Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 454 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 161842 przypisów.
zostawa — dziś popr.: zostaje, tj. przebywa. [przypis redakcyjny]
zostawam (starop. forma) — 1.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaję; pozostaję. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — 3.os.lp cz. teraźn.; dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — dziś 3.os. lp: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — dziś popr.: zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — zostaje. [przypis edytorski]
zostawa (starop. forma) — zostaje; tu: pozostaje. [przypis edytorski]
Zostawcie (z ros.) — dajcie pokój; [niech pani przestanie; red. WL]. [przypis autorski]
zostawiać w kozie (pot.) — karać, zamykając ukaranego w jakimś pomieszczeniu w szkole, w czasie lekcji, a częściej po lekcjach. [przypis edytorski]
zostawiają swe upierzenie pośród tych ostów a pokrzyw — francuskie przysłowie: jeter le froc aux orties, oznaczające porzucenie habitu. [przypis tłumacza]
zostawiam przy życiu was, synowie, których mi bogowie dali — w tym kryje się myśl, że Cyrusowi żadnego dziecka śmierć nie zabrała. [przypis tłumacza]
zostawiem (daw. gw.) — dziś popr.: zostawimy. [przypis edytorski]
Zostawił (…) ciotkę — Annę Jagiellonkę, wdowę po Batorym. [przypis autorski]
zostawiłem był — forma daw. czasu zaprzeszłego. [przypis edytorski]
zostawił od wypadku — tu: zostawił na wszelki wypadek. [przypis edytorski]
zostawił (…) pięćdziesiąt okrętów (…) wypłynąwszy ze stu dwudziestoma — Kallikratidas miał 170 okrętów, 140 własnych i 30 pojmanych ateńskich. Ciekawe, że nie ma wzmianki o 10 okrętach zabranych Diomedontowi i jeszcze jednym okręcie Konona, porwanym wówczas, kiedy usiłował przesłać do Aten wieści o sobie. [przypis tłumacza]
zostawili — konstrukcja z partykułą -li; znaczenie: jeśli zostawi. [przypis edytorski]
zostawiliśmy to przyjaźniejszéj chwili albo szczęśliwszemu poszukiwaczowi — Hrabia Adam Plater, wiosną bież[ącego roku] 1859, wykopał w Kiernowie kilka sztuk starożytuej zbroi, oręża itd. [przypis autorski]
zostawim (daw. forma) — dziś 1 os. lm: zostawimy. [przypis edytorski]
zostawiony jest własnemu przemysłowi — zdany sam na siebie. [przypis edytorski]
zostawować (daw.) — zostawiać. [przypis edytorski]
zostawować — dziś popr.: zostawiać. [przypis edytorski]
zostawowała (starop. forma) — zostawała. [przypis edytorski]
zostawował (starop. forma) — dziś: zostawiał. [przypis edytorski]
zostawował (starop. forma) — zostawiał. [przypis edytorski]
zostawowały (starop. forma) — dziś 3.os. lm: zostawiały. [przypis edytorski]
zostawuiąc (daw.) — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując (daw. forma) — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując (daw. forma) — zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując — dziś popr.: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawując — dziś popr.: zostawiając. [przypis redakcyjny]
zostawując — dziś: zostawiając. [przypis edytorski]
zostawują — dziś popr.: zostawiają. [przypis edytorski]
zostawują — zostawiają. [przypis edytorski]
zostawuję — dziś popr.: zostawiam. [przypis edytorski]
zostawuję — dziś: zostawiam. [przypis edytorski]
zostawuje (daw.) — dziś popr. forma 3 os.lp: zostawia. [przypis edytorski]
zostawujem — dziś popr. forma 1.os. lm cz.ter.: zostawiamy. [przypis edytorski]
zostawujemy (daw.) — dziś popr.: zostawiamy. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — dziś 3.os. lp: zostawia. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — dziś: zostawia. [przypis edytorski]
zostawuje (starop. forma) — zostawia. [przypis edytorski]
zostoi — ostanie się, zostanie. [przypis redakcyjny]
zostoi — zostanie, utrzyma. [przypis edytorski]
z ostrzeżeniem, że w pobliżu znajdują się Moskale przygotowani do bitwy. Ostrzeżenie okazało się prawdziwym — Moskale otrzymali wiadomości dniem wpierw, że 20 czerwca powstańcy będą przechodzili Wisłę pod Szczucinem. Uświadomieni byli o tym przez Merkla, dyrektora policji w Krakowie. Ożegalski, Wspomnienia krwawych czasów, str. 262. Dr. Stella-Sawicki, Udział Galicji w powstaniu styczniowym. [przypis autorski]
z oszczepy — dziś popr. forma N. lm: z oszczepami. [przypis edytorski]
Z otchłani — Z. Kossak, Z otchłani, Księgarnia W. Nagłowskiego, 1946. [przypis redakcyjny]
z otwartymi ramiony — dziś popr. forma N.lm: (…) ramionami. [przypis edytorski]
z otwartymi ramiony — dziś popr. forma: z otwartymi ramionami. [przypis edytorski]
z otwartymi usty — dziś popr. forma N.lm: (…) ustami. [przypis edytorski]
z (…) otwartymi usty — dziś popr. forma N.lm: z (…) ustami. [przypis edytorski]
z ouvrierami (z fr.) — robotnikami. [przypis redakcyjny]
zovada (lenk.) — šuoliais. [przypis edytorski]
zovada — šuoliais. [przypis edytorski]
z owąd — od tego właśnie; stąd, dlatego. [przypis edytorski]
zowąd — stamtąd. [przypis edytorski]
zową — dziś popr. forma 3 os. lm: zwą. [przypis edytorski]
zową — dziś popr. forma: zwą a. zowią. [przypis edytorski]
zową (starop. forma) — zwą; nazywają. [przypis edytorski]
zową — wzywają. [przypis edytorski]
z owego nieśmiertelnego tysiąca, co pod wodzą Garibaldiego zdobywał Sycylię — w maju 1860 Giuseppe Garibaldi na czele tysiąca ochotników wyprawił się przeciwko Królestwu Obojga Sycylii i w ciągu czterech miesięcy obalił rządy Burbonów, co przyczyniło się do zjednoczenia Włoch. [przypis edytorski]
z owemi wysokiemi — formy N.lm zaimka i przymiotnika odnoszących się do rzeczowników niemęskoosobowych (tu: lasy). [przypis edytorski]
zowią (daw.) — dziś popr.: nazywają. [przypis edytorski]
zowie (daw.) — nazywa. [przypis edytorski]
zowiemy (starop. forma) — zwiemy; nazywamy. [przypis edytorski]
zowie się gminnym wyrazem: kiepska — gminnym, tj. pospolitym lub wulgarnym, ponieważ przymiotnik „kiepski” pochodzi od wyrazu „kiep”, oznaczającego głupca: w dawnej polszczyźnie to słowo, oznaczające pierwotnie kobiece genitalia, było poważną obelgą. [przypis edytorski]
zowie się — nazywa się. [przypis edytorski]
zowie (starop. forma) — dziś 3.os.lp: zwie (tj. nazywa). [przypis edytorski]
zowie — tu: wzywa. [przypis edytorski]
z ozdoby — dziś popr. forma N. lm: z ozdobami. [przypis edytorski]
Z pałaców sterczących dumnie (…) Dosyć domku pustelnika — Z Szyllera [swobodny przekład końcowego fragmentu wiersza Friedricha Schillera Der Jungling am Bache (Młodzieniec nad potokiem) spopularyzowanego jako piosenka do muzyki Franza Petera Schuberta; red. WL]. [przypis autorski]
z palcami na pętli rzemiennej — oszczep do rzucania był zaopatrzony w pętlę. [przypis tłumacza]
z Panem Jezusem — tj. z sakramentem. [przypis edytorski]
z panią Ignacową — Baranowską. [przypis redakcyjny]
Z paralipomenów do aktu V (Loeper, wydanie Hompla, XII. 232; Strehlke, Paralipomena do „Fausta” Goethego str. 133 i n.) wynika, że Goethe miał zamiar rzecz tak przedstawić, ażeby diabeł na tamtym jeszcze świecie procesował się o prawo do duszy Fausta, że jednak proces ten przegrał wskutek interwencji Chrystusa, namiestnika państwa. — Sam on zresztą mówi bardzo wyraźnie, że w całym pojęciu końca powodował się wyobrażeniami kościelnymi o Odkupieniu. (Rozmowy z Eckermannem, 6 czerwca 1831). Wiersze: „Od zła ocalon już na wieki/ Cnych duchów świata członek szczery;/ Zbawcze my zawsze mamy leki/ Dla tych, co w górne dążą sfery./ A jeśli jeszcze miłość święta/ Zabierze udział w zbożnym dziele,/ Anielskie przyjmą ich panięta,/ Radosne sprawią im wesele. —” Otóż wiersze te nazywa poeta kluczem do ocalenia Fausta, zupełnie zgodnie z naszymi wyobrażeniami religijnymi, według których „dostąpić możemy zbawienia nie tylko dzięki naszej własnej sile, ale za pośrednictwem łaski bożej». Wynikałoby z tego, że własnego sądu Fausta o tym, co życiu nadaje wartość, nie mamy prawa tak bez niczego uważać za sąd poety: tylko usilna praca nadaje wartość życiu. Wielki badacz Goethe nie mógł zapewne tak przemawiać. W całym życiu i we wszystkich jego czynnościach, w wesołym używaniu i w skrzętnym tworzeniu, w kontemplacji i twórczym czynie spoczywa wartość bytowania ziemskiego. I w życiu Fausta nie można skreślić ani jednego z tych czynników, żadnemu z nich nie można wyłącznej przypisywać wartości, jakkolwiek on sam w każdym momencie życia dopatruje się wartości absolutnej w czynniku, w danej chwili predominującym — jest to przymiotem uczucia w przeciwieństwie do refleksji. [przypis autorski]
z partesa stąpać — stąpać wyniośle, uroczyście. [przypis edytorski]
z Paru (…) kamień — marmur paryjski; wysoko ceniony w Grecji i Rzymie. [przypis edytorski]
Z pasma zjawisk nie wydobywa się i nie utwierdza pojedynczych punktów (…) lecz pasmo rozwija się bez żadnych przerw — S. Przybyszewski, Zur Psychologie des Individuums, Berlin 1892, II, s. 45. [przypis autorski]
z Pauzylipu lochów — Pauzylippo, góra pod Neapolem, w lochach której ma się znajdować grób Wergiliusza. [przypis redakcyjny]
z pełnym rogiem — nawiązanie do mitycznego rogu obfitości, stale napełniającego się pożywieniem. [przypis edytorski]
z Peleja synem — z Achillesem. [przypis edytorski]
z percept i ekspens — z dochodów i rozchodów. [przypis redakcyjny]
z pergamskiego zamku — Pergamon to historyczna kraina w Azji Mniejszej, gdzie znajdowała się Troja. [przypis edytorski]
z Peskaryej […] Alfons — mąż poetki Wiktorii Kolonna. [przypis redakcyjny]
z Peskaryej zaraz ukazuje / Alfonsa […] Sforca Murzyn sztucznie go przywodzi / Pod sieć napiętą […] strzałą żartką upada przeszyty — niewolnik Murzyn, znajdujący się w francuskim wojsku, przekupiony przez Alfonsa z Peskary, przyrzekł zamek Castel Nuovo (w Neapolu) wydać Hiszpanom; żeby jednak więcej zarobić, zdradził za pieniądze cały plan Francuzom i „żartką strzałą” zadał Alfonsowi śmiertelną ranę. Z „łotra Murzyna” (il rio Ethiopo) zrobił nasz tłumacz Sforzę z przydomkiem „il Moro” („Murzyn” u Kochanowskiego). [przypis redakcyjny]
Z Petrarki — utwór należy do cyklu sonetów powstałych pod bezpośrednim wpływem Petrarki, stanowiących albo poetycką parafrazę utworu poety renesansowego (jak w tym przypadku), albo rozwinięcie przejętego od włoskiego mistrza motywu. [przypis redakcyjny]
z pewna — na pewno. [przypis edytorski]
z pewnego cudownego wydarzenia, które miało miejsce w Bretanii (…) — Istotnie francuscy kronikarze opowiadają o takiej walnej bitwie srok i szpaków, stoczonej na kilka dni przed bitwą w r. 1488. [przypis tłumacza]
z pewnego czasu — od pewnego czasu. [przypis edytorski]
z pewnym niebezpieczeństwem przebywane lasy i pola piechotą — kiedy jako emisariuszka przekradała się w r. 1846 do Galicji. [przypis redakcyjny]
z pewnym stanem umysłowym wnet stowarzysza się zwykle jakiś stan wprost przeciwny (np. s. 133) — autor w ten sposób opatrzył odsyłaczami wewnątrztekstowymi pierwodruk swej powieści; w tym przypadku na odnośnej stronie znajduje się akapit z rozdziału VII zaczynający się od słów: „Mimo opisanego powyżej procesu zobojętniania się przykrych składników życiowych (…)”. [przypis edytorski]
z piany morskiej zrodzonej — w mit. gr. bogini miłości i piękna Afrodyta zrodziła się z piany morskiej. [przypis edytorski]
z pięciozębnymi widły — mowa o narzędziu do wyjmowania mięsa z ognia, prototypie dzisiejszego widelca. [przypis edytorski]
Z piekła wymodlił duszę (…) Trajana — Legenda, jakiej nie zapisała historia, powiada, że Trajan jadący na wyprawę wojenną, wśród ulicy Rzymu zatrzymanym był przez pewną wdowę z prośbą, ażeby się zemścił śmierci zamordowanego jej syna. Trajan proszącej wdowie tak odpowiedział: że wstrzyma swój pochód wojenny, o ile potrzeba będzie czasu do ukarania mordercy, ażeby jej łzom i sprawiedliwości zadosyć się stało. Święty Tomasz z Akwinu powiada, że Papież Grzegorz Wielki czytając życie Trajana, tak się wzruszył tym rysem łagodności i sprawiedliwości cesarza, że poszedłszy do kościoła i przed ołtarzem uklęknąwszy, gorącą modlitwą wyzwolenie cesarza jako poganina z potępienia u Boga wymodlił. Legenda jeszcze dodaje, że Grzegorz Wielki rzeczywiście Trajana z piekła wymodlił, z tym jednak zastrzeżeniem z nieba, ażeby się odtąd za żadnego niewiernego poganina nie modlił. [przypis redakcyjny]
z piekłów — dziś popr. forma D. lm: z piekieł. [przypis edytorski]
z pierścionkiem — w domyśle: ślubnym. [przypis edytorski]
z piersiami siedmią — z siedmioma piersiami. [przypis edytorski]
z pierwoci (daw.) — od początku. [przypis redakcyjny]
z pierwotka (daw.) — z początku. [przypis redakcyjny]
z pierwszey spuścił co ochoty (starop.) — ochłonął nieco z początkowego zapału. [przypis edytorski]
