Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)
Przypisy
Pierwsza litera: wszystkie | 0-9 | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z
Według typu: wszystkie | przypisy autorskie | przypisy redaktorów Wolnych Lektur | przypisy źródła | przypisy tłumacza
Według kwalifikatora: wszystkie | angielski, angielskie | architektura | białoruski | biologia, biologiczny | botanika | chemiczny | dawne | filozoficzny | francuski | frazeologia, frazeologiczny | geologia | grecki | gwara, gwarowe | hebrajski | hiszpański | język, językowy, językoznawstwo | łacina, łacińskie | literacki, literatura | liczba mnoga | matematyka | mitologia | mitologia grecka | mitologia rzymska | muzyczny | niemiecki | poetyckie | pogardliwe | polityczny | portugalski | potocznie | przestarzałe | przysłowiowy | regionalne | religijny, religioznawstwo | rodzaj nijaki | rosyjski | rodzaj żeński | środowiskowy | staropolskie | turecki | ukraiński | węgierski | włoski | wojskowy | żartobliwie | zdrobnienie | żeglarskie
Według języka: wszystkie | English | français | Deutsch | lietuvių | polski
Znaleziono 7573 przypisów.
duchy — por. II, VIII, 11 i VII, VIII, 7. [przypis tłumacza]
Duchy się robią z nich czyste i potem chodzą po ziemi… — Hezjod, Prace i dnie 121. [przypis edytorski]
Duchy, widziałem, na piasku siedziały — Tu jesteśmy jeszcze w kręgu gwałtowników, w trzecim jego oddziale, gdzie są karani ci, co popełnili gwałt przeciwko Bogu. Z tych liczby są lichwiarze, którzy tu pod deszczem ognia na stepie piaszczystym siedzą. Zwieszone worki na ich szyjach, co są godłem ich chciwości zbierania pieniędzy, podają zarazem poecie zręczność przedstawienia herbów familijnych tych lichwiarzy, co najwięcej w wieku XIII słynęli we Włoszech. Lwa mieli w herbie Gianfigliazzowie, gęś Ubriacchowie, wieprza Scrovagniowie, rody szlacheckie we Florencji i w Padwie. Poeta szydzi z ducha kramarskiego, który wtedy opanował arystokrację tych miast. [przypis redakcyjny]
Duchy zaś globu, wytworzywszy ciepło, zadowolone z dzieła swego… — por. Słowacki, Dzieła, t. X, s. 539–540. [przypis autorski]
duchże twój inkwizytorem? — konstrukcja z partykułą -że; znaczenie: czy twój duch [jest] inkwizytorem. [przypis edytorski]
duch zaraźliwy — tchnienie zarazy lub porażająca zła siła, siła diabelska. [przypis redakcyjny]
Duch Ziemi — jest to najpiękniejsze wcielenie w poezji platońskiej nauki o duszy albo raczej o duszach świata. W dalszym rozwinięciu tej doktryny (również zgodnie z platonistami, a szczególniej z Plotynem), Duch Ziemi mógł wystąpić w charakterze osobistości. On więc zabiera tu główny głos w zwiastowaniu nowej ery po upadku Zeusa i narzuconego przezeń porządku świata. Pod tą również zasadą nabierają znaczenia Duchy niewidzialne. [przypis tłumacza]
„duch z prawej strony” — por. Dziady, część III A. Mickiewicza: Prolog, Sceny II i III. [przypis edytorski]
Ducimur (…) lignum — Horatius, Satirae, II, 7, 82. [przypis tłumacza]
Duclos, [Charles Pinot] (1704–1772) — zrazu autor utworów dość lekkich i drastycznych, później „historiograf Francji”, członek Akademii, znany z charakteru prawego, ale szorstkiego i weredycznego. [przypis tłumacza]
Duclos, Grimm, Crébillon — Charles Pinot Duclos (1704–1772): francuski historyk i pisarz, współpracownik Wielkiej Encyklopedii Francuskiej; Fryderyk Melchior Grimm (1723–1807): francuskojęzyczny dziennikarz i krytyk sztuki, współpracownik Encyklopedii; Crébillon: tu zapewne Claude Prosper Jolyot de Crébillon (1707–1777), pisarz francuski znany w paryskich salonach dzięki publicznie odczytywanym tam libertyńskim opowiadaniom i dialogom o tematyce erotycznej, zwany Crébillonem synem dla odróżnienia od swego ojca Prospera Jolyota de Crébillona, dramaturga znanego z tragedii o akcji osadzonej w starożytnym Rzymie. [przypis edytorski]
du comme il faut (fr.) — jak należy; tu: wzór dobrych manier. [przypis edytorski]
duda a. dudarz, a. dudziarz — muzykant grający na dudach. [przypis edytorski]
du Deffand, [Marie de Vichy-Chamrond, margrabina (markiza)] (1697–1780) — jedna z najciekawszych postaci kobiecych XVIII w. Po młodości dość burzliwej, a głośnej przelotnym stosunkiem, jaki ją związał z Regentem, margrabina, dotknięta nieszczęściem stopniowej utraty wzroku, zwróciła się, jak to nazywano wówczas, ku „filozofii”. Salon jej był jednym z kilku w Paryżu, w których urabiała się opinia; filarem jego był długi czas d'Alembert, póki nie przeszedł do obozu panny de Lespinasse. Po pani du Deffand została rozległa i ciekawa korespondencja z wybitnymi osobistościami epoki. [przypis tłumacza]
Du Deffand — Pani Du Deffand gromadziła za czasów Ludwika XV w swym salonie literackim towarzystwo najwybitniejszych osobistości ówczesnego świata paryskiego. Stałymi gośćmi byli tam Voltaire, Montesquieu, d'Alembert i in. Pozostałe po niej kilkutomowe zbiory listów należą do najciekawszych dokumentów obyczajowych wieków „oświecenia” ważnych dla ustalenia i oceny wpływów salonowego, estetycznego życia towarzyskiego na kształtowanie się budowy duchowej nowoczesnego pisarza, literata i artysty. [red. WL]. [przypis redakcyjny]
dudek (daw.) — głupek. [przypis edytorski]
dudek (daw.) — głupiec. [przypis edytorski]
dudek (daw., pot.) — głupek. [przypis edytorski]
dudek (daw., pot.) — głupiec. [przypis edytorski]
Honoré de Balzac, Stracone złudzenia, Wielki człowiek z prowincji w Paryżu
(źródło na Platformie Redakcyjnej)
dudek — głupek. [przypis edytorski]
Dudek — krotochwila Georges'a Feydeau. [przypis edytorski]
dudek — przen. głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie; pot.: głupek. [przypis edytorski]
dudek — średniej wielkości ptak z czubem z piór na głowie. [przypis edytorski]
dudek — tu: głupiec. [przypis edytorski]
Dudieu — nazwisko znaczące: fr. du dieu oznacza boski, związany z bogiem. [przypis edytorski]
dudka — fujarka, piszczałka. [przypis edytorski]
dudkami prześmiardła (starop.) — zestarzała się. [przypis redakcyjny]
dudki a. dudy — instrument ludowy składający się z piszczałek, do których powietrze tłoczono za pomocą skórzanego miecha. [przypis edytorski]
dudki (reg.) — pieniądze. [przypis edytorski]
dudki — zdrobnienie od „dudy”, instrument ludowy złożony z piszczałek, do których powietrze było wtłaczane ze skórzanego worka. [przypis edytorski]
Dudley — galeria sztuki w dawnym budynku wystawowym Egyptian Hall przy ulicy Piccadilly w Londynie, zbudowanym w 1812, zburzonym w 1905. [przypis edytorski]
Dudley, Guildford (1535–1554) — angielski arystokrata, mąż królowej Jane Grey (od 1553); aresztowany i ścięty razem z żoną. [przypis edytorski]
dudlić (gw.) — grać na instrumencie. [przypis edytorski]
dudlić (reg.) — grać, zwł. na instrumencie dętym. [przypis edytorski]
dudniało — dziś popr.: dudniło. [przypis edytorski]
dudniały — dziś popr.: dudniły. [przypis edytorski]
Dudon — królewicz duński, syn króla Ugiera. [przypis redakcyjny]
[Dudon] syn książęcia Danesa — w oryg.: „Era Dudon figliuol d'Uggier Danese”, „Był Dudon synem Ugiera Duńczyka”, z czego tłumacz przez nieuwagę zrobił „książęcia Danesa”. [przypis redakcyjny]
(Dudon) wpadł w sidła, gdzie król z Sarce miał swój most ściśniony — w oryginale jednak „pojmał go pod Monakiem król z Sarcy przy pierwszej przez morze przeprawie”. [przypis redakcyjny]
Dudon z Konse — bohater chrześcijański. [przypis redakcyjny]
dudowie (starop.) — muzykanci. [przypis redakcyjny]
Duduleus — Chrisostomus Duduleus Westfalus, autor publikacji rozwijającej mit o Ahaswerusie; w swym dziele zaświadczał m.in. uroczyście, że Ahaswerus był widziany przez wielu świadków w 1601 r. w Lubece i w tym samym mniej więcej czasie w Revel w Livorni (tj. Inflantach) i w Krakowie w Polsce; deklaracja ta, kończące dzieło, datowana jest właśnie z Revel, 1 sierpnia 1613 r. [przypis edytorski]
dudy — tu: płacze. [przypis edytorski]
dudy w miech (daw., przysł.) — tracić rezon, pokornieć. [przypis edytorski]
dudy w miech — instrumenty muzyczne do worka. [przypis redakcyjny]
dudy w miechy — przen.: koniec zabawy; zbierać się do odejścia. [przypis edytorski]
Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niem. filozof i ekonomista, socjalista, materialista, krytyk marksizmu, żarliwy przeciwnik wszelkich systemów religijnych, antysemita. [przypis edytorski]
Dühring, Eugen Karl (1833–1921) — niemiecki filozof i ekonomista; krytyk założeń filozofii marksistowskiej, zwolennik pozytywizmu i kantyzmu. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1523) — malarz niemiecki. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — malarz, rytownik i matematyk niemiecki. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki (m.in. Cztery księgi o proporcjach ciała człowieka), wybitny przedstawiciel renesansu. [przypis edytorski]
Dürer, Albrecht (1471–1528) — niemiecki malarz, rysownik, grafik i teoretyk sztuki, najwybitniejszy artysta niemieckiego renesansu. [przypis edytorski]
düßelten — sannten heimlich auf. [przypis edytorski]
Duę — właśc. Douai, miasto w północnej Francji, znane z aktywności naukowej, która później, w XVI w., zaowocowała założeniem tam uniwersytetu. [przypis edytorski]
Duelista — pojedynkoman, od franc. duel — pojedynek. [przypis redakcyjny]
dueński karnawał diabelski — Doue, małe miasteczko w Poitou, gdzie w ruinach rzymskiego teatru grywano farsy z aniołami i diabłami. [przypis tłumacza]
duenia, właśc. dueña (z hiszp.) — pani; gospodyni. [przypis edytorski]
duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]
duenna (daw., z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa młodej kobiety, towarzysząca jej w wyjściach poza dom; przyzwoitka. [przypis edytorski]
duenna — ochmistrzyni. [przypis edytorski]
duenna — przyzwoitka. [przypis edytorski]
due signori (wł.) — dwie panie. [przypis edytorski]
duettino (z wł.) — skromna, prosta partia duetowa o zwięzłej formie. [przypis edytorski]
duet (z wł. duetto ) — dawny ubiór kobiecy na głowę. [przypis redakcyjny]
dufać (daw.) — dziś: ufać. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — nazbyt wierzyć we własne siły. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, mieć nadzieję. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, wierzyć, pokładać nadzieję. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, wierzyć, pokładać nadzieję. [przypis redakcyjny]
dufać (daw.) — ufać, wierzyć. [przypis edytorski]
dufać (daw.) — ufać, zwłaszcza nadmiernie; wierzyć. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać, mieć zaufanie. [przypis edytorski]
dufać (starop.) — ufać. [przypis edytorski]
dufać — tu: ufać. [przypis edytorski]
dufać — ufać, zwł. nadmiernie. [przypis edytorski]
dufać w co (starop.) — ufać czemu, mieć zaufanie do czego, pokładać nadzieję w czym. [przypis edytorski]
dufałość (daw.) — zaufanie. [przypis edytorski]
dufnie — ufnie. [przypis autorski]
dufność (starop.) — tu: zaufanie. [przypis edytorski]
dufność — zaufanie, pewność, zwł. nadmierne. [przypis edytorski]
dufny — pewny siebie, zarozumiały. [przypis edytorski]
duga (gw.) — tu: kabłąk, łukowaty element uprzęży końskiej. [przypis edytorski]
duga, użwy, hołoble — elementy uprzęży końskiej w zaprzęgu jednokonnym używanym na wschodzie: duga to kabłąk z drewna ponad chomątem, utrzymujący je w stałym położeniu i rozpychający na boki dwa boczne dyszle, zwane hołoblami; chomąto z dugą oraz z hołoblami łączono za pomocą użew, pętli rzemiennych. [przypis edytorski]
dugena (z hiszp. dueña) — ochmistrzyni, dama do towarzystwa panny a. młodej mężatki; guwernantka. [przypis edytorski]
Duglas — Douglas, Robert (1611–1662), Szkot, od 16 r. życia żołnierz armii szwedzkiej, feldmarszałek, uczestnik wojny trzydziestoletniej. Podczas potopu szwedzkiego dowodził wojskami szwedzkimi w Prusach Książęcych. Za zasługi wojenne otrzymał tytuł hrabiego, a jego potomkowie stali się jednym z najbogatszych rodów arystokratycznych Szwecji. [przypis edytorski]
du gleichst dem Geist, den du verstehst — nicht mir — właśc. Du gleichst dem Geist, den du begreifst, Nicht mir! — Równyś duchowi, coś go pojąć zdolny, nie mnie! [przypis edytorski]
dugnio — dugno. [przypis edytorski]
du grand geste (fr.) — wielkiego gestu. [przypis edytorski]
du grec (fr.) — po grecku (często o czymś niezrozumiałym). [przypis edytorski]
du Guesclin — fr. ród szlachecki, słynny od czasów średniowiecza. [przypis edytorski]
du Haderlump (niem.) — ty kłótliwy gałganie. [przypis edytorski]
du Halde, Jean-Baptiste (1674–1743) — francuski jezuita, historyk, znany z 4-tomowego opisu cesarstwa Chin (Description géographique, historique, chronologique, politique et physique de l'empire de la Chine…, 1735), powstałego na podstawie świadectw misjonarzy jezuickich. [przypis edytorski]
Duhamel, Georges (1884–1966) — fr. pisarz, dramaturg; tu mowa o jego cykl powieściowym Vie et Aventures de Salavin (1920–1932). [przypis edytorski]
duha (ukr. дуга) — tu: kabłąk, łukowaty element uprzęży końskiej używanej na wschodzie. [przypis edytorski]
duha (z rus.) — zakrzywiona w łuk i przymocowana końcami do chomąta młoda drzewina; obłąk. [przypis redakcyjny]
Duilius — zob. Valerius Maximus, ks. 3. rozdz. 6. [przypis edytorski]
duja — dulksmas, perk.: sąmyšis. [przypis edytorski]
