Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Wesprzyj!

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 10736 przypisów.

kochanek (tu daw.) — ukochany. [przypis edytorski]

kochanek — tu: ukochany. [przypis edytorski]

kochanek — użyty w daw. znaczeniu wielbiciela, zalotnika. [przypis tłumacza]

kochanie — przedmiot miłości, a zarazem miłość. [przypis redakcyjny]

kochanka (daw.) — ukochana. [przypis edytorski]

kochanka (tu daw.) — ukochana, wybranka; tu: przyszła narzeczona. [przypis edytorski]

kochanka Wertumna — Wertumnus, bożek wiejski, czczony u starożytnych pod rozmaitymi postaciami; kochanką jego była Pomona, bogini drzew i owoców. [przypis redakcyjny]

Kochankę, którą ukochał przez ciernie — To znaczy: ubóstwo. [przypis redakcyjny]

Kochanko boża — W tekście: O Amanza del primo amante [(wł.) kochanko pierwszego z kochanków; red. WL]. [przypis redakcyjny]

kochankowi — Stendhal używa na ogół wyrażenia amant (kochanek) w staroświeckim znaczeniu zalotnika. [przypis tłumacza]

Kochanowski, Jan (1530–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m. in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578) [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (1530–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m. in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578). [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (1530–1584) — najwybitniejszy poeta epoki renesansu, latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej — Odprawy posłów greckich (1578). [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (1530–1584) — polski poeta i tłumacz epoki renesansu. [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (153–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m.in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578). [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (153–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m. in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578). [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (153–1584) — czołowy poeta polskiego renesansu, autor m. in. Trenów i Pieśni; latynista, humanista; twórca pierwszej polskiej tragedii renesansowej, Odprawy posłów greckich (1578) [przypis edytorski]

Kochanowski, Jan (ok. 1530–1584) — polski poeta renesansowy, tłumacz. [przypis edytorski]

Kochanowski, Piotr (1566–1620) — poeta, sekretarz królewski, tłumacz poematu Goffred abo Jeruzalem wyzwolona Torquata Tassa. [przypis edytorski]

Kochanowski, Piotr(1566–1620) — poeta, sekretarz królewski, tłumacz wybitnych dzieł epoki, mianowicie poematów: Goffred abo Jeruzalem wyzwolona Torquata Tassa oraz Orlando szalony Lodovico Ariosta; bratanek poety Jana Kochanowskiego. [przypis edytorski]

(…) Kochanowski razem z Stanisławem Bykowskim, kasztelanem łęczyckim, od senatu i Pawłem Chocimowskim od rycerstwa, był przeznaczony do rewizji królewszczyzn na Rusi i na Wołyniu — [por.] Volumina Legum pod r. 1607 (wyd. pijarskie, t. II, s. 1611). Przy nazwisku Kochanowskiego nie dodano wprawdzie sekretarstwa; ale nie ulega wątpliwości, że to jest nasz tłumacz. W konstytucjach niekiedy dopisywano tytuł, często jednak opuszczano; tak np. w tejże konstytucji (s. 1611) wymieniony bez żadnego tytułu Wojciech Sękowski, jest już w r. 1601 w innej konstytucji (s. 1493) sekretarzem królewskim. [przypis redakcyjny]

Kochanowski — wieszczenie Rozy Wenedy miało częściowo swój pierwowzór w tragicznych przepowiedniach Kasandry, córki króla Troi, Priama, z Odprawy posłów greckich. [przypis edytorski]

Kochany Edzio Leszczyński! — tu w tekście umieszczono ilustrację z podpisem: Edward Leszczyński (rys. W. Wojtkiewicz). [przypis edytorski]

Kochany Sztattlerze (…) — Prawdopodobnie brulion listu do zaprzyjaźnionego z Poetą artysty-malarza, Wojciecha Stattlera. [przypis redakcyjny]

kocha — po tym słowie opuszczone „się”. [przypis redakcyjny]

kochasz jedną z Priama córek — mowa o Poliksenie, najmłodszej córce Priama i Hekuby, która pojawia się w utworach poetów greckich rozwijających i uzupełniających treść Iliady. [przypis edytorski]

kochasz Stasia — Markiewicza. [przypis redakcyjny]

kochaż — przykład konstrukcji z partykułą pytającą -że, skróconą do -ż; znaczenie: czy kocha. [przypis edytorski]

Kochinchina — dawna nazwa położonej najbardziej na południe części Wietnamu, stanowiącej część francuskiej kolonii Indochin. [przypis edytorski]

Kochinchina — francuska kolonia na południu obecnego Wietnamu. [przypis edytorski]

Kochinchina (hist.) — dawna nazwa Wietnamu lub jego płd. części (od 1862 do 1945 stanowiącej część francuskiej kolonii Indochin). [przypis edytorski]

kochinchin — pochodząca z Chin rasa kur. [przypis edytorski]

Kochin — miasto na wybrzeżu Malabar. [przypis redakcyjny]

Kochowski, Wespazjan (1630–1699) — poeta i historyk. Opisał wyprawę wiedeńską w dziełku Commentarius belli adversum Turcas ad Viennam et in Hungaria anno Chr. 1683 gesti, Cracoviae 1684 i po polsku w poemacie Dzieło Boskie albo pieśni wybawionego Wiednia, 1684 (tylko pieśń I). [przypis redakcyjny]

Kochowski, Wespazjan (1633–1700) — barokowy poeta i historyk, autor Psalmodii polskiej. [przypis edytorski]

Koch, Robert (1843–1910) — niemiecki uczony, lekarz i bakteriolog, odkrywca m.in. bakterii wywołujących wąglika, cholerę i gruźlicę, laureat Nagrody Nobla (1905) za badania nad gruźlicą. [przypis edytorski]

Koch, Robert (1843–1910) — uczony niemiecki, prowadził badania nad gruźlicą, za co otrzymał w 1905 r. Nagrodę Nobla. [przypis edytorski]

kociacki (neol.) — właściwy kociakom, taki jak u kociaka; kociak (pot.): atrakcyjna młoda kobieta, zwykle o modnym, kokieteryjnym wyglądzie i zachowaniu. [przypis edytorski]

kocia muzyka — jazgot. [przypis edytorski]

kocić się (gw.) — toczyć się. [przypis edytorski]

kocie łby (pot.) — bruk z kamieni polnych, otoczaków. [przypis edytorski]

kocieł — dziś: kocioł. [przypis edytorski]

kociełek — dziś popr.: kociołek. [przypis edytorski]

kocie złoto — chodzi o minerał często występujący w skałach, mikę lub piryt. [przypis edytorski]

Kocio Br. żeni się z córką Hermana — Konstanty Branicki z Jadwigą, córką Hermana Potockiego i żony jego z Mokronowskich. [przypis redakcyjny]

kocioł — tu: okrągłe zagłębienie terenu otoczone z trzech stron zboczami skalnymi, opadające ku dolinie stromym progiem. [przypis edytorski]

kocioł — tu: rodzaj bębnów używanych w jeździe. [przypis redakcyjny]

kocisz (daw.) — wóz, kocz. [przypis redakcyjny]

kociuba (daw., z tur.) — pogrzebacz. [przypis edytorski]

kociuba — narzędzie używane przy pieczeniu chleba: pogrzebacz do rozgarniania żaru a. szufla do wkładania i wyjmowania bochenków. [przypis edytorski]

kociumiarz (gw. środ.) — złodziej okradający piwnice. [przypis edytorski]

kocy — dziś popr.: koców. [przypis edytorski]

Kocyt a. Kokytos (mit. gr.) — jedna z rzek w podziemnej krainie umarłych. [przypis edytorski]

Kocyt a. Kokytos (mit. gr.) — jedna z rzek w podziemnej krainie umarłych. [przypis edytorski]

Kocyt — błotnista rzeka w podziemiu, podziemie samo, piekło. [przypis redakcyjny]

Kocyt — błotnista rzeka w podziemiu. [przypis redakcyjny]

Kocyt — Styks, rzeka w krainie zmarłych. [przypis redakcyjny]

Kocytus (mit. gr.) — rzeka jęków w podziemnej krainie umarłych. [przypis edytorski]

Kocyt (z łac. Cocytus) a. Kokytos (gr.) (mit. gr.) — jedna z rzek w Hadesie, podziemnej krainie zmarłych. [przypis edytorski]

koczerga (daw., gw.) — pogrzebacz. [przypis edytorski]

koczkodan — małpa, brzydka kobieta. [przypis edytorski]

koczkodan — niewielka leśna małpa afrykańska; tu pogard. o brzydkiej lub dziwacznie ubierającej się osobie. [przypis edytorski]

kocz — lekki czterokołowy, kryty lub półkryty pojazd konny o nadwoziu zawieszonym na pasach, z bocznymi drzwiczkami oraz przednimi i tylnymi siedzeniami w środku; wyparł wcześniejsze karety. [przypis edytorski]

koczmołach — dziwoląg, potwór. [przypis autorski]

koczobryk — bryczka z drzwiami. [przypis edytorski]

koczobryk — duża, częściowo lub całkowicie kryta bryczka, zbliżona kształtem do kocza, pojazdu, który wyparł wcześniejsze karety. [przypis edytorski]

koczotka (daw.) — stręczycielka. [przypis edytorski]

kocz — rodzaj powozu konnego. [przypis edytorski]

kocz — rodzaj resorowanego pojazdu konnego. [przypis edytorski]

koczyk — mały, półkryty powozik. [przypis redakcyjny]

koczyk — rodzaj czterokołowego powozu. [przypis edytorski]

koczyk, właśc. kocz — czterokołowy, półkryty wóz używany od XVI–XIX w. [przypis edytorski]

Kodak itd. — miejsca na Ukrainie, słynne z wojen kozackich; w. por. niżej III 1105; powinno być: Kudak. [przypis redakcyjny]

kodeina (chem., med.) — metylomorfina, związek chem. otrzymywany z opium lub syntetycznie z morfiny, stosowany jako środek przeciwbólowy, przeciwkaszlowy i przeciwbiegunkowy; w większych dawkach wywołuje euforię, dłuższe stosowanie powoduje uzależnienie. [przypis edytorski]

Kodeks Fryderyka a. Corpus Iuris Fridericianum — zbiór praw opracowany za panowania Fryderyka II (1712–1786) w latach 1749–1751. [przypis edytorski]

Kodeks miłosny z dwunastego wieku — 1. Causa coniugii ab amore non est excusatio recta. 2. Qui non celat, amare non potest. 3. Nemo duplici potest amore ligari. 4. Semper amorem minui vel crescere constat. 5. Non est sapidum quod amans ab invito sumit amante. 6. Masculus non solet nisi in plena pubertate amare. 7. Biennais viduitas pro amante defuncto superstiti praescribitur amanti. 8. Nemo, sine rationis excessu, suo debet amore privari. 9. Amare nemo potest, nisi qui amoris suasione compellitur. 10. Amor semper ab avaritiae consuevit domiciliis exufare. 11. Non decet amare quarum pudor est nuptias affectare. 12. Verus amans alterius nisi suae coamantis ex affectu non cupit amplexus. 13. Amor raro consuevit durare vulgatus. 14. Facilis perceptio contemptibilem reddit amorem, difficilis eum parum facit haberi. 15. Omnis consuevit amans in coamantis aspectu pallescere. 16. In repentina coamantis visione, cor tremescit amantis. I7. Novus amor veterem compellit abire. 18. Probitas sola quemcumque dignum facit amore. 19. Si amor minuatur, cito deficit et raro convalescit. 20. Amorosus semper est timorosus. 21. Ex vera zelotypia affectus semper crescit amandi. 22. De coamante suspicione percepta zefus interea et affectus crescit amandi. 23. Minus dormit et edit quem amoris cogitatio vexat. 24. Quilibet amantis actus in coamantis cogitatione finitur. 25. Verus amans nihil beatum credit, nisi quod cogitat amanti placere. 26. Amor nihil posset amori denegare. 27. Amans coamantis solatiis satiari non potest. 28. Modica praesumptio cogit amantem de coamante suspicari sinistra. 29. Non solet amare quem nimia voluptatis abundantia vexat. 30. Verus amans assidua, sine intermissione, coamantis imagine detinetur. 31. Unam feminam nihil prohibet a duobus amari, et a duabus mulieribus unum. (Fol. 103.) [przypis autorski]

Kodeks Napoleona — francuski kodeks prawa cywilnego wprowadzony w 1804 przez Napoleona Bonapartego, oparty na wartościach rewolucji francuskiej; stanowił wzór dla kodyfikacji cywilnej w XIX w.; wprowadzał m.in. świecki charakter małżeństwa i śluby cywilne, sprawy małżeńskie poddawał wyłącznie powszechnym sądom cywilnym, dopuszczał rozwody. [przypis edytorski]

kodeks pruski z r. 1795 — prawdopodobnie chodzi o Powszechną Ordynację Sądową Dla Państw Pruskich (pruski kodeks postępowania cywilnego); wydany on jednak został w 1793 roku, za panowania Fryderyka Wilhelma II. [przypis edytorski]

kodeks — zbiór praw a. stara księga rękopiśmienna. [przypis edytorski]

Kodeńska Matka Boska a. Matka Boża Kodeńska — obraz nawiązujący do rzeźby Matki Bożej z prywatnej kaplicy papieża Grzegorza I i znajdujący się w kościele kodeńskim (Kodeń to polska wieś, położona w województwie lubelskim). [przypis edytorski]

Kodinos — mniej znany pisarz grecki z czasów późniejszych (R). [przypis redakcyjny]

Kodisowa z Krzyżanowskich, Józefa Fabianna (1865–1940) — polska filozof i psycholog, feministka; zwolenniczka i propagatorka w Polsce filozofii i psychologii ze stanowiska empiriokrytycyzmu, rzeczniczka emancypacji i równouprawnienia kobiet oraz pacyfizmu. Studiowała nauki społeczne i filozofię w Szwajcarii, w Genewie i Zurychu, gdzie uzyskała doktorat. Współorganizatorka uniwersytetu ludowego dla emigrantów polskich w USA, gdzie przebywała do 1901 r. Od 1907 r. wykładała na Wolnej Wszechnicy Polskiej. W Mińsku Litewskim prowadziła szeroką działalność oświatową: zorganizowała uniwersytet ludowy oraz polski dział w bibliotece publicznej, pełniła też funkcję Naczelniczki Wydziału Oświaty i Kultury w zarządzie Mińska. Po śmierci męża w 1918 r. przeniosła się wraz z córką do Warszawy, gdzie w l. 1919–1921 pracowała w Ministerstwie Robót Publicznych na stanowisku bibliotekarki. Od 1921 r. do 1930 była pracownicą Magistratu m. Warszawy. [przypis edytorski]

Kodros — legendarny ostatni król Aten. Gdy wyrocznia delficka zapowiedziała zwycięstwo Dorom atakującym Attykę, o ile tylko nie zabiją króla ateńskiego, on, przebrany za chłopa, zabił w obozie Dorów jednego z żołnierzy i zginął z ich ręki, ratując ojczyznę. [przypis edytorski]

Kodros (mit. gr.) — legendarny ostatni król Aten, wzór patriotyzmu i poświęcenia. [przypis edytorski]

Kodros (mit. gr.) — ostatni z legendarnych królów Aten, staroż. wzór patriotyzmu i poświęcenia. Kiedy doryccy Heraklidzi najechali Attykę, wyrocznia delficka przepowiedziała im, że zwyciężą, jeśli oszczędzą życie ateńskiego króla. Dowiedziawszy się o proroctwie, Kodros przebrał się za prostego człowieka, udał się w pobliże obozu wrogów i celowo wdał się w utarczkę z grupką wojowników, którzy go zabili. Gdy Dorowie dowiedzieli się o śmierci króla Aten, w obawie przed klęską wycofali się. [przypis edytorski]

Kodros (mit. gr.) — ostatni z legendarnych królów Aten, staroż. wzór patriotyzmu i poświęcenia. Kiedy doryccy Heraklidzi najechali Attykę, wyrocznia delficka przepowiedziała im, że zwyciężą, jeśli oszczędzą życie ateńskiego króla. Dowiedziawszy się o proroctwie, Kodros przebrał się za prostego człowieka, udał się w pobliże obozu wrogów i celowo wdał się w utarczkę z grupką wojowników, którzy go zabili. Gdy Dorowie dowiedzieli się o śmierci króla Aten, w obawie przed klęską wycofali się. Ateńczycy uznali, że po bohaterskim Kodrosie nikt nie jest godny nosić korony i zamiast tego ustanowili urząd archonta, który jako pierwszy objął jego syn. [przypis edytorski]

Kodrus — król ateński. Kiedy w czasie najazdu Dorów na Attykę wyrocznia przepowiedziała, że ta strona zwycięży, której król polegnie, udał się Kodrus w przebraniu wieśniaka do obozu Dorów i dopóty drażnił nieprzyjaciół, aż został przez nich zabity. [przypis redakcyjny]

kodycyl — dodatek do testamentu. [przypis edytorski]