Przypisy

zwijadełko — kołowrotek do zwijania nici. [przypis edytorski]

zwikłać — tu: splątać. [przypis edytorski]

zwikła — dziś popr.: zawikła. [przypis edytorski]

zwikłany (daw.) — uwikłany. [przypis edytorski]

zwikłany — dziś: zawikłany a. splątany. [przypis edytorski]

z wikla — dziś popr.: z wikliny. [przypis edytorski]

zwilczały (neol.) — upodobniony do wilka. [przypis edytorski]

zwilżyj — dziś popr.: zwilż. [przypis edytorski]

zwiniony (daw.) — zawinięty; podwinięty. [przypis edytorski]

zwiódszy (daw. forma) — zawiódłszy; zaprowadziwszy. [przypis edytorski]

zwiodły się rody — zwyrodniały (…). [przypis edytorski]

zwiotszały (daw.) — zestarzały, zniszczony. [przypis edytorski]

Zwischendeck (niem.) — międzypokład a. międzypokładzie: pokład położony między głównym pokładem a dnem statku. [przypis edytorski]

Zwischendeck (niem.) — międzypokład. [przypis edytorski]

zwisko — nazwisko, nazwa. [przypis edytorski]

zwit — dziś: zwitek. [przypis edytorski]

zwite — dziś: zwinięte. [przypis edytorski]

zwitki pakuł — pasma lnianych włókien, używane na przykład do uszczelniania. [przypis edytorski]

zwity (daw.) — dziś: zwinięty. [przypis edytorski]

zwity — dziś popr.: zwinięty. [przypis edytorski]

zwity — zwinięty. [przypis edytorski]

zwłaczać — dziś popr.: zwlekać. [przypis edytorski]

z własnych bark — dziś popr. forma D.lm: (…) barków. [przypis edytorski]

zwłócząc — dziś: zwlekając. [przypis edytorski]

zwłóczyć (daw.) — zwlekać; opóźniać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — daw. zwlekać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — dziś: zwlekać; ociągać się. [przypis edytorski]

zwłóczyć (starop.) — tu: zwlekać, opóźniać. [przypis edytorski]

zwłóczyć — tu: zwlekać; ociągać się. [przypis edytorski]

zwłóczyć — zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoczyć (daw.) — zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoczyć — dziś popr.: zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoczyć — dziś: zwlekać. [przypis edytorski]

zwłoki niecierpliwy (starop.) — niecierpiący zwłoki, nieznoszący zwłoki; lubiący działać niezwłocznie. [przypis edytorski]

zwłoków — dziś popr. D. lm: zwłok. [przypis edytorski]

z włosistymi kity — daw. forma N.lm; dziś popr.: (…) kitami. [przypis edytorski]

z włoski — dziś popr. forma N.lm: z włoskami. [przypis edytorski]

z włosy — dziś popr. forma N. lm: z włosami. [przypis edytorski]

z wnątrza — z wnętrzności. [przypis edytorski]

z wnęka — z wnęki; z wnętrza. [przypis edytorski]

Zwód praw Imperium Rosyjskiego (Свод законов Российской империи) — kodeks prawa karnego i cywilnego w Imperium Rosyjskim, obowiązujący od 1835. [przypis edytorski]

zwójka (Voluta) i stożek (Conus) — rodziny ślimaków morskich o charakterystycznych kształtach muszli. [przypis edytorski]

zwólcież nam — pozwólcież; pozwólcie że nam. [przypis edytorski]

zwólże (daw., gw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że; znaczenie: pozwól. [przypis edytorski]

zwózka — tu: zwiezienie zżętego zboża z pola do stodoły, gdzie było młócone i przechowywane. [przypis edytorski]

zwodnictwo — oszustwo. [przypis edytorski]

„Zwodnicza maro, precz! Ha! Znikłaś przecie! Teraz znów jestem mężem”, jak mówi Makbet — William Shakespeare Makbet, akt III, scena 4; słowa Makbeta wobec ducha zamordowanego na jego zlecenie Banka, który ukazał mu się podczas uczty (w tłum. Leona Ulricha: „Precz, wietrzne złudzenie! Tak! Ledwo zniknął, mężem znowu jestem”, por. https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/makbet.html#f1360). [przypis edytorski]

zwodniczemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: zwodniczymi. [przypis edytorski]

zwodnik (daw.) — zwodziciel. [przypis edytorski]

zwodny (daw.) — dziś: zwodniczy. [przypis edytorski]

zwodny (daw.) — zwodniczy. [przypis edytorski]

zwodny — dziś: zwodniczy. [przypis edytorski]

zwodny — tu: zwodniczy a. zawodny. [przypis edytorski]

zwodowy — dziś: zwodzony. [przypis edytorski]

zwodzić boje — tu: staczać walki. [przypis edytorski]

zwodzić (daw.) — tu: prowadzić. [przypis edytorski]

zwodzić — tu: prowadzić. [przypis edytorski]

zwodzić — tu: prowadzić, sterować. [przypis edytorski]

zwodziciel (daw.) — ten, który zwodzi. [przypis edytorski]

zwölf (niem.) — dwanaście. [przypis edytorski]

zwojami, skręty, kłęby pędzącą — dziś popr. forma N.lm: (…) skrętami, kłębami (…). [przypis edytorski]

z wojski — dziś popr. forma: z wojskami. [przypis edytorski]

z wojskiem mianym — z wojskiem, które miał. [przypis edytorski]

zwoływa — dziś popr.: zwołuje. [przypis edytorski]

zwoływa (starop. forma) — dziś: zwołuje. [przypis edytorski]

zwoływa (starop. forma) — zwołuje. [przypis edytorski]

z wolej (starop. forma) — z woli. [przypis edytorski]

zwolena (daw.) — wybrana. [przypis edytorski]

zwolena (starop.) — wybrana. [przypis edytorski]

zwolić (daw., gw.) — pozwolić, zezwolić. [przypis edytorski]

zwolić (daw.) — pozwolić. [przypis edytorski]

zwolić (daw.) — wyzwolić, uchronić. [przypis edytorski]

zwolić — dziś: pozwolić. [przypis edytorski]

zwolić — tu: podporządkować. [przypis edytorski]

zwolniał — dziś: zwolnił. [przypis edytorski]

Zwolnij teraz, Panie, służebnika swego w pokoju; albowiem ujrzały me oczy — parafraza słów z Ewangelii (Łk 2, 29–32) wypowiedzianych przez świątobliwego starca Symeona na widok Jezusa, którego Józef i Maria przyszli ofiarować w świątyni, a w którym Symeon rozpoznał Zbawiciela; fraza ta funkcjonowała w prawosławiu i katolicyzmie także jako słowa z szóstej Ody z Septuaginty, z tzw. Kantyku Symeona (inc. Nunc dimittis). [przypis edytorski]

zwolniony — tu: rozluźniony, mniej ściśle przestrzegany. [przypis edytorski]

zwolon — forma skrócona od daw. zwolony: wybrany, przeznaczony (do czegoś). [przypis edytorski]

zwolony — tu zapewne: wyzwolony. [przypis edytorski]

zwonić (starop.) — dzwonić. [przypis edytorski]

zwonica (daw.) — dzwonnica. [przypis edytorski]

zwonok (ros.) — dzwonek. [przypis edytorski]

zwon (starop.) — dzwon. [przypis edytorski]

zwora (daw.) — połączenie; element łączący. [przypis edytorski]

zwora — tu: połączenie. [przypis edytorski]

zwora — zasuwa. [przypis edytorski]

zwornik (archit.) — szczytowy, najwyższy element wiążący łuk lub sklepienie. [przypis edytorski]

zwoszczyk (z ros.) — woźnica, furman, stangret. [przypis edytorski]

z woza — dziś popr. forma D.: z wozu. [przypis edytorski]

z wpadłymi bokami — dziś popr.: z zapadłymi bokami. [przypis edytorski]

zwracać się (daw.) — kierować się w przeciwną stronę, zawracać. [przypis edytorski]

zwrót — dziś popr. pisownia: zwrot. [przypis edytorski]

zwrót — dziś: zwrot a. nawrót (powrót). [przypis edytorski]

z wróżbami pierwszymi — chodzi o wróżby (omina), które wg obyczajów staroż. Rzymian każdorazowo poprzedzały ślub. [przypis edytorski]

z wrogi — dziś popr. forma N. lm: z wrogami. [przypis edytorski]

zwrotniczowa — żona zwrotniczego, pracownika kolei obsługującego zwrotnicę, która pozwala kierować pociągi na właściwy tor w miejscu, gdzie droga się rozwidla. [przypis edytorski]

zwrot przez sztag — zwrot, przy którym dziób jednostki pływającej przecina linię wiatru. [przypis edytorski]

z wschodniej przyszłe ziemi olbrzymów plemie w bursztynowych brzegach usiadło — mity litewskie. [przypis edytorski]

z współbraćmi — dziś dla ułatwienia wymowy: ze współbraćmi. [przypis edytorski]

z wszelkimi zaszczyty — dziś popr. forma N. lm: z wszelkimi zaszczytami. [przypis edytorski]