Potrzebujemy Twojej pomocy!
Na stałe wspiera nas 450 czytelników i czytelniczek.
Niestety, minimalną stabilność działania uzyskamy dopiero przy 500 regularnych darczyńców. Dorzucisz się?
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | arabski | architektura | astronomia | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | chiński | czeski | dawne | ekonomiczny | filozoficzny | fizyka | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geografia, geograficzny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | historia, historyczny | hiszpański | ironicznie | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | medyczne | mineralogia | mitologia | mitologia germańska | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | nieodmienny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | portugalski | potocznie | przestarzałe | regionalne | religijny, religioznawstwo | rosyjski | rodzaj żeński | rzadki | staropolskie | teatralny | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 11119 przypisów.
kupiec korzenny (daw.) — też z fr. episjer; właściciel sklepu z artykułami spożywczymi, sprowadzanymi z krajów pozaeuropejskich. [przypis edytorski]
Kupiec — Kupiec, to jest Kstałt a podobieństwo Sądu Bożego ostatecznego, powst. ok. 1543, wyd. 1549 w Królewcu. [przypis edytorski]
kupiec pierwszej gildii — w Rosji carskiej handlowców dzielono na dwie kategorie (gildie) w zależności od obrotów ich przedsiębiorstw. [przypis edytorski]
kupiec — rodzaj dawnej gry w karty. [przypis redakcyjny]
Kupiec wenecki — komedia Williama Shakespeare'a, powastała między 1596 a 1598. [przypis edytorski]
Kupiec — w wersji wystawionej w 1931 r. w teatrze Ateneum postać ta jest nazwana: Giełdziarz. [przypis edytorski]
Ku piersiom, gdzie się dwie natury łączą — Centaury miały głowę i pierś człowieczą, a tułów koński. [przypis redakcyjny]
Kupił ją był — daw. formy czasu zaprzeszłego, używanego dla wyrażenia czynności (zdarzenia, stanu itp.) poprzedzającej inną czynność (zdarzenie, stan itp.) wyrażoną w czasie przeszłym zwykłym; znaczenie: kupił ją (w przeszłości). [przypis edytorski]
kupił miasteczko — miasteczko oznacza też stałe miejsce siedzące w bejt ha-midraszu, za które płaci się z góry. [przypis tłumacza]
kupi mieszkańce (starop. forma) — dziś B.lm: (…) mieszkańców. [przypis edytorski]
kupim pomocniki — przekupimy pomocników; pomocniki — dziś popr. forma B. lm: pomocników. [przypis edytorski]
Kupin — wieś w centralnej części Ukrainy, ok. 20 km na płd. zachód od Jarmolińców. [przypis redakcyjny]
kupi się (daw.) — skupiać się, gromadzić się. [przypis edytorski]
kupita — kupeta. [przypis edytorski]
kupla (daw.) — pas; sprzączka u pasa. [przypis edytorski]
kupla (daw.) — rzecz kupiona. [przypis edytorski]
kuplecista — śpiewający kabareciarz. [przypis edytorski]
kupler (daw.) — stręczyciel. [przypis edytorski]
kuplerka (daw.) — stręczycielka. [przypis edytorski]
kuplerstwo (daw.) — stręczycielstwo, ułatwianie cudzego nierządu. [przypis edytorski]
kuplet — krótki utwór satyryczny z wyrazistą puentą, mówiący o aktualnych wydarzeniach. [przypis edytorski]
kuplet (muz.) — fragment wodewilu a. operetki. [przypis edytorski]
kuplet — piosenka o treści satyrycznej i frywolnej, z wyrazistym i dowcipnym refrenem. [przypis edytorski]
kuplet — piosenka satyryczna. [przypis edytorski]
kuplet — żartobliwa, satyryczna piosenka o budowie zwrotkowej z wyrazistym refrenem. [przypis edytorski]
kuplet — żartobliwa, satyryczna piosenka o budowie zwrotkowej z wyrazistym refrenem, występująca jako element wodewilu i operetki a. samodzielna forma kabaretowa. [przypis edytorski]
kuplet — zwrotka piosenki satyrycznej. [przypis edytorski]
ku południowi — dziś częściej: ku południu. [przypis edytorski]
kupola (z wł.) — kopuła. [przypis edytorski]
kupon — tu: kwit do podjęcia procentu lub dywidendy. [przypis redakcyjny]
Ku potwierdzeniu (…) — co następuje do końca Estetyki transcendentalnej, jest dodatkiem drugiego wydania. [przypis tłumacza]
Ku potwierdzeniu tej teorii o idealności zarówno zewnętrznego jak wewnętrznego zmysłu (…) — ażeby ustęp ten cały należycie zrozumieć, trzeba odczytać, co Kant o tym samym mówi w transcendentalnym Wywodzie kategorii (§§ 15, 16 […]), mianowicie zaś w pierwszym jego obrobieniu (I dodatek w tym wydaniu). Myśl zasadnicza tkwi w twierdzeniu, że jedność, jaką odnajdujemy w przyrodzie, jest całkowicie dziełem umysłu naszego wskutek właściwych mu kategorii. [przypis redakcyjny]
kupres (z łac. cupressus) — drzewo cyprysowe; tu: przen. kres życia (cyprys był uznawany za drzewo żałobne, cmentarne). [przypis edytorski]
kupy swawolne — oddziały, które odłączyły się od swojej armii. [przypis edytorski]
kupy swawolne — oddziały nieprzyjacielskie, które odłączyły się od swojej armii. [przypis edytorski]
kupy swawolne — oddziały nieprzyjacielskie, które odłączyły się od swojej armii. [przypis redakcyjny]
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem, Ogniem i mieczem, tom drugi
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
kupy swawolników — oddziały nieprzyjacielskie, które odłączyły się od swojej armii. [przypis redakcyjny]
Kuracja mleczna profesora Jastrebowa — Rozdział niniejszy nie został zamieszczony w pierwszych dwóch wydaniach, ponieważ w swoim czasie został wykreślony przez cenzurę rosyjską. [Przyp. wyd.]. [przypis redakcyjny]
Kura — główna rzeka na Zakaukaziu, wpada do Morza Kaspijskiego, na południe od Baku. [przypis redakcyjny]
kuraka — Kuraka byli włodarzami swojej krainy; mieli przywilej noszenia stroju Inków. [przypis autorski]
kuraka — zwierzchnik jednostki mniejszej niż prowincja. Nigdy nie stawali przed obliczem Inków i królowych bez ofiarowania im specjalności wytwarzanych w krainie, którą rządzili. [przypis autorski]
Kural, właśc. Tirukkural — indyjski traktat poetycki w języku tamilskim napisany w V w. przez Tiruwalluwara, złożony z 1330 dwuwierszy zawierających wskazówki na temat prowadzenia harmonijnego życia. Stanowi jedno z pierwszych świeckich dzieł literatury indyjskiej na temat moralności. Samo słowo kural oznacza lapidarny dwuwiersz. [przypis edytorski]
kurancik — tu: piosenka bądź aria. [przypis edytorski]
kurant i menuet — dawne francuskie tańce dworskie. [przypis edytorski]
kurant — melodia wygrywana regularnie przez zegary co kwadrans, co pół godziny lub godzinę. [przypis redakcyjny]
kurant — melodyjka, grana przez zegar a. pozytywkę. [przypis edytorski]
kurantny (z fr. courant: bieżący, płynny; bieg, prąd) — dobrze prosperujący. [przypis edytorski]
kurantowy — posiadający kurant, czyli mechanizm umieszczony w zegarze wygrywający jakąś melodię. [przypis edytorski]
kurant (starop.) — melodia wygrywana przez zegar o stałych porach (np. co godzinę, co pół godziny lub co kwadrans). [przypis edytorski]
kurant — szybki, skoczny taniec. [przypis edytorski]
kurant — umieszczony w zegarze mechanizm grający melodię. [przypis edytorski]
kurant — umieszczony w zegarze mechanizm odgrywający melodię. [przypis edytorski]
kuranty — śpiewki, przyśpiewki przy kielichu. [przypis redakcyjny]
kurant (z fr.) — melodię. [przypis redakcyjny]
kur — AnykŠt. „ką”. [przypis redakcyjny]
kurara — trucizna używana do zatruwania strzał. [przypis edytorski]
kurara — trucizna z roślin używana przez Indian z Ameryki Płd. do zatruwania strzał. [przypis edytorski]
Kuraś, Ferdynand (1871–1929) — polski poeta ludowy i pamiętnikarz (wspomnienia Przez ciernie żywota, 1924); urodzony w Wielowsi, obecnie część Tarnobrzegu. [przypis edytorski]
kurasek do gwizdania — gliniany gwizdek w kształcie kogucika. [przypis edytorski]
kurasek (gw.) — kogucik. [przypis edytorski]
kurasek (gw.) — tu: kogucik. [przypis edytorski]
kurasek — kurek; kranik. [przypis edytorski]
kurasek — tu: kurek, zawór. [przypis edytorski]
kuratela — opieka prawna nad osobą nieletnią lub z innego powodu niezdolną do działań prawnych; przen. nieustanny nadzór, uciążliwa opieka. [przypis edytorski]
kuratela — opieka prawna nad osobą ubezwłasnowolnioną. [przypis edytorski]
kuratele — dziś popr. forma D.lp: kurateli. [przypis edytorski]
kuratoria (r.ż.) — dziś: kuratorium (r.n.). [przypis edytorski]
kuratorów — [B.lm:] opiekunów, dozorców. [przypis redakcyjny]
kuraż (daw.) — odwaga. [przypis edytorski]
kuraż (daw.) — odwaga, śmiałość. [przypis edytorski]
kuraż (daw., z fr.) — odwaga. [przypis edytorski]
kuraż — śmiałość, odwaga. [przypis edytorski]
kuraż (z fr. courage) — odwaga. [przypis edytorski]
kuraż (z fr. courage) — odwaga, śmiałość; dla kurażu: dla dodania sobie śmiałości. [przypis edytorski]
kuraż (z fr. courage) — odwaga, śmiałość. [przypis edytorski]
kuraż (z fr.) — odwaga. [przypis edytorski]
kurbet — figura w jeździectwie: koń podskakuje na tylnych nogach z przednimi uniesionymi w górę. [przypis edytorski]
kurcgalop (z niem.) — krótki galop. [przypis edytorski]
kurczęta ze śmietaną — ulubiona potrawa Zygmunta I (Gloger: Encyklopedia staropolska). [przypis autorski]
kur (daw.) — kogut; koguty zazwyczaj pieją o świcie, zwiastując koniec nocy. [przypis edytorski]
kur (daw.) — kogut; kurowie — dziś popr. forma M. lm: kury. [przypis edytorski]
kur (daw.) — kogut. [przypis edytorski]
kur (daw.) — kogut. [przypis edytorski]
kurdesz — jedna z nazw (pochodzenia tureckiego) popularnej w Polsce w XVIII w. pieśni biesiadnej. Franciszek Bohomolec napisał tekst z refrenem „Kurdesz, kurdesz nad kurdeszami”. Według Boy'a, miała to być ulubiona piosenka Włodzimierza Tetmajera. [przypis redakcyjny]
kurdesz — wykrzyknienie kończący strofy w tradycyjnych pieśniach litewskich. [przypis edytorski]
kurdygarda a. kordygarda — strażnica wojskowa. [przypis redakcyjny]
kurdżyna — worek. [przypis autorski]
kurdzki — dziś popr.: kurdyjski. [przypis edytorski]
kurę, jajam przedała — sprzedałam kurę i jajka. [przypis edytorski]
kurę stroić — nadskakiwać, starać się o względy (franc.: faire la cour). [przypis redakcyjny]
Kureci (mit. gr.) — bóstwa opiekuńcze a. kapłani (w liczbie dziewięciu) Rei, którzy na Krecie chronili małego Zeusa przed jego ojcem Kronosem; aby nie dowiedział się o nowo narodzonym i nie pożarł go, jak pozostałych swych potomków, kureci tańczyli, uderzając włóczniami o miedziane tarcze, zagłuszając w ten sposób płacz dziecka; także: korybanci (z Frygii) a. daktylowie/daktyle (bóstwa opiekuńcze związane z Reą). [przypis edytorski]
Kureci (mit. gr.) — półbogowie, dziewięciu synów Rhei, którzy na Krecie ukrywali małego Zeusa przed gniewem jego ojca, Kronosa, zagłuszając płacz dziecka hałaśliwą muzyką i tańcami. [przypis edytorski]
Kureci wysłali go biedni — Numa pochodził z Babińskiego miasteczka Cures. [przypis edytorski]
kurek — element zamka broni palnej, odpowiedzialny za odpalenie naboju. [przypis edytorski]
kurek — kogucik. [przypis edytorski]
Kurek — nazwa, dotąd niewytłumaczona, spokrewniona może z łotewską nazwą „boga pól i zbóż”, cerokla, wskazująca na pędy roślinne, postawione pod opiekę jego. W każdym razie odpowiadają kurk i cerokl „żytnim” babom, dziadom, wilkom, świniom, kozom itd. albo snopom szczęścia itp. innych narodów europejskich, tj. demonom zbożowym, sprawiającym żyzność, a kryjącym się na rogu pola, pod kamyczkiem lub w ostatnim snopie, zżętym uroczyście, upstrzonym i obwożonym solennie. Z pruskim kurkiem i łotewskim ceroklem łączymy żmudzką (Stryjkowskiego) kruminę kłosów, tj. zarośl ich; warto zauważyć, że nazwy łotewskie i litewska stykają się w innym, przenośnym znaczeniu (cerokli: ząb trzonowy, kruminas toż samo). [przypis redakcyjny]
kurek — tu: część zamka broni palnej. [przypis edytorski]
kurek — wskaźnik wiatru w formie blaszanego koguta. [przypis edytorski]
kurek — w strzelbie skałkowej, używanej jeszcze w pierwszej połowie XIX w., część zamka zaopatrzona w krzemień; za pociągnięciem cyngla krzesała iskry, które udzielały ognia prochowi rozsypanemu na panewce, a przezeń — nabojowi. [przypis redakcyjny]
kurek żadny nie obudzi — [kurek:] kogut; [nie obudzi, bo] takie będą pustki w domu. [przypis redakcyjny]
