Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 466 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | austriacki | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | sportowy | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 128020 przypisów.

lecz nie w tym stopniu, by łączyć skromne ze srogim — tu po raz pierwszy w tekście pojawia się koncepcja stosowności (łac. decorum). Wymaga ona od twórcy wypowiedzi w stylu dostosowanym do tematu, a w szerszym sensie również unikania zestawień niepasujących do siebie motywów. [przypis edytorski]

Lecz o północy grom przyszedł uderzyć — parafraza słów z poematu Juliusza Słowackiego Ojciec zadżumionych: „Ale nazajutrz grom przyszedł uderzyć” (w. 199). [przypis edytorski]

Lecz prawo Boże jasny wyrok czyni: Jeśli złodziej nie ma czym oddać, niechaj będzie przedan — 2. Mojż 22, 3. [przypis edytorski]

Lecz Prorok do Amazyasza przyszedł i mówił:„O królu, niech z tobą wojsko takie nie wychodzi (…) Ma Pan Bóg, skąd tobie da jeszcze więcej” — 2 Krn 12, 7–9. [przypis edytorski]

Lecz się kąpać nie mogę przy was żadnym czołem — sens: wstydzę się przy was kąpać, nie jestem na tyle bezczelny, by to uczynić. [przypis edytorski]

Lecz taż Anglia (…) ogromniejsze wojsko — te słowa dopisał autor w wyd. z 1816 r. [przypis edytorski]

lecz większą miłością niż młody Alcyd… — Herakles (Herkules) za młodu zgodnie z umową uratował trojańską królewnę Hezjone, przykutą do skały i oddaną na pożarcie potworowi morskiemu; podjął się tego pod warunkiem, że jej ojciec odda mu w nagrodę parę cudownych koni, jakie otrzymał od Zeusa. [przypis edytorski]

Lecz wielką nocy tej sprawę mnie zostaw — szyk przestawny; inaczej: lecz mnie zostaw wielką sprawę tej nocy (tj. wielką sprawę, która dokona się tej nocy). [przypis edytorski]

Lecz zawsze bądźcie samym sobie wierne — w późn. wyd. zweryfikowano tłumaczenie, wstawiając przed tym wersem jako wtrącenie w nawiasie następujący: „Wasz trud pół roku niech będzie daremny”. [przypis edytorski]

leda (daw., gw.) — lada, byle. [przypis edytorski]

leda (daw., gw.) — lada. [przypis edytorski]

leda gdzie (starop.) — byle gdzie. [przypis edytorski]

leda jako (starop.) — byle jak, byle jakoś, jakkolwiek. [przypis edytorski]

leda jako (starop.) — byle jak; łatwo. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndara, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ją uwieść, przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndara, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ja uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndareusa, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ja uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — córka Testiosa, króla Etolii, żona Tyndareusa, króla Sparty. Ze związku miłosnego z Zeusem, który chcąc ją uwieść przybrał postać łabędzia, zrodziła się piękna Helena, małżonka Menelaosa, oraz dwaj synowie, Kastor i Polluks. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — królowa Sparty, uwiedziona przez Zeusa, który przybrał postać łabędzia. Królowa urodziła potem Polideukesa, Helenę i Klitajmestrę (według jednej z wersji mitu wylęgli się oni z jaj). [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona króla Sparty, Tyndareosa, i kochanka Zeusa, który uwiódł ją pod postacią łabędzia. Owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Polideukes (Polluks) oraz Helena i Klitajmestra, przy czym Kastor i Klitajmestra byli niekiedy uważani za dzieci Tyndareosa. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona spartańskiego króla Tyndareusa, kochanka Zeusa, który ją odwiedzał pod postacią łabędzia; owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Polluks oraz Helena i Klitajmestra. [przypis edytorski]

Leda (mit. gr.) — żona spartańskiego króla Tyndareusa, kochanka Zeusa, który ją odwiedzał pod postacią łabędzia; owocem związku Ledy z Zeusem byli Dioskurowie, którzy wykluli się z jaj: Kastor i Polideukes (Polluks), oraz Helena i Klitajmestra. [przypis edytorski]

le danger ne le mettait pas en colère (fr.) — niebezpieczeństwo nie rozzłościło go. [przypis edytorski]

Leda — w mitologii greckiej królowa Sparty, uwiedziona przez Zeusa, który przybrał postać łabędzia. Królowa urodziła potem Polideukesa, Helenę i Klitajmestrę (według jednej z wersji mitu wylęgli się oni z jaj). [przypis edytorski]

Leda — w mitologii gr. królowa Sparty; kochanka Zeusa, który na tę okazję zmienił się w łabędzia. [przypis edytorski]

Le diable amoureux (fr.) — zakochany diabeł. [przypis edytorski]

Lednica — jezioro w Polsce, na Pojezierzu Gnieźnieńskim. [przypis edytorski]

Lednicki, Aleksander (1866–1934) — polski działacz społeczny i polityczny, adwokat i filantrop, wolnomularz, polityk Imperium Rosyjskiego (współzałożyciel i członek Komitetu Centralnego Partii Konstytucyjno-Demokratycznej). [przypis edytorski]

Ledóchowski, Mieczysław (1822–1902) — arcybiskup gnieźnieńsko-poznański w l. 1866–85; za zwalczanie tzw. „ustaw majowych” więziony w r. 1874. [przypis edytorski]

le docteur (fr.) — lekarz; doktor. [przypis edytorski]

Le Drapeau blanc (fr.: Biały Sztandar) — rojalistyczny dziennik paryski, wydawany w l. 1819–1827. [przypis edytorski]

le duc d'Alba réside actuellement en Angleterre (fr.) — książę Alba mieszka obecnie w Anglii. [przypis edytorski]

ledwe (starop.) — dziś ledwie; ledwe do tego nie przyjdzie: o mało nie dojdzie do tego. [przypis edytorski]

ledwe (starop.) — ledwie. [przypis edytorski]

Ledwieć nam (…) króla nie podawa; Kto się przypatrzy, mała nie dostawa — tzn.: „Niemal [Turek] narzuca nam króla; Gdyby się przypatrzeć [temu procesowi], niewiele do tego brakuje”; ironiczna aluzja do tureckich prób interwencji w polską wolną elekcję. [przypis edytorski]

ledwie co — tu: o mało co; prawie. [przypis edytorski]

ledwie dojrzany — dziś: ledwie widoczny. [przypis edytorski]

Ledwiem dał rady! — dziś z B. lp: ledwie dałem radę. [przypis edytorski]

Ledwiem ją oderwał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie ją oderwałem. [przypis edytorski]

ledwiem namówił (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, inaczej: „ledwie namówiłem”. [przypis edytorski]

ledwiem odrzekł — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie odrzekłem. [przypis edytorski]

ledwiem osuszył i rozgrzał — inaczej: ledwie się osuszyłem i rozgrzałem (forma skrócona, a przy tym konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwiem się nie udusił — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie się nie udusiłem. [przypis edytorski]

ledwiem (…) skończył — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie skończyłem. [przypis edytorski]

ledwiem (…) wyrzekł — przykład ruchomej końcówki fleksyjnej czasownika; inaczej: ledwie wyrzekłem. [przypis edytorski]

ledwiem zdążył (daw.) — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwie zdążyłem. [przypis edytorski]

ledwie nie publiczna — prawie że publiczna, niemal powszechnie znana. [przypis edytorski]

ledwie więc (starop.) — tu: niemal jak. [przypis edytorski]

ledwom pana dogonił — inaczej: ledwo pana dogoniłem (konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwom się (…) pokazała — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika, dziś: ledwo się (…) pokazałam. [przypis edytorski]

ledwom ułożył się — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo ułożyłem się. [przypis edytorski]

ledwom wypowiedział — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo wypowiedziałem. [przypis edytorski]

ledwom (…) zadał — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika; inaczej: ledwo zadałem. [przypis edytorski]

ledwo nie całego — niemal całego. [przypis edytorski]

ledwośmy odeszli — inaczej: ledwo odeszliśmy (daw. konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika). [przypis edytorski]

ledwoś szczebiotał — ledwo szczebiotałeś. [przypis edytorski]

ledwo że nie cały dwór księcia składał — stanowił niemal cały dwór księcia. [przypis edytorski]

ledzie — dziś popr. forma N.lp: lodzie. [przypis edytorski]

ledzie (starop. forma) — (po) lodzie. [przypis edytorski]

Lee — dawniej: miejscowość w angielskim hrabstwie Kent; ob. podmiejska dzielnica płd.-wsch. Londynu, ok. 10 km od centrum miasta. [przypis edytorski]

Leeds — miasto w północnej Anglii; ważny ośrodek przemysłowy w okresie rewolucji przemysłowej. [przypis edytorski]

Lee, Robert Edward (1807–1870) — amerykański generał, dowódca wojsk Konfederacji Południa w czasie wojny secesyjnej. [przypis edytorski]

Leers, Johann von (1902–1965) — jeden z „ekspertów” od rasizmu w Trzeciej Rzeszy, twórca pseudonaukowych teorii na temat judaizmu. Wydał 27 antysemickich książek. Po wojnie mieszkał w Argentynie, potem w Egipcie, gdzie przeszedł na islam i został zatrudniony w służbie dyplomatycznej. [przypis edytorski]

Leeuvenhoek, Antonie, van (1632–1723) — holenderski mikrobiolog, budowniczy mikroskopów i odkrywca bakterii. [przypis edytorski]

Leeuwenhoek, Antoni van (1632–1632) — holenderski przedsiębiorca i przyrodnik, nazywany ojcem mikrobiologii: zajmował się konstrukcją pierwszych mikroskopów oraz obserwacjami pod mikroskopem; w 1673 jako pierwszy odkrył, badał i opisał mikroorganizmy. [przypis edytorski]

Le fameux rimeur? (fr.) — Sławnym rymotwórcą? [przypis edytorski]

Lefèvre, Robert (1755–1830) — francuski malarz-portrecista. [przypis edytorski]

Lefebvre-Desnouettes, Charles (1773–1822) — francuski generał, uczestnik wojen rewolucyjnej Francji i wojen napoleońskich. [przypis edytorski]

Lefebvre, François Joseph (1755–1820) — francuski wojskowy, generał wojen napoleońskich; marszałek Francji (od 1804). [przypis edytorski]

„Le Figaro” — francuska gazeta wydawana w Paryżu; powstała w 1826 jako tygodnik satyryczny; obecnie jeden z największych i najstarszy z dzienników francuskich. [przypis edytorski]

„Le Figaro” — fr. gazeta, założona w 1826 w Paryżu, od 1866 ukazująca się jako dziennik; ob. jeden z największych i najstarszy z dzienników francuskich. [przypis edytorski]

lefoszówka — rodzaj dubeltówki; dwulufowa broń palna skonstruowana w 1832 r. w Paryżu Casimira Lefaucheux, od którego nazwiska pochodzi określenie tego rodzaju broni. [przypis edytorski]

le foyer, l'alcôve conjugale (fr.) — domowe ognisko, sypialnia małżeńska. [przypis edytorski]

Le Français est excessivement riche (fr.) — Francuzi są niezmiernie (lub: nadmiernie) bogaci. [przypis edytorski]

legacja (z łac.) — poselstwo. [przypis edytorski]

legał (daw.) — forma dla czynności wielokrotnej; znaczenie: zwykł leżeć, leżał wielokrotnie. [przypis edytorski]

legałem (daw. forma) — kładłem się; polegiwałem. [przypis edytorski]

le galant de la mouche (fr.) — amant (gach) muszki. [przypis edytorski]

Leganés — miasto w Hiszpanii, 11 km na południe od Madrytu. [przypis edytorski]

legar — podkład pod ciężkie przedmioty, zazwyczaj wykonany z belek drewnianych; tu: umocowana do pokładu podstawa, na której umieszcza się szalupę okrętową. [przypis edytorski]