowy, bomba. [przypis edytorski]
maszynista wojskowy — w oryginale μηχανοποιόν, konstruktor machin, szczególnie machin wojennych, używanych np. podczas obrony miast, dlatego Sokrates mówi, że ocala on całe miasta. [przypis edytorski]
maszyny (…) na dowód tutaj załączam — w tym miejscu tekst odwołuje się do szkicu zamieszczonego w źródle. [przypis edytorski]
maszże (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; inaczej: czy masz, czyż masz. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą -że nadającą znaczenie pytania retorycznego; inaczej: czy masz, czyż masz. [przypis edytorski]
maszże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy masz. [przypis edytorski]
matać (daw.) — motać. [przypis edytorski]
matactwo (daw.) — oszustwo, nieuczciwe postępowanie. [przypis edytorski]
matactwo — oszustwo. [przypis edytorski]
matacz — oszust, krętacz; czyniący matactwa. [przypis edytorski]
matador (daw.) — przen. osoba wyższego stanu, mająca wysoką pozycję a. zajmująca ważne stanowisko; znakomitość. [przypis edytorski]
matador (daw.) — przen. osoba wyższego stanu, mająca wysoką pozycję a. zajmująca ważne stanowisko; znakomitość. [przypis edytorski]
matador (daw., przen.) — osoba zajmująca ważne stanowisko, osobistość. [przypis edytorski]
matador — główny uczestnik corridy, zadający bykowi śmiertelny cios szpadą; tu żart.: ważna osoba. [przypis edytorski]
matador — osoba zajmująca ważne stanowisko, osobistość. [przypis edytorski]
mata (gw.) — macie. [przypis edytorski]
Mata Hari, właśc. Margaretha Geertruida (1876–1917) — słynna hol. tancerka egzotyczna, w 1917 oskarżona i rozstrzelana we Francji za szpiegostwo na rzecz Niemiec podczas I wojny światowej. [przypis edytorski]
ma taką postać, jakby do nieba miała się wnet dostać — zniekształcony cytat z Marii Antoniego Malczewskiego, romantycznej powieści poetyckiej o dziejach nieszczęśliwej miłości; zacytowane słowa stosują się w utworze do głównej, tytułowej bohaterki, która ostatecznie istotnie umiera. [przypis edytorski]
matanza (hiszp.) — rzeź. [przypis edytorski]
Matatiasz Hasmoneusz (zm. 166 p.n.e.) — kapłan żydowski, inicjator wybuchu powstania Machabeuszy. [przypis edytorski]
[Matatiasz] mając sześć synów, na testamencie im umierając rozkazał, aby żaden na łóżku swoim nie umierał, ale mężnie o lud swój i o zakon Boży, i wiarę wojując, i ojczyzny broniąc, umierał — zob. 1 Mch 2. [przypis edytorski]
Matatron a. Metatron — serafin występujący w tradycji judaistycznej i nie tylko, król aniołów, ulubieniec Boga. [przypis edytorski]
[Matatyasz] mając sześć synów — Matatiasz miał tylko pięciu synów (1 Mch 2, 2). [przypis edytorski]
matczyn — matczyny, należący do matki. [przypis edytorski]
matecznik — legowiska dzikich zwierząt bądź trudno dostępne miejsce w puszczy. [przypis edytorski]
