Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 467 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | łacina, łacińskie | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | portugalski | pospolity | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | staropolskie | starożytny | turecki | ukraiński | włoski | wojskowy | wulgarne | zdrobnienie
Według języka: wszystkie | English | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 6124 przypisów.
one — dziś popr. forma B. lp r.n.: ono, tj. to. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — dawniej, jakiś czas temu. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — dawniej, kiedyś. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — dawniej, kiedyś; tu prawdopodobnie: wczoraj. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — kiedyś. [przypis edytorski]
onegdaj — dawniej, kiedyś; przedwczoraj. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — przedwczoraj; dziś w znaczeniu: niegdyś, dawno. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — przedwczoraj. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — przedwczoraj; również ogólnie: dawniej. [przypis edytorski]
onegdaj (daw.) — przedwczoraj; także: kiedyś. [przypis edytorski]
onegdajszej (daw.) — przedwczorajszej. [przypis edytorski]
onegdajszy (daw.) — dosł. przedwczorajszy; przen. dawniejszy, niegdysiejszy. [przypis edytorski]
onegdajszy (daw.) — poprzedni, zeszły. [przypis edytorski]
onegdajszy (daw.) — poprzedni, zeszły (rok). [przypis edytorski]
onegdajszy (daw.) — przedwczorajszy. [przypis edytorski]
onegdajszy (daw.) — wczorajszy. [przypis edytorski]
onego chrześcijańskiego króla, który (…) na chorągwi swojej namalować kazał ptaka, który swoją krwią ptaszęta od węża zarażone ożywia, dając znać, iż za swój lud rad umrzeć chce, sobie śmierć, a im żywot obierając — wizerunek pelikana rozrywającego sobie dziobem pierś i własną krwią karmiącego swoje młode był średniowiecznym symbolem najwyższego poświęcenia, a w kontekście religijnym znakiem ofiary Jezusa. W herbie używał go m.in. portugalski król Jan II Doskonały (1455–1495), w połączeniu z dewizą „Pola Lei e pola grey” (daw. port.: przez prawo i przez lud). Na marginesie wydania źródłowego Kazań sejmowych przy tym fragmencie widnienie adnotacja: „Joannes 2. Lusitaniae rex. Orosius lib. 1.”, jednak w popularnej kronice Pawła Orozjusza, który pochodził z terenów dzisiejszej Portugalii, nie może być podobnej wzmianki, gdyż żył w V wieku. [przypis edytorski]
Onego czasu wszystkie członki ciała… — wg źródeł starożytnych bajkę o żołądku Meneniusz Agryppa opowiedział ludowi podczas tzw. pierwszej secesji plebejuszy (494 p.n.e.), kiedy oburzeni postawą senatu w sprawie długów opuścili miasto i udali się na Świętą Górę koło Rzymu, odmawiając służby wojskowej w obronie interesów bogatych patrycjuszy. Przemowa Meneniusza, stojącego na czele delegacji senatu, oraz obietnica stworzenia urzędu trybunów ludu doprowadziły do zawarcia zgody. Plutarch rozróżnia dwa wystąpienia ludu, różnej wagi: jedno z powodu zdzierstwa wierzycieli oraz drugie, po zdobyciu Korioli, z powodu klęski głodu, podczas gdy Szekspir łączy je w jedno wydarzenie. [przypis edytorski]
onego — daw., (gwarowe) jego, tamtego. [przypis edytorski]
onego mordercę — chodzi o Bolesława II Śmiałego a. Szczodrego (1042–1081/1082), króla Polski w latach 1076–1079. [przypis edytorski]
onego ojca, którego jest kłamca — tj. szatana. [przypis edytorski]
onego — owego; daw. on: ów, tamten. [przypis edytorski]
Onego też nie trzeba stronom cierpieć — sens: na to też nie należy stornom pozwalać. [przypis edytorski]
O'Neil, Eugene Gladstone (1888–1953) — dramaturg amer., laureat Nagrody Nobla (1936); syn członka wędrownej trupy aktorskiej, pracował na życie jako poszukiwacz złota w Hondurasie, urzędnik handlowy w Buenos Aires oraz marynarz na statkach pływających do Afryki Południowej, a potem jako reporter pisma „The Telegraph” z Connecticut; zasadnicza zmiana w jego życiu wiązała się z kilkumiesięcznym pobytem w sanatorium dla gruźlików w 1912 r., gdzie zapoznał się z dramaturgią współczesną (m.in. utworami Strindberga, Ibsena i Wedekinda); ukończył kurs teorii i historii dramatu przy Uniwersytecie Harvarda i zadebiutował zbiorem etiud scenicznych Pragnienie i inne jednoaktówki (1914); pierwszym wystawionym utworem był melodramat Na wschód od Cardiff (1916), w 1920 r. za dramat Poza horyzontem otrzymał Nagrodę Pulitzera; do najsławniejszych jego sztuk należą: Złoto (1920), Słoma (1921), Owłosiona małpa (1922), Pierwszy człowiek (1922), Anna Christie (1922, Nagroda Pulitzera), Irlandzka róża Abiego (1924), Zespojeni (1924), Pożądanie w cieniu wiązów (1924), Fontanna (1926), Marco Polo (1927), Dziwne preludium (1928, Nagroda Pulitzera), Żałoba nie przystoi Elektrze (1931, trylogia), Ach, pustynio! (1933), Dni bez końca (1934) oraz powojenne, pesymistyczne dramaty Zimna śmierć nadchodzi (1946), Księżyc dla bękartów (1952); pośmiertnie wydano również Zmierzch długiego dnia (1956) i Dotyk poety (1957); dramatopisarstwo Gladstone'a O'Neila łączy realizm z ekspresjonizmem i symbolizmem. [przypis edytorski]
onej (daw.) — tej. [przypis edytorski]
onej doby (starop. forma) — w tej chwili, w tym momencie. [przypis edytorski]
onej doby (starop.) — wtedy, w tym czasie. [przypis edytorski]
onej doby (starop.) — w tym czasie; wtedy. [przypis edytorski]
onej (gw.) — jej. [przypis edytorski]
onej pychy przypłacą (daw.) — dziś: przypłacą ową pychę. [przypis edytorski]
onejroplastia (z gr. oneiros: marzenie senne, plastos: ukształtowany, ulepiony) — tu: wytwarzanie obrazów sennych. [przypis edytorski]
onej (starop. forma) — (do) tej. [przypis edytorski]
onej (starop. forma) — jej, tej. [przypis edytorski]
onej (starop.) — jej. [przypis edytorski]
onej (starop.) — tej. [przypis edytorski]
onejże (starop. forma) — tejże. [przypis edytorski]
onejże (starop.) — tejże; tej samej; onejże godziny: w tej samej godzinie, w tym samym czasie. [przypis edytorski]
onem — dziś popr.: onym. [przypis edytorski]
onem (starop. forma) — im. [przypis edytorski]
onemu (daw.) — jemu. [przypis edytorski]
onemu rodgisarowi, co był mosiądzowego wołu uczynił tyranowi, co w nim ludzi męczyć miał, i musiał to ukazać sam, jako to być miało — Ateńczyk Perilaos zaproponował Falarisowi, tyranowi sycylijskiego miasta Akragas (VI w. p.n.e.) wykonanie pustego w środku spiżowego byka, do którego wnętrza wrzucano by skazańców, a następnie podpalano ogień pod figurą; jako pierwszy zginął w nim sam pomysłodawca i wykonawca byka (Diodor Sycylijski, Biblioteka historyczna IX 30). [przypis edytorski]
One of Burns's remarks (…) inadequate idea — „Jednym ze spostrzeżeń Burnsa, kiedy przybył pierwszy raz do Edynburga, był brak wyraźnej różnicy między życiem wieśniaków a życiem wytwornego świata. U pierwszych, mimo że nie byli wysubtelnieni modą ani oświeceni nauką, duża zdolność obserwacji, wiele inteligencji; ale kobieta subtelna i doskonała była dlań istotą zupełnie nową, o której miał dotąd bardzo niedokładne pojęcie”. [przypis tłumacza]
one pohańce — ci poganie. [przypis edytorski]
„One rendition one public performance” por. szerzej: M. F. Makeen, From „Communication in Public” to „Communication to the Public”; An Examination of the Authors's Rights of Broadcasting, Cabling, and the Making Available of Works to the Public Under the Copyright Laws of the USA, the UK, and France, King's College 1999, https://kclpure.kcl.ac.uk/portal/files/2932667/392285.pdf, (dostęp 16.02.2014), s. 94. [przypis autorski]
one się ruszały… — komiczny opis odlewania wina z amfor do dzbana, z którego i Sceledrus, i Lurcjo dzielnie popijali. Amfory wściekle się rzucały — bo je raz po raz nachylano utaczając do dzbana, który „szalał” (bacchabatur), upijając się niby ciągle weń wlewanym winem. [przypis tłumacza]
one słowa przez Waleriusza Messale z rozkazania senatu i pospólstwa rzymskiego do niego posłane — Swetoniusz In Octa., rozdz. 58. [przypis edytorski]
one (starop. forma) — te, owe. [przypis edytorski]
one (starop.) — te, owe. [przypis edytorski]
On est heureux de chercher là–bas des talents et de les protéger (fr.) — Szczęściem jest wyszukiwać tam talenty i je popierać. [przypis edytorski]
on est trop vieux marin pour ça (fr.) — jesteśmy na to zbyt starymi marynarzami. [przypis edytorski]
one — te, owe. [przypis edytorski]
one (tu daw.) — je. [przypis edytorski]
one wszystkie przez ciebie przezierają jak brudna woda przez szklane naczynie — w późn. wyd. popr. tłumaczenie na: „one wszystkie przez ciebie przezierają jak mocz przez szklany nocnik”. [przypis edytorski]
on fait des percées de vue, des eclaircies (fr.) — robimy aleje widokowe, przecinki. [przypis edytorski]
Ong-chan, Jong-chan a. To'orił Ong-chan (zm. 1203) — władca Keraitów (tu: Cheraitów), pokonany przez Czyngis-chana. [przypis edytorski]
ongi a. ongiś (daw.) — niegdyś, kiedyś. [przypis edytorski]
ongi a. ongiś — kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi a. ongiś — kiedyś, swego czasu. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — dawniej, kiedyś. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — dawniej, niegdyś. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw., gw.) — dawniej, niegdyś. [przypis edytorski]
ongi (daw., gw.) — kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — kiedyś, niegdyś. [przypis edytorski]
ongi — daw. kiedyś. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — kiedyś. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — niegdyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — niegdyś, kiedyś dawniej. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — niegdyś, kiedyś. [przypis edytorski]
ongi (daw.) — niegdyś. [przypis edytorski]
ongi — dawniej, kiedyś. [przypis edytorski]
ongi — dawniej, niegdyś. [przypis edytorski]
ongi — dawniej. [przypis edytorski]
ongi — kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongi (książk.) — a. ongiś; dawniej. [przypis edytorski]
ongi — niegdyś, kiedyś dawniej. [przypis edytorski]
ongi — niegdyś, kiedyś. [przypis edytorski]
ongi — niegdyś, kiedyś wcześniej. [przypis edytorski]
ongiś (daw.) — niegdyś, kiedyś, dawniej. [przypis edytorski]
ongiś — wcześniej, dawniej, niegdyś. [przypis edytorski]
on go nie sądzi, lecz w niego uderza, nie ułaskawia, lecz miażdży i niszczy — Mielgunow, op. cit., s. 35–6. [przypis autorski]
on (gw.) — tu: ten. [przypis edytorski]
On (hebr.) — gr. Heliopolis, stolica 13. nomu Dolnego Egiptu, ok. 20 km na północ od Memfis. [przypis edytorski]
Oniasz — p. I, I, 1, i uwaga do słowa Heliopolis. [przypis tłumacza]
onić (daw.) — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -ci, skróconą do -ć i dodaną do zaimka osobowego „oni”. [przypis edytorski]
Onić to w Polszcze zamki murowali — Jeńców tatarskich rzeczywiście do tej pracy używano. [przypis redakcyjny]
Oni ci wskażą wszystko, o co tylko spytasz (…) najlepiej owe drogi znają — aluzja do tajemnic eleuzyjskich. Hierofant, jak wiadomo, pouczał mystów o życiu przyszłym. [przypis tłumacza]
o nic piękniejszym — dziś popr.: o niczym piękniejszym. [przypis edytorski]
o nię — dziś popr. forma B. lp r.ż.: o nią; tu zachowano daw. formę ze względu na rym. [przypis edytorski]
o nię (starop. forma B. lp r.ż.) — o nią. [przypis edytorski]
o nię (starop. forma) — dziś B.lp r.ż.: (o) nią. [przypis edytorski]
o nieba miedzianego sklepy — akcja dzieje się podczas zachodu słońca, chodzi więc o kolor nieba. [przypis edytorski]
onieczulony — znieczulony, pozbawiony czucia. [przypis edytorski]
Oniegin tłumaczony był na języki… — oto spis tych przekładów, ułożony na zasadzie poszukiwań moich w Pet. Bibl. Publ.: franc.: Dupont (1847), Béezo (1868), Michajłow (1882); niem.: Lippert (1849), Lupus (1860 i 1900), Bodenstedt (1866), Zeibert (1872), Blumenthal (1878); ang.: Seldine (1886); wł. Delatr (1856), Besobrasowa-Suchozanet (1858); chorw. Dmitrowic (1860), Ternski (1881); węg.: Berczi (1865). [przypis tłumacza]
o niego ja stoję (daw.) — na nim mi zależy. [przypis edytorski]
o niej [o trzeciej przyczynie] potem powiem (s. 104) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się akapit z rozdziału V zaczynający się od słów: „Tu muszę wreszcie poruszyć kwestię sumienia (…)”. [przypis edytorski]
o niej — W oryginale: „de ipsa”. Czy chodzi o wnioskowanie z tej treści, czy o niej samej? Pierwsze pojmowanie znajdujemy u Ewalda 31, Auerbacha 233, Sterna 24, Gebhardta § 41, White'a 20, Saisseta 312 i Appuhna 241; drugie u Kirchmanna 16, Elwesa 15, Boyle'a § 41. Do pierwszego pojmowania może skłaniać zarówno uwaga, że nie chodzi o wywnioskowanie treści, gdyż posiadamy ją już, jak powiedziano przedtem w założeniu, jak i dalszy ciąg, gdzie jest mowa o wyprowadzaniu innych idei. Jednakże przeciwko temu pojmowaniu, przemawiają względy następujące: 1) w założeniu powiedziane jest wprawdzie, że dana byłaby treść, ale to nie wyłącza wnioskowania o niej, przeciwnie, wymaga tego, jak np. gdy dana jest treść trójkąta, a wywnioskowane ma być twierdzenie o sumie jego kątów (por. [fragmenty zaczynające się od słów: „Wątpliwość mieć będziemy dopiero na skutek innej idei, która nie jest na tyle jasna i wyraźna, abyśmy mogli wywnioskować z niej coś pewnego”; „drogą takiej samej znajomości, z pomocą której”; „Ażeby określenie mogło uchodzić za doskonałe”); 2) w dalszym ciągu właściwie mowa jest o wnioskowaniu w obydwu kierunkach; 3) [we fragmencie „Co zaś do nas, to, skoro dowiedziałem się, że istnieję, nie mogę zmyślić, że istnieję lub że nie istnieję”] mamy analogię; 4) wnioskować z czegoś = concludere ab aliqua re [we fragmentach „wnosimy (…), że dusza jest zjednoczona z ciałem i że to zjednoczenie stanowi przyczynę owego czucia”; „jak najusilniej poszukiwać wiedzy o rzeczach”, „aby nie wnioskować nic ani z czegoś oderwanego i ogólnego o czymś rzeczywistym” lub ex aliqua re [we fragmentach: „zgoła nie możemy stąd zrozumieć”; „kiedy stąd, że się czegoś dowiedziałem, staje mi się wiadomym, co to jest”; „abyśmy mogli wywnioskować z niej coś pewnego o rzeczy”; „przykład jakiejś rzeczy oderwanej, względem której jest obojętne, w jaki sposób się ją określa”; „ażeby z określenia rzeczy dały się wyprowadzić wszystkie jej własności”; „co wydaje się niezbędnym do osiągnięcia wiedzy o rzeczach wiecznych i do urobienia ich określeń”] (inde concluditur [we fragmentach „kiedy stąd (…) staje mi się wiadomym”, „niewiele jest rzeczy, które zdołałem dotychczas drogą takiego poznania zrozumieć”, „przeto wnioskujemy stąd w sposób jasny”, „Czy zaś same idee mogą podlegać jakiemuś zepsuciu, zobaczymy”), nigdzie zaś: de re. [przypis tłumacza]
oniemić (neol.) — uczynić niemym, odebrać głos. [przypis edytorski]
