Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie

Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 8290 przypisów.

zmysłom dwoiaką roskoszą opitem (starop.) — zmysłom opitym [upitym] dwojaką rozkoszą. [przypis redakcyjny]

zmysłowie — zmysłowo, w sposób przemawiający do zmysłów. [przypis edytorski]

zmysły (starop.) — oboczna forma pisowni występująca w staropolszczyźnie XVI w. u Reja: smysły. [przypis edytorski]

zmysły tylko — źródłem poznania są jedynie wrażenia zmysłowe, tj. wynik działania podrażnień zewnętrznych, których źródło (istota rzeczy) jest niepoznawalna; teoria poznania sensualistyczna Locke'a, rozwinięta przez Condillaka; por. Uwagi, str. 14 n. [przypis redakcyjny]

znać (daw.) — widać, poznać. [przypis edytorski]

znać o czymś (daw.) — wiedzieć o czymś, znać coś. [przypis edytorski]

znać się do czego (daw.) — przyznawać się do czego. [przypis edytorski]

znać się jak kura na pieprzu — frazeologizm oznaczający, że ktoś się na czymś w ogóle nie zna. [przypis edytorski]

znać — tu: widać, daje się zauważyć. [przypis edytorski]

znać — tu: widać, da się zauważyć, rozpoznać. [przypis edytorski]

znać — tu: widać. [przypis edytorski]

zna cały Przybyszewski — tzn. wszystkie utwory Przybyszewskiego; ostatnie lata przed Weselem były w Krakowie pod urokiem „przybyszewszczyzny”: stąd dowód na „nowoczesność” panny Racheli. [przypis redakcyjny]

znachodzą się (daw.) — znajdują się. [przypis edytorski]

znachodzić (daw.) — znajdować; tu: spotykać. [przypis edytorski]

znachodzić — dziś: znajdować, natrafiać na coś. [przypis edytorski]

znachodzić — dziś: znajdować. [przypis edytorski]

znachodzić się (daw.) — znajdować się. [przypis edytorski]

znachodzić się (daw.) — znaleźć się; tu: zachowywać się odpowiednio. [przypis edytorski]

znachodzić — znajdować; znaleźć. [przypis edytorski]

znachodzi — dziś popr.: znajduje. [przypis edytorski]

znachodził (daw.) — forma 3.os.lp r.m.: znajdował. [przypis edytorski]

znachodził się — dziś popr.: znajdował się. [przypis edytorski]

znachodzi się (daw.) — znajduje się, napotyka się. [przypis edytorski]

Znachor — powieść Tadeusza Dołęgi-Mostowicza z 1937 r., zekranizowana w tym samym roku w reż. Michała Waszyńskiego, opowiadająca historię wybitnego chirurga, prof. Rafała Wilczura, który w wyniku ciężkiego pobicia traci pamięć, następnie, nie mogąc sobie przypomnieć swojej tożsamości, trafia na wieś, gdzie zostaje znachorem i leczy miejscową ludność jako Antoni Kosiba. Pomysł został zrealizowany początkowo w formie scenariusza filmowego, ale nie wzbudził zainteresowania, dopiero sukces powieści przekonał twórców kina do przeniesienia Znachora na ekrany, zaś autora do napisania drugiej części losów głównego bohatera (powieść Profesor Wilczur, wyd. w 1939 r.). [przypis edytorski]

znachor — samouk zajmujący się leczeniem ludzi i odczynianiem uroków. [przypis edytorski]

Znacie tę bajeczkę — więc posłuchajcie… — aluzja do „powiedzonka” z komedii Aleksandra Fredry Pan Jowialski. [przypis redakcyjny]

znaczą chustki do nosa — dawniej chustki do nosa były wielokrotnego użytku, robiono je z tkaniny i wyszywano na nich znaczki rozpoznawcze, najczęściej inicjały właściciela, aby praczka wiedziała, komu je oddać po upraniu (podobnie postępowano z bielizną, pościelą, ręcznikami itp.). [przypis edytorski]

znaczek (daw.) — oddziałek (od znaku, tj. chorągwi). [przypis redakcyjny]

Znaczenie nauki o pokoleniu na tym polega, że obudziła ona zainteresowanie teoretyczne dla tego niewątpliwie ważnego czynnika przemian humanistycznych. (…) zainteresowanie dla czynników składających się na strukturę dziejów — K. Mannheim, Das Problem der Generationen, „Kölner Vierteljahrshefte für Soziologie” 1928, s. 326. [przypis autorski]

znaczenie rzeczownika struktura zostało określone: „sposób budowania widoczny w budowli, sposób łączenia części pojedynczych w całość, budowa, styl” — [por.] Słownik języka polskiego J. Karłowicza, A. Kryńskiego i W. Niedźwieckiego, t. VI, Warszawa 1915, s. 465. [przypis autorski]

znaczną dary — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) darami. [przypis edytorski]

znaczna część Germanów zbuntowała się — p. Tacyt, Dzieje IV, 54. [przypis tłumacza]

znaczna może liczba innych jeszcze praw — Mówiąc o pewnej stałości smaku płciowego mężczyzny czy kobiety ma się na myśli zwykle przede wszystkim szczególne upodobanie do pewnej ulubionej barwy włosów u drugiej płci. Istotnie też, jeśli się w ogóle pewnej barwie włosów daje pierwszeństwo (co nie jest powszechne u wszystkich ludzi), upodobanie to zdaje się tkwić dosyć głęboko. [przypis autorski]

znacznie — bardzo. [przypis edytorski]

znacznie go popuściło — bardzo mu się poprawiło. [przypis edytorski]

znaczno — tu: widać. [przypis edytorski]

znaczny (daw.) — widoczny. [przypis edytorski]

znaczny (daw.) — wyróżniający się. [przypis edytorski]

znaczyć „do tuzina” — dawniej chustki do nosa były wielokrotnego użytku, robiono je z tkaniny i wyszywano na nich znaczki rozpoznawcze, najczęściej inicjały właściciela, aby praczka wiedziała, komu je oddać po upraniu (podobnie postępowano z bielizną, pościelą, ręcznikami itp.). Komplety chusteczek do nosa, jak naczynia stołowe, zwyczajowo liczyły po 12 sztuk, czyli tuzin. [przypis edytorski]

znaczyć — tu: przeznaczyć. [przypis edytorski]

znaczyć — tu: ukazywać. [przypis edytorski]

znaczyć — tu: wyrażać. [przypis edytorski]

znaczy Nowe Miasto — ὃ μεθερμηνευόμενον Ἑλλάδι γλώσσῃ καινὴ λέγοιτ᾽ ἂν πόλις. [przypis tłumacza]

znaczy videlicet: przyszedł, raz, obaczył, dwa, podbił, trzy — w późn. wyd. popr. tłumaczenie: „znaczy videlicet: przyszedł, obaczył, podbił, przyszedł, raz, obaczył, dwa, podbił, trzy”. [przypis edytorski]

Znad mej skroni młodej uciąłem pierwszy pukiel, gdy Inacha wody oblały moje stopy — młodzieńcy greccy poświęcali swe włosy bóstwu rodzimej rzeki. [przypis redakcyjny]

z nadsypką — dziś: z nawiązką; dać więcej, niż się należy. [przypis edytorski]

z nadzieje ostatniej zrażeni (starop.) — pozbawieni ostatniej nadziei (właśc. dosł. zbici z ostatniej nadziei). [przypis edytorski]

znaglać — dziś: przynaglać. [przypis edytorski]

znają — Boga, prawdę. [przypis tłumacza]

znają Cię być stwórcą (daw.) — znają cię jako stwórcę; wiedzą, że jesteś stwórcą. [przypis edytorski]

znajda — tu: dziecko, które nie ma rodziców i nie wiadomo, skąd się wzięło. [przypis edytorski]

znajdęż ja (daw.) — konstrukcja z partykułą -że skróconą do -ż; znaczenie: czy znajdę, czyż znajdę. [przypis edytorski]

znajdować (coś jakimś) (daw.) — uznawać (coś) za (jakieś). [przypis edytorski]

znajdować (daw.; kalka z fr.) — oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]

znajdować (daw.) — (kalka z fr.) oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]

znajdować (daw.) — przekonywać się o czymś; oceniać; odnosić wrażenie. [przypis edytorski]

znajdować (daw.) — przekonywać się o czym; zastawać co. [przypis edytorski]

znajdować (daw.) — uważać. [przypis edytorski]

znajdować się — tu: czuć się. [przypis edytorski]

znajdować się — tu: zachowywać się. [przypis edytorski]

znajdowało się w tyle budynku — dziś popr.: znajdowało się na tyle budynku. [przypis redakcyjny]

znajdował wybornymi — uważał za wyborne. [przypis edytorski]

znajdowały się na wyciągłości — naciągnęły się. [przypis redakcyjny]

znajdując się wobec — przebywając z [przypis edytorski]

znajduje się nieskończona ilość rzeczy, które znacznie przekraczają naszą wyobraźnię, a bardzo wiele jest takich, które z powodu jej niedołężności sprawiają w niej pogmatwanie — Por. List 75 (dawniej 23) § 8. [przypis redakcyjny]

znajduje się przeto w położeniu osoby zawierającej umowę sama z sobą; z czego wynika, że nie ma i być nie może żadnego rodzaju prawa podstawowego, obowiązującego ciało narodu, że prawem takim nie jest nawet umowa społeczna — każda jednostka jest równocześnie poddanym i członkiem władzy zwierzchniczej, pomimo więc, że w tym ostatnim charakterze bierze udział w stanowieniu praw, może się zobowiązać wobec zwierzchnika, jako poddany, do ich przestrzegania. Zwierzchnik natomiast ma jeden tylko charakter: jest zwierzchnikiem, może więc być rozważany tylko w stosunku do samego siebie. Gdyby chciał zatem własną uchwałą zobowiązać się do czegoś, to byłoby to zobowiązaniem wobec samego siebie, ogół zobowiązywałby się wobec ogółu. Akt zatem cały nie miałby żadnej prawnej wartości. Stąd wyprowadza Russo nieograniczoność władzy zwierzchniczej, właściwość, która zresztą motywuje się już całkowitym oddaniem się jednostek społeczności. [przypis tłumacza]

znajdujeszże (daw.) — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy znajdujesz, czy uważasz. [przypis edytorski]

znajdzieli (daw.) — konstrukcja z partykułą -li: czy znajdzie. [przypis edytorski]

Znajdzie się w mig dziesięciu bogatych panów, którzy dobijać się będą (…) ujrzymy panią osypaną brylantami — niech wolno będzie tłumaczowi tych „brylantowych” aforyzmów zwrócić uwagę na głębokie analogie, zachodzące między obyczajami teatralno-operowo-baletowymi z roku Pańskiego 1750 a tymiż obyczajami z bieżącego, 1921 roku. Nic się przez lat bez mała dwieście nie zmieniło — w świetle kinkietów! [przypis tłumacza]

znajdziesz się — okażesz się. [przypis edytorski]

znajdziesz spokój, jaki daje wzgarda — W. Berent, Pisma, III, s. 171 (Próchno). [przypis autorski]