Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | dawne | francuski | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5188 przypisów.
Letronne, który świeżo zdetronizował Memnona — archeolog francuski J. A. Letronne opublikował w 1833 r. pracę o kolosach Memnona (La statue vocale de Memnon); Stendhal posłużył się tu cytatem z Chorego z urojenia (akt II, sc. 5). [przypis redakcyjny]
letszy (daw.) — dziś popr. forma: lżejszy. [przypis edytorski]
letszy — dziś: lżejszy. [przypis edytorski]
letszy — formy stopnia wyższ. letszy obok lżejszy używano wówczas i w literackim języku, np. Trembecki w Zofiówce. [przypis redakcyjny]
letters (ang.) — listy. [przypis edytorski]
Lettowie — Łotysze. [przypis redakcyjny]
lettre de cachet (fr.) — list opieczętowany: w XVIII w. list króla Francji, w którym monarcha skazywał adresata bez sądu, np. na karę więzienia lub wygnania. [przypis edytorski]
lettres allemandes (fr.) — korespondencje niemieckie (z Niemiec). [przypis edytorski]
lettres d'un voyageur (fr.) — listy podróżnika; tu: tytuł powieści George Sand (1804–1876) opublikowanej w 1837 r., propagującej idee socjalizmu utopijnego. [przypis edytorski]
Lettres persanes — Listy perskie Monteskiusza (1689–1755), powieść epistolarna składająca się z 161 listów wymienianych między Persami, Usbekiem i Riką, którzy podróżują po świecie, a ich bliskimi i przyjaciółmi w Persji: w ten interesujący sposób ukazane zostały różnice obyczajowe, kulturowe i społeczne między kulturą chrześcijańską a muzułmańską, cywilizacją Wschodu i Zachodu. [przypis edytorski]
lettura amena (wł.) — przyjemna lektura. [przypis edytorski]
Lety syn — Apollo, syn Leto (Latony) i Zeusa. [przypis edytorski]
Leuchtenberg — książę Maks. Eug. Leuchtenberg, zięć Mikołaja I, miał wedle pogłosek ówczesnych zostać wicekrólem Królestwa Polskiego. [przypis redakcyjny]
Leuchtende Graber (niem.) — płonące groby. [przypis edytorski]
Leuką — tj. Białą. [przypis tłumacza]
Leukada — jedna z Wysp Jońskich. [przypis edytorski]
Leukada — wyspa Morza Jońskiego na płd.-zach. od Ambrakii, skolonizowana przez Korynt, w wojnie peloponeskiej po jego stronie, wówczas w przymierzu z Atenami. [przypis tłumacza]
Leukate (…) Apollin — Leukada, wyspa na Morzu Jońskim u zach. wybrzeży Grecji oraz wzniesiona na niej świątynia Apollina; na wyspie istniała też skała, z której zrzucano do morza zbrodniarzy. [przypis edytorski]
Leukate — skalisty przylądek pod Akcjum. [przypis edytorski]
Leukonoe — imię złożone z greckich wyrazów leukos (biały) i nous (umysł); metaforycznie biel może tu oznaczać naiwność, prostotę bądź brak doświadczenia. [przypis edytorski]
Leukotea (mit. gr.) — ubóstwiona smiertelniczka (Ino), przynosząca po burzy dobrą pogodę. [przypis edytorski]
Leuktry — miejscowość w Beocji, słynna z zwycięstwa wodza tebańskiego Epaminondasa nad Lacedemończykami w r. 371. [przypis tłumacza]
Leuktry – w Beocji, na południowy zachód od Teb. [przypis tłumacza]
Leute auf! Auf, auf! (niem.) — dosł. ludzie, na górę; wszyscy na górę. [przypis edytorski]
Leute zur Arbeit. Los, los (niem.) — Ludzie, do roboty. Dalej, dalej. [przypis edytorski]
Leutici… deos uimet precedentes subsecuti — Lucice… idący za poprzedzającymi ich „bogami”. [przypis edytorski]
Leuwenhoek, Antonie van (1632–1723) — przyrodnik holenderski, który udoskonalił mikroskop, odkrył ciałka krwi, spermatozoidy i infuzoria. [przypis tłumacza]
leva eius (łac.) — tu: uciec, wymknąć się. [przypis redakcyjny]
Levasseur, Teresa (1721–1801) — partnerka Rousseau, urodziła mu pięcioro dzieci, główna spadkobierczyni po jego śmierci. [przypis edytorski]
Levasseur, Thérèse (1721–1801) — partnerka Rousseau, prosta kobieta, poznana przez niego podczas pobytu w Paryżu, urodziła mu pięcioro dzieci, główna spadkobierczyni po jego śmierci. [przypis edytorski]
Levationes (…) ponit — Cicero, Tusculanae disputationes, III, 15. [przypis tłumacza]
lever de rideau (fr.) — krótka sztuka grana przed rozpoczęciem właściwego spektaklu; jednoaktówka. [przypis edytorski]
lever du rideau (fr.) — podniesienie kurtyny. [przypis edytorski]
lever (fr.) — wstawanie (poranne, z łóżka). [przypis edytorski]
Leverrier a. Le Verrier, Urbain Jean Joseph (1811–1877) — fr. matematyk i astronom. [przypis edytorski]
Le Verrier, Urbain (1811–1877) — francuski astronom i matematyk; w 1846 na podstawie matematycznej analizy perturbacji ruchu planety Uran przewidział istnienie nieznanej planety i obliczył parametry jej orbity, dzięki czemu wkrótce odkryto tę planetę, nazwaną potem Neptunem. [przypis edytorski]
Le Verrier, Urbain Jean Joseph (1811–1877) — fr. matematyk i astronom. [przypis edytorski]
le Vielz de la Montagne qui avait à nom Alasdin (fr.) — Starzec z Gór, którego nazywają Alasdin. [przypis edytorski]
le vieux Aldy ne danse plus (fr.) — stary Aldy już nie tańczy. [przypis edytorski]
Leviticus — Księga Kapłańska, Trzecia Księga Mojżeszowa, wchodząca w skład Tory, jak również chrześc. Starego Testamentu jako części Biblii. [przypis edytorski]
lewada (daw.) — łąka, polana. [przypis edytorski]
lewada (daw., reg.) — nieporośnięta, okolona drzewami przestrzeń: łąka a. polanka. [przypis edytorski]
lewada (daw., reg.) — nieporośnięta, okolona drzewami przestrzeń: łąka a. polanka. [przypis edytorski]
lewada (daw., reg.) — polana, łąka okolona drzewami, ogród. [przypis edytorski]
lewada (reg.) — tu: polana. [przypis edytorski]
lewada — tu: łąka. [przypis edytorski]
lewanda — lawenda. [przypis edytorski]
lewanda — lawenda; roślina o silnej woni. [przypis redakcyjny]
Lewandówka — jedno z przedmieść Lwowa. [przypis redakcyjny]
Lewant — kraje na wschodnim wybrzeżu Morza Śródziemnego; tu przenośnie. [przypis edytorski]
Lewant — ogólne określenie krain na wsch. wybrzeżu Morza Śródziemnego, gł. Syrii i Palestyny, czasem obejmujące także Azję Mniejszą i Egipt. [przypis edytorski]
Lewant — pochodzące z języka wł. określenie państw leżących na wschodnim, azjatyckim wybrzeżu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
Lewant — wschodnie wybrzeże Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
lewantyński — pochodzący z krajów na wsch. wybrzeżu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
lewantyński (z wł.) — wschodni, pochodzący z krajów wschodu śródziemnomorskiego. [przypis redakcyjny]
lewantynowy — z taniego, cienkiego jedwabiu. [przypis edytorski]
Lewant (z wł.) — kraje na wschodnim, azjatyckim brzegu Morza Śródziemnego. [przypis edytorski]
lewar — dźwignia do podnoszenia ciężarów. [przypis redakcyjny]
lewar — dźwignia, przyrząd do podnoszenia ciężarów albo zgięta w kształcie kolana rurka służąca do przelewania płynów (tu w tym drugim znaczeniu). [przypis redakcyjny]
lewarek — dźwignia, zwł. używana do podnoszenia samochodu podczas naprawy. [przypis edytorski]
lewa strona w ogóle jest słabsza — zgoła niesłuszne to mniemanie, jakoby (pod względem siły, z jaką się używa zewnętrznych członków ciała) zależało to tylko od wprawy i poprzedniego przyzwyczajenia, która z obu połów ciała będzie silniejsza czy słabsza: czy, walcząc, w prawej czy w lewej ręce będziemy dzierżyli szablę; czy jeździec, kładąc nogę w strzemię, skoczy na konia z prawej ku lewej, czy odwrotnie. Doświadczenie poucza nas natomiast, że gdy się miarę na buciki bierze według nogi lewej, wówczas bucik, jeśli na lewą nogę jest w sam raz, to na prawą jednak jest za ciasny, przy czym nie można tu winy spychać na rodziców, którzy nie pouczyli należycie swoich dzieci; podobnie dawanie pierwszeństwa prawej połowie ciała przed lewą uwidocznia się także w tym, że każdy, kto chce przejść głęboki rów, odbija się lewą nogą, a przeskakuje prawą, w przeciwnym bowiem razie naraża się na wpadnięcie do rowu. To, że pruskiego piechura się ćwiczy, by występował lewą, nie obala powyższego twierdzenia, a raczej je potwierdza; występuje on nią bowiem jakby na hypomachlium [Hypomachlion (z greckiego) znaczy: punkt podparcia dźwigni, podpora; przyp. tłum.], aby prawą połową dać rozmach atakowi, który uskutecznia prawą przeciw lewej. [przypis autorski]
Lew — dosł. tłumaczenie z łac. i wschodniosłowiański odpowiednik imienia Leon. [przypis edytorski]
lewek — tu: lew salonowy, uwodziciel. [przypis edytorski]
lewem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: lewym. [przypis edytorski]
Lewental, Franciszek Salezy (Salomon) (1841–1902) — wydawca i księgarz warszawski. [przypis edytorski]
lewentarz (gw.) — inwentarz; bydło gospodarcze. [przypis edytorski]
lewentarz (gw.) — inwentarz. [przypis edytorski]
lewentarz (gw.) — inwentarz, zwierzęta hodowlane. [przypis edytorski]
lewentarz (gw.) — inwentarz; zwierzęta w gospodarstwie, szczególnie bydło. [przypis edytorski]
lewentarz — inwentarz; zwierzęta w gospodarstwie wiejskim. [przypis edytorski]
Lewes, George Henry (1817–1878) — angielski filozof i krytyk literacki; jego główne dzieło to pięciotomowa praca The Problems of Life and Mind (Problemy życia i umysłu, 1875–1897); obecnie najbardziej znany ze swojego związku z Mary Ann Evans, która pisała pod pseudonimem George Eliot. [przypis edytorski]
Lewes, George Henry (1817–1878) — angielski filozof, krytyk literacki i teatralny. [przypis edytorski]
Lew Halicki a. Lew Daniłowicz (ok. 1228 – ok. 1301) — książę halicko-włodzimierski, syn Daniela Halickiego. [przypis edytorski]
Lewiatan — biblijny mityczny potwór morski. [przypis edytorski]
lewiatan — biblijny potwór morski. [przypis edytorski]
Lewiatan (bibl.) — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]
lewiatan (bibl.) — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]
Lewiatan (bibl.) — legendarny potwór morski, symbol zła. [przypis edytorski]
lewiatan (bibl.) — potwór morski. [przypis edytorski]
Lewiatan (bibl.) — potwór morski, symbol zła. [przypis edytorski]
Lewiatan (hebr. liwjatan) — biblijny mityczny potwór morski, rodzaj monstrualnego węża lub smoka o siedmiu głowach (nie wiadomo natomiast nic o jego żądle). W Biblii stanowił uosobienie przeciwstawiającego się Bogu zła. [przypis edytorski]
lewiatan — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]
lewiatan — legendarny potężny potwór morski. [przypis edytorski]
Lewiatan — nazwa wspominanego w kilku miejscach w Biblii mitycznego potwora, będącego uosobieniem zła; mówi się o nim jako o wężu, smoku o kilku głowach, wielorybie lub też jednej z kochanek samego Lucyfera; istniały legendy millenijne (żywe ok. roku 1000 n.e.), według których Lewiatan został uwięziony pod Lateranem, siedzibą papieży, a jego wyzwolenie się z tego więzienia miało przynieść koniec światu. [przypis edytorski]
Lewiatan — olbrzymi potwór morski (Ps 104,24–26). Zgodnie z tradycją judaistyczną w dzień Sądu Ostatecznego Bóg będzie częstował sprawiedliwych ludzi mięsem Lewiatana i Behemota (potwora lądowego), a ze skóry Lewiatana powstanie najpiękniejszy namiot, w którym odbędzie się uczta. [przypis edytorski]
lewiatan — potwór morski wspominany w Starym Testamencie. [przypis edytorski]
Lewiatan — wzmiankowany w Biblii mityczny potwór, wąż morski, którego ciało zwinięte w domykającą się figurę, symbolizuje nieskończoność. [przypis edytorski]
Lewiatan (z hebr.) — starotestamentowy potwór morski. [przypis edytorski]
Lewici — potomkowie Lewiego (jednego z dwunastu synów Jakuba); przypisano im szczególne obowiązki religijne związane z kultem (np. śpiewanie i granie w Świątyni, pełnienie straży), w związku z czym nie uczestniczyli w podziale ziem zdobytego Kanaanu pomiędzy plemiona, lecz byli przez nie wspierani dziesięciną. [przypis edytorski]
Lewicki (1761–1841) — generał rosyjski, dowódca Warszawy. [przypis edytorski]
lew i niedźwiedź — herb Lanckorońskich Zadora: lew w polu błękitnym, z którego otwartej paszczy wychodzi pięć ognistych płomieni oraz herb matki bohatera, Anny z Dembińskich, Rawicz: panna na niedźwiedziu. [przypis redakcyjny]
Lewi — postać biblijna z Księgi Rodzaju, syn patriarchy Jakuba; jego potomkowie, plemię Lewitów, tworzyli w społeczeństwie żydowskim osobną grupę kapłanów, naczelnikiem rodu był każdorazowy arcykapłan. [przypis edytorski]
Lewi — postać biblijna z Księgi Rodzaju. Związany z incydentem z miasta Sychem, kiedy to po osiedleniu się weń Jakuba, jego córka Dina została zgwałcona przez Sychema, syna tamtejszego władcy. Gdy władca przybył do Jakuba i jego synów Lewiego i Symeona z przeprosinami oświadczył, iż jego syn zrobił to, gdyż zakochał się w Dinie. Obiecał też zapłacić rekompensatę oraz zaprosił do osiedlenia się w Sychem i zaproponował wzięcie mieszkanek miasta za żony. Lewi i Symeon podstępnie wyrazili zgodę pod warunkiem, że dodatkowo wszyscy mężczyźni w Sychem muszą się obrzezać. Tak też się stało, a gdy trzeciego dnia po obrzezaniu cierpieli z bólu, Lewi i Symeon w odwecie za gwałt na siostrze zamordowali wszystkich mężczyzn, a z kobiet i dzieci uczynili niewolników. [przypis edytorski]
lewirat — prawo to przewiduje, że jeśli jeden z dwóch braci umrze bezdzietnie, to drugi musi poślubić wdowę po nim. [przypis tłumacza]
Lewisham Road — obecnie część Londynu. [przypis edytorski]
Lewis, Sinclair (1885–1951) — amerykański pisarz i dramaturg; krytyk społeczeństwa amerykańskiego i wartości kapitalistycznych; pierwszy amerykański laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1930). [przypis edytorski]
lewita efraimowy — drastyczna opowieść o lewicie z terenów Efraim, w biblijnej Księdze Sędziów (Sdz 19). [przypis edytorski]
lewita (rel.) — w judaizmie: niższy kapłan. [przypis edytorski]
lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy kapłanów staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]
lewitka (fr. lévite a. robe lévite) — wierzchni strój kobiecy kroju płaszczowego, szyty z lekkich tkanin, popularny w XVIII w.; nazwa pochodzi od nazwy staroż. kapłanów żydowskich, lewitów, którzy zwyczajowo ubierali się w długie, powłóczyste szaty. [przypis edytorski]
