Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 465 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza | przypisy tradycyjne
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | celtycki | chemiczny | dawne | francuski | frazeologia, frazeologiczny | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | łacina, łacińskie | literacki, literatura | matematyka | medyczne | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przenośnie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rzadki | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | włoski | wulgarne | żartobliwie | żeglarskie | zoologia
Według języka: wszystkie | français | Deutsch | polski
Znaleziono 11094 przypisów.
we wszystkiem biegu (starop.) — w pełnym biegu. [przypis edytorski]
we wszystkim co wypowiada człowiek — u Cylkowa: co wymyka się człowiekowi; korekta dla zgodności z oryginałem. [przypis edytorski]
Weyer, Johann (1515–1588) — niderlandzki lekarz, demonolog, autor dzieła O zwodniczych sztuczkach demonów (De praestigiis daemonum, 1563), w którym wypowiadał się przeciwko prześladowaniom czarownic, uznając, że podstawową przyczyną zachowania domniemanych czarownic są przywidzenia, które należy traktować jako objawy choroby psychicznej. [przypis edytorski]
Weyssenhoff, Józef (1860–1932) — polski poeta, powieściopisarz. W swoich utworach nawiązywał do Sienkiewicza, sprzeciwiając się klasowej separacji i wygodnemu, hedonistycznemu stylowi życia arystokracji. Do jego najważniejszych dzieł należą: Żywot i myśli Zygmunta Podfilipskiego (1898), Soból i panna (1911), Hetmani (1911), Puszcza (1915), Mój pamiętnik literacki (1925). [przypis edytorski]
Weyssenhof — Lucjan Weyssenhof. [przypis redakcyjny]
Weź Aharona i synów jego z nim — „Ten fragment został wypowiedziany siedem dni przed postawieniem Przybytku, ale w Torze nie ma wcześniej i później, [nie zawsze zachowana jest kolejność wydarzeń]”, Raszi do 8:2 [1]. [przypis tradycyjny]
Weźcie ofiarę pokarmową — „Pomimo tego, że jesteście w żałobie, a święte [pokarmy] zakazana są żałobnikom”, Raszi do 10:12 [2]. [przypis tradycyjny]
weźcie rumianku albo rozchodniku — tj. zastosujcie terapię ziołoleczniczą (zwykłą w owych czasach). [przypis edytorski]
weźmcie — dziś popr. forma: weźcie. [przypis edytorski]
weźmi (daw.) — dziś popr. forma trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]
,Weźmiesz sobie cielca młodego na ofiarę zagrzeszną — „Aby dać do zrozumienia, że Święty Błogosławiony poprzez [ofiarę z] tego cielca przebaczył Aharonowi postępek ze sporządzeniem cielca”, Raszi do 9:2 [1]. [przypis tradycyjny]
Weźmiesz stok hańby za chwały twej stopnie/ I bezdeń nędzy — błąd logiczny. Można przypuszczać, że sens tego zdania miał być następujący: (własne) staczanie się w hańbę i przepaść (tj. bezdeń) nędzy weźmiesz za stopnie prowadzące do twej chwały. [przypis edytorski]
weźmiesz — tu: dostaniesz (lanie). [przypis edytorski]
weźmiesz — w innym wyd.: wezmiesz. [przypis edytorski]
weźmiewa (gw.) — weźmiemy. [przypis edytorski]
weźmijcie — dziś popr.: weźcie. [przypis edytorski]
weźmijcie — dziś: weźcie. [przypis edytorski]
weźmij — dziś popr. forma 2 os. lp tr.rozkaz.: weź. [przypis edytorski]
weźmij — dziś popr. forma: weź. [przypis edytorski]
weźmij — dziś popr.: weź. [przypis edytorski]
weźmij — dziś: weź. [przypis edytorski]
weźmijmy — dziś popr.: weźmy. [przypis edytorski]
weźmi (starop. forma) — dziś forma 2.os.lp trybu rozkazującego: weź. [przypis edytorski]
weźmi (starop. forma) — weź. [przypis edytorski]
Weźmy w dzień deszczowy (…) w gwieździe śniegu — Ruskin, Etyka pyłków. (Warto przeczytać). [przypis autorski]
Weźmy więc za przewodnika doświadczenie (…) — Por. Abrégé des systèmes (Oeuvres philosophiques, 1751). [przypis tłumacza]
weźniesz (gw.) — weźmiesz. [przypis edytorski]
weźnie wzdychać (gw.) — zacznie wzdychać. [przypis edytorski]
weźrą — „weżrą” bądź „wejrzą” (tj. wpatrzą). [przypis edytorski]
weźrzy — daw. tryb rozkazujący: spojrzyj, wejrzyj. [przypis edytorski]
Weźrzyicie, ieśli wola, na sierotę! (…) W onem wygnaniu, kędy w żalu trawię — bogate określenie na „obywateli świeżego powietrza”. [przypis tłumacza]
weź się na prawo — skieruj się na prawo. [przypis edytorski]
weźta (gw.) — weźcie. [przypis edytorski]
Weź to sobie do serca, Arystypie, gdyż wypadałoby ci próbować myśleć, jaka cię przyszłość w życiu czeka — rozmowa ta prawdopodobnie nie jest historyczna, wydaje się raczej, że to pomysł Ksenofonta, i to wcale dowcipny. Właśnie Arystypowi, wielbicielowi rozkoszy (hedonikowi), znanemu „profesorowi”, należała się taka lekcja. Filozofowi, który dziś udziela nauki za drogie pieniądze, każe Ksenofont (w przeszłości) wysłuchać moralizującego kazania, a w końcu „próbować myśleć…”, „próbować”, bo wie, że myślenie to nie jego robota (por. „krzynę wiedzy” w ust. 2). Że taka nauka poszła w las, wiedzą czytelnicy. [przypis tłumacza]
Weź trzy zwierciadła (…) ogniwo — To doświadczenie fizyczne z trzema zwierciadłami i cały powyższy wykład o łamaniu się światła dowodzą, że poecie nieobce były nauki przyrodnicze, tak jak nauka optyki i katoptryki. [przypis redakcyjny]
Weź… — w innym wydaniu uzupełnione: „Weź, kpie!”. [przypis edytorski]
weźże — hebr. שָׂא נָא (sa na) dosł. ‘podnieś że’. Tu w znaczeniu: «naostrz […] twój nóż i zarżnij [zwierzynę] prawidłowo, żebyś nie nakarmił mnie padliną [נְבֵלָה (newela) czyli zwierzęciem ubitym niezgodnie z rytualnymi wymogami]», zob. Raszi do 27:3. [przypis edytorski]
weźże — konstrukcja z partykułą -że o funkcji wzmacniającej. [przypis edytorski]
weżetal — materiał, tiul perukarski. [przypis edytorski]
weżetal (z fr.) — kwiatowa woda toaletowa. [przypis edytorski]
wezbrać się (daw.) — [tu:] wybrać się. [przypis redakcyjny]
wezbrała beła (starop. forma) — konstrukcja daw. czasu zaprzeszłego, wyrażającego czynność wcześniejszą od pozostałych czynności i stanów zapisanych w czasie przeszłym prostym; znaczenie: wezbrała wcześniej (uprzednio, kiedyś itp.). [przypis edytorski]
wezbranie Wisły — w połowie lutego wezbrana Wisła zalała szereg wsi podwarszawskich. Szkody wyrządzone przez powódź były bardzo duże. Komitet pomocy powodzianom zorganizował na ich cel koncert w Teatrze Wielkim (2 marca). [przypis redakcyjny]
wezbrawszy się — wspiąwszy się. [przypis edytorski]
wezdrgnął się (starop. forma) — dziś: wzdrygnął. [przypis redakcyjny]
wezdrżysz nogą (starop.) — zadrżą pod tobą nogi (ze strachu). [przypis edytorski]
wezgłowie — część łóżka, gdzie kładzie się głowę. [przypis edytorski]
wezgłowie — część legowiska, gdzie się kładzie głowę. [przypis edytorski]
wezgłowie (starop.) — poduszka. [przypis tłumacza]
wezgłowie — storna łóżka, po której kładzie się głowę. [przypis edytorski]
wezgłowie — strona łóżka, po której kładzie się głowę. [przypis edytorski]
wezgłowie — tu: krótsza krawędź łóżka. [przypis edytorski]
wezmą sobie, każdy jagnię — „Sens tego przykazania był taki, że konstelacja barana w miesiącu nisan jest w największej mocy, bo jest to [wówczas] znak wschodzący, dlatego [Bóg] nakazał zarżnąć barana i spożyć go, aby uwiadomić, że nie dzięki mocy zodiaku wyszliśmy z [Micraim], ale na mocy dekretu Najwyższego. A wedle opinii naszych mędrców także dlatego, że Micrejczycy czcili [barana jako bóstwo]”, Ramban do 12:3. [przypis tradycyjny]
wezmą w tęgie kluby — sens: pohamują. [przypis edytorski]
wezmą z krwi jego — Raszi zauważa, że chodziło o zebranie krwi jagnięcia do naczynia, nie do ręki, zob. Raszi do 12:7. [przypis tradycyjny]
Wezmę go trochę pod wniosek — w oryg.: I will try confusions with him (dosł.: wypróbuję z nim zamieszań); Lancelot lubi posługiwać się trudnymi słowami, ale je przekręca lub myli: w tym przypadku powinno być try conclusions: wdać się w dyskusję. [przypis edytorski]
wezmiecie — dziś popr. pisownia: weźmiecie. [przypis edytorski]
wezmie — dziś popr. pisownia: weźmie. [przypis edytorski]
wezne (gw.) — wezmę. [przypis edytorski]
wezulantkie bory — lasy na górze Vesulus (dziś Monte Viso, na granicy Włoch i Francji); tam znajdują się źródła Padu. [przypis edytorski]
Wezuwiusz — wulkan na terenie Włoch, na Półwyspie Apenińskim, nad Zatoką Neapolitańską. [przypis edytorski]
Wezuwiusz — wulkan we Włoszech, na Półwyspie Apenińskim. [przypis edytorski]
wezwał Faraon Mojżesza — „Po trzech dniach, kiedy zobaczyli światło”, Ibn Ezra do 10:24. [przypis tradycyjny]
wezwał „jedenastkę” — [jedenastu komisarzy, wylosowanych na Zgromadzeniu Ludowym, zarządzających więzieniem i nadzorujących wykonanie wyroków śmierci]. Tym razem pewnie nie była jedenastka wylosowywana, jak za demokracji, lecz dobrana z najskrajniejszych oligarchów. [przypis tłumacza]
wezwał On Mojżesza dnia siódmego — Raszi komentuje: wezwał Mojżesza siódmego siwan, „aby wypowiedzieć Dziesięć Przykazań. I stali [tam] Mojżesz i wszyscy synowie Israela, ale Tora przyznała tu honor Mojżeszowi, [że to on został wezwany]. Inni uczą: obłok zasłonił Mojżesza na sześć dni, po Dziesięciu Przykazaniach, a dni te były na początku owych czterdziestu dni, które Mojżesz spędził na górze, aby otrzymać Tablice, co uczy, że każdy, kto wstępuje do Obozu Szechiny (Boskiej Obecności) wymaga oddzielania przez sześć dni”, Raszi do 24:16 [3]. [przypis tradycyjny]
wezwał Rachelę — «Najpierw [wezwał] Rachelę, potem Leę, gdyż to [Rachel] była główną panią domu i to dla niej Jakub wszedł [w umowę] z Labanem», zob. Raszi do 31:4. [przypis edytorski]
wezwał też i Faraon — midrasz interpretuje słowo „też” w taki sposób, że początkowo Faraon wezwał małe dzieci, a nawet i swoją żonę, „jako że w Egipcie wszyscy byli biegli w czarach”, Rabeinu Bachja i Chizkuni do 7:11. [przypis tradycyjny]
wezwania do szatana — [por.] Z. Krasiński, Pisma, Kraków 1912, VIII (cz. 2), s. 319 (Adam Szaleniec). [przypis autorski]
wezwanie, aby sam podał wymiar kary — wedle prawa ateńskiego oskarżyciel podaje wniosek na karę, jeżeli ustawa jej nie wyznacza. Gdy sędziowie przysięgli wydadzą wyrok „winien”, toczy się rozprawa nad wymiarem kary. Oskarżony ma prawo podać inny wniosek na ukaranie, jeśli propozycja oskarżyciela wydaje mu się za surowa. Sędziowie wybierają. Meletos wniósł na Sokratesa karę śmierci. [przypis tłumacza]
Wezwanie do muz — wydania Ducha Praw, ogłoszone za życia Montesquieu, miały dwie części i ta inwokacja miała się znaleźć na czele części drugiej, zaczynającej się tą XX księgą. Ale Jakub Vernet z Genewy, któremu poruczono korekty z Ducha Praw i który niejednokrotnie pozwalał sobie poprawiać Montesquieu, uznał, te ta inwokacja byłaby nie na miejscu i namówił autora, aby ją usunął. Montesquieu odpowiedział mu: „Co się tyczy Wezwania do muz, ma ono przeciw sobie to, że jest rzeczą osobliwą w takim dziele i że tego nie bywało, ale kiedy rzecz osobliwa jest dobra, nie należy jej odrzucać dla osobliwości, która sama przez się przyczynia się do powodzenia; nie ma zaś dzieła, w którym bardziej by trzeba starać się rozerwać czytelnika, niż w tym oto, z przyczyny długości i ciężkości przedmiotu.” Argument był dobry; mimo to, Montesquieu zdecydował się posłuchać swego mentora i napisał doń w kilka dni później: „Wahałem się w przedmiocie Inwokacji między jednym z moich przyjaciół, który chciał ją zostawić, a panem, który chciałeś ją usunąć. Przychylam się do pańskiego zdania, i to bardzo stanowczo, i proszę aby jej nie dawać.” Niech nam będzie wybaczone, że zostaliśmy wierni pierwszemu uczuciu Montesquieu. Nigdy nie zrozumie ducha tego wielkiego człowieka ten, kto zechce oddzielić autora Ducha Praw od autora Listów Perskich i Świątyni w Knidos (Przypisek francuskiego wydawcy). [przypis redakcyjny]
Wezwanie gwiazdy wieczornej. [przypis redakcyjny]
wezwany był przez cesarza do Burgu, aby wywołać cienie umarłych i uczynić je widzialnymi — w Polsce istnieje podobna legenda o Zygmuncie Auguście wzywającym mistrza Twardowskiego, by ten umożliwił mu kontakt ze zmarłą Barbarą Radziwiłłówną. [przypis edytorski]
wezwany (starop.) — (tak) nazywany, zwany; (o takim) wezwaniu, imieniu. [przypis edytorski]
wezwawszy — hebr. וַיִּקְרָא (wajikra): wezwawszy zapisane jest w Torze w taki sposób, że Alef, ostatnia litera tego słowa, jest pomniejszona, jako że Mojżesz, który zgodnie z tradycją spisywał Torę, pragnął pomniejszać we wszystkim swoje znaczenie, gdyż był człowiekiem niezwykle skromnym, zob. Rosz do 1:1 [1].
Rosz rabi Aszer ben Jechiel (1250–1327), rabin, talmudysta, ważny kodyfikator prawa, znany też jako Rabeinu Aszer, urodził się w Niemczech a zmarł w Toledo.
[przypis tradycyjny]
wezwawszy Mojżesza — „Wszystkie przemowy, wypowiedzi i rozkazy [Boga do Mojżesza] poprzedzone były wezwaniem, co było wyrazem miłości, w taki sposób zwracają się też do siebie aniołowie posługujący […], ale gdy [Bóg] objawia się prorokom innych ludów świata [powiązane jest to ze słowem opisującym] przypadkowe lub nieprzyjemne zdarzenie, jak jest napisane: »I zjawił się Bóg na spotkanie Bileama« (Lb 23:4)”, Raszi do 1:1 [1]. Komentarz nawiązuje do tego, że Tora używa tu rdzenia קָרָא (kara): zawołać, a w przypadku Bileama stosuje rdzeń קָרָה (kara): przydarzyć się. Oba rdzenie brzmią jednakowo, ale różnią się jedną literą.
Raszi skrót od rabi Szlomo ben Icchak (1040–1105), żył we Francji, czołowy żydowski autorytet wśród komentatorów Biblii i Talmudu.
Ponieważ poprzednia Księga kończy się tym, że chwała Boża napełniła Przybytek i Mojżesz nie mógł tam wejść, Bóg musiał go wezwać i zezwolić mu na wejście, a gdy był już wewnątrz Namiotu, słyszał głos Boży dochodzący do niego spomiędzy dwóch cherubów na pokrywie arki, zob. Chizkuni do 1:1 [1].
Chizkuni rabi Ezechiasz ben Manoach, francuski rabin i komentator Biblii z XIII wieku, jego przydomek „Chizkuni” to tytuł jego dzieła, które stanowi jeden z pierwszych komentarzy do klasycznego komentarza Rasziego.
[przypis tradycyjny]
wezwyczaić się — przyzwyczaić się. [przypis edytorski]
wezwyczajenie — dziś popr.: przyzwyczajenie. [przypis edytorski]
wezyr — dostojnik państwowy w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]
wezyr — dostojnik państwowy w państwach muzułmańskich, często najwyższy rangą urzędnik dworu. [przypis edytorski]
wezyr — dostojnik państwowy w państwach muzułmańskich. [przypis edytorski]
wezyr — głównodowodzący armii i szef rządu w Turcji. [przypis edytorski]
wezyr — minister. [przypis redakcyjny]
wezyr — najważniejszy urzędnik dworu tureckiego, pośrednik w kontaktach między sułtanem a poddanymi. [przypis edytorski]
wezyr — tu: Kara Mustafa [przypis redakcyjny]
wezyr — tytuł dostojnika państwowego w krajach muzułmańskich. [przypis edytorski]
wezyr — wysoki urzędnik dworski w dawnych państwach muzułmańskich Bliskiego Wschodu, odpowiednik ministra; wielki wezyr: główny urzędnik dworu, odpowiednik premiera. [przypis edytorski]
wezyrzy — ministrowie sułtana tureckiego. [przypis redakcyjny]
w fałszowaniu (pieniędzy) — w wiekach średnich powszechne; w czasach nowożytnych fałszował monetę zwłaszcza Fryderyk II pruski, własną, by zdobyć środki na swe wojny i cudzą, by rujnować sąsiadów i wydobyć od nich kruszec; Polskę zalał fałszywą monetą dwukrotnie, w r. 1768 i 1772. [przypis redakcyjny]
w febrze — tu: w gorączce. [przypis edytorski]
w felietonie pt. „Jadwiga” — W zbiorze pt. Słowa cienkie i grube. [przypis autorski]
w figurę kanapy — w kształcie kanapy. [przypis edytorski]
w „Filoktecie” Ajschylos (…) a Eurypides... — Obie tragedie są nieznane. W polskim przekładzie więcej by zmienić potrzeba. [przypis tłumacza]
w filozofii nie trzeba naśladować matematyki dawaniem definicji z góry, chyba na próbę jeno (…) w filozofii definicja, jako odmierzona [abgemessene] wyrazistość, powinna raczej zamykać dzieło, aniżeli je otwierać — filozofia roi się od błędnych definicji, zwłaszcza takich, co rzeczywiście zawierają pierwiastki do definicji, ale jeszcze nie w zupełności. Otóż, gdyby się nic zgoła nie mogło począć z jakimś pojęciem, zanim by się go nie zdefiniowało, to by bardzo źle było z wszelkim filozofowaniem. Ale ponieważ, o ile starczą pierwiastki (rozczłonkowania), zawsze da się zrobić z nich dobry i bezpieczny użytek, więc z korzyścią można się posługiwać i ułomnymi definicjami, tj. zdaniami, które nie są jeszcze właściwie definicjami, ale zresztą są prawdziwe, a więc przybliżeniami ku nim. W matematyce definicja należy ad esse [=do bytu], w filozofii ad melius esse [=do lepszego bytu]. Pięknie jest, ale częstokroć bardzo trudno dobrać się do tego. Prawnicy wciąż jeszcze poszukują definicji do swego pojęcia o prawie. [przypis autorski]
w filozofii XIX stulecia były „tylko dwa prawdziwe wydarzenia: Nietzsche i Avenarius.(…) najważniejszymi z przeżytych przez nią [ludzkość] stanów były te dwa właśnie, które by można oznaczyć imionami wspomnianych myślicieli — S. Brzozowski, Idee, s. 73. [przypis autorski]
w fioletowych pończochach — we Włoszech młody człowiek posiadający protekcję albo wysoką naukę zostaje monsignorem lub prałatem, co nie oznacza biskupa, wówczas nosi fioletowe pończochy. Aby zostać monsignorem, nie trzeba składać ślubu, można zdjąć fioletowe pończochy i ożenić się. [przypis autorski]
W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property, red. S. Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 23. [przypis autorski]
W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property [red.] S. Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 8. [przypis autorski]
W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property, red. S. Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 2. [przypis autorski]
W. Fisher, Theories of Intellectual Property, [w:] New Essays in the Legal and Political Theory of Property, red. S. Munzer, Cambridge University Press, 2001, http://cyber.law.harvard.edu/people/tfisher/iptheory.pdf, (dostęp 01.07.2014), s. 9. [przypis autorski]
W Flandryej (…) katolicka łaskawość — zaskakujące słowa autora, gdyż książę Alba, jako namiestnik hiszpański usiłując stłumić powstanie we Flandrii, wsławił się bezwzględnością i krwawymi rządami. [przypis edytorski]
