Potrzebujemy Twojej pomocy!

Na stałe wspiera nas 474 czytelników i czytelniczek.

Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie

Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 4315 przypisów.

owszemem się zdał (starop. forma) — konstrukcja z przestawną końcówką czasownika; inaczej: owszem, zdałem się. [przypis edytorski]

Owszem, panowie w takiej są nienawiści i pogardzie, że, jeżeli pokaże się który, natychmiast policyjne draby w swoją go straż biorą. — te słowa usunięto w wydaniu z 1816 r. [przypis edytorski]

owszem (starop.) — na pewno, całkiem, także, zapewne, bynajmniej, w ogóle. [przypis edytorski]

Owszem trzeba się starać o pokój ze wszystkimi ludźmi; o pokój mówię, który by był stateczny i trwały — Mojż 21, 26. [przypis edytorski]

Owszem — tu: przeciwnie. [przypis edytorski]

O wychowaniu pod względem umysłowym, moralnym i fizycznym — tyt. oryg. Education: Intellectual, Moral, and Physical, 1891. [przypis edytorski]

O, wy głupi, a leniwego serca!… — Łk 24, 25. [przypis edytorski]

owym tytanie, który odzyskiwał siły, ile razy zetknął się z matką swoją ziemią (mit. gr.) — Antajos a. Anteusz, najsilniejszy z gigantów, synów Gai. Ostatecznie pokonany przez Heraklesa podczas powstania gigantów przeciw bogom olimpijskim. Syn Zeusa uniósł go daleko od ojczystej ziemi i tam zabił. [przypis edytorski]

owy — ów; tamten. [przypis edytorski]

owy (starop. forma) — daw. forma zaimka lm, dziś: owe. [przypis edytorski]

owy (starop. forma) — daw. forma zaimka lm; dziś: owe. [przypis edytorski]

owy — tamten, ten drugi. [przypis edytorski]

Oxenstiern, Axel (1583–1654) — polityk szwedzki. [przypis edytorski]

oźarszy się (starop. forma) — daw. forma imiesłowu przysł. uprzedniego; dziś: obżarłszy się. [przypis edytorski]

oźmina — dziś popr.: ozimina; zboże siane na jesieni. [przypis edytorski]

ożałobiony — osierocony, pozostający w żałobie. [przypis edytorski]

ożaleć (starop.) — opłakać kogo (po jego stracie, w wyniku żałoby). [przypis edytorski]

Ożarowski, Piotr (ok. 1725–1794) — hetman wielki koronny, targowiczanin; zagorzały przeciwnik reform i Konstytucji 3 maja; od 1789 pobierał stałą pensję z ambasady rosyjskiej, po przystąpieniu do konfederacji targowickiej mianowany komendantem garnizonu warszawskiego, w 1793 hetmanem wielkim koronnym; członek delegacji zatwierdzającej II rozbiór Polski na sejmie grodzieńskim (1793); w czasie insurekcji warszawskiej usiłował zdławić ją siłą, skazany na śmierć za zdradę i powieszony. [przypis edytorski]

ożenie się (starop. forma) — ogoni się, opędzi się. [przypis edytorski]

ożenił się był — daw. forma czasu zaprzeszłego; inaczej: ożenił się uprzednio. [przypis edytorski]

ożóg (daw.) — drewniany kij służący za pogrzebacz. [przypis edytorski]

ożóg (daw.) — kij do poprawiania ognia w palenisku. [przypis edytorski]

ożóg (daw.) — kij opalony w ogniu; drąg służący do poprawiania ognia oraz wygarniania popiołu i żużlu z pieca. [przypis edytorski]

ożóg (daw.) — pogrzebacz a. tląca się głownia. [przypis edytorski]

ożóg (daw.) — tląca się głownia lub opalone drzewo. [przypis edytorski]

Ożóg, Jan Bolesław (1913 –1991) — poeta, przedstawiciel autentyzmu, niekiedy odwołujący się do słowiańskich tradycji pogańskich. [przypis edytorski]

ożóg — kij do poprawiania ognia i przegarniania węgli w piecu; pogrzebacz. [przypis edytorski]

ożóg — kij do poprawiania ognia, usuwania popiołu i żużlu w piecu (piekarskim a. kowalskim); tląca się głownia. [przypis edytorski]

ożóg — kij do przegarniania węgli w piecu; pogrzebacz. [przypis edytorski]

ożóg — kij służący za pogrzebacz. [przypis edytorski]

ożóg — płonąca żagiew, polano. [przypis edytorski]

ożóg — pogrzebacz, kij do poprawiania ognia w piecu. [przypis edytorski]

ożydle (daw., gw.) — klapa surduta, sukmany czy kamizelki. [przypis edytorski]

Ożywi nas i po dwu dniu, i trzeciego dnia wzbudzi nas — Oz 6, 3. [przypis edytorski]

ożywny (daw.) — ożywczy, ożywiający. [przypis edytorski]

Ozanam, Antoine Frédéric (1813–1853) — francuski historyk literatury i filozofii, katolicki działacz społeczny; błogosławiony Kościoła katolickiego (1997). [przypis edytorski]

ozdobił go wielkim krzyżem i nadał mu godność przeora Kastylii — w innym oprac. tegoż tłumaczenia: mianował go wielkim bailim i nadał mu sub-priotat Kastylii. [przypis edytorski]

ozdoby — dziś popr. N. lm: ozdobami. [przypis edytorski]

ozdoby, jakie w średnich wiekach miłość splatała nieufną dłonią — pasy cnoty. [przypis edytorski]

ozdoby — popr. forma N. lm: ozdobami (daw. forma N. lm z końcówką -y była używana w rzecz. r.m. i r.n., zanim wyparła ją końcówka -ami, właściwa dotąd tylko dla r.ż.) [przypis edytorski]

ozdziela (gw.) — rozdziela. [przypis edytorski]

Ozeasz — syn Beeriego, jeden z proroków mniejszych Starego Testamenu. Bóg polecił mu wziąć za żonę prostytutkę i wychowywać jej dzieci (Oz 1,2), co zostaje porównane do relacji Boga i narodu żydowskiego. [przypis edytorski]

ozerwać (gw.) — rozerwać. [przypis edytorski]

oześmiać się (gw.) — roześmiać się. [przypis edytorski]

ozgniwał (gw.) — rozgniewał. [przypis edytorski]

o ziem (daw. forma) — o ziemię. [przypis edytorski]

o ziem (daw., gw.) — dziś: o ziemię. [przypis edytorski]

o ziem — dziś popr. forma: o ziemię, na ziemię. [przypis edytorski]

o ziem — dziś popr.: na ziemię. [przypis edytorski]

O ziemiorodztwie Karpatów — właśc. O ziemiorodztwie Karpatów i innych gór i równin Polski, dzieło Stanisława Staszica (1755–1826) opublikowane w 1815 r. [przypis edytorski]

Ozierow, Władysław Aleksandrowicz (1770–1816) — ros. dramaturg, autor tragedii pseudoklasycznych. [przypis edytorski]

ozimina — roślina uprawna, która do prawidłowego przejścia całego cyklu rozwojowego potrzebuje okresu niskich temperatur; dlatego jest wysiewana jesienią, zimuje, a plon wydaje od wiosny do jesieni następnego roku. [przypis edytorski]

oznaczamy nazwą wziętą od wspólnoty (…) nazywamy ją polityką, czyli umiejętnością państwową — od greckiego słowa polis, oznaczającego miasto-państwo, zorganizowane jako wspólnota obywateli (koinonia ton politon). [przypis edytorski]

” ” ” — oznaczenie powtórzenia wyrazów z poprzedniej linii: Helcia zagadała do. [przypis edytorski]

— oznaczenie powtórzenia wyrazu z poprzedniej linii: Helcia. [przypis edytorski]

oznaczony — tu: wyznaczony, naznaczony, przeznaczony. [przypis edytorski]

oznajmując — dziś popr.: oznajmiając. [przypis edytorski]

oznajmuje — dziś: oznajmia. [przypis edytorski]

oznajmywać — dziś: oznajmiać a. znamionować. [przypis edytorski]

ozon — gaz złożony z trójatomowych cząsteczek tlenu, powstających pod wpływem wyładowań elektrycznych (np. piorunów), charakteryzuje się orzeźwiającym zapachem i ma własności dezynfekujące. [przypis edytorski]

Ozon — potoczna nazwa Obozu Zjednoczenia Narodowego, sanacyjnej organizacji utworzonej w 1936 roku przez marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, podkreślającej znaczenie armii dla państwa, o ideologii zawierającej elementy nacjonalistyczne. [przypis edytorski]

ozon — trójatomowe cząsteczki tlenu, powstające np. na skutek wyładowań elektrycznych w czasie burzy, mają charakterystyczny orzeźwiający zapach. [przypis edytorski]

o Zorobabelu (…) u monarchy świata Daryusza (…) dowodząc, iż ta [prawda] mocniejsza i trwalsza niżli wino, niżli król, niżli niewiasta… — cały akapit stanowi przeplecione cytatami streszczenie opowieści z 3 Ezd 3, 1–4, 46. Starotestamentowa Trzecia Księga Ezdrasza nie jest uznawana przez Kościoły zachodnie za kanoniczną (zalicza się ją do apokryfów), mimo że znajduje się w Septuagincie oraz dawnych przekładach Biblii na łacinę; w Wulgacie klementyńskiej z 1592 występuje jako jeden z dodatków. Księgę tę cytowali również kaznodzieje husyccy, w szczególności ze streszczonego przez Skargę opowiadania pochodzi fraza Zorobabela: „prawda wszystko zwycięża” (3 Ezd 3, 12), użyta przez Jana Husa w liście z czerwca 1413 oraz w liście pisanym tydzień przed śmiercią z lochu w Konstancji. [przypis edytorski]

ozowie — dziś popr. forma: ozwie; odezwie. [przypis edytorski]

ozug (gw.) a. ożóg (daw.) — kij, głownia lub opalone drzewo. [przypis edytorski]

ozwać się (daw.) — dziś: odezwać się. [przypis edytorski]

ozwać się (daw., gw.) — odezwać się. [przypis edytorski]

ozwać się (daw.) — tu: rozbrzmieć. [przypis edytorski]

ozwać się — dziś: odezwać się. [przypis edytorski]

ozwać się — dziś: powiedzieć. [przypis edytorski]

ozwać się — odezwać się, powiedzieć. [przypis edytorski]

ozwał się (daw.) — odezwał się. [przypis edytorski]

ozwały się (daw.) — rozległy się, dały się słyszeć. [przypis edytorski]