Tren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska...) → ← Tren IV. (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)

Jan KochanowskiTrenyTren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem…)[1]

Jako oliwka mała pod wysokim sadem [2]

Idzie [3] z ziemie [4] ku górze macierzyńskim szladem [5],

Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,

Sama tylko dopiro [6] szczupłym prątkiem [7] wschodząc;

Tę, jesli ostre ciernie [8] lub rodne [9] pokrzywy

Uprzątając, sadownik [10] podciął ukwapliwy [11],

Mdleje [12] zaraz, a zbywszy [13] siły przyrodzonej [14],

Upada przed nogami matki ulubionej.

Takci sie mej namilszej Orszuli dostało:

Przed oczyma rodziców swoich rostąc [15], mało

Od ziemie sie co [16] wznióswszy, duchem zaraźliwym [17]

Srogiej śmierci otchniona [18], rodzicom troskliwym [19]

U nóg martwa upadła. O zła Persefono [20],

Mogłażeś tak wielu łzam [21] dać upłynąć płono [22]?

Przypisy

[1]

W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

[2]

sad* (starop.) — drzewo owocowe. [przypis redakcyjny]

[3]

idzie* (starop.) — rośnie. [przypis redakcyjny]

[4]

z ziemie (forma starop.) — z ziemi. [przypis redakcyjny]

[5]

macierzyńskim szladem (starop.) — śladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1). [przypis redakcyjny]

[6]

dopiro (starop.) — dopiero. [przypis redakcyjny]

[7]

szczupły prątek (starop.) — cienki pęd. [przypis redakcyjny]

[8]

ciernie* (daw.) — cierniste krzewy (np. tarnina, głóg). [przypis redakcyjny]

[9]

rodny (starop.) — urodzajny, bujny, plenny, rodzący. [przypis redakcyjny]

[10]

sadownik — ogrodnik zajmujący się owocami (por. czas. „sadzić”). [przypis redakcyjny]

[11]

ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy. [przypis redakcyjny]

[12]

mdleć (daw.) — tracić siły, słabnąć, więdnąć. [przypis redakcyjny]

[13]

zbywszy (starop.) — pozbywszy się, utraciwszy. [przypis redakcyjny]

[14]

przyrodzony (daw.) — naturalny. [przypis redakcyjny]

[15]

rostąc (starop.; imiesł. od rość: rosnąć)— rosnąc. [przypis redakcyjny]

[16]

mało (…) co (starop.) — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]

[17]

duch zaraźliwy — tchnienie zarazy lub porażająca zła siła, siła diabelska. [przypis redakcyjny]

[18]

otchniony (daw.) — owiany (zob. wyrazy „tchnąć”, „tchnienie”, „oddech”). [przypis redakcyjny]

[19]

troskliwy* (starop.) — stroskany, zatroskany. [przypis redakcyjny]

[20]

Persefona — tu: uosobienie śmierci. [przypis redakcyjny]

[21]

łzam (starop. forma C. lp. rodz. ż.) — łzom. [przypis redakcyjny]

[22]

płono (starop.) — daremnie, na próżno (dziś mówi się: „płonne nadzieje”). [przypis redakcyjny]

Jednorazowo Miesięcznie

15 zł

tyle kosztują 2 minuty nagrania audiobooka

35 zł

tyle kosztuje redakcja jednego krótkiego wiersza

55 zł

tyle kosztuje przetłumaczenie 1 strony z jęz. angielskiego na jęz. polski

200 zł

tyle kosztuje redakcja 20 stron książki

500 zł

Dziękujemy za Twoje wsparcie! Uzyskujesz roczny dostęp do przedpremierowych publikacji.

20 zł /mies.

Dziękujemy, że jesteś z nami!

35 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na opłacenie jednego miesiąca utrzymania serwera, na którym udostępniamy lektury szkolne.

55 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na nagranie audiobooka, np. z baśnią Andersena lub innego o podobnej długości.

100 zł /mies.

W ciągu roku twoje wsparcie pozwoli na zredagowanie i publikację książki o długości 150 stron.

Inna kwota

Bezpieczne płatności zapewniają: PayU Visa MasterCard

Dane do przelewu tradycyjnego:

nazwa odbiorcy

Fundacja Wolne Lektury

adres odbiorcy

ul. Marszałkowska 84/92 lok. 125, 00-514 Warszawa

numer konta

75 1090 2851 0000 0001 4324 3317

tytuł przelewu

Darowizna na Wolne Lektury + twoja nazwa użytkownika lub e-mail

wpłaty w EUR

PL88 1090 2851 0000 0001 4324 3374

Wpłaty w USD

PL82 1090 2851 0000 0001 4324 3385

SWIFT

WBKPPLPP

Zamknij

Proszę czekać...

Czytaj w przypisie dolnym

Zaloguj się / Załóż konto

Słuchaj od tego miejsca

Nowe książki pojawiają się częściej, gdy nas wspieracie. Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku!
KRS: 0000070056
Nazwa organizacji: Wolne Lektury

Chcemy, aby każde dziecko w Polsce miało wygodny i bezpłatny dostęp do lektur szkolnych - zróbmy to razem! Wspieraj Wolne Lektury stałą wpłatą!
Kliknij, by dowiedzieć się więcej >>>

Wolne Lektury to skarbnica mądrości otwarta na oścież. Tu wolno czytać wszystko. Tylko od was zależy, czy podejmiecie to wyzwanie. Tu już nic nie stoi na przeszkodzie. Wolność lektury, wolność wyboru, wolność wyobraźni – twoja wolność.

Piotr Głowacki

Znajdź nasze książki na Legimi! Za każdym razem, kiedy czytasz lub słuchasz Wolnych Lektur w księgarni Legimi, wspierasz naszą bibliotekę - DZIĘKUJEMY!

Zapisz się na newsletter, a nie przegapisz naszych publikacji. Zawsze możesz zrezygnować. Kliknij i podaj adres email

Nie bądź wuj ponury, wspieraj Wolne Lektury!

Audiobooki Wolnych lektur znajdziesz też na naszym kanale na YouTube.

Regularnie dodajemy nowe książki. By ich nie przegapić, subskrybuj nasz kanał.

Kliknij obrazek, by subskrybować!

Nasi Przyjaciele pomagają nam stałymi, comiesięcznymi wpłatami. Jeśli będzie ich wystarczająco dużo, biblioteka będzie działać stabilnie, bez obaw o przyszłość. Kliknij i dorzuć się!

Czy wiesz, że wystarczyłoby 1000 osób, udzielających nam regularnego wsparcia, żeby zaspokoić podstawowe potrzeby Wolnych Lektur? Kliknij i dorzuć się!

Dlaczego warto pamiętać o Kochanowskim, w jaki sposób zmiana akcentu może symbolizować bunt, jak rymować, aby prawie nikt nie zauważył, że rymujecie - wszystkiego dowiesz się słuchając Mistrzowskiej Szkoły Poezji.

Tren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem...)

Inne wersje tekstu