Przypisy

Minotaur (mit. gr.) — potwór, pół byk, pół człowiek trzymany w Labiryncie na Krecie i żywiony ludzkim mięsem, zabity przez bohaterskiego Tezeusza. [przypis edytorski]

Mirmidonowie (mit. gr.) — plemię gr. z Tesalii, poddani Achillesa. [przypis edytorski]

mit o Pandorze (mit. gr.) — pierwsza kobieta na ziemi, Pandora, żona Epimeteusza, otworzyła otrzymaną od bogów w posagu zamkniętą szczelnie glinianą beczkę (zwaną puszką Pandory), wypuszczając na świat zamknięte w niej nieszczęścia. [przypis edytorski]

Mnemozyna (mit. gr.) — bogini pamięci, kochanka Zeusa i matka dziewięciu Muz. [przypis edytorski]

mnie ściga Mojra (mit. gr.) — Mojry to boginie losu, znają przeznaczenie ludzi i bogów. Nie podlegają władzy Zeusa. Achilles wspomina tutaj przepowiednię, wedle której ma zginąć na wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]

Mojr trójca (mit. gr.) — Mojry, trzy siostry, córki Zeusa i Temidy: Kloto, Lachesis i Atropos, boginie życia i śmierci, boginie losu, znające przyszłość i niepodlegające rozkazom bogów olimpijskich, kontrolujące przebieg i koniec życia ludzkiego; przedstawiane były jako prządki snujące i ucinające nić życia: Kloto, czyli „Prządka” nici życia, Lachesis, czyli „Udzielająca”, strzegąca wątku nici i przedłużająca go, oraz Atropos, czyli „Nieodwracalna”, przecinająca nić. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie kontrolujące koniec życia ludzkiego, przedstawiane jako prządki snujące i ucinające nić życia. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia, pilnujące odwiecznego porządku świata. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia, przedstawiane z przędzą symbolizującą ludzkie życie. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — boginie przeznaczenia. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie losu, które znały przyszłość i nie podlegały rozkazom bogów olimpijskich, wyobrażane jako prządki przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie losu, znają przyszłość i nie podlegają władzy Zeusa. [przypis edytorski]

Mojry (mit. gr.) — trzy boginie przeznaczenia, pilnujące odwiecznego porządku świata, wyobrażane jako prządki przędące i przecinające nić ludzkiego żywota. [przypis edytorski]

Momos (mit. gr.) — bóg będący uosobieniem krytyki, satyry i szyderstwa; z powodu ciągłego krytykowania i wyśmiewania innych bogów wygnany z Olimpu. [przypis edytorski]

Momus (mit. gr.) — bóg satyry, sarkazmu i krytyki. [przypis edytorski]

Mopsus (mit. gr.) — bohater wojny trojańskiej, założyciel wyroczni przepowiadającej przyszłość ze snów. [przypis edytorski]

Morfeusz (mit. gr.) — bóg snów. [przypis edytorski]

Morfeusz (mit. gr.) — bóg snu. [przypis edytorski]

Morfeusz (mit. gr.) — bożek snu. [przypis edytorski]

Morfeusz (mit. gr.) — bożek snu. [przypis edytorski]

Musajos (mit. gr.) — legendarny mędrzec, kapłan i śpiewak, uważany za inicjatora poezji kapłańskiej w Attyce; z jego imieniem wiązano różne teksty mistyczne i wyrocznie. [przypis edytorski]

Muzajos (mit. gr.) — legendarny śpiewak i wieszcz grecki z Attyki, któremu przypisywano wyrocznie i mistyczne pieśni religijne; uważany za syna lub ucznia Orfeusza; jego syn: Eumolpos, uważany za syna Muzajosa (wg innej tradycji był synem Posejdona i Chione), muzyk i śpiewak, miał zapoczątkować misteria eleuzyńskie w Attyce i być pierwszym kapłanem Demeter i Dionizosa. [przypis edytorski]

Muzajos (mit. gr.) — legendarny śpiewak i wieszcz grecki z Attyki, któremu przypisywano wyrocznie i mistyczne pieśni religijne; uważany za syna lub ucznia Orfeusza. [przypis edytorski]

Muza (mit. gr.) — bogini opiekunka pewnej sztuki pięknej lub nauki; tradycyjnie wymienia się dziewięć tzw. muz olimpijskich, córek Zeusa i Mnemosyne, z których każda opiekowała się konkretną dziedziną twórczości. [przypis edytorski]

Muza (mit. gr.) — bogini opiekunka pewnej sztuki pięknej lub nauki; tradycyjnie wymienia się dziewięć tzw. muz, z których każda opiekowała się konkretną dziedziną twórczości. [przypis edytorski]

muza poetycka (mit. gr.) — znane są cztery muzy, związane z poezją: Kalliope (poezja epicka), Erato (poezja miłosna), Euterpe (poezja liryczna) i Polihymnia (poezja chóralna). [przypis edytorski]

Muzy (mit. gr.) — boginie opiekunki sztuk pięknych i nauki; Muza nieba: Urania, gr. dosł.: Niebiańska, opiekunka astronomii. Urania jest również jednym z przydomków Afrodyty. [przypis edytorski]

Muzy (mit. gr.) — boginie opiekunki sztuk pięknych i nauki. [przypis edytorski]

Muzy (mit. gr.) — boginie opiekunki sztuk pięknych i nauki; tradycyjnie wymienia się dziewięć tzw. muz olimpijskich, córek Zeusa i Mnemosyne, z których każda opiekowała się konkretną dziedziną twórczości. [przypis edytorski]

Muzy (mit. gr.) — boginie sztuki i nauki. [przypis edytorski]

Muzy (mit. gr.) — patronki (i uosobienia) poszczególnych sztuk. [przypis edytorski]

muzy (mit. gr.) — w mitologii greckiej boginie sztuki i nauki. [przypis edytorski]

Myrmidonowie (mit. gr.) — szczep grecki zamieszkujący Ftyję, w czasie wojny trojańskiej dowodzeni przez Achillesa. [przypis edytorski]

Myrtil (mit. gr.) — woźnica Oinomaosa, z którym ścigał się Pelops, starając się o córkę tego ostatniego, Hippodamię. Zdradził Oinomaosa, przyczyniając się do zwycięstwa Pelopsa, ale ten strącił go w morze z rydwanu. [przypis edytorski]

najada (mit. gr.) — boginka opiekująca się źródłem lub rzeką. [przypis edytorski]

najada (mit. gr.) — nimfa rzeki, źródła lub potoku. [przypis edytorski]

najada (mit. gr.) — nimfa wodna. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — boginki wodne, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy, opiekunki strumyków, jezior i źródeł; Najadów: dziś popr. forma D.lm: Najad. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

najady (mit. gr.) — nimfy wodne, opiekunki strumyków, jezior i źródeł. [przypis edytorski]

Najady (mit. gr.) — nimfy wszelkich wód lądowych: wodospadów, potoków, strumieni, źródeł rzek, jezior. [przypis edytorski]

Narcyz (mit. gr.) — urodziwy młodzieniec, który wzgardził uczuciem nimfy Echo, za co bogini Afrodyta wzbudziła w nim miłość do jego własnego obrazu odbitego w wodzie; stąd narcyzm: stan skoncentrowania na sobie i zakochania się w samym sobie, występujący we wczesnym dzieciństwie, u dorosłych będący zaburzeniem. [przypis edytorski]

Narcyz (mit. gr.) — urodziwy młodzieniec, który wzgardził uczuciem nimfy Echo, za co bogini Afrodyta wzbudziła w nim miłość do jego własnego obrazu odbitego w wodzie. [przypis edytorski]

Narcyz (mit. gr.) — urodziwy syn boga rzecznego Kefissosa, który wzgardził miłością nimfy Echo, za co rozgniewana Afrodyta wzbudziła w nim miłość do własnego obrazu odbitego w wodzie. Bez ustanku wpatrzony w swój wizerunek, Narcyz przestał dbać o wszystko inne i zmarł, a na jego grobie wyrósł biały kwiat, noszący jego imię. [przypis edytorski]

Nauzykaa (mit. gr.) — córka króla Feaków, bohaterka jednego z epizodów Odysei Homera. Statek Odyseusza rozbił się u wybrzeży wyspy Scherii, a fale wyrzuciły go na brzeg. Nauzykaa ze służkami wybrała się na brzeg morski, by uprać ubrania. Odgłosy ich zabaw obudziły Odyseusza, który zupełnie nagi, osłaniając się tylko gałęzią, wyszedł z lasu. Służki uciekły w popłochu, a Odyseusz błagał o pomoc Nauzykaę. Królewna podarowała mu ubranie i poradziła mu, by udał się do miasta i pałacu dopiero po jej powrocie i najpierw spotkał się z jej matką. [przypis edytorski]

nektar (mit. gr.) — napój bogów. [przypis edytorski]

nektar (mit. gr.) — napój bogów, zapewnia nieśmiertelność. [przypis edytorski]

Neleus (mit. gr.) — syn Posejdona, założyciel Pylos, ojciec Nestora. [przypis edytorski]

nemejski lew (mit. gr.) — grasujący w pobliżu Nemei olbrzymi lew o skórze odpornej na ostrza, pokonany przez Heraklesa. [przypis edytorski]

Nemeza właśc. Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia; uosobienie gniewu bogów, ale stojąca ponad i poza władzą bogów olimpijskich; córka Nocy (gr. Nyks), strażniczka sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, przeznaczenia i sprawiedliwości. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, przeznaczenia i sprawiedliwości świata. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, przeznaczenia i sprawiedliwości świata; uosobienie gniewu bogów i kary spadającej na ludzi ogarniętych pychą. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, przeznaczenia i sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia; uosobienie gniewu bogów, ale stojąca ponad i poza władzą bogów olimpijskich; córka Nocy (gr. Nyks), strażniczka sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]

Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia; uosobienie gniewu bogów, ale stojąca ponad i poza władzą bogów olimpijskich; córka Nocy (gr. Nyks), strażniczka sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]

Nemezyda (mit. gr.) — in. Nemezis, bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia. [przypis edytorski]

Nemezys, właśc. Nemezis (mit. gr.) — bogini zemsty, sprawiedliwości i przeznaczenia; uosobienie gniewu bogów, ale stojąca ponad i poza władzą bogów olimpijskich; córka Nocy (gr. Nyks), strażniczka sprawiedliwości świata, wykonawczyni nieuniknionych praw. [przypis edytorski]

Neoptolemos (mit. gr.) — syn Achillesa i jego kochanki Dejdamei, córki króla Dolopów; niesławny z powodu swojej brutalności i okrucieństw: po zdobyciu Troi zabił Priama, Astyanaksa i Poliksenę. [przypis edytorski]

Neptuńska Troja (mit. gr.) — Neptun otoczył Troję murem. [przypis edytorski]

nereida (mit. gr.) — jedna z kilkudziesięciu nimf morskich, córek Nereusa. [przypis edytorski]

nereida (mit. gr.) — nimfa morska, córka Nereusa. [przypis edytorski]

nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]

Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]

nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa, boga morskiego i wróżbity, obdarzonego zdolnością przemiany swej postaci w dowolną istotę; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki Nereusa; najsłynniejszą z nereid była Tetyda, matka Achillesa. [ [przypis edytorski]

Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie. [przypis edytorski]

nereidy (mit. gr.) — nimfy wodne. [przypis edytorski]

Nereja córa (mit. gr.) — Tetyda, matka Achillesa. [przypis edytorski]

Nerej a. Nereus (mit. gr.) — bóg morski, wróżbita, obdarzony zdolnością zmiany swej postaci w dowolną istotę; syn Pontosa i Gai (a. tytanów Okeanosa i Tetydy), ojciec nimf morskich Nereid; atrybutem Nereusa, podobnie jak Neptuna, był trójząb; tu wymieniony zamiast Neptuna. [przypis edytorski]

Nerejdy a. Nereidy (mit. gr.) — nimfy morskie, córki boga morskiego Nereusa. [przypis edytorski]

Nessos (mit. gr.) — centaur zabity zatrutą strzałą przez Heraklesa; przed śmiercią poradził żonie Heraklesa, Dejanirze, by podarowała mężowi tunikę nasączoną jego krwią, bo to zapewni jej wierność męża. Dejanira posłuchała rady po wielu latach; krew centaura okazała się zatruta. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy uczestnik wojny trojańskiej, bohater Iliady i Odysei. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy uczestnik wojny trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos; najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. [przypis edytorski]

Nestor (mit. gr.) — król Pylos, najstarszy z wodzów greckich uczestniczących w wojnie trojańskiej, symbol wieku i związanego z nim doświadczenia. [przypis edytorski]

nić Aryjadny (mit. gr.) — Ariadna dała Tezeuszowi kłębek nici, dzięki któremu wydostał się z labiryntu po zabiciu Minotaura. [przypis edytorski]

niecne Danaów plemię (mit. gr.) — Danaidy, córki króla Argos Danausa. Przymuszone do małżeństwa, w noc poślubną zabiły swoich mężów, za co w zaświatach zostały skazane na karę polegającą na napełnianiu beczki bez dna wodą noszoną w dziurawych dzbanach. [przypis edytorski]

Niezgoda a. Eris (mit. gr.) — bogini chaosu, nieporządku i niezgody, siostra Aresa, boga wojny. [przypis edytorski]

Nika, własc. Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa; tu: galion, figura na dziobie okrętu, może także symbol losu, szczęścia w morskiej podróży lub walce. [przypis edytorski]

Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]

Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa. [przypis edytorski]

Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa, także: samo zwycięstwo. [przypis edytorski]

Nike (mit. gr.) — bogini zwycięstwa (Wyspiański odchodzi nieco od mitologii, mówiąc o wielu Nike, a w dodatku wiążąc niektóre z bitwami przegranymi). [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — bóstwo wodne w postaci młodej dziewczyny. [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — boginka mająca postać młodej, pięknej dziewczyny, uosabiająca żywotne siły przyrody. [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — boginka mająca postać młodej, pięknej dziewczyny, uosabiająca żywotne siły przyrody; tu zapewne w znaczeniu zawężonym: opiekunka strumyków, jezior i źródeł (najada). [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — boginka mająca postać młodej, pięknej dziewczyny, uosabiała żywotne siły przyrody. [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — boginka mająca postać młodej, pięknej dziewczyny, uosabiała żywotne siły przyrody. [przypis edytorski]

nimfa (mit. gr.) — tu: boginka rzeczna. [przypis edytorski]

nimfy i driady (mit. gr.) — nimfy: boginki mające postać młodych, pięknych dziewczyn, uosabiające żywotne siły przyrody; tu zapewne w znaczeniu zawężonym: opiekunki strumyków, jezior i źródeł (najady); driady: boginki leśne, duchy drzew. [przypis edytorski]

nimfy (mit. gr.) — bóstwa leśne i wodne. [przypis edytorski]

nimfy (mit. gr.) — boginki w postaci pięknych, młodych dziewcząt, otaczające opieką miejsca, które zamieszkiwały; np. najady: nimfy źródeł i rzek; driady: nimfy drzew i lasów; oready: nimfy gór i grot. [przypis edytorski]

Niobe (mit. gr.) — królowa Teb, matka licznego potomstwa. Apollin i Artemida, w zemście za znieważenie Latony, swojej matki, zabili dzieci Niobe; ta z rozpaczy zmieniła się w skałę. [przypis edytorski]

Niobe (mit. gr.) — matka czternaściorga dzieci, ukarana ich śmiercią przez zazdrosną Latonę, z rozpaczy zamieniła się w skałę. [przypis edytorski]

Niobe (mit. gr.) — szczyciła się tym, że ma więcej dzieci niż Latona, matka Apollina i Artemidy; Latona zabiła jej dzieci, a zrozpaczona i zbolała Niobe zamieniła się w skałę. [przypis edytorski]

Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka czternaściorga dzieci, która nierozważnie szczyciła się, że ma liczniejsze potomstwo niż bogini Latona, matka Apollina i Artemidy. Z zemsty za zuchwałe wywyższanie się Apollo i Artemida zabili z łuków wszystkie dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę; Niobe stała się symbolem skamienienia z bólu i rozpaczy wywołanej śmiercią bliskich osób. [przypis edytorski]

Niobe (mit. gr.) — żona króla Teb Amfiona, matka licznego potomstwa, szczyciła się, że ma więcej dzieci niż bogini Latona, która miała tylko Apollina i Artemidę. Apollo i Artemida z zemsty zabili z łuków dzieci Niobe na jej oczach. Rozpaczającą Niobe na koniec Zeus zamienił w skałę, co czasem interpretuje się jako skamienienie z bólu i rozpaczy. [przypis edytorski]