Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | czeski | dopełniacz | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 8840 przypisów.
murłyka — obelga pochodząca od słowa murłykać, czyli mruczeć. [przypis edytorski]
Murmalt — Murmellius, humanista z końca XV w. [przypis tłumacza]
murmėti — neaiškiai kalbėti, bambėti. [przypis edytorski]
mur medyjski — opisany w ks. II, 4; zbudowany w VI w. p.n.e. przez babilońskiego króla Nabuchodonozora II jako obrona przed Medami, rozciągający się między Eufratem a Tygrysem, w miejscu największego zbliżenia tych rzek. [przypis edytorski]
murmulas — marmuras. [przypis edytorski]
murmurabant (łac.) — szemrali. [przypis redakcyjny]
murmurantom — neologizm od łac. murmuro, murmurare: mruczeć. [przypis edytorski]
murmur — szemranie. [przypis redakcyjny]
murog (białorus.) — siano najlepszego gatunku, pochodzące z suchych łąk położonych między polami uprawnymi. [przypis edytorski]
murog — siano bardzo dobrego gatunku, pochodzące z łąk położonych pomiędzy gruntami uprawnymi. [przypis edytorski]
murog — siano najlepszej jakości. [przypis edytorski]
Muromiec, Ilja — jeden z legendarnych ruskich bohaterów, znany z wielu ruskich bylin (ludowych poematów). [przypis edytorski]
Muromiec, Ilja — jeden z legendarnych ruskich bohaterów, znany z wielu ruskich bylin (ludowych poematów). [przypis edytorski]
murować będą — zamurowanie świątyni, w której schronił się Pauzaniasz (nie Pauzoniasz!), dawny zwycięzca spod Platei, oskarżony przez eforów spartańskich o zdradzieckie knowania z Persami (r. 470 prz. Chr.). [przypis redakcyjny]
Murowaniec — obecnie schronisko turytyczne w w Tatrach Wysokich, położone na Hali Gąsienicowej. [przypis edytorski]
Murray, John (1808–1892) — historyczny wydawca pierwszych przewodników turystycznych. [przypis edytorski]
Murray — tu: jeden z przewodników turystycznych wydawanych w Londynie przez Johna Murraya od 1836 r. [przypis edytorski]
Mur siedmiorakim otoczył go pasem — Komentatorowie Dantego różnie to miejsce wykładają: jedni pod figurą obronnego zamku otoczonego siedmiu murami rozumieją opokę filozofii, którą żadne szturmy głupstw ludzkich wstrząsnąć nie mogą; drudzy siedem cnót kardynalnych, jakich bez światła wiary można dostąpić, jako to: sprawiedliwość, siła woli umiarkowanie, roztropność, pojętność duchowa, mądrość i nauka. Albo też siedem bram jest godłem siedmiu sztuk wyzwolonych, a strumień piękny to symbol wymowy. [przypis redakcyjny]
murszeć — próchnieć, psuć się, sypać się; murszy — dziś popr. forma: murszeje. [przypis edytorski]
mury — daw. forma N.lm; dziś: murami. [przypis edytorski]
mury — dziś popr. forma N. lm: murami. [przypis edytorski]
mury — dziś popr. forma N. lm: murami. [przypis redakcyjny]
Mury Jerycha — powieść Tadeusza Brezy, pisana podczas II wojny światowej, przedstawiająca w krzywym zwierciadle II Rzeczpospolitą. [przypis edytorski]
mury, które niegdyś łączyły Pireus z naszym miastem — Pireus, port morski oddalony 8 km od Aten został połączony w l. 461–457 p.n.e. z miastem tzw. Długimi Murami przez Peryklesa, który kontynuował fortyfikację rozpoczętą przez Temistoklesa; po wojnie peloponeskiej w r. 404 p.n.e. Spartanie spalili Pireus i zburzyli mury. [przypis edytorski]
mury Pireja i Munichii — w Pireusie znajdowały się główne porty Aten, m.in. jeden z dwu portów wojennych, którego broniła twierdza na pobliskim wzgórzu Munichia. Silnie ufortyfikowany Pireus połączono z Atenami Długimi Murami, zapewniającymi bezpieczne połączenie pomiędzy oboma miastami, odległymi o ok. 6 km. [przypis edytorski]
mury (starop. forma) — dziś N.lm: (pod) murami. [przypis edytorski]
mury z dębowego lasu — chodzi o dębową palisadę. [przypis edytorski]
murza a. mirza — wódz, książę tatarski. [przypis edytorski]
murza — książę. [przypis redakcyjny]
murza — murza [wym. mur-za] a. mirza [wym. mir-za], książę tatarski. [przypis edytorski]
Mur za Sichłem — obecna nazwa wioski: Murzasichle. [przypis edytorski]
Murzasichle — wieś podhalańska w Polsce, w województwie małopolskim, powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin, położona bezpośrednio u podnóża Tatr, na skraju Tatrzańskiego Parku Narodowego. [przypis edytorski]
Murza Sichle — wioska pod Tatrami. [przypis autorski]
murza — wódz, książę tatarski. [przypis redakcyjny]
murza [wym. mur-za] a. mirza [wym. mir-za] — książę tatarski. [przypis redakcyjny]
murza (wym. mur-za) — książę tatarski. [przypis edytorski]
murza (z pers.) — wódz, książę tatarski. [przypis edytorski]
murz (gwar.) — grzybek pasożytniczy niszczący zboże. [przypis redakcyjny]
Murzynami — w oryginale niem. Mohren. [przypis edytorski]
Murzyn duszący Desdemonę — Otello, tytułowy bohater sztuki Shakepeare'a. [przypis edytorski]
Murzynka — tu w oryginale Moor, czyli Mauryjka (muzułmańska kobieta z Afryki Płn. lub Płw. Iberyjskiego), zapewne czarnoskóra służąca; w odpowiedzi Lancelot wykorzystuje grę słów, podobieństwo brzemienia do słowa more (więcej): It is much that the Moor should be more than reason itd. [przypis edytorski]
Murzynowie — Nubowie, mieszkańcy Nubii (Abisynii). [przypis redakcyjny]
Murzynowie — [tu:] Maurowie. [przypis redakcyjny]
Murzyn — tu: drewniana figura, bardzo popularna w XIX w. wśród wyższych kręgów; użyta nazwa jest zgodna z obyczajami epoki i nie kryje żadnych pejoratywnych znaczeń. [przypis edytorski]
Murzyn — [tu:] książę mediolański Ludwik Sforca z przydomkiem il Moro. [przypis redakcyjny]
muškietą — senovinis dagtimi uždegamas šautuvas. [przypis edytorski]
muślimin — jest to właściwie l. mn. imiesłowu słowa arab. islam i oznacza tyle co: poddający się. Stąd wyrazy perskie muśliman i miusiulman; tę ostatnią formę, przyjętą przez Turków, myśmy przekształcili na muzułmanin. [przypis redakcyjny]
muślin — lekka, półprzezroczysta tkanina jedwabna. [przypis edytorski]
muślin — lekka, przezroczysta tkanina o luźnym splocie, często jedwabna i jednobarwna, używana na firany do ozdoby okien. [przypis edytorski]
muślin — lekka, przezroczysta tkanina o luźnym splocie, często jedwabna i jednobarwna, używana niegdyś na firanki do dekoracji okien. [przypis edytorski]
muślin — lekka, przezroczysta tkanina o luźnym splocie. [przypis edytorski]
muślin — lekka, przezroczysta tkanina o luźnym splocie. [przypis edytorski]
muślin — lekka, przezroczysta tkanina. [przypis edytorski]
muślin — półjedwabna tkanina. [przypis edytorski]
muślin — przezroczysta, cienka tkanina. [przypis edytorski]
muślin — przezroczysta tkanina o lekkim splocie. [przypis edytorski]
muślin — rodzaj lekkiej, półprzezroczystej tkaniny. [przypis edytorski]
muślin — rodzaj półprzezroczystej tkaniny. [przypis edytorski]
muštinis — senovės sidabrinis ar auksinis pinigas. [przypis edytorski]
muštinis — senovinis sidabrinis ar auksinis inigas. [przypis edytorski]
muš' — trump.: muša. [przypis edytorski]
musacea (biol.) — egzemplarz drzewa należącego do tropikalnej rodziny bananowatych (Musaceae). [przypis edytorski]
musadek (starop.) — stalka do ostrzenia. [przypis redakcyjny]
musaf — modlitwa dodatkowa po porannej. [przypis tłumacza]
Musajos (mit. gr.) — legendarny mędrzec, kapłan i śpiewak, uważany za inicjatora poezji kapłańskiej w Attyce; z jego imieniem wiązano różne teksty mistyczne i wyrocznie. [przypis edytorski]
musa paidike (gr. Μοῦσα παιδική) — muza chłopięca, poezja homoerotyczna; od nazwy zbioru epigramatów Stratona z Sardes (II w. n.e.), wchodzących w skład Antologii Palatyńskiej. [przypis edytorski]
Musa, relinquamus ripas Anienis amoenas… (łac.) — przekład prozą: Muzo, opuśćmy piękne brzegi Ania. Wzywają mnie od dawna Karpaty do swych grot i rozkazują Sarmatię upiększyć Poezją (Muzą) ojczystą. [przypis edytorski]
musat (daw.) — stal do ostrzenia. [przypis redakcyjny]
musat — stal do ostrzenia. [przypis redakcyjny]
musat (z tur.) — stal do ostrzenia szabel. [przypis edytorski]
Mus — bogini konieczności (łac. Necessitas). [przypis redakcyjny]
muscas (łac.) — muchy. [przypis edytorski]
musculus constrictor vesicae (łac.) — zwieracz pęcherza. [przypis edytorski]
Muscus cyperoides politrichocarpomanidoides — łac. nazwa sugerująca gatunek mchu (łac. Muscus: mech), niewystępująca we współczesnej klasyfikacji. [przypis edytorski]
Museon Arlaten (fr.) — Muzeum Arlezyjskie (Arelackie), muzeum etnograficzne we francuskim Arles, zał. w 1896 przez F. Mistrala, gromadzące zbiory związane z miejscową kulturą prowansalską. [przypis edytorski]
muser — zasady moralne. [przypis edytorski]
„musiała duchem skoczyć naprzeciwko” — t. j. do szynku. [przypis autorski]
musiałażeś (…) zadać — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że-; znaczenie: musiałaś zadać z pewnością. [przypis edytorski]
musiałbym wtedy (…) wyrzec się pracy w moich zawodach, tzn. w literaturze, malarstwie i filozofii — wtedy miałem poza sobą tylko niewydaną powieść dwutomową pt. 622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta, a w filozofii notatki marginesowe. [przypis autorski]
musiał ci on być — konstrukcja z partykułą „ci”, pełniącą funkcję wzmacniającą. [przypis edytorski]
Musiał czekać z tym, aż ćwierć wyjdzie — chodzi o trzymiesięczny okres żałoby. [przypis edytorski]
Musiałem się, jako bóbr, jajcy odkupować — zwrot przysłowiowy, związany z anegdotą myśliwską: ścigany przez myśliwca bóbr odgryza sobie jądra, z których sporządzano cenne lekarstwa. Poeta okupił się zapewne nieprzyzwoitymi fraszkami. [przypis redakcyjny]
musiałem uwzględnić kilka wydań dzieł Schopenhauera — zob. Literatura. [przypis tłumacza]
musiałemże — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy musiałem, czyż musiałem. [przypis edytorski]
musiał mu Fryderyk II wybaczać znaczniejsze odstępstwa od etykiety dworskiej — zob. dzieła Thiébaulta, d'Argensa i Denina; Desnoiresterres słusznie spostrzega, że pobyt de la Mettriego na dworze Fryderyka II przypada na „pierwszy okres entuzjazmu”, gdy Fryderyk, dotychczas skrępowany i maltretowany, tak był oślepiony wolnością, że pragnął jej w całej pełni również dla innych, mimo że w ten sposób wystawiał na szwank swój majestat monarszy (Voltaire et Frédéric). [przypis tłumacza]
musiałoś — 2 os. lp cz.przesz. r.n., forma bardzo rzadko używana. [przypis edytorski]
Musiało się coś głęboko zepsuć w „królestwie duńskim” — nawiązanie do słów z dramatu Szekspira Hamlet (akt I, scena 4). [przypis edytorski]
musiał to (…) pozwolić (starop.) — musiał na to pozwolić. [przypis edytorski]
musiał (…) umierać — raczej: musiał umrzeć. [przypis edytorski]
Musiały pływać po wierzchu jak korki te czarownice, pławione na wodzie — nawiązanie do próby wody, której poddawano kobiety podejrzane o czary. Te, które nie tonęły, uznawano za czarownice. [przypis edytorski]
Musiano niegdyś wylać rzekę złota — te słowa wyrzekł król Gotów, ujrzawszy po raz pierwszy Kolizeum w Rzymie. [przypis autorski]
musi być — zapewne. [przypis autorski]
musić (daw.) — zmuszać. [przypis edytorski]
musić — dziś popr.: zmuszać. [przypis edytorski]
musić — konstrukcja z partykułą wzmacniającą ci, skróconą do -ć. [przypis edytorski]
musić się — silić się. [przypis edytorski]
music-hall (ang.) — teatr rewiowy; także widowisko teatralne z elementami muzyki, tańca i piosenki. [przypis edytorski]
Musieli wpadać do klasztorów i powtarzać w nich sceny z Żeromskiego — odniesienie do powieści Popioły Stefana Żeromskiego, w której zawarte są sceny walk armii polskiej walczącej u boku Napoleona w Hiszpanii. [przypis edytorski]
musiem (starop. forma) — dziś 1 os.lm: musimy. [przypis edytorski]
musiemy — dziś popr. forma 3.os.lm. cz. przysz.: musimy. [przypis edytorski]
