Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 457 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 114953 przypisów.
Scypio, Scypion Metellus Nazyka, właśc. Quintus Caecilius Metellus Pius Cornelianus Scipio Nasica (ok. 95–46 p.n.e.) — rzymski wódz i polityk; zięć Pompejusza; od 49 p.n.e. zarządca Syrii, organizował wojska i flotę dla Pompejusza; w 46 p.n.e. pokonany przez Juliusza Cezara w bitwie pod Tapsus, popełnił samobójstwo. [przypis edytorski]
Scyrów — przyprowadził Pyrrus z wyspy Scyrus (jednej z Cyklad), od dziadka swego, Lykomedesa, którego córką była Deidamia. [przypis edytorski]
scysja — kłótnia, starcie słowne. [przypis edytorski]
Scyta — członek ludu Scytów, koczowników pochodzenia irańskiego, zamieszkujących w starożytności ziemie położone na północ i wschód od Morza Czarnego. [przypis edytorski]
scytal — narzędzie służące w staroż. Grecji do szyfrowanego zapisu informacji, składające się z taśmy obwiniętej wokół pałeczki; tekst zapisany na taśmie był czytelny, kiedy oplatał pałeczkę o określonej średnicy, zaś po rozwinięciu taśmy litery nie układały się w sensowną treść. [przypis edytorski]
Scyta — mieszkaniec Scytii, członek starożytnego plemienia Scytów, którzy 700 lat p.n.e. najechali m.in. ziemie polskie, co w sarmatyzmie dało podstawę dla genealogicznych rojeń o pochodzeniu szlachty polskiej. [przypis edytorski]
Scyt — dziś popr.: Scyta, członek koczowniczych ludów zamieszkujących w starożytności stepy środkowej Eurazji, na płn. i wsch. od Morza Czarnego. [przypis edytorski]
Scytia — staroż. nazwa stepów środkowej Eurazji, na płn. i wsch. od Morza Czarnego, zamieszkiwanych przez koczownicze ludy Scytów. [przypis edytorski]
Scytia — stepowa część Eurazji zamieszkiwana w starożytności przez koczownicze ludy Scytów: na północ od Morza Czarnego, Kaukazu i Wyżyny Irańskiej, tj. tereny ob. Ukrainy, płd. Rosji i Kazachstanu. [przypis edytorski]
Scytia — tak starożytni Grecy i Rzymianie nazywali ziemie położone na północ od Morza Czarnego, dzikie i słabo znane. [przypis edytorski]
Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, na płn. i wsch. od Morza Czarnego. [przypis edytorski]
Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, na północ i wschód od Morza Czarnego. [przypis edytorski]
Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, od wybrzeży Morza Czarnego po Morze Aralskie, Syr-darię i Amu-darię. [przypis edytorski]
Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji, od wybrzeży Morza Czarnego po Morze Aralskie, Syr-darię i Amu-darię. [przypis edytorski]
Scytowie — koczownicze ludy irańskie zamieszkujące w starożytności stepy środkowej Eurazji. [przypis edytorski]
Scytowie, lp r.m. Scyta — wojowniczy koczownicy pochodzenia irańskiego, zamieszkujący w starożytności ziemie położone na północ i wschód od Morza Czarnego. [przypis edytorski]
scytyjscy — pochodzący ze Scytii, staroż. krainy położonej na północ od Morza Czarnego, stanowiącej część Starożytnego Iranu (którego drugą, płd.-zach. część stanowiła Partia, zamieszkała przez Partów); tereny Scytii obejmowały dzisiejsze kraje: płn. Kaukaz z Azerbejdżanem i Gruzją, Kazachstan, płd. Rosję, Ukrainę, Białoruś i Polskę aż do Bałtyku, zw. wówczas Oceanem Sarmackim; płd. Ukraina i Bułgaria stanowiły Scytię Mniejszą. [przypis edytorski]
sczerniały — taki, który stał się ciemniejszy niż poprzednio bądź czarny. [przypis edytorski]
sczesnąć właśc. sczeznąć — umrzeć, zginąć. [przypis edytorski]
sczeźnij — umrzyj, przepadnij; forma rozkaźnika od sczeznąć. [przypis edytorski]
sczeza (daw.) — czeźnie, niknie, ginie. [przypis edytorski]
sczezają — od starop. sczeznąć: umrzeć. [przypis edytorski]
sczezły — zmarniały; zniszczony. [przypis edytorski]
sczeznąć (daw.) — umrzeć. [przypis edytorski]
sczeznąć (daw.) — umrzeć, zdechnąć. [przypis edytorski]
sczeznąć (daw.) — umrzeć, zginąć. [przypis edytorski]
sczeznąć (daw.) — umrzeć, zginąć; tu: przenośnie jako zniknąć, przepaść. [przypis edytorski]
sczeznąć — osłabnąć, opaść z sił, zginąć. [przypis edytorski]
sczeznąć — umrzeć. [przypis edytorski]
sczeznąć — umrzeć, zginąć. [przypis edytorski]
sczeznąć — zmniejszyć się, osłabnąć; przestać istnieć, zniknąć. [przypis edytorski]
sczołgać się — dziś: przeczołgać się. [przypis edytorski]
sczynić (daw.) — zrobić. [przypis edytorski]
sdajus'! (ros.) — poddaje się. [przypis edytorski]
SDG — (z niem.) Sanitatsdienstgrade, sanitariusz SS. [przypis edytorski]
SDP (niem. Sozialdemokratische Partei Deutschlands) — Socjaldemokratyczna Partia Niemiec; założona w 1875, najstarsza z działających w Niemczech partia polityczna, mająca profil centrolewicowy. [przypis edytorski]
SD — skrót od socjaldemokracja. [przypis edytorski]
Sébastiani, Horace (1772–1851) — francuski wojskowy, dyplomata i polityk; generał dywizji, marszałek Francji. [przypis edytorski]
sėbrai — draugai, bičiuliai. [przypis edytorski]
sėbras (brus.) — blogų darbų dalyvis, bendrininkas. [przypis edytorski]
sėdėti ant vietos — sėdeti vietoje, nieko neveikti. [przypis edytorski]
sędomierski — dziś popr.: sandomierski. [przypis edytorski]
sėdyklė — sėdynė. [przypis edytorski]
sędźtwo a. sędztwo (daw.) — także: sęstwo; sędziostwo, urząd sędziego. [przypis edytorski]
sędzia pijących — magister bibendi, rex bibendi a. arbiter bibendi, osoba kierująca przebiegiem uczty, w tym tempem i kolejnością wznoszenia toastów. [przypis edytorski]
sędzia pokoju — w krajach anglosaskich: sędzia najniższej instancji; należą do niego sprawy cywilne mniejszej wagi i drobne wykroczenia. [przypis edytorski]
sędzia pokoju — wybieralny sędzia najniższej instancji, orzekający o winie w sprawach drobnych przestępstw i wykroczeń. [przypis edytorski]
sędzie — dziś: sędziowie. [przypis edytorski]
sędzielizna (daw.) — siwizna (tu mowa o śniegu bądź szadzi na gałęziach). [przypis edytorski]
sędzielizna (daw.) — szron. [przypis edytorski]
Sędziwój z Ostroroga (1375–1441) — wojewoda poznański w latach 1406–1441, włączony do sztabu Jagiełły w czasie wojny polsko-krzyżackiej. [przypis edytorski]
sędziwy (książk.) — bardzo stary, taki, który żyje już bardzo długo. [przypis edytorski]
sędziwy — stary. [przypis edytorski]
Ségur, Philippe Paul de (1780–1873) — francuski wojskowy i historyk, adiutant Napoleona. [przypis edytorski]
sękacz — tu: sękaty kij. [przypis edytorski]
sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]
sękiel a. szenkiel (z niem. Schenkel) — wystająca z piasty część osi, na której obraca się koło wozu. [przypis edytorski]
Sękowski, Józef (1800–1858) — polski egiptolog, poeta, profesor uniwersytetu w Petersburgu, carski cenzor. [przypis edytorski]
sęk — tu: problem. [przypis edytorski]
sęp (gw.) — zasępienie, zmartwienie. [przypis edytorski]
sępny (daw.) — ponury, posępny, zasępiony. [przypis edytorski]
sępów urubu (Cathartes atratus) — w ob. klasyfikacji: Coragyps atratus, sępnik czarny (urubu czarny), ptak z rodziny kondorów o czarnym upierzeniu, występujący w Ameryce Środkowej i Południowej. [przypis edytorski]
sępu — dziś popr. forma D.lp: sępa. [przypis edytorski]
sępy — dziś popr. N. lm: sępami. [przypis edytorski]
sęstwo — urząd sędziowski. [przypis edytorski]
Sę-Symonistka (właśc. saintsimonistka) — wyznawczyni doktryny Henri de Saint-Simona (1760–1825), socjalisty utopijnego, głoszącego ideały braterstwa i równości (najważniejsze dzieła: Système industriel; Catéchisme industriel; Nouveau Christianisme); tu przen. oznacza żartobliwie tyle, co: rewolucjonistka, feministka. [przypis edytorski]
Sèvres — miejscowość i gmina we Francji, w regionie Île-de-France, departament Hauts-de-Seine. [przypis edytorski]
Sea Service (ang.) — Służba Morska. [przypis edytorski]
season (ang.) — pora roku; sezon. [przypis edytorski]
Sebak — dziś: Sobek, Sebek, bóg krokodyl, władający wodą. Centrum jego kultu była oaza Fajum. [przypis edytorski]
Sebastian Cabot (ok. 1476–1557) — ang. żeglarz i odkrywca pochodzenia włoskiego. [przypis edytorski]
Sebastian — imię to (podobnie jak: Ariel, Mediolan) w tym tłumaczeniu w partiach wierszem należy czytać dla zachowania rytmu wiersza jak wyraz czterosylabowy: Sebastyjan; a za tym również inne formy odmiany: Sebastyjanie itd. [przypis edytorski]
Sebastian Storck — wspominana w przypisie powyżej książka Bensona. [przypis edytorski]
sebastopolski żołnierz, dziś popr.: sewastopolski — żołnierz, który brał udział w ciężkich walkach w obronie oblężonego Sewastopola podczas wojny krymskiej (1853–1856). [przypis edytorski]
Sebituane a. Sebetwane (ok. 1790–1851) – wódz afrykański, założyciel i król potężnego ludu Makololów w ob. płd.-zach. Zambii. [przypis edytorski]
Sebt-Het — Ka-Heseb, 11. nom Dolnego Egiptu, w centralnej części Delty. [przypis edytorski]
Sebyła, Władysław (1902–1940) — poeta, oficer piechoty zamordowany w Katyniu. [przypis edytorski]
seccare (łac.) — naprzykrzać się, zaczepiać. [przypis edytorski]
Secchi, Angelo (1818–1878) — włoski uczony i jezuita, zajmujący się fizyką, matematyką i astronomią. [przypis edytorski]
secesja (łac. secessio: wycofania się, odstąpienie) — zerwanie (stosunków), odłączenie się (części ziem od reszty jakiegoś kraju) itp., a także: nazwa odrębnego stylu w sztuce na przełomie XIX i XX wieku; Dulskiej chodzi jednak zapewne o scysję z konduktorem, a więc sprzeczkę, konflikt (z łac. scindere: rozszczepiać). [przypis edytorski]
sec (fr.) — wytrawne (wino). [przypis edytorski]
Sechem — gr. Letopolis, stolica miasto 2. nomu Dolnego Egiptu, położona ok. 60 km na południowy zachód od Bubastis. [przypis edytorski]
sechs Bier — (z niem., bł.) sześć piw. Poprawnie w języku niemieckim: sechs Biere. [przypis edytorski]
Sechs Wagen Zuchtschweine (niem.) — sześć wagonów świń hodowlanych. [przypis edytorski]
secina (daw.) — setka. [przypis edytorski]
secina (dwa.) — setka. [przypis edytorski]
secina — dziś: setka. [przypis edytorski]
secina — setka; liczna gromada. [przypis edytorski]
secina — setka. [przypis edytorski]
secina — tu: oddział wojska, setka. [przypis edytorski]
seconde personnalite narcotique (fr.) — druga, narkotyczna osobowość. [przypis edytorski]
second offender (ang.; lm: offenders) — osoba, która po raz drugi popełniła przestępstwo. [przypis edytorski]
Secrétan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]
Secretan, Charles (1815–1895) — szwajcarski filozof. [przypis edytorski]
secretarius (łac.) — sekretarz. [przypis edytorski]
secundo (łac.) — po drugie. [przypis edytorski]
secundo (łac.) — po drugie. [przypis edytorski]
secundo voto (łac.) — z drugiego małżeństwa. [przypis edytorski]
secundum artem (łac.) — zgodnie ze sztuką. [przypis edytorski]
secundum Joannem (łac.) — według Jana; zapewne fragment liturgicznej formuły: Sequentia sancti Evangelii secundum Joannem (słowa Ewangelii według świętego Jana) albo też odniesienie do muzycznej Pasji wg św. Jana (łac. Passio secundum Joannem) autorstwa Johanna (Jana) Sebastiana Bacha, ulubionego kompozytora Gałczyńskiego. [przypis edytorski]
