Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Władysław Szlengel, Co czytałem umarłym, Dajcie mi spokój
Erotyk anno domini 1943 → ← Cyrk

Spis treści

    1. Alkohol: 1
    2. Tajemnica: 1

    Co czytałem umarłymWładysław SzlengelDajcie mi spokój

    1
    Stój, przyjacielu —
    gdy chcesz powiedzieć,
    co mnie tu czeka.
    Dajcie mi spokój —
    5
    ja nie chcę wiedzieć,
    nie jestem ciekaw!
    TajemnicaNie znoś mi wieści
    z tajnych gazetek,
    a zwłaszcza
    10
    nie znoś mi wieści
    gumowych panów
    w oślizgłych płaszczach.
    Ani tych, co wiedzą,
    ani tych, co znają,
    15
    ani tych, co słyszeli,
    co w warsztacie gadają.
    Dat mi nie dawaj,
    nie szeptaj na boku,
    nie jestem ciekaw,
    20
    dajcie mi spokój!
    O co ci chodzi,
    czego ci szkoda,
    co jeszcze pragniesz
    zdążyć i dodać?
    25
    Jeszcze ci życia
    chęć nie osłabła,
    boisz się, że nas
    poślą do diabła…
    Kto ty jesteś? Żyd.
    30
    10 milionów Żydów
    pije whisky co dnia
    i liże ice krem soda[1]
    w USA.
    I piją sok grejpfrutów
    35
    przed lunchem i rano.
    Szkoda ci Żydów?
    Zostaną!…
    Nie Żydzi zalęknieni,
    Żydzi chorzy i drżący,
    40
    ale Żydzi stadionów,
    Żydzi śpiewający —
    Dajcie mi spokój,
    po co te szepty,
    ten optymista,
    45
    ten znowu sceptyk,
    o co te targi,
    O kim tu mowa?
    Bujda, panowie —
    do góry głowa,
    50
    Tomasz Mann[2] pisze nową powieść,
    Chaplin[3] kręci i znów będzie pierwszy,
    Tuwim[4] w Rio znalazł pustkowie
    i wyda tom wierszy,
    Huberman[5] stroi skrzypce,
    55
    z wydętą kpiąco wargą
    próbuje sonatinę[6]
    non troppo[7] i largo[8],
    Einstein[9] jest bezpieczny,
    przeżuwa w cichości
    60
    raz jeszcze słuszność
    teorii względności.
    Feuchtwanger[10], owszem — w sercu Żyda
    dzieli się naszą troską,
    ale przeżyje, panowie, i wyda
    65
    znów Wojnę żydowską.
    Lopek Krukowski[11] — kuzyn Mlińczyka[12],
    jest w USA.
    Pomyślcie, panowie — krótko: Wells[13]
    i ja — — — — — — —
    70
    Czego wam szkoda?
    100 porządkowych?
    facetów z gminy[14]?
    Cóż to za głowy?
    Czego żałować,
    75
    czego tu skąpić.
    Al Capone[15] żyje,
    już on ich zastąpi.
    Pomyśl przez chwilę,
    przyjrzyj się z bliska,
    80
    co świat tu traci
    albo co zyska.
    A ty tracisz noce,
    ssiesz język suchy,
    szukasz na szpaltach
    85
    nowej otuchy —
    Miętosisz w ręku
    gazetek szmaty,
    żujesz jak krowa
    komunikaty.
    90
    Pomyśl króciutko
    w takiej godzinie,
    Tolek Słonimski[16]
    siedzi w Londynie.
    Czego się błąkasz?
    95
    i stękasz w kącie,
    co też się dzieje
    na wschodnim froncie,
    Algier i Tunis,
    Tulon — Maroko —[17]
    100
    a ja to wszystko
    to mam głęboko.
    Ja się pocieszam,
    że został geniusz.
    Film Walt Disneja[18]
    105
    aere perennius[19].
    Nic mi nie donoś,
    za rękaw nie chwytaj,
    nie mów na ucho,
    nic mi nie czytaj,
    110
    że od pierwszego,
    że znów Treblinki[20].
    Wódka jest dobra.
    Ciepłe dziewczynki.
    AlkoholJak ci się życie
    115
    wyda za krótkie,
    przyjdź, przyjacielu,
    weź mnie na wódkę.
    Żonkę przyprowadź
    cudzą lub swoją,
    120
    niech się kieliszki
    dwoją i troją —
    Ja komunikat
    dam ci wspaniały,
    rymem i rytmem
    125
    przetkany cały.
    Pijmy za zdrowie
    Julka Tuwima,
    dobrze, że w Rio
    i że przetrzyma.
    130
    Pijmy za zdrowie
    Wellsa i Lopka
    i dajcie mi spokój.
    Kropka.

    Przypisy

    [1]

    ice krem soda (z ang.) — deser lodowy z wodą sodową a. z napojem gazowanym. [przypis edytorski]

    [2]

    Mann, Tomasz (1875–1955) — niemiecki prozaik, laureat Nagrody Nobla w roku 1929, autor m. in powieści Czarodziejska góra (1924) i Doktor Faustus (1947). [przypis edytorski]

    [3]

    Chaplin, Charlie — właśc. Charles Spencer Chaplin, (1889–1977), aktor komiczny i reżyser, gwiazda kina niemego. Urodzony w Londynie, karierę zrobił w USA. Stworzył postać trampa Charliego, biedaka o złotym sercu, wyposażonego w melonik, muszkę i laseczkę. W filmie Dyktator (1940) parodiował Adolfa Hitlera. [przypis edytorski]

    [4]

    Tuwim, Julian (1894–1953) — polski poeta, pisarz, satyryk, tłumacz poezji ros., fr. i niem. W dwudziestoleciu międzywojennym był jedną z najpopularniejszych postaci świata literackiego; współzałożyciel kabaretu Pikador i grupy poetyckiej Skamander, blisko związany z „Wiadomościami Literackimi”. W latach 1939–1936 na emigracji, m. in. w Rio de Janeiro. [przypis edytorski]

    [5]

    Huberman, Bronisław (1882–1947) — skrzypek-wirtuoz i pedagog muzyczny pochodzenia żydowskiego. [przypis edytorski]

    [6]

    sonatina — krótki, dwu- lub trzyczęściowy utwór muzyczny. [przypis edytorski]

    [7]

    non troppo (wł.) — nie zanadto (określenie uszczegóławiające tempo muzyczne). [przypis edytorski]

    [8]

    largo (wł.) — szeroko (określenie powolnego tempa muzycznego). [przypis edytorski]

    [9]

    Einstein, Albert (1879–1955) — urodzony w Niemczech fizyk-teoretyk pochodzenia żydowskiego, autor teorii względności (szczególna teoria względności, wraz ze słynnym równaniem E=mc2, ustalającym równoważność między masą a energią powstała w 1905 roku, ogólna teoria względności, stanowiąca teorię grawitacji, opublikowana została w 1916 roku). [przypis edytorski]

    [10]

    Feuchtwanger, Lion — właśc. Jakub Arje (1884–1958), autor m.in. powieści Żyd Süß (1925), na podstawie której Veit Harlan nakręcił propagandowy, a niezgodny z jej wymową film, oraz Wojny żydowskiej (1932), której jednym z bohaterów jest Józef Flawiusz. [przypis edytorski]

    [11]

    Krukowski, Kazimierz (1901–1984) — aktor kabaretowy, rewiowy i filmowy pochodzenia żydowskiego; używał pseudonimu „Lopek”. [przypis edytorski]

    [12]

    Majer Mlińczyk — postać Żyda z getta, w którą wcielał się Władysław Szlengel w swoich występach kabaretowych. [przypis edytorski]

    [13]

    Wells, Herbert George (1866–1946) — pisarz, klasyk fantastyki naukowej, autor m. in. Wojny światów, Wehikułu czasu i Wyspy doktora Moreau. [przypis edytorski]

    [14]

    Gmina — potoczne określenie Rady Żydowskiej, reprezentującej mieszkańców getta przed władzami okupacyjnymi. [przypis edytorski]

    [15]

    Al Capone — właśc. Alphonse Gabriel Capone, pseudoonim Scarface (1899–1947) amerykański gangster pochodzenia włoskiego, działający w Chicago. [przypis edytorski]

    [16]

    Słonimski, Antoni (1895–1976) — poeta, felietonista i humorysta pochodzenia żydowskiego, członek grupy literackiej „Skamander”, w czasie wojny na emigracji w Paryżu i w Londynie, po wojnie działał w Związku Literatów Polskich i w opozycji. [przypis edytorski]

    [17]

    Algier i Tunis, Tulon — Maroko — — aluzje do działań wojennych w Afryce. [przypis edytorski]

    [18]

    Disney, Walt (1901–1966) — amerykański animator, reżyser i producent filmowy, założyciel istniejącego do dziś studia filmowego. [przypis edytorski]

    [19]

    aere perennius (łac.) — trwalszy od spiżu (Horacy, Pieśń III, 30). [przypis edytorski]

    [20]

    Treblinka — obóz zagłady funkcjonujące w okresie od lipca 1942 roku do listopada 1943 roku w pobliżu wsi Treblinka w obecnym województwie mazowieckim; kierowano do niego Żydów z polskich gett w ramach akcji zagłady Żydów noszącej kryptonim Reinhardt; w obozie funkcjonowały komory gazowe. [przypis edytorski]

    x