Wesprzyj Wolne Lektury 1,5% podatku — to nic nie kosztuje! Wpisz KRS 00000 70056 i nazwę fundacji Wolne Lektury do deklaracji podatkowej. Masz czas tylko do końca kwietnia :)

Przekaż 1,5%

Przekaż 1,5% podatku na Wolne Lektury KRS 00000 70056
Ufunduj darmowe książki dla tysięcy dzieciaków.
WIĘCEJ

Szacowany czas do końca: -
Jan Kochanowski, Treny, Tren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem...)
Tren VI. (Ucieszna moja śpiewaczko, Safo słowieńska...) → ← Tren IV. (Zgwałciłaś, niepobożna śmierci, oczy moje...)

Spis treści

      Jan KochanowskiTrenyTren V. (Jako oliwka mała pod wysokim sadem…)[1]

      1
      Jako oliwka mała pod wysokim sadem[2]
      Idzie[3] z ziemie[4] ku górze macierzyńskim szladem[5],
      Jeszcze ani gałązek, ani listków rodząc,
      Sama tylko dopiro[6] szczupłym prątkiem[7] wschodząc;
      5
      Tę, jesli ostre ciernie[8] lub rodne[9] pokrzywy
      Uprzątając, sadownik[10] podciął ukwapliwy[11],
      Mdleje[12] zaraz, a zbywszy[13] siły przyrodzonej[14],
      Upada przed nogami matki ulubionej.
      Takci sie mej namilszej Orszuli dostało:
      10
      Przed oczyma rodziców swoich rostąc[15], mało
      Od ziemie sie co[16] wznióswszy, duchem zaraźliwym[17]
      Srogiej śmierci otchniona[18], rodzicom troskliwym[19]
      U nóg martwa upadła. O zła Persefono[20],
      Mogłażeś tak wielu łzam[21] dać upłynąć płono[22]?

      Przypisy

      [1]

      W przypisach gwiazdką oznaczono wyrazy, które są używane do dziś, ale których znaczenie w Trenach jest odmienne od znaczenia obecnego. [przypis edytorski]

      [2]

      sad* (starop.) — drzewo owocowe. [przypis redakcyjny]

      [3]

      idzie* (starop.) — rośnie. [przypis redakcyjny]

      [4]

      z ziemie (forma starop.) — z ziemi. [przypis redakcyjny]

      [5]

      macierzyńskim szladem (starop.) — śladem matki, drzewa macierzyńskiego, zwanego tu sadem (w. 1). [przypis redakcyjny]

      [6]

      dopiro (starop.) — dopiero. [przypis redakcyjny]

      [7]

      szczupły prątek (starop.) — cienki pęd. [przypis redakcyjny]

      [8]

      ciernie* (daw.) — cierniste krzewy (np. tarnina, głóg). [przypis redakcyjny]

      [9]

      rodny (starop.) — urodzajny, bujny, plenny, rodzący. [przypis redakcyjny]

      [10]

      sadownik — ogrodnik zajmujący się owocami (por. czas. „sadzić”). [przypis redakcyjny]

      [11]

      ukwapliwy (starop.) — skwapliwy, śpieszący się, niecierpliwy. [przypis redakcyjny]

      [12]

      mdleć (daw.) — tracić siły, słabnąć, więdnąć. [przypis redakcyjny]

      [13]

      zbywszy (starop.) — pozbywszy się, utraciwszy. [przypis redakcyjny]

      [14]

      przyrodzony (daw.) — naturalny. [przypis redakcyjny]

      [15]

      rostąc (starop.; imiesł. od rość: rosnąć)— rosnąc. [przypis redakcyjny]

      [16]

      mało (…) co (starop.) — zaledwie, trochę. [przypis redakcyjny]

      [17]

      duch zaraźliwy — tchnienie zarazy lub porażająca zła siła, siła diabelska. [przypis redakcyjny]

      [18]

      otchniony (daw.) — owiany (zob. wyrazy „tchnąć”, „tchnienie”, „oddech”). [przypis redakcyjny]

      [19]

      troskliwy* (starop.) — stroskany, zatroskany. [przypis redakcyjny]

      [20]

      Persefona — tu: uosobienie śmierci. [przypis redakcyjny]

      [21]

      łzam (starop. forma C. lp. rodz. ż.) — łzom. [przypis redakcyjny]

      [22]

      płono (starop.) — daremnie, na próżno (dziś mówi się: „płonne nadzieje”). [przypis redakcyjny]

      x