Dzisiaj aż 13,496 dzieciaków dzięki wsparciu osób takich jak Ty znajdzie darmowe książki na Wolnych Lekturach.
Dołącz do Przyjaciół Wolnych Lektur i zapewnij darmowy dostęp do książek milionom uczennic i uczniów dzisiaj i każdego dnia!
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | czeski | dawne | drukarstwo, drukowany | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hinduski | historia, historyczny | hiszpański | holenderski | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | obelżywie | poetyckie | pogardliwe | portugalski | pospolity | potocznie | prawo, prawnicze | przenośnie | przestarzałe | przymiotnik | przysłowiowy | przysłówek | psychologia, psychologiczny | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | rzeczownik | staropolskie | szwedzki | techniczny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 15183 przypisów.
sztuczniej — tu: sprytniej. [przypis edytorski]
sztucznie — przebiegle, chytrze. [przypis redakcyjny]
sztucznie — tu: misternie; zgodnie z prawidłami odpowiedniej sztuki. [przypis edytorski]
sztucznie — tu: przemyślnie. [przypis redakcyjny]
sztucznie — tu w daw. znaczeniu: artystycznie; zgodnie z regułami którejś ze sztuk. [przypis edytorski]
sztucznie — umiejętnym podejściem, chytrze. [przypis redakcyjny]
sztuczny — chytry, przebiegły. [przypis redakcyjny]
sztuczny (daw.) — przemyślny. [przypis redakcyjny]
sztuczny (daw.) — tu: kunsztowny; zbudowany zgodnie z regułami jakiejś sztuki. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — tu: umiejętnie wykonany. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wykonany według prawideł sztuki; wymyślny, wyrafinowany. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wymyślny, kunsztowny; wykonany zgodnie z regułami jakiejś sztuki. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wymyślny, stosowny do zasad jakiejś sztuki (kunsztu); sprytny. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wymyślny, wykonany zgodnie z regułami jakiejś sztuki. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wyrafinowany. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wyrafinowany, skomplikowany. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wyrafinowany, sporządzony według prawideł jakiejś sztuki. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wyrafinowany, wykwintny. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — wyszukany; zdradzający wyspecjalizowaną umiejętność (sztukę) w jakimś kierunku. [przypis edytorski]
sztuczny (daw.) — zgodny z prawidłami sztuki (tu: lekarskiej); wyszukany, specjalistyczny. [przypis edytorski]
sztuczny (tu daw.) — kunsztowny, skomplikowany. [przypis edytorski]
sztuczny (tu daw.) — skomplikowany, wymyślny. [przypis edytorski]
sztuczny — tu: przebiegły (jak dziś u ludu). [przypis redakcyjny]
sztuczny — tu: wykonany zgodnie z prawidłami sztuki (rzemiosła). [przypis edytorski]
sztuczny — tu: wymyślny, umiejętny, zgodny z regułami pewnej sztuki. [przypis edytorski]
sztuczny — tu: wyrafinowany. [przypis edytorski]
sztuczydło — marny utwór dramatyczny. [przypis edytorski]
sztufada — duszona pieczeń z wołowiny szpikowanej słoniną. [przypis edytorski]
sztufada — pieczeń naszpikowana kawałkami słoniny lub boczku. [przypis edytorski]
sztuką czynić zapaśnicą (starop.) — walczyć jak zapaśnik. [przypis edytorski]
sztuką Danaów nas zwodzi — [por.] „Timeo Danaos et dona ferentes” [tj. „boję się Danaów, nawet gdy składają dary”; sztuka Danaów: sztuka podstępu; red. WL]; Wergiliusz, [Eneida]. [przypis autorski]
sztuką — Tak w pierwodruku zam. „stłuką”. [przypis redakcyjny]
sztuka amazonek — jazda konna. [przypis edytorski]
sztuka Glaukosa — coś genialnego, przemyślnego; przysłowiowe określenie greckie o niepewnym pochodzeniu, być może od imienia Glaukosa z wyspy Chios, wynalazcy sztuki lutowania metali (por. Herodot, Dzieje I 25). [przypis edytorski]
sztuka jest dla wszystkiego, czym targają namiętności — W. Berent, Pisma, III, s. 176 (Próchno). [przypis autorski]
sztuka jest metafizyczną, tworzy nowe syntezy, dociera do jądra wszechrzeczy, wnika we wszystkie tajnie i głębie — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 18. [przypis autorski]
Sztuka — kawiarnia artystyczna w getcie warszawskim, występowali tam m.in. Wiera Gran i Władysław Szlengel. [przypis edytorski]
sztuka konceptualna — kierunek w sztuce współczesnej, zakładający że pomysł (idea, koncepcja) jest ważniejszy niż wykonanie dzieła. [przypis edytorski]
sztukamięs — gotowana wołowina jako danie. [przypis edytorski]
Sztuka nieznosząca sentymentalizmu, rzeźba (…) związek z duszą nowoczesną — S. Brzozowski, Idee, s. 427. [przypis autorski]
Sztuka nudzenia polega na tym, aby powiedzieć wszystko — Wolter. [przypis tłumacza]
sztuka spagirycka — alchemia; od zaproponowanego przez szwajcarskiego lekarza i alchemika Paracelsusa (1493–1541) terminu spagyria, pochodzący od greckich słów spao (rozdzielać) oraz ageiro (łączyć). [przypis edytorski]
sztukaterią — ozdoby z gipsu. [przypis redakcyjny]
sztukateria — dekoracja ścienna, wykonana ze stiuku. [przypis edytorski]
sztukateria — dekoracja ścienna z gipsu lub stiuku. [przypis edytorski]
sztukateria — ornamenty na ścianach lub na sklepieniu wykonane z gipsu bądź stiuku. [przypis edytorski]
Sztuka to nie jest rzecz dostojna — W. Berent, Pisma, III, s. 178 (Próchno). [przypis autorski]
sztukator — rzemieślnik wyrabiający sztukaterie, zdobienia ścian i sklepień wykonane z gipsu lub stiuku. [przypis edytorski]
Sztuka — Towarzystwo Artystów Polskich „Sztuka”, grupa artystyczna działająca w Krakowie w l. 1897–1950, organizująca w kwietniu i maju coroczne wystawy; założycielami „Sztuki” byli wybitni malarze: Jan Stanisławski (pierwszy prezes), Józef Chełmoński, Julian Fałat, Teodor Axentowicz, Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Antoni Piotrowski, Włodzimierz Tetmajer, Leon Wyczółkowski, Stanisław Wyspiański. [przypis edytorski]
Sztuka to wybuch wulkanicznych sił (…) olbrzyma, co chciał słońce z nieba zerwać, a słońce go zabija — S. Przybyszewski, Na drogach duszy, s. 97. Znają to również bohaterowie Przybyszewskiego, zwłaszcza Falk, który tak oto przeciwstawia się parnasowskim pojęciom piękna: „Nie forma, nie rytm rozstrzyga w dziełach sztuki. Niegdyś miało to znaczenie, kiedy człowiek tworzył dopiero formy artystyczne… Wtedy rytm jako taki miał znaczenie, bo w nim przejawiało się rytmiczne działanie krwi… w czasie, kiedy rytm się rodził, był on objawieniem — genialnym czynem. Dzisiaj ma tylko znaczenie atawistyczne — dzisiaj jest czczą, zamarłą formułą klasyczną… Chcę życia i jego straszliwych głębi, jego przepaścistych otchłani… Sztuka jest dla mnie najgłębszym instynktem życia… Sztuka dla mnie nie kończy się na rytmie, na śpiewności, dla mnie jest ona wolą, która wywołuje z nicości nowe światy, nowych ludzi” (Homo sapiens, I, s. 32–33). [przypis autorski]
sztuka — tu: moneta. [przypis edytorski]
sztuka — tu: połać (z niem.: ein Stück Land). [przypis redakcyjny]
sztuka — tu: umiejętność. [przypis edytorski]
Sztuka wielka, sztuka istotna, sztuka nieśmiertelna (…) bezwiednych przebudzeń, rzutów i odruchów — Z. Przesmycki, Wstęp do Wyboru pism dramatycznych Maeterlincka, Warszawa 1894, s. CXIX. [przypis autorski]
sztuka, w której kamienny posąg (…) przychodzi wieczerzać u rozpustnika — chodzi o sztukę Tirso de Molina z 1630 r. Zwodziciel z Sewilli i kamienny gość; temat opracowany został następnie przez Molière'a, Mozarta (opera Don Giovanni) i Byrona. [przypis edytorski]
sztukę Mozarta — w operze W. A. Mozarta Don Giovanni (libretto L. da Ponte na podstawie sztuki Moliera) posąg nagrony Komandora, zabitego w pojedynku przez uwodziciela Don Giovanniego (Don Juana), pojawia się u niego na uczcie, aby ukarać go i zabrać do piekła; opera powstała w 1787 r., jest zatem późniejsza w stosunku do akcji Beniowskiego. [przypis edytorski]
Sztukę tragiczną zaliczał tylko do sztuk bardzo zabawnych — Τὸ δημοτερπεστάτου τῆς ποιήσεως τὸ δρᾶμα. [przypis tłumacza]
sztukę uczyni — czeladnik wyzwalany na mistrza musiał z reguły wykonać jakiś skomplikowany przedmiot, udowadniający jego biegłość w rzemiośle. [przypis edytorski]
sztukę wyrazu dla idealistyczno-subiektywnych syntez rzeczywistości (…) składnicą chwytów czerpanych z różnych stylów — K. Wyka, Zarys literatury polskiej. 1884–1925, Kraków 1951, s. 177. [przypis autorski]
sztuki (starop.) — nakrycia, sztućce. [przypis edytorski]
Sztuki — sztuki wyzwolone, łac. artes liberales, średniowieczne określenie programu nauczania akademickiego. [przypis edytorski]
sztuki Vigano — tańca. [przypis redakcyjny]
sztuki wyzwolone — łac. artes liberales, średniowieczne określenie programu nauczania akademickiego. [przypis edytorski]
sztuk, których naśladowanie następuje po sobie w czasie — wyraz fortschreitend albo consecutiv u Lessinga oznacza, że nie dostrzegamy od razu całego przedmiotu, jak np. na obrazie, tylko poszczególne jego części powoli, jak po sobie następują. [przypis tłumacza]
sztukmistrz — tu: artysta. [przypis edytorski]
sztukmistrz — tu: rzemieślnik, mistrz w swojej sztuce. [przypis edytorski]
sztukmistrzyni (daw.) — tu: twórczyni, wykonawczyni. [przypis edytorski]
sztukwarkowy — składany słojem, wykładany. [przypis redakcyjny]
sztunda (ros. штунда, z niem. die Stunde: godzina) — nurt religijny w XIX-wiecznej Rosji, powstały wśród protestanckich kolonistów niemieckich, kwestionujący autorytet cerkwi prawosławnej; pod koniec XIX w. tępiony przez władze carskie. [przypis edytorski]
sztupaj (z ros. stupaj!: ruszaj!) — pogardliwe oznaczenie żołnierza rosyjskiego. [przypis redakcyjny]
szturchaniec — uderzenie, potrącenie pięścią, łokciem. [przypis edytorski]
szturgnąć — dziś: szturchnąć. [przypis edytorski]
szturkać — dziś: szturchać. [przypis edytorski]
szturkać — szturchać. [przypis edytorski]
szturkniony — dziś popr.: szturchnięty. [przypis edytorski]
szturmak (daw., pogard.) — niezdarna, tępa dziewczyna; popychadło, garkotłuk. [przypis edytorski]
szturmak — krótka strzelba z lufą rozszerzoną u wylotu, używana w Europie w XVII–XVIII w. [przypis edytorski]
szturmak — otwarty lub półotwarty hełm renesansowy, tu przen.: ładna sztuka. [przypis edytorski]
szturmak — strzelba z rozszerzającą się lufą. [przypis edytorski]
szturmak — strzelba z rozszerzaną lufą. [przypis edytorski]
szturmak — tu: broń palna z rozszerzoną u wylotu lufą używana w XVII i XVIII w. [przypis edytorski]
szturmak — tu: broń palna z rozszerzoną u wylotu lufą używana w XVII i XVIII w. w Europie. [przypis edytorski]
szturman — drugi oficer na statku; oficer nawigacyjny. [przypis edytorski]
szturm — atak, natarcie. [przypis edytorski]
szturm — burza. [przypis redakcyjny]
Szturm de Sztrem, Tadeusz (1892–1968) — polski działacz socjalistyczny i niepodległościowy, członek PPS, żołnierz legionów Piłsudskiego, współzałożyciel PPS-WRN; w międzywojniu autor publikacji m.in. na temat podatku inflacyjnego, bezrobocia i teorii kryzysu. [przypis edytorski]
szturmować — nacierać, atakować. [przypis edytorski]
szturmować — szturm nastąpił 11 listopada. [przypis redakcyjny]
szturm w niego przypuszczę (ad eum vineam pluteosque agam) — dosłownie: „podsunę pod niego” (niby pod mury twierdzy) „machinę oblężniczą vinea” (ruchomy dach, osłaniający szturmujących przed pociskami nieprzyjaciół). [przypis tłumacza]
szturmy — dziś popr. forma N.lm: szturmami. [przypis edytorski]
szturwał — machina sterowa. [przypis autorski]
Sztwanica, czes. Ostrov Štvanice — wyspa na Wełtawie w Pradze. [przypis edytorski]
sztyblety — krótkie buty męskie z wszytymi po bokach cholewy kawałkami gumy. [przypis edytorski]
sztyblety — krótkie obuwie męskie z kawałkami gumy wszytymi przy cholewach. [przypis edytorski]
sztybork — burta prawą łodzi. [przypis autorski]
sztych — ostry koniec broni białej, pchnięcie bronią białą. [przypis edytorski]
sztych — ostry koniec broni białej; pchnięcie ostrym końcem. [przypis edytorski]
sztychować (daw.) — starannie pisać, kaligrafować. [przypis edytorski]
sztychować — wykonywać sztychy, tj. obrazy wyryte na metalowej płycie, służącej do tworzenia papierowych odbitek. [przypis edytorski]
sztych — pchnięcie bronią białą. [przypis edytorski]
