Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 160082 przypisów.
nieprzejednana (…) wina — niemożliwa do odpokutowania. [przypis redakcyjny]
nie przejmuj się tym zbytnio, sofisto — sofista znaczy po grecku mędrzec (czasem z ubocznym znaczeniem przygany, podobnie jak i u nas można kogoś przezwać pogardliwie „filozofem”). Za Platonem ograniczamy nazwę „sofista” tak, że odnosimy ją tylko do pewnej grupy myślicieli, udzielających za pieniądze ogólnego wykształcenia i nauki krasomówstwa, a zaprzeczających istnienia przedmiotowej, niesubiektywnej prawdy (Protagoras, Gorgiasz). Tak pojmowali nazwę sofista pewnie i Sokrates, i jego towarzysze, i oczywiście Ksenofont. Antystenesa można jednak nazwać sofistą nie tylko jako byłego ucznia Gorgiasza, ale i jako nauczyciela wymowy. Filozofii nauczał dopiero po śmierci Sokratesa, z którym poznał się już w dojrzałym wieku i którego przeżył o lat przeszło trzydzieści. W naukowej jego działalności rozróżnić można pierwiastek sokratyczny i sofistyczny, zwłaszcza w jego logice i formie literackiej. Jeżeli Ksenofont każe mu wygłaszać zapatrywania znane nam jako zasady szkoły cyników, to popełnia anachronizm, przedstawiając Antystenesa takim, jakim go poznał pół wieku później. Nie swoim dziełom, tylko Ksenofontowi zawdzięcza Antystenes, że dziś imię jego nie jest dla nas pustym dźwiękiem. [przypis tłumacza]
nieprzejrzała — dziś: nieprzejrzana. [przypis edytorski]
nie przejrzany (starop. forma ort.) — dziś: nieprzejrzany. [przypis edytorski]
nieprzejrzysty (starop.) — nieprzejrzany. [przypis redakcyjny]
nie przekaził (starop.) — nie zepsuł. [przypis redakcyjny]
nieprzełomiony (starop.) — nieprzełamany, niepodzielony; tu: niezłomne, niepożyte siły. [przypis edytorski]
nieprzełomny — niepodatny na złamanie. [przypis edytorski]
nie przełomny (starop. forma ort.) — nieprzełomny, tj. niezłomny. [przypis edytorski]
nie przenieść czegoś (daw.) — nie znieść czegoś, nie wytrzymać, nie ścierpieć czegoś. [przypis edytorski]
nie przeniósłbym (daw.) — nie wytrzymałbym. [przypis edytorski]
nieprzenoszący (daw.) — nieprzewyższający. [przypis edytorski]
nieprzeobrażon — nieprzeobrażony. [przypis edytorski]
Nie przeoczając niewątpliwej odrębności typów umysłowych, jakie obaj ci pisarze przedstawiają, bynajmniej oczywista nie zaprzeczam, że wobec prostolinijności i prymitywności tołstojowskiej, Rousseau jest naturą bogatszą, bardziej złożoną, o klimacie gorętszym i roślinności bujniejszej, na wyższym poziomie kulturalnym rozkwitłej: jest zatem bliższy i zrozumialszy umysłom, wychowanym w atmosferze zachodnioeuropejskiej. Zapewne, że i źródła, i drogi procesów psychologicznych, stanowiących tło ich działalności pisarskiej, są odmienne. Nie wyklucza to jednak zasadniczo jednakich przesłanek i założeń w ich dedukcjach myślowych. Pod tym względem sądzę, że pogląd mój na nich da się obiektywnie utrzymać, pomijając zresztą to, że podmiotowo połączeni są oni we mnie we wspólnej przeciwko nim obu idyosynkrazji. [red.WL].
[przypis redakcyjny]
nieprzepłacony (daw.) — bardzo wartościowy, bezcenny. [przypis edytorski]
nieprzepłacony (starop.) — nieoceniony, bezcenny. [przypis redakcyjny]
nieprzerwalne — dziś: nieprzerwane. [przypis edytorski]
nieprzespany* (starop.) — taki, z którego nie można się obudzić. [przypis redakcyjny]
nieprzespany (starop.) — taki, z którego nie można się obudzić. [przypis redakcyjny]
nieprzestany (starop.) — nieustanny (wiatr). [przypis redakcyjny]
nie przeszło mu darmo (rusycyzm) — nie pozostało bez skutku. [przypis edytorski]
nieprzetoczony — tu: niestoczony przez robaki, niespróchniały. [przypis edytorski]
nie przeto — nie dlatego. [przypis edytorski]
Nie przeto, święta Cnoto, porzucić cię trzeba — w zdaniu tym występuje szyk przestawny, możnaby je zapisać również tak: „Nie trzeba przeto porzucić cię, święta Cnoto”. [przypis edytorski]
nie przeto — tu: mimo to. [przypis edytorski]
nieprzetrwany (starop.) — taki, którego nie można przetrwać, trwający wiecznie. [przypis redakcyjny]
nieprzetrwany (starop.) — trwający wiecznie. [przypis edytorski]
Nie przetrze oczu, jak plunę któremu! — ataman grozi, że strzeli do żołnierza łamiącego dyscyplinę (plunąć: pot. strzelić, por. spluwa: broń palna, pistolet). [przypis edytorski]
nieprzeżyty* — wieczny, nieskończony. [przypis redakcyjny]
nie przeze mnie, jak oczernia Ajschines — Ajschines z zdumiewającym spokojem sumienia zarzucił Demostenesowi autorstwo pokoju, który w rzeczywistości był dziełem Eubulosa, Fokiona, Filokratesa i Ajschinesa; z tonu całej mowy O wieńcu wynika, że Ateńczycy po klęsce najwięcej winili ów właśnie pokój, ponieważ związał im ręce wobec postępów Filipa w Grecji środkowej i pozwolił mu wypocząć w przyskoku. [przypis tłumacza]
nieprzezpiecznie (gw.) — niebezpiecznie. [przypis edytorski]
nieprzezpieczność (daw.) — niebezpieczeństwo. [przypis edytorski]
nieprzezpieczny (daw.) — niebezpieczny. [przypis edytorski]
nieprzezpieczny — dziś popr.: niebezpieczny. [przypis edytorski]
nieprzyjaciele zgodzą się: współzawodnictwo Prus i Austrii doprowadziło od r. 1788 do ostrego przeciwieństwa Austrii i Rosji, wplątanych w wojnę z Turcją z jednej strony, i Prus z drugiej. Z przeciwieństwa tego skorzystała Polska, by się wyzwolić z pęt Traktatu Gwarancyjnego r. 1775. [przypis redakcyjny]
nieprzyjacieli — dziś popr. B.lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjacieli — dziś popr. forma D.lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjaciel kiedy miły siła (starop.) — (rym) zam. siłuje; nalega, napiera się. [przypis redakcyjny]
nieprzyjacielskiemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: nieprzyjacielskimi. [przypis edytorski]
nieprzyjaciel sroższy się jem wrócę (starop.) — wrócę jako [jeszcze] sroższy ich nieprzyjaciel. [przypis edytorski]
nieprzyjaciel z Awinionu — antypapież. [przypis edytorski]
nieprzyjaciół jego plemienia — poszczególne plemiona Skytenów prowadziły ze sobą wojny. [przypis tłumacza]
nieprzyjaciołami — dziś popr. forma: nieprzyjaciółmi. [przypis edytorski]
nieprzyjaciołami — dziś popr. forma N. lm: nieprzyjaciółmi. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły (arch.) — dziś popr. forma B. lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły (daw. forma) — dziś B. lm: (na) nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły (daw. forma) — dziś N. lm: (z) nieprzyjaciółmi. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły (daw. forma) — dziś popr. B.lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły — dziś popr. forma B. lm: nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjacioły (starop. forma) — nieprzyjaciół. [przypis edytorski]
nieprzyjaźliwszy (starop. forma) — bardziej nieprzyjazny. [przypis edytorski]
nieprzyjazni — [przypis edytorski]
nie przypominam sobie kto taki — Oskar Wilde. [przypis tłumacza]
nieprzyrodzony — tu: nienaturalny; ten wyraz został dodany w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]
nie przystoi (daw.) — nie wypada. [przypis edytorski]
nieprzystojna (daw.) — tu: nieprzystojnie, nie przystoi, nie wypada. [przypis edytorski]
nieprzystojny (starop.) — taki, który nie przystoi (komuś); niewłaściwy, nieodpowiedni. [przypis edytorski]
Nie przyszedłem rozwiązywać zakon, ale wypełnić go — Mt 5, 17. [przypis tłumacza]
Nie przyszedłem tu po krytykę i sąd mego ojca i moją narodowość — powinno być raczej: (…) sąd nad moim ojcem i moją narodowością. [przypis edytorski]
nie przyszła była — forma daw. czasu zaprzeszłego, dziś: nie przyszła (dawniej, wcześniej, uprzednio). [przypis edytorski]
nieprzytomność (daw.) — nieobecność. [przypis edytorski]
nieprzytomność — tu: nieobecność. [przypis edytorski]
nieprzytomny (daw.) — nieobecny. [przypis edytorski]
nieprzytomny i zrozpaczony — w oryg. niem. außer sich vor Verzweiflung: oszalały z rozpaczy. [przypis edytorski]
nieprzytomny — nieobecny. [przypis redakcyjny]
nie psy, a ludzie — dziś popr.: nie psy, ale ludzie. [przypis edytorski]
nie puszczały — tj. nie wypalały, zawodziły. [przypis edytorski]
niepyszny — tu: pozbawiony pychy. [przypis edytorski]
nie pytaj kogo — tu: nie pytaj o kogo, nie szukaj kogo. [przypis edytorski]
nie pytam (gw.) — nie żądam. [przypis autorski]
Nie pytam się, czy ranny brat mój cierpi; sam staję się tym ranionym bratem — cytat z poematu Song of myself (Pieśń o sobie samym). [przypis edytorski]
nierączy — powolny, spokojny. [przypis edytorski]
nieradaś — skrócone od: nierada [jeste]ś; nie jesteś rada. [przypis edytorski]
nierada — tu: niechętnie. [przypis edytorski]
Nie radby się bił (…) z ni-skiem (starop.) — nie rad biłby się z nikim; nie chciałby się z nikim bić. [przypis edytorski]
nierad czemu (starop.) — tu: niezadowolony z czego. [przypis edytorski]
nierad (daw.) — niechętnie. [przypis edytorski]
nierad (daw.) — niechętny, niezadowolony. [przypis edytorski]
nierad (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
nierad (daw.) — niezadowolony. [przypis edytorski]
nieradny (daw.) — bezradny. [przypis edytorski]
nieradny (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
nierado (daw.) — niechętnie. [przypis edytorski]
nierady (daw.) — niechętny. [przypis edytorski]
nie radzę ci się z nim świadczyć — zapewne: nie radzę ci wymieniać z nim oświadczyn. [przypis edytorski]
nieradzi (daw.) — niechętnie. [przypis edytorski]
nie raniony (starop. forma ort.) — dziś popr.: nieraniony. [przypis edytorski]
nierano — nie wcześnie; późno. [przypis edytorski]
nierano — późno. [przypis edytorski]
nieraźnie — tu: niechętnie, bez zapału. [przypis edytorski]
nieraźno — nieszybko. [przypis edytorski]
Nieraz część narodu Tatarskiego, która podbiła jakiś kraj, sama bywa wypędzona; i przynosi w swoje pustynie ducha służalstwa, którego nabyła w klimacie niewoli. Historia Chin dostarcza na to wielkich przykładów i nasza historia starożytna również. — Scytowie podbili trzy razy Azję i trzy razy ich stamtąd wypędzono. [przypis autorski]
nie razem ducha oddać usiłował — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nie raz ducha oddać usiłowałem. [przypis edytorski]
nierazem to (…) słyszała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: nie raz to słyszałam. [przypis edytorski]
nierazem widział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: nieraz widziałem. [przypis edytorski]
nie raześ jem (…) ukazował (starop. forma) — nie raz im ukazywałeś. [przypis edytorski]
nieraześ tak robił — inaczej: nieraz tak robiłeś (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
Nieraz po ziemi błądzę jak gdyby umarły, I zda się, że oglądam świat z tamtego brzega — A. Lange, Rozmyślania, s. 13. [przypis autorski]
nie raz (starop. forma ort.) — dziś: nieraz. [przypis edytorski]
nie raz (starop. forma ort.) — dziś: nieraz; wielokrotnie. [przypis edytorski]
