Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 469 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | potocznie | przestarzałe | regionalne | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | ukraiński | włoski | żartobliwie
Według języka: wszystkie | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 5839 przypisów.
zto (starop.) — za to, do tego. [przypis edytorski]
zto (starop.) — za to, do tego; tu: bych miał zto nauki: gdybym miał odpowiednią wiedzę. [przypis edytorski]
z towarzyszki swemi — dziś popr. forma N. lm: z towarzyszkami swymi. [przypis edytorski]
z trafunku — przypadkiem; por.: traf. [przypis edytorski]
z trafunku (starop.) — przypadkiem. [przypis edytorski]
z trochy (starop.) — z odrobiny. [przypis edytorski]
z trudna kiedy (daw.) — rzadko kiedy. [przypis edytorski]
z trudnością i uciążliwie — w oryg. niem. sehr mühselig: bardzo mozolnie. [przypis edytorski]
Z trudnościąm (…) wyśledził — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: z trudnością wyśledziłem. [przypis edytorski]
z trzema dary — za dary trzech królów tradycyjnie uważa się złoto, kadzidło i mirrę. [przypis edytorski]
Z Turkami wojował — wojny takie trwały przez cały wiek XVII (baśń oczywiście ignoruje chronologię, skoro Lubomirski chce spotkać Dzieciątko Jezus). [przypis edytorski]
z Turki (daw.) — dziś popr. forma N. lm: z Turkami. [przypis edytorski]
z Turki i z Tatary (przestarz.) — dziś popr. forma N. lm: z Turkami, z Tatarami. [przypis edytorski]
z Turki (starop. forma) — dziś: z Turkami. [przypis edytorski]
z twarz — dziś popr. D. lm: z twarzy. [przypis edytorski]
z twoimi kompany — dziś popr. forma N. lm: z twoimi kompanami. [przypis edytorski]
z twojem przeklętem — daw. formy N. (równe Ms.) lp. przymiotników i zaimków rodz. żeńskiego i nijakiego; dziś ujednolicone do formy rodz. męskiego: z twoim przeklętym. [przypis edytorski]
ztykać się (starop. forma) — dziś popr. (po ubezdźwięcznieniu): stykać się; tu: graniczyć. [przypis edytorski]
z tylum (…) zawracał — z tylu zawracałem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]
z tymi słowy — dziś popr. forma N. lm: z tymi słowami. [przypis edytorski]
zubnoj wracz (ros.) — dentysta. [przypis edytorski]
z uboczy (daw.) — z boku. [przypis edytorski]
zubr (starop. forma) — zamiast: żubr (tak stale u P. Kochanowskiego). [przypis edytorski]
zubrzy (daw.) — żubrzy a. żubrowy, tj. związany z żubrem. [przypis edytorski]
zuchelek — kawałek. [przypis edytorski]
zuchowato — śmiało. [przypis edytorski]
zuchter — tu: zuch. [przypis edytorski]
Zuchthaus (niem.) — ciężkie więzienie. [przypis edytorski]
zuciekać (starop.) — pouciekać, uciec; hufce zuciekały: (…) pouciekały. [przypis edytorski]
zuczyć (daw.) — dziś: nauczyć. [przypis edytorski]
z udanymi wieści (daw. forma) — dziś: (…) wieściami. [przypis edytorski]
Zugführer (niem.) — kierownik pociągu, konduktor; dowódca plutonu. [przypis edytorski]
Zug marsch! (z niem.) — pluton marsz! [przypis edytorski]
Zug (niem.) — pociąg, wyprawa, cug. [przypis edytorski]
z ukradka — dziś: ukradkiem. [przypis edytorski]
Zuloaga y Zabaleta, Ignacio (1870–1945) — malarz hiszpański, łączył swobodną technikę impresjonizmu z tradycjami klasyki malarstwa hiszpańskiego; portretował m.in. modelkę Agustinę Escudero Heredię, La gitana Agustina (Cyganka Agustina). [przypis edytorski]
zulus (daw., pot.) — laluś, elegancik na uniwersytecie. [przypis edytorski]
Zulusi — lud afrykański z grupy Bantu, mieszkający w południowej Afryce; w 1818 zjednoczeni w silne państwo pod wodzą króla Czaki, stawiali opór Burom i Brytyjczykom; po klęsce w 1879 większość terytoriów Zulusów została przyłączona do brytyjskiej Kolonii Natalu. [przypis edytorski]
z umęcenia (gw.) — ze zmęczenia. [przypis edytorski]
Zum goldenen Kreuz (niem.) — nazwa hotelu, dosł. „Pod złotym krzyżem”. [przypis edytorski]
zum Henker (niem.) — a niech to; tam do kata. [przypis edytorski]
zum Henker (niem.) — tam do kata. [przypis edytorski]
Zum Rhein (…) die Wacht am Rhein — słowa niem. pieśni patriotycznej Die Wacht am Rhein (Straż na Renie) autorstwa Maximiliana Schneckenburgera (1819–1849), która wykonywana do muzyki Karla Wilhelma zyskała ogromną popularność, szczególnie podczas wojny prusko-francuskiej; odczytywano ją wtedy (i wielokrotnie później w historii) jako przeciwstawienie się francuskim pretensjom do Alzacji i Lotaryngii oraz uznawaniu Renu za naturalną granicę Francji. [przypis edytorski]
zum Teufel (niem.) — do diabła [przypis edytorski]
z umysłu (daw.) — rozmyślnie; celowo. [przypis edytorski]
z umysłu (daw.) — rozmyślnie, specjalnie. [przypis edytorski]
z umysłu (daw.) — umyślnie, celowo. [przypis edytorski]
z umysłu — dziś popr.: umyślnie. [przypis edytorski]
z umysłu — dziś: umyślnie. [przypis edytorski]
z umysłu — dziś: z rozmysłu, celowo. [przypis edytorski]
z umysłu — tu: umyślnie, celowo. [przypis edytorski]
z umysłu — tu: umyślnie, specjalnie, z premedytacją. [przypis edytorski]
z umysłu — tu: umyślnie; z premedytacją. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, celowo. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, specjalnie. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, specjalnie. [przypis edytorski]
z umysłu — umyślnie, z rozmysłem. [przypis edytorski]
z upadnieniem — w razie upadku. [przypis edytorski]
zupak (zwykle lekcew.) — zawodowy podoficer. [przypis edytorski]
zupan a. żupan (daw., gw.) — dawny ubiór, rodzaj kaftana. [przypis edytorski]
zupełną wygranę — dziś B.lp: (…) wygraną. [przypis edytorski]
zupełniem — skrócenie od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]
zupełniem — skrócone od: zupełnie jestem. [przypis edytorski]
zupełniem spokojny — skrócone: zupełnie jestem spokojny. [przypis edytorski]
zupełny (starop.) — tu: pełny, całkowity. [przypis edytorski]
zupełny (starop.) — tu: pełny. [przypis edytorski]
ZUP — Zakład Ubezpieczeń Powszechnych. [przypis edytorski]
Zurbarán, Francisco de (1598–1664) — hiszpański malarz epoki baroku; tworzył przede wszystkim obrazy religijne, w pierwszym okresie twórczości często malował ascetycznych świętych z użyciem ostrych kontrastów światłocienia. [przypis edytorski]
zur besonderen Behandlung (niem.) — do specjalnego potraktowania. [przypis edytorski]
Zur hebung des Fremdenverkehrs (niem.) — z badań nad turystyką. [przypis edytorski]
Zur hebung des Fremdenverkehrs — pod tytułem w wydaniu źródłowym podano melodię w zapisie nutowym. Tadeusz Boy-Żeleński pisze: Melodie zamieszczone w tym zbiorku zaczerpnięte są bądź z naszych popularnych, bądź też z paryskich motywów. [przypis edytorski]
Zurlinden, Loubet, Jouaust — osoby zaangażowane w ostateczne rozstrzygnięcie sprawy Dreyfusa; Émile Zurlinden (1837–1929): generał, minister wojny; Émile Loubet (1838–1929): przewodniczący senatu (od 1896), prezydent Francji (1899–1906); Albert Jouaust (1840–1927): oficer artylerii, przewodniczący drugiego sądu wojskowego w sprawie Dreyfusa. [przypis edytorski]
Zur Psychologie des Individuums — tzn. O psychologii jednostki; t. I Chopin und Nietzsche, Berlin 1891, t. II Ola Hansson, Berlin 1892. [przypis edytorski]
Zurück! Halt (niem.) — Z powrotem! Stać! [przypis edytorski]
zurück (niem.) — z powrotem; wracaj (tryb rozk. czas.). [przypis edytorski]
Zurych — największe szwajcarskie miasto i główny ośrodek gospodarczy kraju. [przypis edytorski]
z urzędu — tu: zwyczajowo. [przypis edytorski]
zur Zeit (niem.) — obecnie, tymczasem. [przypis edytorski]
z uśmiechy słodkimi — dziś popr.: z uśmiechami słodkimi. [przypis edytorski]
zu schwer (niem.) — za ciężki. [przypis edytorski]
z ust rzeczy świadomych — w domyśle: z ust osób świadomych rzeczy, wiedzących o tych sprawach. [przypis edytorski]
zużytkowywa — zużytkowuje. [przypis edytorski]
Zuzanna (bibl.) — postać z Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]
Zuzanna — postać z biblijnej Księgi Daniela (rozdz. 13), piękna i cnotliwa żona, która odrzuciła zaloty lubieżnych starców, a ci z zemsty oskarżyli ją o rzekome cudzołóstwo. [przypis edytorski]
zuz (hebr.) lm. zuzzim — żydowska srebrna moneta wybijana w czasie powstania Bar Kochby. Terminem zuz określano również różne srebrne monety o niewielkim nominale zarówno przed, jak i po powstaniu Bar Kochby. W Talmudzie nazwy zuz i denar są używane wymiennie. [przypis edytorski]
zwąc — tu: wzywając. [przypis edytorski]
zwątlony — osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiałość — zwątpienie. [przypis edytorski]
zwątpiały (daw.) — osłabiony a. pełen zwątpienia. [przypis edytorski]
zwątpiały — dziś: pełen zwątpienia a. osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiały — osłabiony. [przypis edytorski]
zwątpiona (droga) (starop.) — tu: taka, o której wszyscy zwątpili; której nikt nie uważa za wykonalną. [przypis edytorski]
zwątpiwszy o niem (starop.) — zwątpiwszy o nim; tu: zwątpiwszy, że żyje. [przypis edytorski]
zwątp — tu: zwątpienie. [przypis edytorski]
zwaćbyśmy cię mieli (starop.) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: mielibyśmy cię zwać. [przypis edytorski]
zwać — tu: przyzywać; zowie, zwie: oboczne formy 3 os.lp cz. ter. [przypis edytorski]
zwać — tu: wzywać. [przypis edytorski]
zwada — kłótnia. [przypis edytorski]
zwada — spór, kłótnia. [przypis edytorski]
zwadka (daw.) — spór, kłótnia. [przypis edytorski]
