Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 159187 przypisów.
sonambuliczny — charakterystyczny dla lunatyka. [przypis edytorski]
Sonapur — wieś w Indiach. [przypis edytorski]
Sonata B-mol — Fryderyka Chopina, op. 35 nr 2, jej trzecia część to znany Marsz żałobny. [przypis edytorski]
Sonata h-moll, op. 58 — sonata na fortepian, skomponowana przez Fryderyka Chopina w 1844 r. [przypis edytorski]
sonata (muz.) — trzy- lub czteroczęściowy utwór instrumentalny. [przypis edytorski]
sonat anagrammatice (łac.) — brzmi przez przestawienie liter (Michael). [przypis redakcyjny]
sonata — rodzaj utworu muzycznego. [przypis edytorski]
sonata — utwór muzyczny o swoistych zasadach kompozycyjnych, złożony z kilku (3–4) kontrastujących z sobą części. Do najsłynniejszych należą właśnie sonaty Ludwika Beethovena (1770–1820). [przypis redakcyjny]
sonatina — krótki, dwu- lub trzyczęściowy utwór muzyczny. [przypis edytorski]
Sonderaktion (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]
Sonderbehandlung (niem.) — akcja specjalna. [przypis edytorski]
sonderkomando — grupa więźniów pracująca przy wynoszeniu zwłok z komór gazowych. [przypis edytorski]
Sonderkommando — w gwarze obozowej: specjalne grupy robocze więźniów pracujące w komorach gazowych przy wynoszeniu zwłok, w krematorium przy wyrywaniu złotych zębów i paleniu ciał. [przypis edytorski]
sonder — właśc. Sonderkommando; oddział specjalny, złożony wyłącznie z Żydów, pracujący w krematorium. [przypis edytorski]
Son ellos o nuestros? (hiszp.) — To tamci czy nasi? [przypis edytorski]
SONET II — wszystkie sonety w tłum. Edwarda Leszczyńskiego (1880–1921); w oryginale pierwsze dwa są autorstwa poety Lessailly, trzeci napisał Teofil Gautier. [przypis edytorski]
SONET NA FEBRĘ KSIĘŻNEJ URANII — tłumaczenie sonetu, jak również pomysł do gry słów (odmiennie spożytkowany) w końcowych wierszach epigramu, zaczerpnięte są z przekładu Sawantek pióra Lucjana Rydla. [przypis tłumacza]
sonet poświęcony Demokrytowi, dłuższy poemat o Giordano Bruno, wreszcie rozsiane w wielu innych wierszach wyznania monistyczne — por. J. Kasprowicz, Demokryt, Giordano Bruno, Dzieła, I, s. 85, 175–184, inne dowody tamże, s. 57, 60, 66. Młodzi na tym etapie prześcigali się w wierności wobec pozytywizmu. I tak młody Feldman był bardzo niezadowolony z utworu o Giordano Bruno, uważając, że wiersz jest za mało naukowy: „czy mamy pasmo idei, które by umiał wyzyskać poeta-filozof… nic z tego wszystkiego. Kasprowicz rzucił nam tylko splot rozumowań ciemnych i chaotycznych, w których nie ma Brunona ni jego systemu”. (W. Feldman, Poezje Jana Kasprowicza, „Ognisko” 1889, nr 18). [przypis autorski]
sonetuosna — dabar: sonetuose. [przypis edytorski]
sonet w stylu złotym — w oryginale wł.: cantafavola scritta d'oro. Cantafavola to nudna lub nieprawdopodobna opowieść, bełkot, także tradycyjna ludowa opowieść rytmiczna o dość żartobliwym charakterze; scritta d'oro: napisana złotem, na złoto. Zatem całość można tłumaczyć jako pozłacany bełkot. [przypis edytorski]
Sonety Szekspira, wedle świadectwa Meresa — jego Palladis Tamia stanowi nieocenione źródło dla krytyków, gdyż wylicza 12 utworów dramatycznych Szekspira i mówi także o jego poematach i „cukrowo słodkich sonetach w prywatnym obiegu między przyjaciółmi”. [przypis tłumacza]
sonety — wyrafinowana forma poetycka: utwór złożony z 14 wersów ułożonych w dwie strofy czterowersowe (tetrastychy) oraz dwie strofy po trzy wersy (tercyny); pierwsza część (tetrastychy, niekiedy połączone ze sobą) zwykle wiązana jest rymem okalającym abba abba, treściowo zaś wprowadza temat utworu, druga część stanowi refleksję, podsumowanie, wniosek odnoszący się do przedstawionego wcześniej tematu. [przypis edytorski]
sonet z Mizantropa — słynna scena lektury sonetu Oronta z Mizantropa Moliera [akt II, scena 2, w której poproszony o zdanie Alcest z bezwzględną szczerością krytykuje wiersz; red. WL]. [przypis tłumacza]
Songs of Experience — zbiór wierszy Blake'a z 1794 roku. [przypis edytorski]
so (niem.) — tak; ach tak. [przypis edytorski]
Son io (wł.) — to ja. [przypis edytorski]
Sonna — rzeka Saona, dopływ Rodanu. [przypis redakcyjny]
Sonnenburg — jeden z pierwszych obozów koncentracyjnych, jakie powstały w Trzeciej Rzeszy. [przypis edytorski]
Sonne! (niem.) — Słońce! [przypis edytorski]
Sonntagskind — Schwestern von Prag — „Das Neusonntagskind” und „Zwei Schwestern von Prag” waren in Wien beliebte Singspiele von Wenzel Müller. [przypis edytorski]
sont d'une fragilité déconcertante (fr.) — są kruchością zbijającą z tropu. [przypis edytorski]
sont fixés pour chaque espèce… (fr.) — są stałe dla każdego gatunku, dopóki rozrasta się on w pośród tych samych warunków zewnętrznych; skoro warunki zewnętrzne się zmienią, cechy zmieniają się również. Słowem, spostrzeżenia nad dzikimi zwierzętami wykazują już ograniczoną zmienność gatunków. Doświadczenia zaś nad oswojonymi dzikimi zwierzętami oraz nad zdziczałymi zwierzętami domowymi wykazują to jeszcze wyraźniej. Doświadczenia te wykazują prócz tego, iż różnice powstałe mogą dojść do wartości różnic rodzajowych. [przypis tłumacza]
sopanti — skaudanti. [przypis edytorski]
sopa — skauda. [przypis edytorski]
sopėti — skaudėti. [przypis edytorski]
Sophie de Ségur, z domu Sofija Fiodorowna Rostopczina (1799–1874) — córka rosyjskiego arystokraty, który wyemigrował do Paryża z powodu niełaski, w jaką popadł, ratując Moskwę przed Napoleonem w 1812 r. Została pisarką już jako babcia, spisując bajki, które opowiadała swoim wnukom. Książki księżnej de Ségur ukazywały mniej wyidealizowany obraz świata, niż większość ówczesnych publikacji dla dzieci, co zyskało jej przydomek Balzaka literatury dziecięcej. [przypis edytorski]
sophisma figurae dictionis — sofizmat ten nazywa się po grecku σχήμα λέξεως. Trentowski nazwał go „przeklecią” i dał taki łatwy do spamiętania przykład: „Kant nie był Arystotelesem; Arystoteles był filozofem; Kant przeto nie był filozofem”. Tu przymiot (filozof) zmieszano z rzeczą (osobą Arystotelesa) i popełniono „zdradnik” (Myślini II, 385). Jest to również odmiana mylnika, zwanego quaternio terminorum […]. [przypis redakcyjny]
sophisma figurae dictionis — sofizmat ten nazywa się po grecku σχήμα λέξεως; Trentowski nazwał go „przeklecią” i dał taki łatwy do spamiętania przykład: „Kant nie był Arystotolesem; Arystoteles był filozofem; Kant przeto nie był filozofem”. Tu przymiot (filozof) zmieszano z rzeczą (osobą Arystotelesa) i popełniono „zdradnik” (Myślini II, 385). Jest to również odmiana mylnika, zwanego quaternio terminorum […]. [przypis redakcyjny]
sophos! — po grecku: brawo! [przypis autorski]
Sophroniskos — ojciec Sokratesa, ateński kamieniarz lub rzeźbiarz, zm. prawdopodobnie przed 424 r. p.n.e. [przypis edytorski]
sopka (z ros.) — wzgórze wulkaniczne. [przypis edytorski]
soplów — dziś popr.: sopli. [przypis edytorski]
sopor — sok. [przypis edytorski]
sopot (daw.) — zdrój, miejsce, z którego wytryskuje woda; tu mylnie w znaczeniu: grzęzawisko, bagno. [przypis edytorski]
sopuliai — skausmai. [przypis edytorski]
sopuling — čia: kenčianti. [przypis edytorski]
sopulys — skaudėjimas, skausmas. [przypis edytorski]
sopulys — skausmas. [przypis edytorski]
Sorakte — góra o wysokości 691 m n.p.m. znajdująca się ok. 45 km na północ od Rzymu. [przypis edytorski]
Sorakte — góra we Włoszech, 45 km na północ od Rzymu, jedyne większe wzniesienie w dolinie Tybru, obecnie nazywana Monte Sorrate. [przypis edytorski]
Sorakte — góra w pobliżu Tybru. [przypis edytorski]
Sorakte — szczyt górski znany z poezji Horacego. [przypis edytorski]
Sorakt — góra Sorakte w Kampanii, na lewym brzegu Tybru, niedaleko Rzymu, daw. miejsce kultu staroitalskiego boga Vejovisa, utożsamianego z Apollinem (a. Plutonem). [przypis edytorski]
Soranus z Efezu — Aleksandryjski lekarz za Trajana. [przypis tłumacza]
sorbet — deser z soku owocowego, przypominający lody. [przypis edytorski]
sorbeteros —- roznosiciele słodyczy. [przypis autorski]
Sorbona — Skazanie Arnaulda przez Sorbonę. [przypis tłumacza]
Sorbona — uniwersytet paryski, założony w 1253 r. przez Roberta de Sorbon; znajduje się w dzielnicy łacińskiej. [przypis redakcyjny]
Sorbona — założona w 1256 przez Roberta de Sorbon, najpoważniejsze kolegium paryskiego uniwersytetu. Teologiczny wydział Sorbony stawiał nieraz czoło samemu papieżowi. [przypis tłumacza]
sorbonika — dysputa, w której kandydat na bakałarza teologii musiał w Sorbonie przez dwanaście godzin z rzędu odpierać zarzuty oponentów. [przypis tłumacza]
sorboniści — Sorbona, starożytny uniwersytet paryski, mający imię od Roberta de la Sorbonne, spowiednika Ludwika Świętego. Za czasu Rabelais'go Sorbona była warowną twierdzą średniowiecznej teologii i filozofii scholastycznej i prowadziła walkę na śmierć i życie z budzącym się nowożytnym duchem, a w walce tej płonący stos był ostatecznym i nierzadko używanym argumentem. To tłumaczy zajadłość, z jaką Rabelais, pod osłoną protekcji możnych kardynałów i samego króla, szturmuje szyderstwem i inwektywą do jej murów. Cały ten rozdział jest żartem na owe czasy bardzo ryzykownym i który autor mógł drogo przypłacić. [przypis tłumacza]
sorek (łac. Notiosorex) — rodzaj ssaka z rodziny ryjówkowatych, obejmujący kilka gatunków występujących w Ameryce Północnej. [przypis edytorski]
Sorel, Agnès (ok. 1422–1450) — oficjalna kochanka króla Francji Karola VII. [przypis edytorski]
Sorel, Georges (1847–1922) — francuski filozof społeczny, myśliciel i socjolog; twórca i ideolog rewolucyjnego syndykalizmu. [przypis edytorski]
Sorel, Georges (1847–1922) — fr. filozof i socjolog, twórca syndykalizmu. [przypis edytorski]
Sorel, Georges Eugene (1847–1922) — francuski myśliciel społeczny, socjolog i filozof, teoretyk narodowego syndykalizmu. [przypis edytorski]
sorewnowanja (ros.) — współzawodnictwa; tu: socjalistycznego współzawodnictwa pracy. [przypis edytorski]
Sormosedya — hrabstwo Somerset w Anglii. [przypis redakcyjny]
sorok (daw., z rus.: czterdzieści) — wiązka czterdziestu cennych skórek zwierzęcych, z soboli lub kun. [przypis edytorski]
sorokówka — czterdziestka; pieniądz. [przypis edytorski]
sorok (ros.) — czterdzieści. [przypis edytorski]
sorok (z ros.) — czterdzieści. [przypis edytorski]
sorok (z ukr.) — czterdzieści, czterdziestka. [przypis redakcyjny]
sorom — rus. srom, czyli wstyd. [przypis redakcyjny]
Sorrento — miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Kampania, w prowincji Neapol. [przypis edytorski]
Sorrento — miejscowość i gmina w regionie Kampania, w prowincji Neapol. [przypis edytorski]
Sorrento — miejscowość we Włoszech, w pobliżu Neapolu, położona nad Zatoką Neapolitańską, naprzeciw Wezuwiusza, słynąca z pięknych widoków. [przypis edytorski]
Sorrento — półwysep włoski leżący tuż obok wyspy Capri. [przypis edytorski]
Sorrento — popularna już w XIX w. miejscowość turystyczna w płd. Włoszech nad Morzem Śródziemnym, niedaleko Neapolu, miejsce urodzenia Torquata Tassa (1544–1595), wł. poety, autora poematu Jerozolima wyzwolona. [przypis edytorski]
Sorr. — Sorrento, tu: Delfina Potocka. [przypis redakcyjny]
sors cecidit super Mathiam — Biblia, Dz 1:26. [przypis tłumacza]
sors — los. [przypis redakcyjny]
sorta — dziś popr.: sort, rodzaj. [przypis edytorski]
sorta (z ang.) — rodzaj, sort. [przypis edytorski]
sortem (łac.) — cząstkę. [przypis redakcyjny]
Sortes — tu: Sokrates (ok. 470–399 p.n.e.), żyjący w Atenach filozof grecki, mistrz Platona i in.; tu: symbol świeckiej mądrości, filozofii w ogóle. [przypis edytorski]
sor (wł.) — pan. [przypis edytorski]
soryska wiedma (wł. oryg. la fata di Soria) — wiedma syryjska, w której zamku Mandrykard dostał Hektorowej zbroi (Bojardo, Księga III Pieśń I, 2). [przypis redakcyjny]
sośnia (daw.) — sosna. [przypis redakcyjny]
sośnia (starop. forma) — sosna. [przypis redakcyjny]
sośnie — dziś popr.: sosny a. sośniny. [przypis edytorski]
sos béarnaise — sos bearneński, robiony na bazie sosu holenderskiego z dodatkiem estragonu i szalotki. [przypis edytorski]
sos Bordeles (z fr.) — popr.: sos bordelaise, robiony na bazie wytrawnego czerwonego wina wywar z kości szpikowych, cebuli szalotki, masła, ziół i przypraw. [przypis edytorski]
sosen — w oprac. J. Czubka: sosien; w oprac. Herza: sosen. [przypis edytorski]
Sosipolis (mit. gr.) — półbóg, zbawca i opiekun gr. miasta Elei. [przypis edytorski]
sosjeta (z fr. société: społeczeństwo) — towarzystwo, sfera. [przypis edytorski]
sosjeta (z fr.) — towarzystwo. [przypis edytorski]
sosjeta (z fr.) — towarzystwo. [przypis redakcyjny]
Sosjowie (łac. Sosii) — rodzina rzymskich księgarzy. [przypis edytorski]
soslanas — suolas be atkaltės. [przypis edytorski]
