Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | czasownik | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 115559 przypisów.
giser — rzemieślnik odlewający przedmioty z metalu (tu: działa). [przypis edytorski]
giser — rzemieślnik zajmujący się odlewaniem przedmiotów z metalu. [przypis edytorski]
giser — wykwalifikowany pracownik zakładu odlewniczego. [przypis edytorski]
Gisz — Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych (GISZ), powołany dekretem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego z dnia 6 sierpnia 1926. [przypis edytorski]
gitanas (hiszp.) — Cyganki. [przypis edytorski]
gitar i kaskarras — w innym tłum.: son-ahhas i cas-carras, tj. bębenków i dzwonków. [przypis edytorski]
Gite menszn, hot rachmunes, warft a sztikełe brojt. Brojt, brojt (jid.) — Dobrzy ludzie, miejcie litość, rzućcie kawałek chleba. Chleba, chleba. [przypis edytorski]
Gite menszn, rachmunes (jid.) — dobrzy ludzie, litości. [przypis edytorski]
git (gw.) — dobrze. [przypis edytorski]
giudicio (daw. wł.) — dosł.: werdykt, wyrok sądowy, tu: rodzaj utworu satyrycznego. [przypis edytorski]
Giulia Gonzaga (1513–1566) — włoska szlachcianka, żona hrabiego Vespasiano Colonny, po śmierci męża w swoim zamku skupiła grono artystów, przyciągniętych jej inteligencją, wykształceniem oraz niezwykłą urodą. [przypis edytorski]
Giulino di Mezzegra — włoskie miasteczko położone w prowincji Como, 28 kwietnia 1945 r. dokonano tam egzekucji Benito Mussoliniego oraz jego kochanki, Claretty Petacci. [przypis edytorski]
giunca — rodzaj słonego włoskiego sera. [przypis edytorski]
giuro a Dios (wł. naśladownictwo hiszp.) — przysięgam na Boga. [przypis edytorski]
Give me one minute, please (ang.) — Daj mi minutę, proszę. [przypis edytorski]
Give us this day our daily bread (ang.) — Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj; słowa modlitwy Ojcze nasz. [przypis edytorski]
giwer a. gwer — broń; tu: miecz a. rapier. [przypis edytorski]
giwera — karabin. [przypis edytorski]
giwer — broń palna a. wojskowe nakrycie głowy. [przypis edytorski]
giwer gwer (daw.) — karabin. [przypis edytorski]
Giwojte (mit. litew.) — święte gady. [przypis edytorski]
Giżycki, Kamil (1893–1968) — polski pisarz i podróżnik. Po wybuchu rewolucji lutowej w 1917 wstąpił do korpusu czechosłowackiego i w jego szeregach walczył w trakcie ofensywy admirała Kołczaka. W styczniu 1919 wstąpił do polskiej Dywizji Syberyjskiej jako podporucznik i dalej walczył przeciwko bolszewikom na Syberii. Po okrążeniu dywizji w pobliżu Krasnojarska w styczniu 1920 wraz z grupą innych żołnierzy nie uznał kapitulacji i zbiegł; ukrywał się w Minusińsku. W 1926 wyjechał jako preparator zwierząt z wyprawą Ossendowskiego do zachodniej Afryki; na podstawie tej ekspedycji napisał książkę podróżniczą. [przypis edytorski]
Giza, właśc. Gizela Stockhammer — członkini żydowskiego ruchu oporu; zginęła w czasie wojny. [przypis edytorski]
Gizelis — mokinys, padėjėjas. [przypis edytorski]
Gizevius, Gustaw (1810–1848) — kaznodzieja polsko-ewangelicki, mazurski działacz społeczny, znawca folkloru i publicysta. [przypis edytorski]
Gizot, właśc. François Guizot (1787–1874) — fr. historyk i polityk, premier Francji w latach 1847–1848. [przypis edytorski]
Gizot, własc. François Guizot (1787–1874) — fr. historyk i polityk. [przypis edytorski]
głąb' — ten zapis ujawnia jeszcze dawną obecność na końcu tego wyrazu jeru miękkiego, półsamogłoski występującej w języku prasłowiańskim do XI w. [przypis edytorski]
głada — cicha morska toń. [przypis edytorski]
gładka — tu: piękna. [przypis edytorski]
gładki — daw. ładny. [przypis edytorski]
gładki (daw.) — piękny. [przypis edytorski]
Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Dziennik Franciszki
Krasińskiej
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
gładki (daw.) — piękny, urodziwy. [przypis edytorski]
gładki (daw.) — urodziwy, piękny. [przypis edytorski]
gładki (daw.) — urodziwy. [przypis edytorski]
gładki (starop.) — ładny. [przypis edytorski]
gładkość (daw.) — piękno. [przypis edytorski]
gładkość (daw.) — piękność. [przypis edytorski]
gładkość (starop.) — piękno, uroda. [przypis edytorski]
gładkość (starop.) — uroda. [przypis edytorski]
gładosz a. gładysz — człowiek bardzo dbający o swą powierzchowność. [przypis edytorski]
gładysz — człowiek układny i urodziwy (gładki). [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy, piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — ładny chłopak a. młody mężczyzna. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękniś; piękny młodzieniec. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — piękny młodzieniec; piękniś, przystojniak. [przypis edytorski]
gładysz (daw.) — zdr. od gładysz (człowiek gładki, tzn. układny i urodziwy); piękniś. [przypis edytorski]
gładysz (przestarz.) — człowiek urodziwy, układny. [przypis edytorski]
głaźne ławy — ławy utworzone z głazów. [przypis edytorski]
głaźnych — pokrytych głazami. [przypis edytorski]
głaźny — kamienisty. [przypis edytorski]
głaźny — skalisty, pokryty głazami. [przypis edytorski]
głazny — tu: usypany z głazów. [przypis edytorski]
głazy — dziś popr. forma N. lm: głazami. [przypis edytorski]
głazy w Stonehenge — budowla z wielkich głazów ustawionych w kręgu, pochodząca z epoki neolitu a. brązu. Przypuszcza się, że była świątynią kultu słońca. Znajduje się w hrabstwie Wiltshire, koło miasta Salisbury, ok. 160 km na zachód od miejsca akcji powieści. [przypis edytorski]
głębić się — zagłębiać się. [przypis edytorski]
głębiej piekła — głębiej niż piekło. [przypis edytorski]
głębinie — dziś popr. forma B.lm: głębiny. [przypis edytorski]
głębinie — dziś popr.: głębiny. [przypis edytorski]
głębiźnie — dziś popr. forma Ms. lm.: głębinie. [przypis edytorski]
głęboce (daw. forma) — dziś: głęboko. [przypis edytorski]
Głęboka — wieś w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. [przypis edytorski]
głębokiem — daw. forma N. i Msc. lp przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głębokim. [przypis edytorski]
głębokiem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głębokim. [przypis edytorski]
głębokiem — dziś popr.: głębokim. [przypis edytorski]
głębszymi nurty — dziś popr. forma N.lm: (…) nurtami. [przypis edytorski]
głód — tu: pragnienie czegoś, dotkliwy brak czegoś. [przypis edytorski]
głód w getcie warszawskim — na terenie getta warszawskiego, zamkniętej dzielnicy, utworzonej jesienią 1940 r. przez nazistów dla odizolowania osób pochodzenia żydowskiego od reszty polskiego społeczeństwa i od dzielnicy niemieckiej stłoczono 460 tys. osób, przesiedlonych z innych części Warszawy oraz z miejscowości wcielonych do III Rzeszy. Średnio na jeden pokój przypadało ponad 9 osób. Dzielnicę szczelnie zamknięto, nikt nie mógł jej opuścić bez zgody okupacyjnych władz. Zapasy żywności i innych artykułów przywiezione przez przesiedleńców szybko się wyczerpały, a w getcie zaczął panować głód i choroby. Wynikało to z planowej polityki nazistów, którzy ograniczyli dzienną dawkę kalorii do 180 (czyli 10 proc. tego, czego potrzebuje dorosła osoba). Do getta nie wpuszczano lekarstw i szczepionek. Konieczny był w związku z tym nielegalny przemyt żywności. Organizacje żydowskie prowadziły w tych trudnych warunkach darmowe jadłodajnie, wydające dziesiątki tysięcy posiłków dziennie, a żydowscy lekarze próbowali ratować ofiary głodu na wszelkie sposoby.
Jednak przy braku dostępu do żywności i środków medycznych ponad 90 tys. więźniów getta zmarło z głodu i chorób jeszcze przed rozpoczęciem wielkiej deportacji jego mieszkańców zimą 1942.
[przypis edytorski]
głóg — dzika róża. [przypis edytorski]
Główka kapusty — w oryg: A cittern-head, tj. groteskowa główka, jaką rzeźbiono na końcu instrumentu muzycznego, rodzaju gitary; podobnie zdobiono szpilki do włosów, o których mowa poniżej. [przypis edytorski]
główne karanie (daw.) — kara śmierci. [przypis edytorski]
główne występki — przestępstwa zagrożone karą śmierci. [przypis edytorski]
głównia (daw. reg.) — głownia, płonący kawałek drzewa. [przypis edytorski]
głównia (daw., reg.) — głownia, płonący kawałek drzewa. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia, tj. płonący kawał drzewa. [przypis edytorski]
głównia — dziś popr. pisownia: głownia (tj. płonący kawałek drzewa). [przypis edytorski]
głównokomandujuszczy (z ros. главнокомандующий) — głównodowodzący. [przypis edytorski]
główny (daw.) — (o procesie sądowym) taki, który może się zakończy sprawą śmierci. [przypis edytorski]
Główny dogmat kalwinizmu, mianowicie wiarę w przeznaczenie — chodzi o koncepcję tzw. predestynacji, według której ostateczny los człowieka (jego zbawienie lub potępienie), podobnie jak wszystkie inne wydarzenia, jest z góry określony przez wolę Boga, który jest wszechwiedzący. [przypis edytorski]
główny — tu: najważniejszy. [przypis edytorski]
główszczyzna — suma wypłacana przez mordercę rodzinie ofiary. [przypis edytorski]
głów unieść — dziś popr. z B lm: unieść głowy. [przypis edytorski]
głobić (daw.) — gnębić. [przypis edytorski]
głodem morzyć — głodzić, nie karmić wystarczająco. [przypis edytorski]
głodna śmierć — śmierć głodowa. [przypis edytorski]
głodni krucy — dziś popr. forma: głodne kruki. [przypis edytorski]
Głodowa Polana a. Głodówka — polana położona na Pogórzu Spisko-Gubałowskim. [przypis edytorski]
Głogów — miasto w na Dolnym Śląsku nad rzeką Odrą. [przypis edytorski]
Głogów — miasto w woj. dolnośląskim; w czasie wojny trzydziestoletniej (XVII w.) zamienione w twierdzę, od 1740 podlegało pruskim Hohenzollernom. [przypis edytorski]
Głogów — polskie miasto nad Odrą, na Dolnym Śląsku. [przypis edytorski]
głość (starop.) — odgryzać; tu forma 3 os. lm: głodzą. [przypis edytorski]
głość (starop.) — zjadać; tu: 3.os.lm: głodzą, tj. zjadają. [przypis edytorski]
głość (starop.) — zjadać; tu forma 3.os.lm: głodzą, tj. zjadają. [przypis edytorski]
głośnem — daw. forma N. i Msc. przymiotników r.n.; dziś tożsama z r.m.: głośnym. [przypis edytorski]
głośnemi — daw. forma N. i Msc. lm przymiotników r.ż. i r.n.; dziś tożsama z r.m.: głośnymi. [przypis edytorski]
głośnie (starop. forma) — głośno. [przypis edytorski]
„Głos Ameryki” — rządowa rozgłośnia Stanów Zjednoczonych powstała w 1942 r., nadająca programy dla zagranicy po angielsku i w kilkudziesięciu innych językach. [przypis edytorski]
