Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | dziecięcy | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 7210 przypisów.

betleemski — dziś popr. pisownia: betlejemski. [przypis edytorski]

Betlejem — miasto w Palestynie, miejsce narodzin Jezusa Chrystusa. [przypis edytorski]

Betlen Gabor (1580-1629) — krótkotrwały król Węgier (1621–1622), przeciwnik Habsburgów i przywódca powstania przeciw nim. [przypis edytorski]

Betleptenfon — Βεθλεπτηνφών (N), Βεθλεπτηνφῶν (D); Graetz: Betleem (III, 507, uw. 2). [przypis tłumacza]

betonowe kazamaty Verdun — kompleks fortyfikacji we Francji, które bezskutecznie usiłowali zdobyć Niemcy w roku 1916. [przypis edytorski]

Betrugslager (niem.) — Betrug oznacza po niemiecku oszustwo. [przypis edytorski]

Betsacharia — dzisiejsze Bet Zakarieh. [przypis tłumacza]

betsedejską sadzawka — według Ewangelii sadzawka w Jerozolimie, której woda, poruszana przez anioła, posiadała moc uzdrawiania chorych. [przypis redakcyjny]

Betsuron — Joz 15, 58: Betsur בֵּֽית־ צ֖וּר, co odpowiada polskiej nazwie Skałka; dzisiejsze Bêt Sûr; ruiny na wzgórzu. [przypis tłumacza]

BettynaBettyna Arnim, z domu Brentano, kochanka młodych lat Goethego, jedna z najpoetyczniej usposobionych autorek w nowszej literaturze niemieckiej. [przypis tłumacza]

Betulia — miasto biblijne w Izraelu. [przypis edytorski]

Betulia — miasto pojawiające się w biblijnej Księdze Judyty, jednak przekazy historyczne ani wykopaliska archeologiczne, jak dotąd, nie potwierdzają istnienia takiego miasta. [przypis edytorski]

bety (lm, pot.) — pościel; dziś zwykle: wymięta i brudna. [przypis edytorski]

bety (lm, pot.) — pościel; dziś zwykle: wymięta i brudna. [przypis edytorski]

bety (pot.) — pościel, zwłaszcza wymięta i brudna. [przypis edytorski]

Betys — rzeka Guadalkwiwir w Hiszpanii. [przypis redakcyjny]

Beugnot, Jacques Claude (1761–1835) — polityk francuski. [przypis edytorski]

Beugnot, Syrieys de MayrinhacJacques Claude Beugnot (1761–1835): polityk francuski, umiarkowany rojalista, w 1814 członek rządu tymczasowego, w 1815 z powodu braku poparcia ultrarojalistów otrzymał honorową funkcję ministra stanu bez teki, od 1816 jako poseł, bronił wolności prasy, w 1820 wycofał się z życia publicznego; Jean Jacques Félix Syrieys de Mayrinhac (1777–1831): polityk francuski, skrajny monarchista, w l. 1824–1828 radca stanu i dyrektor generalny ds. rolnictwa. [przypis edytorski]

Bevin, Ernest (1881–1951) — brytyjski polityk, działacz związków zawodowych, członek Partii Pracy. [przypis edytorski]

Bewadzan — Bewazzano, rodak i przyjaciel kard. Bembo, poeta łaciński i włoski. [przypis redakcyjny]

be, we, cze i że — nazwy rosyjskich liter б, в, ч i ж, zapisujących głoski b, w, cz i ż. [przypis edytorski]

Bewegung, Arbeit (niem.) — ruch, praca. [przypis edytorski]

Bewegung! Bewegung! (niem.) — ruchy! ruchy! [przypis edytorski]

Bewick, Thomas (1753–1828) — angielski ilustrator, drzeworytnik i ornitolog. [przypis edytorski]

Bewusstsein, Selbslbewutsstsein (niem.) — świadomość, samoświadomość. [przypis edytorski]

Bezata — Βεζαθὰ (N), Βεζεθὰ (D). [przypis tłumacza]

bez atu — w kartach: gra bez koloru atutowego, tj. takiego, który jest w stanie przebić inne karty o kolorach nieatutowych. [przypis edytorski]

bezbożnej pamięci miesiącem lutym 1846 roku — w drugiej połowie lutego i w marcu 1846 roku miała miejsce rabacja galicyjska, antyszlacheckie i antypańszczyźniane wystąpienia chłopskie na terenach zachodniej Galicji; podczas rabacji zniszczono kilkaset dworów, a z rąk chłopskich zginęło ok. tysiąca osób: ziemian, urzędników dworskich i rządowych, a także księży. [przypis edytorski]

bez braku (daw.) — bez wyboru (brak: wybór). [przypis redakcyjny]

bez braku — tu: bez kłopotu. [przypis edytorski]

bezbrodna — której nie można przejść w bród. [przypis edytorski]

bezbrodna — niemająca brodu; niezgłębiona, bezdenna. [przypis edytorski]

bezbrodni — bez bród, młokosy. [przypis redakcyjny]

bezbrodny — taki, któremu nie rośnie broda, bardzo młody. [przypis edytorski]

bezbronny żółw — jest to odniesienie do opowieści pochodzącej z „Kong Yu zhuan” (jap. „Kō Yu den”, „Przekaz o Kong Yu”) z Kroniki dynastii Jin (chiń. Jinshu, jap. Shinjo), chińskiej kroniki historycznej z ok. 664 r. Tytułowy Kong Yu spacerując nad brzegiem rzeki zobaczył żółwia w pułapce, który miał zostać sprzedany, odkupił go i wypuścił z powrotem do rzeki. Żółw, odpływając, czterokrotnie zwrócił głowę w lewą stronę. Kiedy w późniejszym czasie Kon Yu został mianowany namiestnikiem prowincji Yufou (jap. Yofu), odlano mu pieczęć z widniejącą nań głową żółwia, która była odwrócona w lewą stronę. Czterokrotnie próbowano odlać na nowo pieczęć, ale za każdym razem było tak samo. [przypis tłumacza]

bez cały ty wsioski roboty (gw.) — bez całej tej wiejskiej roboty. [przypis edytorski]

bezcelnych — dziś popr.: bezcelowych. [przypis edytorski]

bez chluby — nie chwaląc się tym. [przypis redakcyjny]

bez chyby (daw.) — na pewno. [przypis edytorski]

bez chyby (daw.) — niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]

bez chyby — dziś popr.: niechybnie. [przypis edytorski]

bez chyby i odwłoki (daw.) — bezbłędnie i bezzwłocznie. [przypis edytorski]

bez chyby (starop.) — niechybnie; na pewno. [przypis edytorski]

Bez cienia (…) śmieli przeczyć — Giosue Carducci: L’opera di Dante (p. 31. Bologna MDCCCLXXXVIII). [przypis autorski]

bez co (gw.) — dlaczego. [przypis edytorski]

bez co (gw.) — przez co; z jakiego powodu. [przypis edytorski]

bez coś tak zrobiła (gw.) — przez co (dlaczego) tak zrobiłaś. [przypis edytorski]

Bezczelni (Les Effrontes) — komedia Émile Augiera wystawiona w 1861, satyra na sfery finansowe i dziennikarskie. [przypis edytorski]

Bezczelni — sztuka Émile'a Augiera z 1861 r. [przypis edytorski]

bezcześć (daw.) — brak czci, niesława, hańba. [przypis edytorski]

bezcześnik — osoba niemająca czci a. bezczeszcząca coś. [przypis edytorski]

bezczesny (daw.) — pojawiający się w niewłaściwym czasie. [przypis edytorski]

bezczestny — hańbiący, odbierający cześć, godzący w honor. [przypis edytorski]

bezczestny — pozbawiony czci, niehonorowy. [przypis edytorski]

bezczestny — pozbawiony czci. [przypis edytorski]

Bez daty [wrzesień, 1663] — jestto jedyny list niniejszego zbioru, nie opatrzony żadną datą. Z treści jego wynika, że przypada on na czasy konfederacyi i buntów wojska z r. 1663. Ostatni ustęp listu pozwala datę jeszcze dokładniej określić. Mowa tam o przybyciu posła brandenburskiego, Hoverbecka, i o przywiezionym przezeń darze elektora Fryderyka Wilhelma, w postaci karety i kilku par koni. Otóż z relacyi Hoverb., wyd. w zbiorze „Urk. und Act. etc.” dowiadujemy się, że właśnie w połowie września Hov. dar ten doręczył po audiencyi królowej (T. IX, str. 426, w liście z 14 września roku 1663 pisze H.: „P. S. Die Kalesche und die Pferde habe ich der Koenigin im hiesigen Lustgarten, wohin Sie mich und den paepstlichen Nuntius beschieden, uebergeben. Sie setzte sich sofort hinein und ruehmte, dass sie sehr sanft gienge. Auch die Pferde gefielen ihr sehr wohl und gab sie zu verstehen, dass sie den Koenig darum angehen werde”). Jak widać z listu J. Kazimierza, udała się królowa w istocie do męża z prośbą o udział w tym darze. Jeżeli doręczenie daru nastąpiło w połowie września, a królowa zaraz do męża napisała, to król mógł także jeszcze w ciągu września odpowiedzieć. Że niniejszy list wyprawiony został niezawodnie wkrótce po liście nr. 1, pisanym z Husiatyna d. 4 września, to widać z ustępu przedostatniego w PS.: Je vous l’ay envoyé de Usiatyn etc.. [przypis redakcyjny]

Bezdeka — „bez deka” (od: deko, tj. przykrywka, wieczko a. deko, tj. dekagram); taki, któremu czegoś brakuje. [przypis edytorski]

bezdeń (daw.) — przepaść, otchłań bez dna. [przypis edytorski]

bezdeń — otchłań, przepaść. [przypis edytorski]

bezdeń — przepaść (bez dna). [przypis edytorski]

bezdeń — przepaść, otchłań bez dna. [przypis edytorski]

bezdeń — przepaść, otchłań. [przypis edytorski]

bezdeń — tu: bezdenna otchłań. [przypis edytorski]

bezdenia — przepaść; otchłań bez dna. [przypis edytorski]

BEZ DNA/ BEZ DNA — w oryginale dwa ostatnie wersy zostały zapisane prostopadle pod wersem: „WIECZNOŚCI CHCĘ”. [przypis edytorski]

bezdno (neol.) — otchłań. [przypis edytorski]

Bez dogmatu — obyczajowa powieść psychologiczna Henryka Sienkiewicza z 1891, której bohaterem i narratorem jest Leon Płoszowski, zamożny szlachcic, światowiec i dekadent. [przypis edytorski]

Bez dogmatu — obyczajowa powieść psychologiczna Henryka Sienkiewicza z 1891 r., której bohaterem i narratorem jest Leon Płoszowski, zamożny szlachcic, światowiec i dekadent. [przypis edytorski]

Bez Dogmatu — powieść Henryka Sienkiewicza z 1891 r., jedną z bohaterek jest poczciwa i pobożna Aniela, zakochanej w zamożnym szlachcicu, światowcu i dekadencie. [przypis edytorski]

Bez dogmatu — powieść Henryka Sienkiewicza z 1891 r. [przypis edytorski]

Bezdomność jest wrzodem na ciele państwa sowieckiego… — por. W. N. Kokovtzoff, Le bolchévisme à l'oueuvre, Paris, Giard, 1931, s. 166. [przypis autorski]

bezdomnych zarejestrowanych dzieci było w r. 1923 8 milionów — W. N. Kokovtzoff, op. cit., s. 168. [przypis autorski]

bezdrożów (daw. forma) — dziś: bezdroży. [przypis edytorski]

bez duchu — dziś popr. forma D. lp: bez ducha. [przypis edytorski]

bezdźwięki (neol.) — niewydający dźwięku. [przypis edytorski]

bezdzietne dzieci Nocy — bóstwa podziemne, piekielne moce, uosobienia śmierci, są zawsze bezdzietne. [przypis redakcyjny]

beze a. bez (tu gw.) — przez. [przypis edytorski]

bezeceństwo (daw.) — haniebne postępowanie, czyn budzący odrazę. [przypis edytorski]

bezeceństwo — ohyda, postępowanie budzące odrazę, bezwstyd. [przypis edytorski]

bezecny — nikczemny, podły. [przypis edytorski]

bezecny (starop.) — nic niewarty. [przypis edytorski]

bezedna — otchłanie, bezdenne przepaści. [przypis edytorski]

bezedna — otchłanie (bezdenne). [przypis edytorski]

beze krztu (starop. forma) — bez chrztu. [przypis edytorski]

beze mnie (gw.) — przeze mnie. [przypis edytorski]

beze mnie — przeze mnie. [przypis redakcyjny]