Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Przypisy

Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza

Według kwalifikatora: wszystkie | anatomiczne | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | bez liczby pojedynczej | botanika | celtycki | chemiczny | chiński | czasownik | czeski | dopełniacz | dawne | drukarstwo, drukowany | dziecięcy | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | handel, handlowy | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | ironicznie | islandzki | japoński | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | norweski | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | polski | polityczny | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj męski | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | rzymski | środowiskowy | staropolskie | starożytny | szwedzki | teatralny | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | wulgarne | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie | zoologia

Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski


Znaleziono 159624 przypisów.

posłał go do Syrii — rok 67 n.e. [przypis tłumacza]

posłał Macron do Senatu delacyę Albucillę (…) oskarżając ją o rozpustę i bezbożność względem Cezara — Tacyt [Roczniki VI, 47]. [przypis autorski]

Posłał mię Pan Bóg, abych wam zgubę waszę, jako słyszycie, opowiadał…. — Jr 18, 11–12, z dodaną zapowiedzią warunkowego odstąpienia od kary. [przypis edytorski]

posłali do Lacedemonu Ajschinesa i Arystotelesa — dwóch spomiędzy siebie; Arystoteles posłował raz od Lizandra do eforów (zob. wcześniej). [przypis tłumacza]

posłali my (gw. forma złoż.) — posłaliśmy. [przypis edytorski]

posłańce — dziś popr. forma M. lm: posłańcy. [przypis edytorski]

posłanniki — dziś popr. forma: posłannicy. [przypis edytorski]

posłaś (gw.) — poszłaś (tu: za mąż). [przypis edytorski]

posłów czci i chwało, Hermesie! — bystronogi bóg Hermes był przedstawiany zazwyczaj jako poseł bogów. [przypis redakcyjny]

posłów grodzieńskich — posłów na ostatni sejm I Rzeczypospolitej, zwołany w Grodnie w 1793, po II rozbiorze; ratyfikowano na nim zabór rosyjski i pruski oraz zawarto traktat o przymierzu z Rosją, podporządkowując jej pozostałe terytoria Rzeczpospolitej. [przypis edytorski]

Posłowie narodu nie są więc ani być nie mogą jego przedstawicielami (…) nie mogą niczego ostatecznie postanawiać — posłowie mogą jedynie przygotowywać projekty ustaw, którym moc prawną nadaje dopiero uchwała narodu. [przypis tłumacza]

Posłowie na Sejm zgromadzeni w żadnej innej materii praw stanowić nie mogą, tylko w tej, w której większa część instrukcyj okaże się. Do poprawy praw fundamentalnych potrzeba dwóch trzeciej części instrukcyj — W Zasadach do poprawy Rządu na Sejmie podanych oznaczenie woli powszechnej zdaje się w jednych materiach nie zgadzać z naturalną wolą Narodu; owszem, ją narusza i wtenczas, kiedy jest istotnie ta wola, robi ją wcale nieczynną, narzucając gwałt. W drugich materiach, nie dosyć mając względu na teraźniejsze krajów związki, działalność tejże woli do nich wcale nie stosuje. Mówią te Zasady: w materiach kardynalnych [ustępstwo na rzecz czystej ideologii Rousseau; S.Cz.] powinna być jednomyślność instrukcyj; której gdy nie ma, nie ma powszechnej woli Narodu, a przeto prawo stanowione być nie może. Jednomyślność jest jeden znak z najoczywistszych, po którym można poznać wolę powszechną. Ale powiedzieć, że, gdy jednomyślności nie ma, już realnie nie ma woli powszechnej, to nie jest prawda. Bo są inne znaki, choć nie tak łatwe, ale równie pewne, że wola powszechna istnie. Owszem, ustanowić, że nie ma woli powszechnej, gdy nie ma znaku jednomyślności, jest to często niszczyć i gwałcić wolę powszechną. I tak: te ustawy Rządu, które teraźniejszy Sejm uczyni, będą niedoskonałe, bo będą robione przez ludzi. Czyliż to nie jest gwałtem postanowić, aby potomność, chociaż pozna dziś popełniony błąd, już go poprawić nie może? że, chociaż cały naród będzie chciał, ale, jeżeli jedno województwo będzie przeciwne, będzie przekupione, cały naród musi cierpieć niezdrożność i dla jednego województwa zginąć? Owszem, weźmy dzisiaj z siebie przykład: gdyby teraźniejszy Sejm był popełnił ten błąd i był rozesłał po województwach projekt zasady Rządu, nie chcąc nic stanowić, jeżeli zupełna jednomyślność województw nie zajdzie, ręczę, że Polska zginęłaby prędzej, niżeliby ta jednomyślność nastąpiła. Nigdy by się poprawa Rządu nie stała. Jużeśmy dosyć opłacili liberum veto. Czas, abyśmy poznali, że to jest nie rozum. Wola powszechna najnaturalniejsza, najlegalniejsza, najpewniejsza jest zawsze wtenczas, kiedy się okazuje, że dwie części narodu chcą przeciwko trzeciej, a przeto, gdy nie ma znaku jednomyślności, nie trzeba przestawać czynić, ale trzeba brać drugi znak dwóch części przeciwko trzeciej za znak woli powszechnej, i ten drugi, kiedykolwiek się znajduje, zawsze najkardynalniejsze materie rezolwowane być powinny. Bo wtenczas zawżdy jest wola narodu, którą tamować nie może, tylko gwałt. Powiedziałbym, że i w materiach cywilnych, i w materiach politycznych, jako to: w materiach władzy wykonawczej, sądowniczej, podatków, rekrutów, wojska, chcąc prawa stanowić, trzeba dochodzić woli powszechnej przez dwie części przeciwko trzeciej instrukcyj. Ale takiej zwłoki żadną miarą nie pozwalają dzisiejsze polityczne krajów związki. Przeto radzę Narodowi, aby do poznania woli powszechnej w tych ostatnich materiach obrał prostą większość instrukcyj, ile że jest cokolwiek więcej z teraźniejszą niezmierną sąsiadów dzielnością zgodna. Nie bylibyśmy jeszcze mieli ani tej trochy podatków, ani zgody na wojsko, ani na Komisją Wojskową, gdyby w tej materii do oznaczenia woli powszechnej było trzeba dwóch trzeciej części. Upominam Naród, niech się zamyśli, niech się w tej materii nie kwapi. Bo to jest materia ze wszystkich najważniejsza. Niechaj w oznaczeniu woli powszechnej więcej uważa na związki polityczne i, ile możności, niechaj dzielność swoją do dzielności sąsiadów stosuje. [przypis autorski]

posłowie państw — dziś raczej: ambasadorowie. [przypis edytorski]

Posłowie — tytuł od redakcji WL. [przypis edytorski]

posłowie zagranicznych państw — dziś częściej: ambasadorowie. [przypis edytorski]

Posłuchajmy ostatnich słów Epikura (…) — por. Cyceron, O granicach dobra i zła, II, 30; u Diogenesa Laertiosa (Epikur [w:] Żywoty i poglądy słynnych filozofów, X, 22) odbiorca nazywa się Idomeneus. [przypis edytorski]

posłuchanie (daw.) — audiencja. [przypis edytorski]

posłuch — straż, czujka. [przypis redakcyjny]

posłuchy (daw.) — straże, patrole. [przypis redakcyjny]

posłuchy (starop.) — czaty. [przypis redakcyjny]

posługacz (daw.) — pracownik wykonujący cięższe, dodatkowe prace. [przypis edytorski]

Posługacz — w treści utworu występuje także Franciszek, będący najprawdopodobniej jednym z Posługaczy. [przypis edytorski]

posługować — usługiwać. [przypis edytorski]

posłuszajtie Domaszko, skolko wam let (ros.) — niech pan posłucha, Domaszko, ile pan ma lat. [przypis edytorski]

posłuszeństwo — πειθαρχία (N), ευταξία (D). [przypis tłumacza]

posłuszna nimfa — Nimfa wodna, zamiast woda; posłuszna rozkazom, zachowująca bieg i kierunek, jaki jej nadać chciano. [przypis redakcyjny]

Posłuszni bądźcie i podlegajcie starszym waszym — Hbr 13, 17. [przypis edytorski]

posłużyć do lepszego wyjaśnienia — słowa: „posłużyć (…)” w § 3 są dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]

posły — dziś popr. forma M. lm: posłowie. [przypis redakcyjny]

posły — dziś popr. lm: posłowie. [przypis edytorski]

posły i senatory — dziś popr. forma B. lm: posłów i senatorów. [przypis edytorski]

posły, senatory, ministry — daw. forma M. lm, tu użyta w celu nadania wypowiedzi podniosłego charakteru, dziś popr.: posłowie, senatorowie, ministrowie. [przypis edytorski]

posły szły — dziś popr.: posłowie szli. [przypis edytorski]

Poslednij, ponimajesz? (ros.) — Ostatni, rozumiesz? [przypis edytorski]

posmaże — dziś: wysmaga; od smagać: bić rózgami a. biczem. [przypis edytorski]

po smutkach wesele — w myśl starożytnego przysłowia: post nubila Phoebus — po chmurach słońce. [przypis redakcyjny]

posnąć — zasnąć. [przypis edytorski]

posnaga — arklio kanopa. [przypis edytorski]

posnowa (daw.) — to, co zarasta coś bądź zasnuwa. [przypis edytorski]

po sobie mieć (starop.) — mieć przy sobie, mieć ze sobą, mieć po swej stronie. [przypis edytorski]

posoch (daw.) — laska. [przypis edytorski]

posoch (daw.) — laska; tu: różdżka czarnoksięska, kaduceusz. [przypis edytorski]

posoch — kij, zazwyczaj potężny i długi, służący podpieraniu się przy wędrówce; laska, pastorał. [przypis edytorski]

posoch — kostur; kij służący do podpierania się. [przypis edytorski]

posoch — laska stanowiąca symbol godności a. władzy. [przypis edytorski]

posoch — laska z zakrzywioną rękojeścią; pastorał; tu: kaduceusz, atrybut Hermesa, posłańca bogów w mit. gr. [przypis edytorski]

posoch — laska z zakrzywioną rękojeścią, pastorał; tu: kaduceusz, atrybut Hermesa, symbol pokoju i handlu, przedstawiany jako prosty kij opleciony przez dwa węże zwrócone ku sobie łbami (znak mądrości i równowagi sił), niekiedy zakończony parą skrzydeł. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska. [przypis edytorski]

posoch (ros.) — kij, laska, tu: berło. [przypis edytorski]

posoch (słow.)— ozdobna laska, odmiana pastorału, zakończona głowicą, używana przez biskupów w kościołach wschodnich. [przypis edytorski]

posoka — krew; dziś używa się głównie w odniesieniu do krwi zwierząt, dawniej stosowano także jako synonim krwi ludzkiej. [przypis edytorski]

posoka świnia — krew świńska. [przypis redakcyjny]

posowa (daw., gw.) — sufit, powała, strop. [przypis edytorski]

posowa (daw., gw.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa (daw.) — sufit, powała. [przypis edytorski]

posowa (gw.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa — pułap, sklepienie. [przypis redakcyjny]

posowa (reg.) — sklepienie. [przypis edytorski]

posowa (reg.) — sufit. [przypis edytorski]

posowa — sklepienie. [przypis edytorski]

pospiech (daw.) — dziś forma zmiękczona: pośpiech. [przypis edytorski]

pospieszże — konstrukcja z partykułą wzmacniającą -że. [przypis edytorski]

pospólstwo — pospolitowanie się, poufałość. [przypis redakcyjny]

pospołu (daw.) — dziś: wspólnie, razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw., gw.) — razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw.) — razem. [przypis edytorski]

pospołu (daw.) — razem, wespół (por. rzadko już używany wyraz społem: razem). [przypis redakcyjny]

pospołu (daw.) — razem, wspólnie. [przypis edytorski]

pospołu (przest.) — wspólnie. [przypis edytorski]

pospołuśmy (…) opuścili — konstrukcja z ruchomą końcówką czasownika: pospołu opuściliśmy. [przypis edytorski]

pospoły — pospołu, wespół, razem. [przypis edytorski]

pospolicie (starop.) — zazwyczaj. [przypis edytorski]

Pospolicie wszelkie leczenie odbywa się kosztem życia (…) Serwiusz gramatyk (…) — Pliniusz, Historia naturalna XXV, 3; Suetonius, De Grammaticis (O słynnych mówcach i nauczycielach). [przypis tłumacza]

pospolicie — zazwyczaj. [przypis edytorski]

pospolitacy — szlachcice z pospolitego ruszenia. [przypis redakcyjny]

pospolitak (daw.) — niskiego stanu. [przypis edytorski]

pospolitak — szlachcic, uczestnik pospolitego ruszenia. [przypis edytorski]